Giáo án Hướng nghiệp 9 - Chuyên đề 3 xây dựng kế hoạch nghề nghiệp (2 tiết)

CHUYÊN ĐỀ 3
XÂY DỰNG KẾ HOẠCH NGHỀ NGHIỆP (XDKHNN)
(2 tiết)
I. MỤC TIÊU: Sau khi nghe GV báo cáo xong chuyên đề 3, HS cần phải:
- Trình bày được mục tiêu nghề nghiệp và tương quan giữa bản thân, mục tiêu nghề nghiệp và con đường học hành.
- Có khả năng tạo cơ hội tìm hiểu nghề nghiệp qua hoạt động ngoại khóa và hoạt động phục vụ cộng đồng.
- Bước đầu xây dựng được kế hoạch nghề nghiệp cho bản thân theo hướng dẫn của GV.
II. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC:
- Hình ảnh Sơ đồ: "Mô hình chìa khóa xây dựng kế hoạch nghề nghiệp"
- Phiếu giao nhiệm vụ cho HS
- Tivi và máy vi tính
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1. Kiểm tra bài cũ: 
GV trình chiếu mô hình lí thuyết cây nghề nghiệp và cho HS nhắc lại 4 nguyên tắc cần nhớ khi chọn hướng học, chọn nghề
GV trình chiếu mô hình lập kế hoạch nghề - HS quan sát mô hình và dựa vào kiến thức đã học hãy cho biết để chọn hướng học, chọn nghề em cần phái làm gì?
2. GV giới thiệu và nêu mục tiêu của chuyên đề 3: Qua 2 chuyên đề trước, các em đã có dịp tìm hiểu về sở thích và khả năng của bản thân và những yếu tố ảnh hưởng từ phía gia đình, nhà trường, xã hội đến bản thân các em trong việc chọn nghề. Các em cũng đã tìm hiểu những kiến thức cơ bản về nghề nghiệp và thị trường tuyển dụng lao động. Trong chuyên đề này, các em sẽ tiếp tục suy nghĩ về: 1/Mục tiêu nghề nghiệp của mình là gì? và 2/ Mình sẽ làm gì? Làm như thế nào để từng bước tiến gần đến mục tiêu ây? 
Nội dung 1: Cơ sở lí thuyết xây dựng kế hoạch nghề nghiệp
a) Mục tiêu:
- HS biết được lí thuyết xây dựng kế hoạch nghề nghiệp
- HS biết được nội dung và cách áp dụng lí thuyết để XDKHNN cho bản thân.
b) Cách tiến hành:
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
* Hoạt động 1: 
- GV giới thiệu "mô hình chìa khóa XDKHNN" 
- GV giới thiệu Lí thuyết ngẫu nhiên có kế hoạch. Nội dung quan trọng của lí thuyết này đó là: Sự may mắn, hay sự tình cờ (hay ngẫu nhiên) đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình XDKHNN của mỗi người. Tuy nhiên sự may mắn của một người không đến một cách tình cờ/ ngẫu nhiên mà là kết quả của một quá trình khám phá, tham gia hoạt động, chia sé, phục vụ..... Mỗi người đều có thể tự tạo ra sự tình cờ may mắn ấy trong quá trình phát triển nghề nghiệp của mình - Để HS hiểu rõ hơn về lí thuyết này GV kể cho HS nghe câu chuyện về nhân vật tên Trung như trong tài liệu bổ sung SGV GDHN (trang 87) và tóm tắt: Ngọc trong câu chuyện chính là người tạo ra sự tình cờ may mắn trong quá trình phát triển nghề nghiệp của mình.
* Hoạt động 2: Tìm hiểu những cơ sở để XDKHNN và các bước thực hiện
- GV nêu vấn đề: Bằng những kiến thức đã tìm hiểu qua 2 chuyên đề trước, ai có thể nói lại cho cả lớp biết làm thế nào để xây dựng KHNN cho bản thân?
