Tài liệu thi Giáo viên chủ nhiệm giỏi - Phần 1

ươn lên để giữ vững truyền thống đó; phát huy năng lực của các thành viên tích cực trong lớp;
Đề ra tiêu chí thi đua đầu năm học, tổ chức tổng kết đánh giá hàng tuần, hàng tháng, tuyên dương khen thưởng những tập thể, cá nhân thực hiện tốt phong trào thi đua.
Tăng cường vận động, thuyết phục, kích thích lòng nhiệt tình, sự say mê hoạt động đồng thời nhắc nhở, uốn nắn kịp thời những học sinh có hành vi chây lười làm ảnh hưởng đến hoạt động giáo dục chung.
Kết hợp chặt chẽ với các tổ chức đoàn thể khác trong nhà trường
Bên cạnh đó giáo viên chủ nhiệm cần chú ý rèn luyện đạo đức, tác phong của bản thân, nêu cao trách nhiệm với công tác, với học sinh, đi đầu trong các phong trào; luôn đổi mới hình thức tổ chức các hoạt động một cách sáng tạo để tạo không khí vui vẻ, tạo sự đoàn kết trong tập thể lớp; kết hợp chặt chẽ với các tổ chức đoàn thể khác trong nhà trường để tạo sự đồng bộ trong khi giáo dục, nâng cao chất lượng của các phong trào lớp.
Ngày nay, cuộc sống hiện đại có những tác động không nhỏ tới ngành giáo dục, do đó công tác chủ nhiệm lớp đặt trên vai của người giáo viên ngày càng nặng nề. Song dù thế nào trọng trách giáo dục đào tạo người học vẫn luôn đòi hỏi mỗi người thầy, người cô tình yêu, sự tâm huyết đối với nghề.
 2.1 Lập kế hoạch công tác chủ nhiệm lớp
 Giáo viên chủ nhiệm là người chịu trách nhiệm quản lí, nhắc nhở,giáo dục học sinh.Để công tác chủ nhiệm đạt kết quả như mong muốn đòi hỏi người giáo viên chủ nhiệm phải lập kế hoạch chủ nhiệm lớp. Muốn lập được kế hoạch chủ nhiệm lớp cần dựa vào các cơ sở chủ yếu sau:
 - Các mục tiêu,nhiệm vụ và kế hoạch công tác giáo dục của trường, của Đoàn thanh niên, Đội thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh.
 - Đặc điểm tình hình lớp, số lượng, mặt mạnh,mặt yếu, thuận lợi,khó khăn, học sinh có năng khiếu về các lĩnh vực, học sinh cá biệt
 - Đặc điểm gia đình học sinh.
 Sau khi nắm các cơ sở trên, giáo viên chủ nhiệm lập kế hoạch hoạt động cho năm học, cơ cấu lớp, mục tiêu phấn đấu (học tập, nề nếp, các phong trào khác) biện pháp thực hiện.
 Từ kế hoạch cả năm giáo viên chủ nhiệm lần lượt lập kế hoạch tháng, tuần.
 2.2 Lựa chọn và phân công nhiệm vụ cho ban cán sự lớp.
 2.2.1 Lựa chọn ban cán sự lớp là khâu cực kì quan trọng góp phần đưa phong trào của lớp phát triển theo hướng tích cực. Làm tốt khâu lựa chọn ban cán sự lớp sẽ quyết định 50% thành công của các phong trào. Ban cán sự lớp là những hạt nhân nòng cốt, là đầu tàu trong tất cả các công việc.
 - Cơ sở lựa chọn: 
 + Căn cứ hồ sơ học bạ học sinh.
 + Căn cứ sự tín nhiệm của tập thể lớp qua việc bình bầu dân chủ đầu mỗi năm học.
 2.2.2 Phân công nhiệm vụ cho ban cán sự lớp 
 - Ban cán sự lớp đại diện cho lớp , chịu trách nhiệm trước giáo viên chủ nhiệm. Ban cán sự lớp do tập thể lớp bầu ra, được giáo viên chủ nhiệm công nhận. Nhiệm kì là một năm.
