Giáo án Lịch sử 9 - Chương trình cả năm - Năm học 2012-2013
NỘI DUNG BÀI HỌC
I/ Những nội dung chính của lịch sử thế giới từ sau năm 1945 đến nay:
- Trong khoảng hơn nửa thế kỷ; giai đoạn lịch sử từ sau 1945 đến năm 2000 đã diễn ra nhiều sự kiện to lớn; quyết liệt và cả những đảo lộn đầy bất ngờ:
1. Sự hình thành hệ thống XHCN
- Sau 1945, CNXH đã trở thành một hệ thống trên thế giới
- Nửa sau thế kỷ XX, CNXH → lực lượng hùng mạnh → ảnh hưởng lớn tới tiến trình thế giới
- Đầu những năm 90 hệ thống XHCN sụp đổ → tổn thất lớn đối với phong trào cach mạng thế giới
2. Phong trào giải phóng dân tộc ở Á –Phi –Mĩ La-tinh
- Sau chiến tranh, cao trào giải phóng dân tộc đã diễn ra mạnh mẽ ở châu Á, châu Phi và Mỹ La tinh.
- Kết quả là hệ thống thuộc địa của CNĐQ sụp đổ. Hơn 100 các quốc gia độc lập trẻ tuổi ra đời, ngày càng giữ vai trò quan trọng trên trường quốc tế. Nhiều nước đã thu được những thành tựu to lớn về phát triển kinh tế xã hội
3. Các nước tư bản chủ yếu
* Sau CTTG thứ II, những nét nổi bật của hệ thống TBCN là:
- Nhìn chung, nền kinh tế các nước TB phát triển tương đối nhanh, tuy không tránh khỏi có lúc suy thoái, khủng hoảng.
- Mỹ vươn lên thành nước TB giàu mạnh nhất, đứng đầu hệ thống TBCN và theo đuổi mưu đồ thống trị thế giới.
- Xu hướng liên kết khu vực về kính tế- chính trị ngày càng phổ biến, điển hình là liên minh châu Âu ( EU).
4. Quan hệ quốc tế từ 1945 đến nay
- Về quan hệ quốc tế, sự xác lập của trật tự thế giới hai cực với đặc trưng lớn là sự đối đầu gay gắt giữa hai phe TBCN và XHCN.
- Đặc trưng lớn này là nhân tố chủ yếu chi phối nền chính trị thế giới và quan hệ quốc tế trong phần lớn nửa thế kỷ XX
- Từ 1991 đến nay: Xu thế đối thoại, hợp tác
5. Cách mạng KHKT
- Với những tiến bộ phi thường và những thành tựu kỳ diệu, cuộc cách mạng KHKT đã và đưa lại những hệ quả nhiều mặt không lường hết được đối với loài người cùng như mỗi quốc gia, dân tộc.
2. Các xu thế phát triển của thế giới ngày nay:
- Xu hướng hòa hoãn và hòa dịu trong quan hệ quốc tế.
- Một trật tự thế giới mới đang hình thành và ngày càng theo chiều hướng đa cực, đa trung tâm.
- Dưới tác động của cách mạng KH – CN, hầu hết các nước điều chỉnh chiến lược phát triển, lấy kinh tế làm trọng điểm.
- Nhưng ở nhiều khu vực như Châu Phi, Trung Á, lại xảy ra các cuộc xung đột, nội chiến đẫm máu với những hậu quả nghiêm trọng.
