Giáo án Lịch sử 9 - Tiết 29, Bài 24: Cuộc đấu tranh bảo vệ và xây dựng chính quyền dân chủ nhân dân (1945-1946)

Tuần : 25 
Tiết : 29 
Bài: 24 CUỘC ĐẤU TRANH BẢO VỆ VÀ XÂY DỰNG CHÍNH QUYỀN DÂN CHỦ NHÂN DÂN (1945 - 1946) (SGK 96)
Ngày soạn: 12/02/2014
Ngày dạy: 18/02/2014
I. MỤC TIÊU
 1. Kiến thức:
a. Tình hình nước ta sau cách mạng tháng Tám: . 
- Từ vĩ tuyến 16 trở ra Bắc, có hơn 20 vạn quân Tưởng Giới Thạch và tay sai, âm mưu lật đổ chính quyền cách mạng. Từ vĩ tuyến 16 trở vào Nam, có quân Anh dọn đường cho quân Pháp quay trở lại xâm lược.
- Các lực lượng phản cách mạng ngóc đầu dậy, chống phá cách mạng.
- Sản xuất đình đốn, nạn đói mới đe doạ đời sống nhân dân.
- Ngân sách nhà nước trống rỗng, chưa kiểm soát được Ngân hàng Đông Dương.
- Hơn 90% dân số bị mù chữ, các tệ nạn xã hội tràn lan…
* Nước ta đứng trước tình thế “Ngàn cân treo sợi tóc”.
b. Bước đầu xây dựng chế độ mới: 
- Ngày 6/1/1946, nhân dân đi bầu Quốc hội khoá I với hơn 90% cử tri đi bầu.
- Cơ quan quyền lực cao nhất nước được bầu, quyền làm chủ của nhân dân được phát huy.
c. Diệt giặc đói, giặc dốt và giải quyết khó khăn về tài chính: 
Diệt giặc đói: 
- Biện pháp trước mắt là tổ chức quyên góp, lập “hũ gạo cứu đói”, tổ chức “ngày đồng tâm”, kêu gọi “ nhường cơm sẻ áo”.
- Biện pháp lâu dài là đẩy mạnh tăng gia sản xuất, chia ruông đất cho nông dân. 
- Nạn đói được đẩy lùi.
Diệt giặc dốt: 
- Ngày 8/9/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký sắc lệnh thành lập Nha bình dân học vụ, kêu gọi mọi người tham gia phong trào xoá nạn mù chữ.
- Các trường học sớm được khai giảng.
Giải quyết khó khăn về tài chính: 
Kêu gọi nhân dân đóng góp, xây dựng “Quỹ độc lập”, phong trào “Tuần lễ vàng”, phát hành tiền Việt Nam (11/1946). 
 2. Kĩ năng: - kĩ năng phân tích, nhận định, đánh giá sự kiện LS.
 3. Tư tưởng: Bồi dưỡng lòng yêu nước, tinh thần C/m, niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng, niềm tự hào dân tộc.
II. CHUẨN BỊ
1. Phương tiện dạy học:
- GV: +Hình ảnh cử tri sài gòn đi bỏ phiếu
- HS: + Đọc trước bài mới.
2. phương pháp: -Vấn đáp, trực quan, …
III. TIẾN TRÌNH DẠY - HỌC:
Ổn định lớp: 1’
 KTBC: 3’
 - Điền vào chỗ trống niên biểu D.biến C/m T8 (Bảng phụ chuẩn bị sẵn ND)
 - Tại sao nói thắng lợi ở HNội, Huế, Sài Gòn có ý nghĩa quyết định ?
Bài mới: 
 *Giới thiệu bài: Giáo viên giới thiệu bài phần mở đầu trong SGK để đi vào bài mới 
TG
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung ghi bảng
14’
HĐ 1 : Tình hình nước ta sau cách mạng tháng Tám:
-HS: Đọc mục 1 (SGK/96)
 ?Tại sao nói nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ngay sau khi thành lập đã ở vào tình thế “ ngàn cân treo sợi tóc” ?
a.Khó khăn về thù trong, giặc ngoài:
- Từ vĩ tuyến 16 (Đà Nẵng) trở ra Bắc, 20 vạn quân tưởng ồ ạt vào Hà Nội...
- Từ vĩ tuyến 16 (Đà Nẵng) trở vào Nam, quân Anh mở đường cho thực dân Pháp trở lại xâm lược...
b. Khó khăn về chính trị:
- Nền độc lập, tự do của nước ta bị đe dọa nghiêm trọng, nhà nước cách mạng chưa được củng cố.
C. Khó khăn về kinh tế:
- Nông nghiệp nghèo nàn, lạc hậu...
- Công nghiệp đình đốn....
- Ngân sách nhà nước hầu như trống rỗng...
d. Khó khăn về văn hóa - xã hội :
- Hơn 90% dân số không biết chữ.
- Các tệ nạn xã hội tràn lan. 