 - Cơ cấu của ban cán sự lớp: Lớp trưởng, lớp phó học tập, lớp phó kỉ luật,lớp phó văn thể mỹ, thư kí, chi đội trưởng, các tổ trưởng
 + Lớp trưởng :là người điều hành, quản lí toàn bộ các hoạt động của lớp và từng thành viên trong lớp. Cụ thể:
 * Tổ chức quản lí lớp thực hiện các nhiệm vụ học tập
 * Theo dõi, đôn đốc lớp chấp hành đầy đủ, nghiêm chỉnh quy chế, quy định, nội quy, quy định về sinh hoạt và học tập do Bộ giáo dục đề ra.
 * Tổ chức động viên giúp đỡ học sinh gặp khó khăn trong học tập, rèn luyện và đời sống.
 * Chủ trì các cuộc họp lớp 
 + Nhiệm vụ lớp phó: 
 * Đôn đốc các bạn đi học, tham gia đầy đủ,nghiêm túc các phong trào.
 * Điểm danh, ghi sổ đầu bài kịp thời.
* Lập danh sách các bạn có hoàn cảnh khó khăn, diện ưu tiên đưa giáo viên chủ nhiệm.
* Tổ chức động viên thăm hỏi những bạn có hoàn cảnh khó khăn, ốm đau, tai nạn
 + Nhiệm vụ của chi đội trưởng:
 * Nắm và tiếp thu những thông báo, chỉ thị của Đội để kịp thời triển khai cho Đội viên trong chi đội thực hiện đầy đủ
 * Thực hiện các phong trào ủng hộ, quyên góp do Trường, Đội phát động.
 + Nhiệm vụ của lớp phó kỉ luật: 
 * Kết hợp với các tổ trưởng theo dõi tình hình nề nếp của lớp, đặc biệt tình hình vắng, trễ, đồng phục, giữ trật tự trong giờ học, phân công, nhắc nhở trực nhật.
 * Thông báo ngay cho giáo viên chủ nhiệm những bạn vi phạm làm ảnh hưởng đến lớp.
 + Lớp phó văn thể mỹ: 
 * Phụ trách hoạt động văn thể mỹ của lớp , nắm rõ thông tin các hoạt động có liên quan đến mặt văn hoá văn nghệ để lên kế hoạch, dự trù kinh phí và xin ý kiến giáo viên chủ nhiệm.
 * Sau mỗi đợt phải có sự tổng kết, nêu tên các bạn không tham gia, rút kinh nghiệm.
 2.3 Nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò của các hoạt động cho giáo viên, học sinh
 Đối với học sinh ngoài nội dung các em đã được nhà trường, tổ chức Đội cho học tập, triển khai .Trong tiết sinh hoạt đội, sinh hoạt lớp cần dành thời gian để trao đổi , giảng giải giúp các em hiểu ý nghĩa của việc tham gia các phong tràoĐối với giáo viên chủ nhiệm cần chú ý rèn luyện đạo đức, tác phong của mình, nêu cao trách nhiệm với công tác, với học sinh, đi đầu trong các phong trào.
 2.4 Phối hợp với gia đình học sinh trong việc nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò của các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp
 Nhằm nâng cao nhận thức và tạo điều kiện cho học sinh tham gia tích cực các phong trào cũng như để tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên chủ nhiệm trong phiên họp phụ huynh đầu năm nên phổ biến cho phụ huynh nội dung các phong trào, nêu rõ tình hình lớp chủ nhiệm, những nội dung cần sự phối hợp giữa nhà trường và phụ huynh. Tổ chức cho toàn thể phụ huynh kí cam kết thực hiện tốt cuộc vận động “ Hai không” và phong trào”xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” .Trao đổi thêm tình hình một số đối tượng cần được quan tâm. Để tiện việc trao đổi thông tin, tránh đi lại nhiều, giáo viên chủ nhiệm đề nghị phụ huynh cung cấp số điện thọai liên lạc và lập thành danh bạ điện thoại cho lớp ( gởi Ban giám hiệu trường một bản để quản lí) cung cấp số điện thoại của giáo viên chủ nhiệm,của trường để phụ huynh tiện liên hệ khi cần thiết. 
 2.5 Xây dựng tập thể đoàn kết, xây dựng phong trào thi đua của lớp
 Các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp,các hoạt động phong trào luôn luôn đòi hỏi sự tham gia của tập thể.Để xây dựng tập thể lớp đoàn kết, giáo viên chủ nhiệm cần:
 - Nêu truyền thống của lớp , của trường ở những năm học trước, từ đó có tác dụng cổ vũ, khích lệ các em vươn lên để giữ vững truyền thống đó.