- Tuy nhiên, xu thế chung của thế giới ngày nay là hòa bình ổn định và hợp tác phát triển
chia 2 đợt. - GV dùng lược đồ: Phong trào cách mạng VN 1930 - 1931. ? Em hãy tường thuật tóm tắt phong trào cách mạng VN từ tháng 2 đến trước 1/5/ 1930. - GV dẫn chứng chứng minh: * Phong trào công nhân: SGK. * Phong trào nông dân: diễn ra ở nhà địa phương: Thái Bình, Hà Nam, Nghệ Tĩnh. => đấu tranh đòi giảm sưu thuế, chia lại ruộng ? Điểm mới trong phong trào đấu tranh của công nhân - nông dân thời gian này là gì? (Xuất hiện truyền đơn và cờ đỏ búa liềm) ? Em giíi thiÖu ®«i nÐt vÒ phong trµo c¸ch m¹ng tõ 1/5/1930->th¸ng 9,10/1930 - GV tường thuật theo TKGA. ? Đỉnh cao ở phong trào là ở đâu. ? Tại sao đỉnh cao của phong trào là ở Nghệ An, Hà Tĩnh mà không phải là ở nơi khác - GV dùng bản đồ giới thiệu đôi nét về NT. - GV dùng lược đồ H32: Phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh (1930 - 1931) + Giới thiệu lược đồ. + Tường thuật phong trào nổ ra ở Nghệ Tĩnh(sgk - 74) + Kể truyện về cuộc biểu tình ở huyện Hưng Nguyên. + Giới thiệu tranh XV Nghệ Tĩnh. ? Em có nhận xét gì về khí thế của cuộc khởi nghĩa qua bức tranh. (GV đọc minh hoạ bài thơ - Bài ca cách mạng) - (sgv 99 - 100) ? Qua phÇn c« võa têng thuËt em thÊy phong trµo X« ViÕt NghÖ TÜnh so víi phong trµo tríc cã ®iÓm g× kh¸c vÒ h×nh thøc vµ quy m«. * Th¶o luËn nhãm - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. ? Cho biết kết quả của phong trào cách mạng ở Nghệ Tĩnh ? Em hiểu thế nào về chính quyền Xô Viết. - Lµ h×nh thøc tæ chøc cña khèi liªn minh gi÷a g/c c«ng nh©n vµ n«ng d©n. ? Sau khi lªn n¾m quyÒn, chÝnh quyÒn X«ViÕt NghÖ TÜnh ®· lµm g×? ? Em có nhận xét gì về chính quyền này. ? Trước sự lớn mạnh của phong trào XV N.TÜnh, TDP đã làm gì. - 12/9/1930 tại Hưng Nguyên TDP ném bom tàn sát đẫm máu, đốt phá làng mạc, sử dụng nhiều hình thức mua chuộc dụ giỗ, nhiều cơ quan lãnh đạo Đảng bị phá vỡ. ? Em có nhận xét, đánh giá gì về phong trào ở Nghệ Tĩnh. (Quy mô, t/c, mức độc ác liệt, quan hệ công - nông trong đấu tranh) ? Phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh có ý nghĩa lịch sử như thế nào. - Nhận định về XViết Nghệ Tĩnh Hồ Chí Minh đã viết: "Tuy ĐQ Pháp đã dập tắt phong trào....... Thắng lợi sau này". à "Nghệ Tĩnh thật xứng đáng với danh hiệu đỏ"- NAQ I. Việt Nam trong thời kỳ khủng hoảng kinh tế thế giới (1929 - 1933) * Kinh tế: Chịu hậu quả nặng nề: + Công nông nghiệp suy sụp + Xuất nhập khẩu đình đốn + Hàng hoá khan hiếm * Xã hội: Đời sống mọi giai cấp tầng lớp đều bị ảnh hưởng. * Chính sách củaTD Pháp: - Tăng sưu thuế. - Đẩy mạnh khủng bố, đàn áp. => Làm cho tinh thần cách mạng của nhân dân càng lên cao. II. Phong trào cách mạng 1930 - 1931 với đỉnh cao Xô Viết Nghệ Tĩnh. - Từ tháng 2 đến tháng 5/1930: diễn ra nhiều cuộc đấu tranh của công nhân và nông dân. - Từ 1/ 5/ 1930 đến tháng 9, 10/ 1930: Phong trào nổ ra mạnh mẽ, tỏ rõ dấu