Kế hoạch bài học Vật lí 8 - Tiết 26, Bài 21: Nhiệt năng - Phạm Thị Hoàng Mai

Baøi :21 Tieát :26 
Tuần daïy:26
 NHIỆT NĂNG
I. MUÏC TIEÂU:
1.Kieán thöùc:
 -HS biết:
 + Phaùt bieåu ñöôïc ñònh nghóa nhieät naêng vaø moái quan heä cuûa nhieät naêng vôùi nhieät ñoä cuûa vaät.
 + Phaùt bieåu ñöôïc ñònh nghóa nhieät löôïng và công thức, ñôn vò nhieät löôïng. 
 -HS hiểu:
 Tìm thí duï veà thöïc hieän Coâng vaø truyeàn nhieät.
 2.Kyõ naêng:
 - HS thực hiện được:
 Thí nghiệm, cho ví dụ về các cách biến đổi nội năng.
 - HS thực hiện thành thạo:
 Phương pháp giải bài tập về nhiệt năng.
 3. Thaùi ñoä:
 - Thói quen – Tính cách
 Nghiêm túc, hợp tác nhóm.
II. NỘI DUNG HỌC TẬP
+ Phaùt bieåu ñöôïc ñònh nghóa nhieät löôïng vaø ñôn vò nhieät löôïng
+	Tìm thí duï veà thöïc hieän Coâng vaø truyeàn nhieät.
III. CHUAÅN BÒ:
 GV: _ Moät quaû boùng cao su, 1 mieáng kim loaïi, 1 coác thuyû tinh, moät phích nöôùc noùng. 
_ 1 mieáng ñoàng, 1 mieáng thuyû tinh, đồng tiền kim loaïi. 
 HS: Kiến thức 
IV. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC: 
 1. Ổn định tổ chức và kiểm diện(1 phút)
2. Kiểm tra miệng(4 phút)
HS1: _ Neâu ñaëc ñieåm cuûa caùc nguyeân töû, phaân töû caáu taïo neân chaát? 2ñ
 _ Keå moät hieän töôïng chöùng toû caùc nguyeân töû, phaân töû chuyeån ñoäng khoâng ngöøng vaø giöõa caùc haït coù khoaûng caùch? 
( + Caùc nguyeân töû paân töû chuyeån ñoäng khoâng ngöøng, giöõa caùc nguyeân töû, phaân töû coù khoaûng caùch.
 + Thaû vieân thuoác tím vaøo moät coác nöôùc trong suoát. Sau thôøi gian thuoác tím tan ra, ta thaáy coác nöôùc chuyeån thaønh maøu tím. Ñieàu ñoù chöùng toû caùc phaân töû thuoác tím vaø phaân töû nöôùc chuyeån ñoäng hoãn ñoän khoâng ngöøng moïi phía giöõa chuùng coù khoaûng caùch, neân caùc phaân töû thuoác tím chuyeån ñoäng xen vaøo giöõa khoaûng caùch cuûa caùc phaân töû nöôùc vaø ngöôïc laïi.
 Söûa BT 20.4/27/SBT + Do hieän töôïng khueách taùn maø caùc 1phaân töû nöôùc hoa hoaø troän vôùi caùc phaân töû khoâng khí maët khaùc caùc phaân töû nöôùc hoa vaø khoâng khí luoân chuyeån ñoäng hoãn ñoän theo moïi höôùng tôùi caùc vò trí khaùc nhau. Neân sau vaøi giaây caû lôùp ñeàu ngöûi yhaáy muøi nöôùc hoa. ) 
 HS2:_ Neâu moái quan heä giöõa nhieät ñoä cuûa vaät vaø chuyeån ñoäng cuûa caùc nguyeân töû,phaân töû. Cho ví duï minh hoaï. 4ñ
 + Söûa BT 20.3/27/SBT: Ñöôøng tan vaøo nöôùc noùng nhanh hôn tan trong nöôùc laïnh. Vì nước nóng nhiệt độ cao các phân tử chuyển động càng nhanh nên các phân tử tự hòa lẫn vào nhau nhanh hơn.
