Giáo án Ngữ văn 11 (Tự chọn) - Tuần 23-24

Ngày soạn : 21/01/2013
Tuần 23,24
Tiết 20,21
 TÁC GIA XUÂN DIỆU 
I. MỤC TIÊU: 
1.Kiến thức: Giúp HS nắm được những nét chính về cuộc đời Xuân Diệu. Những đóng góp về tư tưởng thẩm mĩ và nét riêng trong phong cách nghệ thuật của Xuân Diệu.
2. Kỹ năng: : RLKN tìm hiểu một tác gia văn học. 
3. Thái độ: Bồi dưỡng niềm say mê đối với nền văn học dân tộc.
II/	CHUẨN BỊ:
	Chuẩn bị của GV: đọc SGK và các tài liệu tham khảo, soạn giáo án,	
 Chuẩn bị của HS: học bài cũ, làm bài tập; đọc kĩ văn bản 
III/	HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
1.	Ổn định tình hình lớp:
	Kiểm tra sĩ số, tác phong học sinh, trực nhật của lớp. 
2.	Dạy học tự chọn:
 1- Tác giả: (1916-1985).
 a- Cuộc đời:
 -Tên thật Ngô Xuân Diệu; XD, Trảo Nha: bút danh; cha là người Hà Tĩnh, mẹ ở Gò Bồi, Tuy Phước, lớn lên ở Qui Nhơn.
 -Là thành viên của Tự lực văn đoàn.
 -Hăng hái tham gia cách mạng, hoạt động trong lĩnh vực văn hóa nghệ thuật.
 b- Sự nghiệp: tài năng nhiều mặt.
 -Văn: Trường ca ; Phấn thông vàng.
 -Tiểu luận phê bình: 18 tập.
 -Bút kí: 6 tập.
 -Thơ (15 tập thơ, 7 tập thơ dịch): “Thơ thơ”, “Gởi hương cho gió” -> 1 nghệ sĩ lớn, 1 nhà văn hóa lớn, là nhà thơ “mới nhất trong các nhà thơ mới” (H.Thanh): đem đến cho thơ ca 1 nguồn cảm xúc mới, 1 quan niệm sống mới, những cách tân nghệ thuật sáng tạo.
 +XD là ông hoàng của thơ t/y: T/y trong thơ XD đủ mọi hương sắc: ngây thơ, e ấp -> mãnh liệt -> cuồng nhiệt => ông là nhà thơ của t/y, của mùa xuân, của tuổi trẻ với nét phong cách nổi bật: cuồng nhiệt, đắm say.
 +Thơ XD có 2 tâm trạng trái ngược: thiết tha yêu đời yêu cuộc sống – buồn chán, hoài nghi, cô đơn.
 2. Phân tích 
 1- 13 câu thơ đầu:
 -4 dòng thơ đầu:
 +Tôi muốn: cái tôi cá nhân bộc lộ. Điệp ngữ +nhịp thơ ngắn -> khát vọng mãnh liệt.
 +Tắt nắng, buộc gió: ước muốn táo bạo: điều khiển tạo hóa để màu đừng nhạt, hương đừng bay: muốn cái đẹp tồn tại vĩnh cửu ->T/y mãnh liệt, đắm say với c/sống.
 -8 dòng thơ tiếp: Hình ảnh thiên nhiên và cuộc sống.
 +Thiên nhiên vừa gần gũi, thân quen vừa quyến rũ đầy tình tứ:
 *Ong bướm tuần tháng mật -> t/y trong những tháng ngày hạnh phúc nồng nàn, đắm say.
 *Hoa của đồng nội xanh rì, lá cành tơ phơ phất: vẻ đẹp non tơ, mỡ màng dạt dào sức xuân, sưc sống.
 *Yến anh tình tứ trong khúc tình si.
 *Ánh sáng chớp hàng mi -> ánh sáng có hồn “người” hơn như cô gái chớp mắt ngỡ ngàng. 
 *Từ những hình ảnh cụ thể -> khái quát “Thần Vui hằng gõ cửa”: cách nói mới, sáng tạo -> cuộc sống đầy ắp niềm vui và hạnh phúc.
 *Điệp từ “này đây” như kể, tả -> tình yêu ngất ngây của tác giả với cuộc sống.