hiệu đoàn kết với vô sản quốc tế. => Đỉnh cao là Xô Viết Nghệ Tĩnh. - Tháng 9/1930, phong trào phát triển đến đỉnh cao với những cuộc đấu tranh quyết liệt như tuần hành thị uy, biểu tình có vũ trang, tấn công cơ quan chính quyền địch. - Kết quả: +Chính quyền của thực dân phong kiến tan rã nhiều nơi. + Chính quyền Xô Viết được t/ lập - Chính quyền cách mạng kiên quyết trấn áp bọn phản cách mạng, bãi bỏ các thứ thuế, thực hiện quyền tự do dân chủ, chia lại ruộng đất cho ND. à Xô Viết Nghệ Tĩnh là chính quyền kiểu mới * Ý nghĩa : Có ý nghĩa lịch sử to lớn, chứng tỏ tinh thần oanh liệt và năng lực cách mạng của nhân dân lao động. 4. Củng cố: Gv sơ kết bài học. + Phong trào cách mạng VN 1930 - 1935 qua 2 thời kỳ 1930 - 1931; 1931 - 1935. + Vai trò lãnh đạo của Đảng. ? Căn cứ vào đâu nói rằng: Xô Viết Nghệ Tĩnh là chính quyền kiểu mới. Bài 1: Hãy nối 1 ô ở cột I (Thời gian) với 1 ô ở cột II (sự kiện) = các mũi tên sao cho đúng: Cột I (T. gian) Cột II ( Sự kiện) 9/ 1930 Cuộc biểu tình giữa 2 vạn người của nông dân huyện Hưng Nguyên. 12/ 9/ 1930 Quần chúng vũ trang tự vệ, biểu tình thị uy tấn công vào các cơ quan chính quyền địch ở địa phương. 9/10/1930 Nông dân vũ trang khởi nghĩa, công nhân bến thuỷ bãi công. 5.Hướng dẫn về nhà: - Về nhà học bài biết thuật diễn biến Xô Viết Nghệ Tĩnh bằng lược đồ. - Bài tập về nhà: 1, 2 (sgk - 76) - Đọc và tìm hiểu trước nội dung bài mới: Bài 20 - Cuộc vận động dân chủ trong những năm 1936 - 1939. Ngày soạn: Ngày giảng: Tiết 24, Bài 20: CUỘC VẬN ĐỘNG DÂN CHỦ NHỮNG NĂM 1936 - 1939. I. Mục tiêu bài học. 1. Kiến thức: - Những nét cơ bản nhất của tình hình thế giới và trong nước ảnh hưởng trực tiếp đối với phong trào cách mạng VN trong những năm 1936 - 1939. - Chủ trương của Đảng và phong trào đấu tranh dân chủ công khai thời kỳ 1936 - 1939. - Ý nghĩa lịch sử của phong trào dân chủ công khai 1936 - 1939. 2. Tư tưởng: Giáo dục cho học sinh lòng tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng trong mọi hoàn cảnh cụ thể. Đảng đề ra đường lối chỉ đạo chiến lược thích hợp để cách mạng vượt qua khó khăn và đi tới thành công. 3. Kĩ năng: Rèn luyện cho học sinh kĩ năng sử dụng bản đồ, tranh ảnh, lịch sử và khả năng tư duy lô gíc, so sánh, phân tích, tổng hợp, đánh giá các sự kiện lịch sử. II. Chuẩn bị của thầy và trò: 1. Giáo viên: - Bản đồ VN. - Ảnh cuộc mít tinh ở khu Đấu xảo ( HN). - Sưu tầm 1 số sách báo tiến bộ thời kỳ này. - Tài liệu về phong trào đấu tranh đòi tự do, dân chủ trong những năm 1936 - 1939. 2. Học sinh: Ôn tập nội dung bài 19. III. Tiến trình tổ chức dạy và học. 1. Ổn định tổ chức: 9A.......................... 9B.......................... 2. Kiểm tra bài cũ: 15p ? Tại sao nói: "Xô Viết Nghệ Tĩnh là chính quyền kiểu mới". 