 HS3:Nhiệt năng là gì ? Đơn vị nhiệt năng ?
 Có mấy cách làm biến đổi nhiệt năng ? 
 Nhiệt lượng là gì ? Đơn vị nhiệt lượng ?
3. Giaûng baøi môùi:
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV & HS
NOÄI DUNG BAØI HOÏC
Hoaït ñoäng 1: Toå chöùc tình huoáng hoïc taäp.(3 phút)
GV thaû quaû boùng rôi (nhö hình 21.1)
Yeâu caàu HS quan saùt vaø cho bieát nhaän xeùt veà ñoä cao moãi laàn quaû boùng naûy leân? (giaûm daàn). Cuoái cuøng khoâng naûy leân ñöôïc nöõa. Trong hieän töôïng naøy ta thaáy cô naêng cuûa quaû boùng nhö theá naøo? (giaûm daàn) 
Vaäy cô naêng ñaõ bieán maát hay ñaõ chuyeån thaønh moät daïng naêng löôïng khaùc? Vì sao? Daïng naêng löôïng ñoù laø gì? Ñeå hieåu roõ ta vaøo baøi ®
Hoaït ñoäng 2: Tìm hieåu veà nhieät naêng. (10 phút)
 -GV cầm đồng xu và đặt câu hỏi :
 *Bước 1: Làm thế nào để một vật nóng lên ?
 *Bước2: Bằng những hiểu biết trong thực tế các nhóm tìm ra các phương án làm cho vật nóng lên.
 *Bước 3: Các nhóm tìm ra phương án dán lên bảng.
 -Dựa vào phương án của các nhóm các em thảo luận thống nhất đưa ra 2 phương án.
 *Bước 4: Gọi các nhóm trình bày cách tiến hành thí nghiệm
 -Cho HS tiến hành thí nghiệm ở các nhóm.
 -Cho HS kiểm chứng giữa các phương án đưa ra với kết quả thí nghiệm.
 * Bước 5: GV khái quát: Vật nóng lên thí các phân tử chuyển động với vận tốc lớn hơn, do đó động năng phân tử tăng, mà tổng động năng phân tử của các phân tử cấu tạo nên vật gọi là nhiệt năng. Vậy nhiệt năng là gì ? 
 -Đơn vị nhiệt năng được tính như thế nào?
 *Như ta đã biết nhiệt độ càng cao các phân tử cấu tạo nên vật chuyển động như thế nào? ( càng nhanh), nên nhiệt năng càng lớn.
 *Nêu mối quan hệ giữa nhiệt độ và nhiệt năng?
 *Qua thí nghiệm trên cho biết có mấy cách làm biến đổi nhiệt năng của vật ta vào phần II
Hoaït ñoäng 3: Tìm hieåu caùch laøm thay ñoåi nhieät naêng. (7 phút) 
 GV: Hai phương án trên phương án nào là thực hiện công, truyền nhiệt.
 +Theo phương án 1: Biến đổi nhiệt năng bằng cách tác dụng một lực làm cho miếng đồng dịch chuyển qua lại cách thực hiện này gọi là thực hiện công. Vậy em hiểu thực hiện công là gì?
 +Cho ví dụ về sự thay đổ nhiệt năng bằng thực hiện công.
 +Theo phương án 2: Biến đổi nhiệt năng bằng cách cho vật tiếp xúc với vật có nhiệt độ cao hơn gọi là thay đổi nhiệt năng bằng cách truyền nhiệt. Vậy truyền nhiệt là gì?
 -Cho VD về sự thay đổi nhiệt năng bằng cách truyền nhiệt
 *Chú ý: Trong quá trình truyền nhiệt, nhiệt độ cao truyền cho nhiệt dộ thấp đến khi hai nhiệt độ bằng nhau chúng không truyền nhiệt cho nhau nữa.
