Giáo án Vật lý 8 - Tiết 4, Bài 4: Biểu diễn lực - Nguyễn Thanh Phương

Ngày soạn: 
Tiết: 04 , Tuần 04
Tên bài dạy 
Bài 4 BIỂU DIỄN LỰC
I. Mục tiêu
1. KT: Nêu được ví dụ thể hiện lực tác dung làm thay đổi vận tốc .Nhận biết được lực là đại lượng vectơ .
2. KN: Biểu diễn được vectơ lực .
3.T Đ: Vẽ chính xác các vectơ
II. Chuẩn bị
1. Thầy: Nhắc HS xem lại bài lực . Hai lực cân bằng ( bài 6 SGK Vật Lí 6 ). Xe lăn , Miếng sắt , nam châm .
2. Trò: Xem bài trước ở nhà
III. Các bước lên lớp:
1. Ổn định lớp 
2. Kiểm tra bài củ: 	
Chuyển động đều là gì ? Nêu 1 ví dụ về vật chuyển động đều .
Chuyển động không đều là gì ? Nêu ví dụ .
Viết công thức tính vận tốc trung bình của 1 chuyển động không đều .
3. ND bài mới:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung ghi bảng
Đặt vấn đề: Lực có thể làm biến đổi chuyển động mà vận tốc xác định sự nhanh chậm và cả hướng của chuyển động , vậy giữa lực và vận tốc có sự liên quan nào không ? 
GV đưa 1 số ví dụ : viên bi thả rơi, vận tốc của viên bi tăng nhờ tác dụng nào? Làm thế nào để biểu diễn lực tác dụng lên vật ?
HĐ2: Tìm hiểu về mối quan hệ giữa lực và và sự thay đổi vận tốc Gv nhắc lại ở lớp 6 ta đã biết lực có thể làm biến dạng, thay đổi chuyển động (nghĩa là thay đổi vận tốc của vật)
Yêu cầu HS tìm 1 số ví dụ về lực làm thay đổi vận tốc của vật hoặc làm vật biến dạng .
Yêu cầu HS quan sát hình 4.1, 4.2 SGK .
GV làm TN như hình 4.1 .Hướng dẫn HS trả lời câu C1 
HĐ3: Thông báo đặc điểm của lực và cách biểu diển lực bằng vectơ 
GV nhắc lại lớp 6 , ta đã biết 1 lực không những có độ lớn mà còn có phương và chiều .
- GV thông báo: Một đại lượng vừa có phương và chiều là 1 đại lượng vectơ .
- GV yêu cầu HS nhắc lại các đặc điểm của lực => lực là một đại lượng vectơ .
- GV thông báo : để biểu diễn vectơ lực người ta dùng mũi tên .
- GV nhấn mạnh : lực có 3 yếu tố (điểm đặt, phương chiều, độ lớn )
Hiệu quả tác dụng của lực phụ thuộc vào các yếu tố này 
GV đưa ra 1 ví dị để minh hoạ 3 yếu tố của lực và nhấn mạnh chỉ cần thay đổi 1 trong 3 yếu tố là tác dụng của lực đã thay đổi .
Cách biểu diển vectơ lực phải thể hiện đầy đủ 3 yếu tố của lực .
GV đưa ra ví dụ về lực tác dụng lên vật có vẽ hình và chỉ rỏ điểm đặt, phương chiều và cường độ của lực ( hình 4.3 SGK ) .
HĐ 4: Vận dụng 
GV hướng dẫn HS trả lời câu C2 .
Biểu diển lực 
Yêu cầu HS trả lời câu C3 
HS tự nêu lại khái niệm lực:
 Tác dụng của lực, ký hiệu , đơn vị, ký hiệu đơn vị, là đại lượng véc tơ.....
HS tự tìm ví dụ .
HS thảo luận theo nhóm, trả lời câu C1
H.1 : lực hút của nam châm lên miếng sắt làm tăng vận tốc của xe lăn .
H.2 : lực tác dụng của vợt lên quả bóng là qua bóng bị biến dạng, ngược lại lực của quả bóng đập vào vợt làm vợt bị biến dạng .
HS nhắc lại các đặc điểm của lực và nêu được lực là 1 đại lượng vectơ.
1 HS lên bảng trả lời câu C2 .
Trọng lực có:
 - Điểm đặt tại trọng tâm của vật G,
 - Phương thẳng đứng, chiều từ trên xuống,
 - Độ lớn P =10.m = 10.5 = 50(N), ứng với 2,5 cm.
Lực kéo có:
Điểm đặt tại B.
Phương ngang, chièu từ trái sang phải.
Độ lớn F2 = 15000N, tỉ xích 1cm ứng với 5000N. 
HS trả lời câu C3: 
F1: điểm đặt tại A, phương thẳnh đứng, chiều từ dưới lên, cường độ lực F1 = 20N.
F2: điểm đặt tại B, phương nằm ngang, chiều từ trái sang phải, cường độ F2 = 30N.
F3: điểm đặt tại C, phương tạo với phương nằm ngang 1 góc 300, chiều hướng lên, cường độ F3 =30N.
I. Ôn lại khái niệm lực
II. Biểu diễn lực 
Lực là một đại lượng vectơ.
 Một đại lượng vừa có độ lớn vừa có phương và chiều là 1 đại lượng vectơ.
 Vậy, lực là 1 đại lượng vectơ.
2. Cách biểu diễn và kí hiệu vectơ lực 
a. Để biểu diễn vectơ lực người ta dùng mũi tên có :
- gốc là điểm mà lực tác dụng lên vật (gọi là điểm đặt của lực) .
- phương và chiều là phương chiều của lực .
- độ dài biểu diễn cường độ của lực theo 1tỉ xích cho trước .
b. Vectơ lực kí hiệu bằng chữ F có mũi tên ở trên:	 
III. Vận dụng 
 C2 
 C3 
4.Củng cố: 
Gọi HS đọc phần ghi nhớ sgk, đọc phần có thể em chưa biết
5. Hướng dẩn HS tự học, làm bài tập và soạn bài mới ở nhà:	
- Học thuộc phần ghi nhớ. Làm bài tập 4.1 → 4.5 .
- Xem trước bài 5
IV. Rút kinh nghiệm
* Ưu: .............................................................................................................................
* Khuyết:.......................................................................................................................
* Định hướng cho tiết sau:............................................................................................
Phong Thạnh A, ngày...../...../2015
Ký duyệt T4
Long Thái Vương