3. Bài mới. * Giới thiệu bài: Sau cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới 1929 - 1933, tình hình thế giới và trong nước có nhiều thay đổi: Trên thế giới chủ nghĩa Phát Xít xuất hiện, đe dọa an ninh loài người. Trước tình hình đó, Quốc tế cộng sản họp đại hội lần thứ VII quyết định các nước thành lập MTDT thống nhất chống chủ nghĩa Phát Xít, chống chiến tranh. Tình hình nước Pháp có nhiều thay đổi có lợi cho ta. Đặc biệt ở trong nước, nhân dân ta rất khốn khổ dưới ách áp bức của TDPK. Trong hoàn cảnh đó, Đảng ta đã chủ trương thực hiện cuộc vận động dân chủ trong những năm 1936 - 1939..... Hoạt động của thầy, trò Kiển thức cơ bản H/s đọc mục 1(SGK/ 76, 77) từ đầu đến hoạt động trở lại ? Cho biết tình hình thế giới sau cuộc khủng hoảng kinh tế (1929 - 1933)? Cuộc khủng hoảng kinh tế 1929 - 1933 làm cho >< trong lòng xã hội các nước tư bản trở nên gây gắt. Mưu đồ tấn công Liên xô thành trì cách mạng của thế giới, hy vọng đẩy lùi cách mạng thế giới. ? Tại sao nói: CN Phát xít xuất hiện là kết quả nặng nề của cuộc khủng hoảng kinh tế 1920 - 1933. - Trở thành mối nguy cơ lớn đe doạ hoà bình và an ninh quốc tế. GV: Trước nguy cơ của chủ nghĩa phát xít: + Đại hội VII (7/ 1935) xác định kẻ thù nguy hiểm trước mắt của nhân dân thế giới không phải là CNĐQ nói chung mà là CN phát xít. + Đoàn đại biểu cộng sản đông dương do đồng chí Lê Hồng phong dẫn đầu đã tham dự đại hội. ? Đại hội VII của quốc tế cộng sản quyết định thay đổi sách lược đấu tranh, chỉ yêu cầu các Đảng cộng sản lãnh đạo nhân dân đấu tranh chống phát xít, bảo vệ dân chủ và hoà bình thế giới, chứ không đặt nhiệm vụ đấu tranh chống CNTB nói chung như trước? Vì sao (Tổ chức học sinh thảo luận nhóm) (CN Phát xít rất tàn bạo, bóp nghẹt các quyền tự do dân chủ và đẩy nhân loại vào chiến tranh tàn khốc, cần phải tập hợp đông đảo lực lượng ngăn chặn ngay => nhiệm vụ đấu tranh giai cấp tạm gác lại) ? VN là thuộc địa của Pháp nên sự kiện này có tác động như thế nào tới VN trong những năm 1936 - 1939. (Phong trào tự do dân chủ ở VN có điều kiện thuận lợi phát triển) VD: Ban bố chính sách tự do dân chủ thả 1 số tù chính trị ở VN.... - Học sinh đọc phần chữ in nhỏ (sgk - 77) ? Cho biết tình hình VN sau cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới 1929 - 1933. - GV lấy dẫn chứng sgk chứng minh (sgk - 77) ? Tình hình thế giới và trong nước đã ảnh hưởng đến cách mạng VN như thế nào trong những năm 1936 - 1939. GV chuyển:Tình hình lúc này có những nét mới, trong đó nổi bật là CN phát xít xuất hiện, Quốc tế cộng sản đã đề ra chủ trương đúng đắn nhằm tập hợp lực lượng dân chủ trên thế giới chống chủ nghĩa phát xít. Để có đường lối đấu tranh phù hợp - Đảng ta phải có chủ trương mới.... - GV sử dụng niên biểu so sánh theo bảng sau. ? Nhắc lại nhiệm vụ, kẻ thù, mặt trận, hình thức, phương pháp đấu tranh của phong trào cách mạng VN trong những năm 1930 - 1935. Nội dung 1930 - 1931 1936 - 1939 Kẻ thù Đế quốc phong kiến Bọn TD phản động Pháp và bè lũ tay sai không chịu thi hành chính sách MTND Pháp tại các thuộc