 - Trao đổi ý kiến, uốn nắn, điều chỉnh những dư luận sai trái trong tập thể, không để các em hiểu sai về nhau làm mất tính đoàn kết tập thể.
 - Ngoài đội ngũ cán bộ lớp cần chú ý phát huy thành viên tích cực trong lớp.
 - Tổ chức các hoạt động vui chơi, giải trí tại lớp ( trong giờ sinh hoạt lớp, hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp) trong các tiết sinh hoạt đội để tạo không khí vui vẻ, tạo sự đoàn kết trong tập thể lớp.
 - Đề ra tiêu chí thi đua đầu năm học, tổ chức tổng kết đánh giá hàng tuần, hàng tháng.Tuyên dương khen thưởng những tập thể, các nhân thực hiện tốt phong trào thi đua. Tăng cường vận động, thuyết phục, kích thích lòng nhiệt tình, sự say mê hoạt động đồng thời nhắc nhở, uốn nắn kịp thời những học sinh có hành vi chây lười làm ảnh hưởng đến hoạt động giáo dục chung.
 - Trong các hoạt động của lớp giáo viên chủ nhiệm nên tổ chức dưới hình thức thi đua sẽ góp phần phát huy được tính tự giác, tích cực,lòng say mê và hứng thú học tập của học sinh.
 - Để phát huy tính tích cực cần tạo điều kiện để học sinh tham gia bàn bạc nội dung, hình thức, phương pháp tổ chức trước khi tham gia.
 - Động viên, khen thưởng kịp thời những tập thể tổ, cá nhân có thành tích thi đua tốt.
 2.6 Giáo viên chủ nhiệm kết hợp chặt chẽ với tổ chức Đội và các đoàn thể khác trong nhà trường để nâng cao chất lượng của các phong trào lớp
 - Giáo viên chủ nhiệm cần chủ động tiếp xúc với gia đình học sinh đặc biệt là những học sinh có hoàn cảnh khó khăn, neo đơn.Qua đó tạo sự gần gũi, thân thiện, giúp học sinh tự tin và yên tâm hơn trong học tập và rèn luyện.
 - Kết hợp với giáo viên bộ môn, Đội,các đoàn thể khác để nắm bắt tâm tư, tình cảm, nguyện vọng của các em để có hướng xử lí và giúp đỡ những học sinh khó khăn, tạo điều kiện để các em hòa nhập với tập thể và phát huy năng lực của mình.
 2.7 Đổi mới hình thức tham gia các hoạt động 
 Các hoạt động ở trường trung học diễn ra trong một không gian rộng, thời gian thường cố định.Muốn thu hút học sinh cần có sự đổi mới về hình thức của các hoạt động.Ví dụ: Thông qua các đợt thi đua chào mừng các ngày lễ lớn trong năm, nhà trường tổ chức các hoạt động văn nghệ, văn hóa, thể dục thể thao. Trong tiết chào cờ đầu tuần để tránh nhàm chán, khô khan nên tổ chức một vài tiết mục văn nghệ, kể một mẩu chuyện về Bác Hồ; tiết sinh hoạt lớp giáo viên chủ nhiệm cần tìm những tư liệu về hôn nhân gia đình, định hướng nghề nghiệp để kết hợp triển khai cho học sinh.
 3. Tổ chức, triển khai thực hiện
 Sau quá trình nghiên cứu đề tài, tôi đã thử triển khai thực hiện ở một số lớp tôi chủ nhiệm trong những năm qua trên địa bàn trường Phổ thông Cấp 2-3 Tân Lập, Sông Hinh và đạt được kết quả như sau:
 - Năm học 2009-2010 áp dụng cho tập thể lớp 9c, kết quả:
 + Giải nhì báo tường chào mừng ngày nhà giáo Việt Nam 20-11.
 + Giải ba môn bóng đá nam trong Hội khỏe Phù Đổng cấp trường.
 + Giải nhì kéo co
 + Nhì hát tốp ca nhân dịp văn nghệ chào mừng ngày thành lập Đoàn 26-3.