 -> XD nhìn th.nhiên qua lăng kính t/y, qua cặp mắt tuổi trẻ -> cảnh rất tình tứ tràn ngập xuân tình.
 +Con người làm chuẩn mực cho vẻ đẹp của th.nhiên -> cái nhìn mới rất Xuân Diệu “Tháng giêng ngon...gần”.
 *Sự chuyển đổi cảm giác “ngon”.
 *So sánh độc đáo, cảnh vật, cuộc đời, năm tháng chín mọng, vô cùng hấp dẫn.
 2- 16 câu thơ tiếp theo: Nỗi băn khoăn của thi nhân. 
 -Quan niệm, cảm nhận về thời gian: 
 +Văn học trung đại quan niệm thời gian là tuần hoàn, vĩnh cửu.
 +Với XD thời gian là tuyến tính, 1 đi không trở lại, vũ trụ không ngừng vận động, thời gian luôn chảy trôi, mỗi giây phút trôi qua là mất đi vĩnh viễn: Xuân đương tới ...
 -Băn khoăn về sự hữu hạn của đời người:
 +XD tranh luận với quan niệm cũ về thời gian: dẫu vũ trụ vĩnh viễn, thời gian tuần hoàn thì “tuổi trẻ chẳng 2 lần thắm lại” “chẳng còn tôi mãi” ,“Nên bâng khuâng tôi tiếc cả đất trời”, tiếc cả thiên đường trần thế.
 +Qua cái nhìn độc đáo của XD, mỗi khoảnh khắc trôi qua là 1 sự mất mát chia lìa, cảnh vật tiêu điều tàn lụi: gió hờn vì phải bay đi, chim sợ phai tàn ...
 => Quan niệm của XD xuất phát từ cái nhìn động, rất biện chứng về vũ trụ và thời gian, xét đến cùng là do sự thức tỉnh sâu sắc về “cái tôi” cá nhân, về sự tồn tại có ý nghĩa của mỗi cá nhân trên đời, nâng niu trân trọng từng giây, từng phút của c.đời.
 3- Lời giục giã vội vàng cuống quýt để tận hưởng những giây phút tuổi xuân:
 -Quan niệm mới về cuộc sống, về tuổi trẻ và hạnh phúc: Thế giới này là đẹp nhất vì có con người,giữa tuổi trẻ và t/y. Thời gian quý giá nhất của mỗi đời người là tuổi trẻ, mà hạnh phúc lớn nhất của tuổi trẻ là tình yêu -> biết hưởng thụ những gì cuộc sống ban tặng, hãy sống mãnh liệt, hết mình.
 -Thái độ sống: mau lên, vội vàng lên để tận hưởng vẻ đẹp của cuộc sống:
 +Mau đi thôi: gấp gáp, hối hả, giục giã.
 +Ta muốn ôm, muốn riết, muốn say những động từ mạnh + nhịp thơ nhanh, dồn dập -> Thái độ sống vồ vập, riết róng thể hiện t/y mãnh liệt, đắm say “Thâu trong cái hôn nhiều”; khát khao được tận hưởng tất cả cao độ “chếnh choáng hơi men, đã đầy ánh sáng, no nê thanh sắc”.
 +Hỡi xuân hồng ta muốn cắn vào ngươi: từ dùng lạ biến cái vô hình thành hữu hình, tận hưởng vẻ đẹp của mùa xuân bằng vị giác, diễn tả t/y vồ vập, mãnh liệt -> nét phong cách rất Xuân Diệu.
 -Nghệ thuật: 
 +Hình ảnh táo bạo, đầy cảm giác.
 +Ngôn từ: làn sóng ngôn từ vừa đan nhau vừa cộng hưởng theo chiều tăng tiến; nhiều động từ mạnh tăng tiến -> đắm say, tính từ ->xuân sắc, điệp từ, điệp cú.
 +Nhịp điệu dồn dập, sôi nổi, cuồng nhiệt.
¯	Dặn dò:
	Các em về nhà học bài.
	Tìm hiểu, chuẩn bị trước phần kiến thức của bài để hôm sau học cho tốt.
 Soạn bài: Nhật kí trong tù - Hồ Chí Minh
IV/	RÚT KINH NGHIỆM- BỔ SUNG:
................................................................................................................................................................................