địa. Nhiệm vụ (khẩu hiệu) Chống đế quốc giành độc lập DT, chống phong kiến giành ruộng đất cho dân cày. - Chống phát xít, chống chiến tranh đòi: "Tự do, DC, cơm áo, hoà bình". Mặt trận - Chưa có mặt trận. -Đảng chủ trương thành lập: Hội phản đế đồng minh Đông Dương (chưa thực hiện được) - Mặt trận nhân dân phản đế Đông Dương (1936) sau đổi thành mặt trận dân chủ Đông Dương (1938) Hình thức, phương pháp đấu tranh - Bí mật, bất hợp pháp - Bạo động vũ trang. - Công khai, nửa công khai kết hợp với bí mật. - Hình thức phong phú. ? Căn cứ vào tình hình thế giới, Đảng ta xác định kẻ thù cụ thể trước mắt của nhân dân Đông Dương là ai? Chưa phải là đế quốc Pháp nói chung mà là: (Bọn thực dân phản động Pháp và bè lũ tay sai không chịu thi hành chính sách của mặt trận nhân dân Pháp tại các thuộc địa) ? Trong hoàn cảnh đó, Đảng ta đã đề ra nhiệm vụ gì - Tạm thời hoãn các khẩu hiệu: "Đánh đổ đế quốc Pháp, Đông Dương hoàn toàn độc lập" ; "Tịch thu ruộng đất của địa chủ chia cho dân cày." ? Như thế trong tình hình mới, Đảng cộng sản Đông Dương tạm gác nhiệm vụ đánh đổ đế quốc Pháp và phong kiến vì sao lại như vậy? (Cách Mạng Việt nam là bộ phận của cách mạng thế giới, cách mạng thế giới thay đổi sách lược đấu tranh thì cách mạng Việt Nam cũng phải thay đổi theo) ? Cho biết hình thức đấu tranh? ? Em có đánh giá, nhận xét gì về chủ trương của Đảng ta trong những năm 1936 - 1939 so với 1930 - 1931. + Rõ ràng về kẻ thù, nhiệm vụ, mặt trận (chủ trương) phương pháp và hình thức đấu tranh thời kỳ 1936 - 1939 hoàn toàn khác so với thời kỳ 1930 - 1931. + Chủ trương mới của Đảng ta hoàn toàn phù hợp với yêu cầu của quần chúng trong nước và tình hình chung của thế giới . - GV nêu: Chủ trương mới của Đảng phù hợp với yêu cầu và nguyện vọng bức thiết của quần chúng nhân dân trong nước, vì vậy trong cả nước đã dấy lên 1 cao trào đấu tranh mạnh mẽ, sôi nổi, hướng vào các mục tiêu trước mắt là đòi TD, DC, cơm áo, hoà bình. GV tóm tắt nét chính về ĐD đại hội. ? Em hãy trình bày về phong trào đấu tranh dân chủ công khai của quần chúng (1936 - 1939). Cuộc bãi công của công nhân xe lửa Trường Thi (Vinh). Tháng 7/ 1973 được công nhân xe lửa miền Nam Đông Dương phối hợp. - Giáo viên giới thiệu H33 (sgv). Cuộc Mít Tinh khu đấu xảo (HN) nay là quảng trường Cung Hoá hữu nghị Việt Xô. + Kết hợp miêu tả, tường thuật cuộc mít tinh. (sgv - 105 - 106) ? Nêu những nét nổi bật của phong trào đấu tranh báo chí công khai những năm (1936 - 1939) HS trả lời. ? Phong trào báo trí công khai ra đời và có tác dụng gì. ? Em có đánh giá chung gì về phong trào dân tộc, dân chủ 1936 - 1939. ( T. luận) (Phong trào dân tộc, dân chủ 1936 - 1939 diễn ra sôi nổi khắp trong cả nước, dưới hình thức đấu tranh phong phú, lôi cuốn đông đảo mọi tầng lớp nhân dân tham gia) ? Phong trào dân chủ công khai từ cuối 1938 trở đi phát triển như thế nào. (gv phân tích nhỏ) ? Tại sao thời kỳ 1936 - 1939 Đảng ta lại chủ trương đấu tranh dân chủ công khai. - Giáo viên phân tích lí do hoàn cảnh. - thế giới: tình hình thế giới rất có lợi cho cách mạng. - Trong nước: Mọi giai cấp đều khốn khổ bởi nạn sưu cao, thuế nặng => Đảng chủ trương đấu tranh dân chủ, công khai, đòi quyền lợi dân chủ hàng ngày "TD, DC, cơm áo, hoà bình." - Học sinh đọc mục III (sgk - 79 - 80) ? Cuộc vận động dân chủ 1936 - 1939 có ý nghĩa lịch sử như thế nào đối với cách mạng VN. - Giáo viên phân tích ý nghĩa của phong trào. Nếu như phong trào cách mạng 1930 - 1931 là cuộc tổng diễn tập thứ nhất cho cách mạng tháng 8 thì phong trào dân chủ 1936 - 1939 là cuộc tổng diễn tập lần thứ 2 chuẩn bị cho cách mạng tháng 8/ 1945. I. Tình hình thế giới và trong nước. * Tình hình thế giới: - Chủ nghĩa phát xít xuất hiện à đe doạ nền dân chủ và hoà bình thế giới. - Đại hội VII của quốc tế cộng sản (7/ 1935): Chủ trương thành lập mặt trận dân tộc thống nhất ở các nước để chống phát xít chống chiến tranh. - 1936, chính phủ mặt trận nhân dân Pháp cầm quyền, thực hiện 1 số cải cách TD, DC cho các nước thuộc địa, trong đó có VN. * Tình hình trong nước. - Cuộc khủng hoảng kinh tế (1929 - 1933) tác động sâu sắc đến mọi giai cấp và tầng lớp trong xã hội. - Thực dân phản động thuộc địa và tay sai tiếp tục chính sách vơ vét, bóc lột, khủng bố cách mạng. II.Mặt trận dân chủ Đông Dương và phong trào đấu tranh đòi tự do dân chủ. 1. Chủ trương của Đảng. - Mục tiêu là: Chống phát xít, chống chiến tranh, đòi " tự do, dân chủ, cơm áo, hoà bình". - Hình thức đấu tranh: Phong trào đấu tranh công khai, mít tinh biểu tình, đấu tranh báo trí công khai, đấu tranh nghị trường... 2. Phong trào đấu tranh. - P/ trào Đông Dương đại hội - Phong trào đón phái viên chính phủ Pháp và toàn quyền mới của Pháp đến Đông Dương (1937) - Phong trào đấu tranh dân chủ công khai của quần chúng: + Tổng bãi công của công ty Than Hòn Gai (11/ 1936) + Cuộc mít tinh tại khu Đấu xảo- Hà Nội (ngày 1/ 5/ 1938) - Phong trào báo trí tiến bộ. - Từ cuối 1938 phong trào bị thu hẹp dần và 9/ 1939 thì chấm dứt. II. Ýnghĩa của phong trào. - Là 1 cao trào DT - DC rộng lớn - Uy tín của Đảng ngày càng cao trong quần chúng. - Chủ nghĩa Mác Lê Nin và đường lối chính sách của Đảng được truyền bá sâu rộng trong quần chúng, giáo dục, vận động, tổ chớc quần chúng đấu tranh. - Đảng đã đào luyện được đội quân chính trị đông đảo cho cách mạng tháng 8/1945. 4. Củng cố : - Gv sơ kết bài học. ? Đường lối lãnh đạo của Đảng và hình thức đấu tranh trong giai đoạn 1936 - 1939 có gì khác so với giai đoạn 1930 - 1931 ? Cao trào dân chủ 1936 - 1939 đã chuẩn bị những gì cho cách mạng tháng 8 . 