 - Năm học 2010-2011 áp dụng cho tập thể lớp 9b, kết quả:
 + Nhất bóng đá nam, nữ trong Hội khỏe Phù Đổng cấp trường.
 + Nhất báo tường chào mừng ngày nhà giáo Việt Nam 20-11.
 + Giải ba hát đơn ca, giải khuyến khích múa tập thể nhân dịp văn nghệ chào mừng ngày thành lập Đoàn 26-3.
 - Năm học 2011-2012 áp dụng cho tập thể lớp 9b, kết quả:
 + Giải ba báo tường chào mừng ngày nhà giáo Việt Nam 20-11.
 + Đứng hạng 5/17 trong đợt thi đua học tập và các hoạt động phong trào do trường phát động ở học kì I năm học 2011-2012.
Đổi mới nội dung, phương pháp và kỹ năng thực hiện công tác chủ nhiệm lớp ở trường trung học
(27/08/2013)
l. Thế nào là cộng tác chủ nhiệm lớp? 
Công tác chủ nhiệm lớp là làm công việc chỉ đạo, quản lý giáo dục toàn diện HS một lớp. Đồng thời là người chỉ đạo mọi hoạt động của học sinh bao gồm: hoạt động học tập, hoạt động rèn luyện theo quy định của điều lệ trường phổ thông. Bên cạnh đó, chủ nhiệm lớp là cầu nối giữa tập thể HS với các tổ chức xã hội trong và ngoài nhà trường; là người tổ chức phối hợp các lực lượng, giáo dục.
- Cùng với nhà trường, thông qua công tác chủ nhiệm, góp phần định hình, định hướng tính cách của học sinh.
- Giáo viên chủ nhiệm (GVCN) là nhà quản lý, nhà tâm lý; là nơi để các em học sinh chia sẻ những buồn vui, là một chỗ dựa tinh thần vững vàng cho các em trong cuộc sống. Đồng thời, GVCN là người đánh giá khách quan kết quả rèn luyện của mỗi HS và phong trào chung của lớp.
2. Thực trạng công tác chủ nhiệm lớp hiện nay:
Bên cạnh những mặt tích cực, còn bộc lộ sự yếu kém trong công tác chủ nhiệm. Đó là còn đi theo lối mòn trong phương pháp giáo dục HS (Cuối tuần sinh hoạt lớp; cho HS tự đánh giá điểm cộng, điểm trừ; phê bình những HS vi phạm, biểu dương những HS tích cực; dặn dò tuần tới)
Song song đó, trong công tác chủ nhiệm còn thiếu sự năng động, sáng tạo, thiếu đổi mới, thiếu sự đột phá trong công tác chủ nhiệm. 
Mặt khác, giáo viên chủ nhiệm chưa quan tâm sâu sát, chưa tìm hiểu kỹ tâm, sinh lý học sinh nên hiệu quả công việc chưa cao
3. Nguyên nhân: Tác động mạnh mẽ của nền kinh tế thị trường (những tiêu cực, những mặt trái) vào môi trường trường học. Nhiều hiện tượng tiêu cực, nhiều cái xấu len lỏi vào trong suy nghĩ của một bộ phận giáo viên và học sinh. Một điều đáng lưu ý là tâm, sinh lý HS thay đổi rất nhiều, rất khác so với những bài học về tâm, sinh lý lứa tuổi trước đây. Do đó, giáo viên chủ nhiệm chưa nắm bắt kịp thời nên cách giải quyết tình huống nhiều khi chưa đạt kết quả như ý muốn.
Khi còn học ở trường đại học, việc thực hành công tác chủ nhiệm chỉ gói gọn trong 8 tuần thực tập của năm cuối. Khoảng thời gian ngắn ngủi này chưa thể tạo cho giáo viên có những kinh nghiệm về công tác chủ nhiệm và khâu đánh giá của công tác này thường bị xem nhẹ, chỉ coi trọng đánh giá kiến thức, năng lực chuyên môn.
Đời sống kinh tế của giáo viên còn gặp nhiều khó khăn. Mặt khác, đây chỉ là công tác “kiêm nhiệm” ngoài nhiệm vụ chính là giảng dạy. Do đó, chưa tạo được sự say mê, toàn tâm toàn ý đầu tư cho công tác chủ nhiệm. Nhiều giáo viên được giao chủ nhiệm vì chưa đủ giờ dạy theo quy định.