 *Để đun sôi ấm nước ta cần cung cấp cho ấm một nhiệt lượng. Vậy nhiệt lượng là gì?Ta vào phần III
 Hoaït ñoäng 4: Tìm hieåu veà nhieät löôïng.(10 phút)
 *Bước 1: Làm thế nào để đồng xu nguội đi?
 *Bước 2:Dựa vào thực tế tìm ra các phương án làm cho vật nguội đi
 HS: Viết phương án dán lên bảng
 HS: Dựa vào các phương án thảo luận nhóm thống nhất đưa ra 1 phương án
 *Bước 3:Các nhóm trình bày cách tiến hành thí nghiệm
 *Bước 4:Cho các nhóm tiến hành thí nghiệm 
 HS: Kiểm chứng giũa các phương án với thí nghiệm thực hành
 *Bước 5: Để làm nguội đồng xu thì nhiệt năng của nó phải truyền qua một vật khác có nhiệt năng thấp hơn, một vật nhận được một nhiệt năng và một vật mất bớt một nhiệt năng gọi là nhiệt lượng. Vậy nhiệt là gì?
 HS:Cho biết đơn vị nhiệt lượng là gì?
 HS cho VD về nhiệt lượng
 *Cọ xát một đồng xu kim loại trên mặt bàn thấy đồng xu nóng lên? Có thể nói đồng xu nhận được một nhiệt lượng không? Tại sao?
 Hoaït ñoäng 5: Vaän duïng(5 phút)
Yeâu caàu HS vaän duïng traû lôøi caâu C3, C4, C5 
I. Nhiệt năng
-Nhieät naêng cuûa moät vaät laø toång ñoäng naêng cuûa caùc phaân töû caáu taïo neân vaät. 
-Đơn vị nhiệt năng : Jun (J )
-Nhiệt độ của vật càng cao thì các phân tử cấu tạo nên vật chuyển động càng nhanh và nhiệt năng càng lớn.
II.Các cách làm thay đổi nhiệt năng của vật
1/ Thực hiện công :
 Quá trình làm thay đổi nhiệt năng, trong đó có sự thực hiện công của một lực.
 -VD:Mài dao, cưa củi
 2/Truyền nhiệt :Là quá trình thay đổi nhiệt năng bằng cách cho vật tiếp xúc với vật có nhiệt độ cao hơn.
-VD:Đưa miếng kim loại vào ngọn lữa đèn cồn, miếng kim loại nóng lên
III.Nhiệt lượng
. 
-Nhiệt lượng là phần nhiệt năng mà vật nhận thêm hay mất bớt đi trong quá trình truyền nhiệt.
-Đơn vị nhiệt lương : Jun (J) 
-VD: Nhúng đồng xu vào nước nóng thì đồng xu nóng lên và nước nguội đi
IV.Vận dụng:
 C3: Nhieät naêng cuûa mieáng ñoàng giaûm, cuûa nöôùc taêng. Ñaây laø söï truyeàn nhieät. 
 C4:Töø cô naêng sang nhieät naêng. Ñaây laø söï thöïc hieän Coâng. 
 C5 : Moät phaàn cô naêng ñaõ bieán thaønh nhieät naêng cuûa khoâng khí gaàn quaû boùng, cuûa quaû boùng vaø maët baøn. 
4.Tổng kết : (4 phút)
_ Nhieät naêng laø gì? Neâu moái quan heä giöõa nhieät naêng vaø nhieät ñoä?
_ Coù maáy caùch laøm bieán ñoåi nhieät naêng? Cho ví duï minh hoaï 
5. Höôùng daãn hoïctập : ( 1 phút)
_ Hoïc thuoäc baøi. 
 _ Laøm BT 21.1 ñeán 21.6/28/SBT 
 Ñoïc phaàn: “Coù theå em chöa bieát” 
_ Xem tröôùc baøi “Daãn nhieät ”
*Dẫn nhiệt là gì? So sánh sự dẫn nhiệt của các chất ? 
 V.PHỤ LỤC
...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................