1945. Bài tập: Hãy nối 1 ô ở cột I (T.gian) với 1 ô ở cột II (S.Kiện) bằng các mũi tên sao cho đúng: Cột I (Thời gian) Cột II (Sự kiện) Giữa 1936 PTrào đón phái viên chính phủ Pháp và toàn quyền mới ở Đông Dương. Tháng 11/ 1936 Cuộc vận động thành lập uỷ ban trù bị Đông Dương đại hội. Đầu năm 1937 Cuộc mít tinh tại khu Đấu xảo HN. 1/ 5/ 1938 Tổng bãi công của chủ nghĩa công ty Than Hòn Gai. 5. Hướng dẫn về nhà : - Về nhà học bài biết so sánh phong trào cách mạng 1930 - 1931 và phong trào dân chủ 1936 - 1939. - Bài tập về nhà: Căn cứ vào đâu để nói rằng phong trào dân chủ 1936 - 1939 là cuộc diễn tập thứ 2 chuẩn bị cho cách mạng tháng 8/ 1945. - Đọc và tìm hiểu trước nội dung bài mới: Chương III: - Cuộc vận động tiến tới cách mạng tháng 8/ 1945. Ngày soạn: Ngày giảng: Chương III CUỘC VẬN ĐỘNG TIẾN TỚI CÁCH MẠNG THÁNG TÁM 1945 Tiết 25, Bài 21 VIỆT NAM TRONG NHỮNG NĂM 1939 – 1945 I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức Tình hình thế giới và Đông Dương trong năm 1939 – 1945; các cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn, Nam Kì, vàbinh biến Đô Lương: nguyên nhân bùng nổ, diễn biến chính, ý nghĩa. 2. Kĩ năng Tập dượt cho học sinh biết phân tích các thủ đoạn thâm độc của Nhật, Pháp, biết đánh giá ý nghĩa của ba cuộc nổi dậy đầu tiên và biết sử dụng lược đồ. 3. Tư tưởng Giáo dục cho học sinh lòng căm thù đế quốc phát xít Pháp – Nhật và lòng kính yêu, khâm phục tinh thần dũng cảm của nhân dân ta. II.CHUẨN BỊ GV: CKTK, tranh ảnh SGK HS: SGK, đọc bài... III. TIẾN TRÌNH DẠY - HỌC 1. Ổn định lớp 9a.......................... 9b.......................... 2. Kiểm tra bài cũ : Phong trào dân chủ 1936 -1939 đã diễn ra như thế nào ? 3. Bài mới * Giới thiệu bài: Sau khi chiến tranh thế giới thứ 2 bùng nổ, Phát Xít Nhật nhảy vào Đông Dương, cấu kết chặt chẽ với TDP để thống trị và bóc lột nhân dân ta. Nhân dân Đông Dương phải sống trong tình trạng " 1 cổ đôi tròng" rất cực khổ. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhân dân ta đã bùng lên đấu tranh, mở đầu thời kì mới, thời kì khởi nghĩa vũ trang. Đó là 3 cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn, Nam Kì và binh biến Đô Lương..... HOẠT ĐỘNG THẦY-TRÒ KIẾN THỨC CƠ BẢN ? Điểm lại những nét chính của tình hình thế giới sau khi chiến tranh thế giới thứ 2 bùng nổ? ? Cho biết tình hình Đông Dương sau khi chiến tranh thế giới thứ 2 bùng nổ. - Giáo viên nêu: 9/1940 Nhật nhảy vào Đông Dương (Lạng Sơn) ? Cho biết tình hình Đông Dương từ khi Nhật nhảy vào chiếm đóng. + Nhật tìm mọi cách lấn áp Pháp, biến Đông Dương thành thuộc địa và căn cứ quân sự của chúng. + Ngày 23/7/1941 hiệp ước "phòng thủ chung Đông Dương" được kí kết giữa Nhật và Pháp. (Tại HN) - Học sinh đọc nội dung Hiệp ước phòng thủ chung Đông Dương (sgk - 81) ? Vì sao TDP và PXít Nhật thoả hiệp với nhau ®Ó cùng thống trị Đông Dương - V× §«ng Dư¬ng lµ khu vùc cã vÞ trÝ chiÕn lîc (cöa ngâ cña §NA) vµ cã c¸c nguån lîi cã thÓ khai th¸c. ? Cho biết những việc làm của TDP ở Đông Dương trong thời gian 1939 - 1945. - Giáo viên giải thích "kinh tế chỉ huy": thực chất là lợi dụng thời chiến để nắm độc quyền kinh tế Đông Dương, bóc