èĐẩy C/q C/m lâm vào tình thế “ngàn cân treo sợi tóc”
-GV: Trong những năm đó, khó khăn nào là nguy hiểm nhất?
-HS: Giặc ngoại xâm đe doạ
-GV: Vì sao nói nước ta sau C/m T8 ở vào tình thế “ngàn cân treo sợi tóc”?
-GV lưu ý: Những khó khăn diễn ra đồng thời, cùng 1 lúc đe doạ sự sống còn của nhân dân ta 
 àTình thế “ngàn cân treo sợi tóc” à không thể xem nhẹ KK nào và những KK liên quan mật thiết với nhau
-GV: Dẫn lời CT HCM: “Giặc đói, giặc dốt là đồnh minh của giặc xâm lược”
-GV: Bên cạnh những KK thì nước ta có những thuận lợi gì?
-HS: Trả lời
-GV: Chốt ND
I. Tình hình nước ta sau cách mạng tháng Tám:
a. Khó khăn:
a.Khó khăn về thù trong, giặc ngoài:
b. Khó khăn về chính trị:
C. Khó khăn về kinh tế:
d. Khó khăn về văn hóa - xã hội :
èĐẩy C/q C/m lâm vào tình thế “ngàn cân treo sợi tóc”
b. Thuận lợi:
 - Đã giành được chính quyền .
 - Nhân dân ta tin tưởng vào 
Đảng và Bác Hồ 
 - Phong trào c/m t/g pt mạnh mẽ ( LX và các LL dân chủ cổ vũ và ủng hộ nhân dân ta).
10’
HĐ 2 : Chỉ cần nắm được sự kiện ngày 06/01/1946 và ý nghĩa của sự kiện này.
-HS: Đọc mục 2 (SGK/97)
-GV: Đảng và CP ta đã thực hiện những biện pháp gì để củng cố và kiện toàn C/q C/m?
-HS: Trả lời
-GV: Cuộc bầu cử quốc hội có ý nghĩa ntn?
-HS: Trả lời
-GV: Thể hiện quyến làm chủ của nhân dân đối với vận mệnh đất nước, thể hiện sự gắn bó của nhân dân Đ/v C/q C/m
-GV: Bộ máy nhà nước chính thức được thiết lập có ý nghĩa ntn?
-HS: Trả lời
-GV bổ sung: Khẳng định ưu thế chính trị của Cp Đ/v nhân dân trong nước và các nước trên TG
-GV: Việc ban hành Hiến pháp mới có ý nghĩa ntn? 
-HS: Là đạo luật cơ bản về tổ chức nhà nước, về quyền lợi và nghĩa vụ của công dân
-HS: N/cứu SGK.
II. Bước đầu xây dựng chế độ mới:
- 6/1/1946 tổng tuyển cử bầu Quốc hội
-Ý nghĩa : Thể hiện quyến làm chủ của nhân dân đối với vận mệnh đất nước, thể hiện sự gắn bó của nhân dân đối với chính quyền cách mạng.
12’
HĐ 3 : Diệt giặc đói, giặc dốt và giải quyết khó khăn về tài chính:
? Đảng và nhà nước ta đã có những biện pháp gì để diệt giặc đói giặc dốt và giải quyết khó khăn về tài chính sau cách mạng tháng 8/1954?
a.Giải quyết nạn đói:
-Lập hủ gạo tiết kiệm ngày đồng tâm, tăng gia sản xuất , thực hiện khai hoang , phục hoá.
 - Chính phủ chia lại ruộng đất công, giảm tô thuế, bải bỏ những thứ thuế vô lí
b. Giải quyết giặc dốt.
-Ngày 8/9/1945 HCM kí sắc lện thành lập cơ quan bình dân học vụ, kêu gọi nhân dân xoá nạn mù chữ, các cấp học phát triển mạnh , chương trình được đổi mới theo tinh thần dân tộc dân chủ.
c. Giải quyết khó khăn về tài chính.
-Xây dựng qũy độc lập, phát động tuần lễ vàng.
-Ngày 31/1/1946 chính phủ ra sắc lệnh phát hành tiền Việt Nam . 23/11/1946 chính phủ quyết định lưu hành tiền Việt Nam trong cả nước.
III. Diệt giặc đói, giặc dốt và giải quyết khó khăn về tài chính:
a.Giải quyết nạn đói.
b. Giải quyết giặc dốt.
c. Giải quyết khó khăn về tài chính.
4. Củng cố: 3’
 - Tình hình nước ta sau C/m T8, những B/p của C/p giải quyết những KK?
 - HS làm bài tập trắc nghiệm: (khoanh vòng ý đúng)
 Ngày tổng tuyển cử đầu tiên của nước VN DCCH là:
 a. 2/9/1945 b. 6/1/1945
 c. 19/8/1945 d. 2/3/1945
 5. Dặn dò: 2’
 - Học bài cũ và trả lời các câu hỏi trong SGK
 - Chuẩn bị bài mới: Những chủ trương, chính sách của Đảng và CP để đối phó với giặc ngoại xâm.
* Rút kinh nghiệm:……………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………