- GV khái quát lại và nêu: Thật ra việc XDKHNN rất đơn giản, chỉ cần mỗi em hiểu rõ:
1. Bản thân mình: 
 a. Có sở thích và khả năng gì?
 b. Hoàn cảnh kinh tế của gia đình mình ra sao?
 c. Những mong muốn của cha mẹ về nghề nghiệp tương lai của mình là gì?
2. Cơ hội nghề nghiệp:
 a. Nghề nghiệp nào có triển vọng phát triển tại địa phương, quốc gia, quốc tế?
 b. Trong số những nghề đó, có nghề nào mình yêu thích không
- HS trình bày lại mô hình trước lớp
- HS áp dụng lí thuyết này theo những cách sau:
 + Học thật tốt các môn học mà em yêu thích, tham gia các hoạt động, các cuộc thi liên quan đến môn học, đến sở thích và khả năng của mình. 
+ Giúp đỡ gia đình và người xung quanh trong những công việc phù hợp với sở thích và khả năng của mình.
+ Hăng hái tham gia các hoạt động cộng đồng để có cơ hội sử dụng rèn luyện và bộc lộ những khả năng sẵn có.
Hãy luôn nhớ: Sự may mắn của một người không đến một cách tình cớ ngẫu nhiên mà là kết quả của một quá trình khám phá, tham gia hoạt động, chia sẻ, phục vụ v.v..
- HS trình bày trước lớp các bước XDKHNN cho bản thân - Lên kế hoạch cho bản thân:
1. Xác định mục tiêu nghề nghiệp cho mình: bản thân muốn học nghề, học TCCN hay học tiếp lên THPT đề học CĐ, ĐH hay đi làm ngay sau khi tốt nghiệp THCS. HS phải đảm bảo rằng mục tiêu nghề nghiệp này phải phù hợp với khả năng của bản thân mình, hoàn cảnh gia đình mình và cơ hội nghề nghiệp.
2. Lập kế hoạch hành động để biết:
 - Những công việc, hoạt động cần làm để đạt được mục tiêu nghề nghiệp và cách thực tiến hành từng công việc, từng hoạt động
- Cần thời gian bao lâu để hoàn thành mục tiêu nghề nghiệp
- Những yêu cầu học tập thi cử mà HS phải vượt qua.
- Gia đình có đồng ý và hỗ trợ cho KHNN của mình hay không?
Nội dung 2: Các hướng đi sau khi tốt nghiệp THCS 
 a) Mục tiêu:
HS đưa ra được lựa chọn hướng đi phù hợp với bản thân và hoàn cảnh gia đình
 b) Cách tiến hành
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
* Hoạt động 1: Tìm hiểu các hướng đi sau khi tốt nghiệp THCS
- GV kể câu chuyện nghề nghiệp: Làm giàu trên đất quê hương (phụ lục chuyên đề 3)
- Cho HS thảo luận theo nội dung như sau:
A. Thảo luận về câu chuyện Làm giàu trên đất quê hương.
 1. Theo em nhân vật Tiến trong câu chuyện có phải là người thành công trong nghề nghiệp hay không? Hãy cho biết lí do vì sao em cho là thành công hay không thành công?
2. Quyết định của Tiến trong câu chuyện trên là dựa vào: 
 a. Hiểu biết về bản thân
 b. Hiểu biết về tình hình thực tế ở địa phương.
 c. Sự khen ngợi của báo chí và hàng xóm
 d. a và b
 e. a,b và c
B. Thảo luận về chọn hướng đi sau khi tốt nghiệp THCS.
1. Hãy nêu những hướng đi mà một HS sau khi tốt nghiệp THCS có thể lựa chọn?
2. Theo em trong những hướng đi đó, hướng đi nào được nhiều người lựa chọn nhất? Hướng đi nào được xã hội coi trọng nhất?
3. Em thích lựa chọn hướng đi nào nhất?
- GV khái quát lại: Sau khi tốt nghiệp THCS, các em sẽ có nhiều lựa chọn: học tiếp lên THPT, học nghề, hoặc tham gia lao động sản xuất cùng với gia đình, hoặc đi làm ở nơi khác để kiếm tiền phụ giúp gia đình...