lột nhiều hơn. + VD: Thuế rượu, muối, thuốc phiện từ 1939 - 1945 tăng 3 lần ? Nêu những thủ đoạn của Nhật. ? Nh÷ng thñ ®o¹n ®ã ®· g©y hËu qu¶ g× cho ND VN - Hơn 2 triệu dân ta bị chết đói vào cuối 1944 - 1945 => Nhân dân ta chịu 2 đường áp bức Pháp - Nhật -> điêu đứng, khốn cùng. ? Nguyên nhân nào => các cuộc khởi nghĩa bùng nổ. + Chính sách phản động của Pháp và Nhật ở ĐD => Mâu thuẫn giữa DT Đông Dương với Nhật - Pháp sâu sắc. Điều đó đã => phong trào đấu tranh bùng lên mạnh mẽ. - Giáo viên sử dụng lược đồ H34-83: Lược đồ khởi nghĩa Bắc Sơn. ? Em hãy trình bày những nét chính về cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn. *GV: kết hợp tường thuật diễn biến cuộc k/n ? Trưíc tinh thÇn ®Êu tranh cña ND B¾c S¬n NhËt, Ph¸p cã hµnh ®éng g×. ? Cuộc k/nghĩa Bắc Sơn tại sao lại thất bại? (Điều kiện thuận lợi cho cuộc khởi nghĩa chỉ mới xuất hiện tại địa phương chứ không phải trên cả nước. Kẻ địch có đ/kiện tập trung lực lượng đàn áp) ? Tuy thất bại song cuộc khởi nghĩa có ý nghĩa gì. (Cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn đã duy trì được 1 phần lực lượng: Đội du kích Bắc Sơn ra đời, trở thành lực lượng vũ trang nòng cốt của Đảng sau này) ? Hoàn cảnh nào => cuộc khởi nghĩa Nam Kì? + TDP bắt binh lính Nam Kì đi làm bia đỡ đạn cho chúng, binh lính căm phÉn. => Trước tình hình đó xứ uỷ Nam Kì quyết định khởi nghĩa (chưa có sự đồng ý của Trung ương). ? Tr×nh bµy nh÷ng nÐt c¬ b¶n cña cuéc khëi nghÜa. - Giáo viên dùng lược đồ khởi nghĩa Nam Kì để thuật diễn biến. ? Cuéc khëi nghÜa thu ®ưîc kÕt qu¶ g×. ? Theo em nguyên nhân nào => cuộc khởi nghĩa Nam kỳ bị thất bại. Khởi nghĩa Nam Kì nổ ra khi tại đây chưa xuất hiện điều kiện thuận lợi như ở Bắc Sơn, kế ho¹ch khởi nghĩa lại bị TDP phát hiện trước và chuẩn bị đối phó - Giáo viên dẫn chứng chứng minh: Trong thời gian 22/ 11/1940 à 31/ 12/ 1940 các tỉnh Gia Định, Mĩ Tho, Cần Thơ, Long Xuyên. TDP bắt 5.848 người, hàng ngàn người bị tù đày ra côn đảo, ra các trại tập trung, 1 số người lãnh đạo Đảng bị TDP tử hình. Trong đó có Nguyễn Văn Cừ tổng bí thư của Đảng từ (1938 - 1940) và Nguyễn Thị Minh Khai. ? Hai cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn, Nam Kì đã để lại cho cách mạng Việt Nam những bài học kinh nghiệm gì. GV sơ kết bài: Pháp đầu hàng và câu kết với Nhật để áp bức bóc lột nhân dân ta. Các cuộc khởi nghĩa và binh biến đã thể hiện tinh thần yêu nước. Để lại nhiều bài học kinh nghiệm quý báu về xây dựng lực lượng vũ trang, về thời cơ khởi nghĩa, Chiến tranh du kích => Chuẩn bị trực tiếp cho tổng khởi nghĩa tháng 8 /1945 I. TÌNH HÌNH THẾ GIỚI VÀ ĐÔNG DƯƠNG 1. Thế giới - 1/9/1939 Chiến tranh thế giới thứ hai bùng nổ, phát xít Đức tấn công Pháp, tư bản phản động Pháp đầu hàng và làm tay sai cho Đức. - Quân phiệt Nhật Bản tiến sát biên giới Việt -Trung và tiến vào Đông Dương (9-1940). 2. Đông Dương.
File đính kèm:
- Giao_an_Su_9_Xan.doc