Ôn thi Đại học môn Hóa học - Bài 1: Phương pháp tìm CTPT (Nhờ khối lượng phân tử) - Nguyễn Tấn Trung

GV. NGUYỄN TẤN TRUNG
(Trung Tâm Luyện Thi Chất Lượng Cao VĨNH VIỄN)
GV. NGUYỄN TẤN TRUNG
(Trung Tâm Luyện Thi Chất Lượng Cao VĨNH VIỄN)
Bài 1
(Từ Khối lượng phân tử)
ƒ Bước 1: Đặt CTTQ
ƒ Bước 2: Lập phương trình đại số (*)
ƒ Bước 3: Giải phương trình (*)
Gồm 3 bước giải
ƒ Bước 1: Đặt CTTQ
ƒ Bước 2: Lập phương trình đại số (*)
ƒ Bước 3: Giải phương trình (*)
™Gợi ý:
-Nếu phương trình (*) có 3 ẩn, 
thì có dạng:
B1: Cho cz < d ⇒ Miền giá trị của z.
B2: Xét từng z để ⇒ x,y ⇒ CTPT
ax + by + cz = d.
ƒ Bước 1: Đặt CTTQ
ƒ Bước 2: Lập phương trình đại số (*)
ƒ Bước 3: Giải phương trình (*)
( Phương pháp1:PP1) 
Ví dụ 1: Chât hữu cơ (A) chứa C,H, O
có khối lượng phân tử bằng 74 (đvC)
Tìm CTPT (A)
( Phương pháp1:PP1) 
‰Ví dụ 1:
A: (C, H, O)
MA = 74 đ.v.C
A: ?
B1.Đặt CTTQ
B2.Lập pt (*)
B3.Giải (*)
PP tìm CTPT
Dựa trên KLPT 
‰Giải:
- Đặt CTTQ (A): CxHyOz
- Theo đề có: MA = 74 đvC
⇔ 12x + y + 16z = 74 (*) 
⇒ 16z < 74⇒ z < 4,625
⇒ z = 1; 2; 3; 4.
™Với z = 1:
(*) ⇔ 12x + y = 58 
⇒ z = 1; 2; 3; 4.
‰Ví dụ 1:
A: (C, H, O)
MA = 74 đ.v.C
A: ?
B1.Đặt CTTQ
B2.Lập pt (*)
B3.Giải (*)
PP tìm CTPT
Dựa trên KLPT 
‰Giải:
- Đặt CTTQ (A): CxHyOz
Có MA=12x + y + 16z = 74 ( *) 
™Với z = 1:
(*) ⇔ 12x + y = 58 
⇒ y = 58 – 12x
x
y
Điều kiện:
Điều kiện hoá trị:
Với: CxHyOzNtXu ; X: Cl ; Br
ĐK:
0 < y ≤ 2.x + 2 + t – u 
y + t + u = số chẵn
Với: CxHyOz
ĐK:
0 < y ≤ 2.x + 2 
y = số chẵn
⇒ z = 1; 2; 3; 4.
‰Ví dụ 1:
A: (C, H, O)
MA = 74 đ.v.C
A: ?
B1.Đặt CTTQ
B2.Lập pt (*)
B3.Giải (*)
PP tìm CTPT
Dựa trên KLPT 
‰Giải:
- Đặt CTTQ (A): CxHyOz
Có MA=12x + y + 16z = 74 ( *) 
™Với z = 1:
(*) ⇔ 12x + y = 58 
⇒ y = 58 – 12x
x
y
Điều kiện: 0 < y ≤ 2.x + 2
1
46
2
34
3
22
4
10
5
âm ; Chon x = 4 ⇒ y = 10
Vậy: CTPT (A): C4H10O
‰Ví dụ 1:
A: (C, H, O)
MA = 74 đ.v.C
A: ?
(*) ⇔ 12x + y = 42
⇒ y = 42 – 12x
Điều kiện: 0 < y ≤ 2.x + 2 
⇒ z = 1; 2; 3; 4.
‰Giải:
- Đặt CTTQ (A): CxHyOz
Có MA=12x + y + 16z = 74 ( *) 
™Với z = 1:
Có CTPT (A) : C4H10O
™Với z =2:
⇒ Nghiệm: x= 3; y = 6
⇒ CTPT (A) : C3H6O2
‰Ví dụ 1:
A: (C, H, O)
MA = 74 đ.v.C
A: ?
(*) ⇔ 12x + y = 26
⇒ z = 1; 2; 3; 4.
‰Giải:
- Đặt CTTQ (A): CxHyOz
Có MA=12x + y + 16z = 74 ( *) 
™Với z = 1:
Có CTPT (A) : C4H10O™Với z =2:
Có CTPT (A) : C3H6O2
™Với z =3:
Có CTPT (A) : C2H2O3
™Với z =4: Không tìm được x,y
Vây CTPT (A): C4H10O; C3H6O2; C2H2O3 
‰Ví dụ 2:
A, B đều chứa C,H,O có tỉ khối hơi A so với B bằng 2 
và thể tích của 1gam B bằng thể tích của 1 gam etan
( đo cùng diều kiện).
Tìm CTPT của A,B.
‰Gợi ý:
Từ V 1gB = V1g etan , dễ dàng ⇒ MB = 30 đvC
Theo đề có MA = 2 MB ⇒ MA = 60 đvC
Aùp dụng cách giải ví dụ 1, ta tìm được
B: CH2O; 
A: C3H8O; C2H4O2
‰ Các bài tập tự luyện:
Khi đốt một hợp chất hữu cơ A , thu được
sản phẩm gồm: CO2 , H2O.Biết :tỷ khối hơi của A 
so với hydro bằng 28. Tìm CTPT của A. (ĐS:C4H8; C3H4O)
1.
2. Hoá hơi hoàn toàn 5,8 gam A(C,H,O), thu được 4,48 lit 
hơi A (ở 109,2oC; 0,7 at) Khi cho A pứ với ddAgNO3/NH3, 
thấy: 1 mol A phản ứng , thu được 4 mol Ag.
Tìm CTPT- CTCT – Tên gọi của A. (ĐS: (OHC-CHO)
3.
a. Rượu B có 1 nối đôi C= C và cóKLPT không quá 60 đvC. 
Tìm CTPT- CTCT B. (ĐS:CH2=CH-CH2-OH)
b. Rượu D có số nhóm OH bằng số C và có KLPT bằng 92 . 
Tìm CTPT- CTCT D. (ĐS: Glyxêrin)
GV. NGUYỄN TẤN TRUNG
(Trung Tâm Luyện Thi Chất Lượng Cao VĨNH VIỄN)