- Tóm lại các em cần nhớ:
 + Phải thật vững vàng với những kiến thức và lựa chọn của bản thân.
 + Không phải ai khác, em mới chính là người đưa ra quyết định cho cuộc đời mình, vì nghề nghiệp mà em lựa chọn sẽ theo em suốt cuộc đời mình, em là người theo đuổi nó, thực hiện nó và sống với nó mỗi ngày.
- Sau khi nghe GV kể xong câu chuyện, HS thảo luận nhóm theo nội dung GV yêu cầu, hoặc GV có thể cho nhóm này đặt câu hỏi, nhóm kia trả lời
- HS nhắc lại các hướng đi mà em có thể lựa chọn sau khi tốt nghiệp THCS:
+ Học tiếp lên THPT
+ Học nghề: học trường nghề, hay TCN hay chỉ học nghề tại TTDN hoặc TTGDTX, TT kĩ thuật tổng hợp - hướng nghiệp...
+ Không học tiếp, ở nhà tham gia lao động sản xuất
+ Đi làm ở nơi khác để kiếm tiền phụ giúp gia đình
Nội dung 3: Xây dựng kế hoạch nghề nghiệp
 a) Mục tiêu:
 - HS trình bày được mong muốn, ước mơ và mục tiêu nghề nghiệp của bản thân
 - HS mô tả được cách XDKHNN
 - HS xây dựng được KHNN phù hợp với bản thân, hoàn cảnh gia đinh, kế hoạch học tập và nghề nghiệp trong tương lai dưới sự hướng dẫn của GV
 b) Cách tiến hành:
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
* Hoạt động 1: Hướng dẫn xây dựng KHNN
- HV trình chiếu sơ đồ: "mô hình chìa khóa XDKHNN" và hướng dẫn HS:
Điền vào phía bên trái của chìa khóa: "Em là ai" các nội dung : Sở thích của em, những yếu tố ảnh hưởng đến bản thân trong việc chọn nghề, chọn hướng đi sau khi tốt nghiệp THCS
Điền vào nên phải của chìa khóa "Em đang đi về đâu?" dự định tương lai của công việc
Điền vào phần giữa của chìa khóa "Làm sao đi đến được nơi em muốn đến?"HS viết lại các bước để đạt được dự định đã viết ở trên.
* Hoạt động 2: Thực hành xây dựng KHNN
- GV hướng dẫn HS ghi lại bản KHNN của mình theo các mục như phần bên
- Lưu ý: Các em có thể trao đổi với các bạn xung quanh về XDKHNN của bản thân, nhưng phải có lập trường của mình, không được sao chép lại bản KHNN của bạn vì sở thích, khả năng và hoàn cảnh gia đình của mối người khác nhau
- Mỗi HS tự vẽ lại sơ đồ "mô hình chìa khóa XDKHNN" và điền vào sơ đồ những nội dung theo HD của GV
- HS đọc sơ đồ mà mình đã thực hiện xong.
- HS ghi lại bản KHNN: 
BẢN KẾ HOẠCH NGHỀ NGHIỆP
1. Họ và tên:.........................................
2. Đang học lớp.......... Trường............
3. Bản thân có những sở thích, khả năng liên quan đế hướng học và chọn nghề trong tương lai như sau:
 - Sở thích:
 - Khả năng:
4. Hướng học, ngành nghề mà em dự định lựa chọn.......................................
Lí do em chọn nghề đó........................
5. Những hiểu biết của em về hướng học hoặc nghề mà em định chọn ........ .............................................................
6. Các công việc, hoạt động và biện pháp mà bản thân em sẽ thực hiện để thực hiện mơ ước nghề nghiệp của mình
IV. ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ: 
- GV đọc bản KHNN của HS và nhận xét.
V. TÀI LIỆU THAM KHẢO: 
 * Tài liệu Bổ sung Sách Giáo Viên Giáo Dục Hướng Nghiệp Lớp 9: 
	- Câu chuyện nghề nghiệp: Làm giàu trên đất quê hương.
	- Phiếu thảo luận của HS
	- Sơ đồ "mô hình chìa khóa XDKHNN"
---------------------------------------