Từ thực trạng của công tác chủ nhiệm và nguyên nhân nêu trên, xin được phép đề xuất một số biện pháp sau đây nhằm từng bước góp phần đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm:
1. Đổi mới về nội dung: 
Chúng ta đang xây dựng “Trường học thân thiện, học sinh tích cực” nên nội dung công tác chủ nhiệm cần được đổi mới một cách mạnh mẽ, đi vào chiều sâu. Mục đích là phát huy chủ thể học sinh; lấy học sinh làm trung tâm dưới sự hướng dẫn của giáo viên chủ nhiệm (GVCN).
Đổi mới về nội dung là một trong những vấn đề bức thiết nhắm đưa ra những định hướng, những khâu việc làm cụ thể cho công tác chủ nhiệm. Trên cơ sở đó, GVCN có thể vận dụng sáng tạo, năng động vào điều kiện, hoàn cảnh, thời điểm của lớp mình.
Đổi mới về nội dung đòi hỏi người GVCN cần có một tinh thần trách nhiệm cao đối với công việc. Bên cạnh đó là ý chí, nghị lực và có một năng lực sư phạm vững vàng; hiểu thấu tâm sinh lý lứa tuổi sâu sắc. 
Mặt khác, GVCN cần có lòng thương yêu thật sự đối với học sinh và có niềm tin vào các em; mạnh dạn giao những công việc cho các em và có sự định hướng, kiểm tra. Việc phối hợp giữa chủ nhiệm và các đoàn thể trong trường (Đoàn Thanh niên, Hội Liên hiệp Thanh niên, Công đoàn) là hết sức cần thiết trong công tác giáo dục học sinh.
Việc đổi mới nội dung có các phần cơ bản như sau:
1.1. Xây dựng lớp tự quản: 
Thực chất đây là quá trình từng bước chuyển hoá tâm huyết, nhiệt tình của GVCN thành ý thức tự quản, tự giác đầy trách nhiệm và hứng thú của học sinh. Từ đó, chuyển hoá lớp học của những cá nhân học sinh thành một tập thể học sinh biết tự quản dưới sự định hướng, dẫn dắt của GVCN lớp. 
 Mục đích xây dựng lớp tự quản là hình thành, rèn luyện con người biết làm chủ bản thân; luôn chủ động, nhanh nhạy trong mọi mặt hoạt động. Đây là cơ hội tốt nhất, môi trường tốt nhất để học sinh tập dượt, rèn luyện tính tự giác, sự năng động, sự sáng tạo khi đang còn ngồi trên ghế nhà trường.
 Lấy học sinh làm trung tâm trong công tác chủ nhiệm. Trên cơ sở đó, từng bước biến quá trình giáo dục thành tự giáo dục. Học sinh có điều kiện tốt nhất để thể hiện mình; tự ý thức, tự quản bản thân mình; tự quản tổ mình, lớp mình. Trong môi trường tự quản ấy, nhân cách học sinh mới được xác lập, được thử thách qua công việc hàng ngày, hàng tuần.
 Tâm lý lứa tuổi cho thấy: Lứa tuổi học sinh trung học là lứa tuổi luôn ham tìm tòi, ham hiểu biết, ham hoạt động và muốn khám phá, khẳng định bản thân (thể hiện trong học tập, văn nghệ, thể thao, sinh hoạt tập thể).
Vì vậy, xây dựng lớp tự quản vừa thoả mãn được nét tâm lý phong phú của học sinh mà còn tạo điều kiện, cơ hội để nó được nuôi dưỡng, thử thách, rèn luyện và phát triển theo chiều hướng tích cực, tự giác.
Xây dựng lớp tự quản không những các em tự quản lý các hoạt động của lớp mình mà còn góp phần quản lý các hoạt động chung của nhà trường. Các hình thức hoạt động phong phú, đa dạng của các lớp sẽ tạo nên môi trường tốt cho việc phát triển nhân cách các em. Đó là tinh thần tập thể, lòng yêu thương, thông cảm lẫn nhau; cộng đồng cùng làm việc nhóm, sức mạnh của tinh thần đoàn kết, cùng chăm lo công việc chung 
1.2. Tổ chức sinh hoạt, thảo luận chuyên đề:
 Thay vì cách làm xưa nay là GVCN “thuyết giảng” về bài học đạo đức một chiều; phê bình những sai phạm cũng như biểu dương những thành tích một chiều thì nay chúng ta đưa ra những “Chuyên đề” phù hợp cho học sinh thảo luận trong giờ chủ nhiệm.
