Giáo án Đại số 9 - Tiết 25: Đường thẳng // và đường thẳng cắt nhau

Tuần 13
Soạn ngày:
Dạy ngày:
Tiết 25 đường thẳng // và đường thẳng cắt nhau
I/ Mục tiêu:
HS nắm vững điều kiện để đồ thị hàm số y = ax + b(a ạ 0) và đồ thị y = a'x + b' (a' ạ 0) cắt nhau, song song với nhau và trùng nhau.
HS biết chỉ ra các cặp đồ thị hàm số hay các cặp đường thẳng song song và cắt nhau dựa vào dấu hiệu của hệ số a và a' kết hợp so sánh b và b'. Biết tìm điều kiện cho tham số để 2 đường thẳng song hay cắt nhau.
II/ Chuẩn bị
GV: Thước thẳng, bảng phụ, phấn mầu
HS: Bảng nhóm, bút dạ, học bài làm bài tập
III/ Các hoạt động dạy học
TG
Hoạt động của thày
Hoạt động của trò
10’
1. Kiểm tra bài cũ
HS1: vẽ 2ĐTHS trên cùng 1 hệ trục tọa độ: 
HS2 vẽ 2ĐTHS trên cùng 1 hệ trục tọa độ: (BT 17 SGK)
HS lên bảng thực hiện vẽ đồ thị hàm số
10’
2. Đường thẳng song song
GV yêu cầu 1HS lên vẽ tiếp đồ thị hàm số y = 2x - 2 cùng với 2 đồ thị đã có mà HS1 đã vẽ. Hãy nhận xét 3 đường thẳng trên cùng một hệ trục. GV bổ sung: 2 đ/t y = 2x + 3 và y = 2x - 2 cắt trục tung tại các điểm phân biệt là (0;3) và (0; -2) đồng thời chúng cùng song song với y = 2x ị 2đ/t // với nhau
GV cho HS đọc KL và tóm tắt:
Gọi đ/t y = ax+b là d
Gọi đ/t y = a'x+b' là d'
(với a và a' ạ 0) thì:
 +HS thực hiện vẽ thêm đồ thị thứ 3 là y =2x - 2:
*HS cả lớp vẽ hình vào vở.
*HS giải thích: 
Đ/t y = 2x + 3 và y = 2x - 2 cùng song song với đ/t y = 2x nên cả 3 đ/t // với nhau.
+HS đọc và ghi kết luận trong SGK.
-1,5
2
3
y
0
1
-2
x
5’
3. Hai đường thẳng cắt nhau
GV nêu ?2 và bổ sung câu hỏi: tìm các cặp đường thẳng à các cặp đường thẳng cắt nhau trong 3 đường thẳng sau:
HS: 2 đ/t y = 5x + 2 và y = 0,5x - 1 có hệ số a bằng nhau và hệ số b khác nhau nên // với nhau. Còn 2 đ/t y = 0,5x - 1và y = 1,5x + 2 không trùng nhau và cũng không song song nên chúng phải cắt nhau.
10’
y = 5x + 2; y = 0,5x - 1; y = 1,5x + 2
GV cho HS thảo luận trả lời sau đó đưa lên bảng đồ thị của 3 hàm số này:
y
0
-2
2
-4
-2
1
2
-1
x
HS quan sát đồ thị trên bảng để kiểm tra nhận định của mình.( Có thể vẽ nhanh vào vở).
HS đọc và ghi kết luận tổng quát về trường hợp hai đường thẳng cắt nhau:
Gọi đ/t y = ax+b là (d). Gọi đ/t y = a'x+b' là (d). với a và a' ạ 0) thì:
(d) cắt (d') Û a ạ a'
HS nắm chú ý: nếu có thêm b = b' thì 2 đường thẳng cắt nhau tại điểm trên trục tung va xác định được ngay.
10’
4. Luyện tập củng cố
GV yêu cầu HS đọc đề bài:
Cho hai hàm số . Hãy tìm m để: a) Đồ thị 2 hàm số là 2 đ/t cắt nhau.
 b) Đồ thị 2 hàm số là 2 đ/t song song.
GV cho HS hoạt động nhóm, môi nhóm làm 1 phần.
*Luyện tập:
Bài 20 (SGK): Chỉ ra 3 cặp đường thẳng cắt nhau và các cặp đường thẳng // trong 6 đường thẳng :
a)y = 1,5x + 2; b)y = x + 2; c)y = 0,5x - 2
d)y = x - 3; e)y = 1,5x - 1; g)y = 0,5x + 3
Bài 21 (SGK): Cho y = mx + 3 và
 y = (2m + 1)x - 5.
a) Tìm m để 2 đồ thị là 2 đường thẳng //.
b) Tìm m để 2 đồ thị là 2 đ/thẳng cắt nhau.
GV gợi ý cách giải như phần vận dụng và yêu cầu 2HS lên bảng thực hiện.
HS chỉ ra các hệ số:
Để h/s đã cho là h/s bậc nhất thì a ạ 0 Û 
Do b ạ b' nên 2 đ/t không thể trùng nhau.
a) Để đồ thị 2 hàm số là 2 đ/t cắt nhau thì: a = a' Û 2m = m + 1 Û m = 1 (thoả mãn)
b) Để đồ thị 2 hàm số là 2 đ/t song song thì: a ạ a' Û 2m # m + 1Û m ạ 1.
Kết hợp 2 đ/k trên ị cắt nhau khi m ạ 0 và m ạ ±1.
*HS làm BT tại lớp:
Bài 20: a) và e) song song.
 c) và g) song song.
 b) và d) song song.
Bài 21: điều kiện m ạ 0 và m ạ ;
a) ị 2m + 1 = m Û m = - 1.(thoả mãn)
b) ị 2m + 1 ạ m Û m ạ - 1.
5. Hướng dẫn
+ Nắm vững điều kiện để hai đường thẳng song song, cắt nhau, trùng nhau.
+ Làm BT 22, BT 23, BT24 (SGK - Trang 55). Bài tập 18, 19 (SBT trang 59).
+ Chuẩn bị đủ dụng cụ vẽ đồ thị để tiết sau luyện tập.