 Nội dung các chuyên đề phải thật gần gũi, thiết thực, phù hợp với đặc điểm tâm lý lứa tuổi. Có thể theo chủ điểm hàng tháng hoặc những vấn đề đang được xã hội quan tâm như môi trường sống, an toàn giao thông; tình bạn, tình yêu trong lứa tuổi học trò; 
Hoặc chọn nghề cho tương lai như thế nào; xài tiền như thế nào khi chúng ta còn sống phụ thuộc vào cha mẹ; lợi ích của việc đọc sách và lòng đam mê tìm hiểu kiến thức; bạo lực gia đình và trách nhiệm của chúng ta; tự học như thế nào để có kết quả tốt; kinh nghiệm học giỏi bộ môn; khắc sâu kiến thức và phương pháp học tập 
 Khi đưa ra những chuyên đề này, những tình huống có vấn đề để phát huy trí lực học sinh; khơi gợi những bức xúc, những suy nghĩ đa chiều để các em bộc lộ. Từ đó, GVCN có sự định hướng đúng đắn; mở ra hướng suy nghĩ tích cực cho các em.
Cần có thời gian, đầu tư chuẩn bị cho chuyên đề qua việc gần gũi, thân thiện để nắm tâm tư, tình cảm của học sinh cũng như những bức xúc, những vấn đề nhạy cảm mà các em không có dịp bày tỏ hoặc không biết tâm sự cùng ai. 
 Các chuyên đề nên thông báo từ thứ hai đầu tuần để học sinh có thời gian chuẩn bị, nghiền ngẫm vấn đề và tổ chức thảo luận chuyên đề vào tiết chủ nhiệm cuối tuần. Tránh tình trạng thiếu sự chuẩn bị hoặc chưa chuẩn bị chu đáo; vội đưa ra những vấn đề quá tầm nghĩ, tầm tư duy của học sinh sẽ gây khó khăn cho việc thảo luận. Cũng không nên tìm, đưa ra những vấn đề to tát của “người lớn” buộc các em phải “gồng mình” để trả lời khiên cưỡng, không thực tế, sáo rỗng
1.3. Tổ chức tham quan, dã ngoại:
Nếu có điều kiện, tổ chức cho HS tham quan di tích lịch sử, văn hoá hoặc thắng cảnh thiên nhiên. Từ đó khơi dậy, giáo dục truyền thống cách mạng; tự hào về quê hương, đất nước
Phải xác định địa điểm, phương tiện, tổ chức cho công việc tham quan, dã ngoại. Việc này cần có sự phối hợp, tìm hiểu các địa phương để có sự chuẩn bị chu đáo. Khâu chuẩn bị cho chuyến đi cực kỳ quan trọng và nếu chuẩn bị tốt đã thành công năm mươi phần trăm. Bởi vì phải chuẩn bị phương tiện, nơi đến, người hướng dẫn; việc ăn uống, nghỉ ngơi trên đường đi, nghỉ ngơi nơi đến; phân công, phối hợp giáo viên phụ trách các nhóm lớp tất cả đều phải có sự thống nhất, tuân theo quy định chặt chẽ để buổi tham quan, dã ngoại thành công.
Bên cạnh đó, có sự phân công cụ thể học sinh về việc ghi chép, chụp hình, quay phim ghi lại những hình ảnh, tư liệu ở di tích, thắng cảnh đó. Đây không phải là chuyến đi chơi mà là chuyến đi học thực tế nên cần quán triệt ý nghĩa của chuyến dã ngoại, tham quan này cho học sinh. Có thể phân công các nhóm, chia ra nhiều chủ đề để các nhóm tự giác thực hiện. Sau đó, giáo viên chủ nhiệm kiểm tra, nhắc nhở, định hướng cho các em hoàn thành phần việc của mình. Lập kế hoạch báo cáo kết quả thu thập được từ chuyến đi trong giờ chủ nhiệm hoặc phối hợp với bộ môn để bài học thêm sinh động và khắc sâu kiến th