Kế hoạch bài học Địa lý 7 - Tiết 61, Bài 54: Dân cư xã hội châu Âu - Lê Hoàng Phương

Bài 54 - Tiết: 61
Tuần 32
DÂN CƯ, XÃ HỘI CHÂU ÂU 
1. MỤC TIÊU
 1.1 Kiến thức 
- HS biết: Trình bày và giải thích ở mức độ đơn giản một số đặc điểm về chủng tộc Châu Âu. Trình bày và giải thích ở mức độ đơn giản một số đặc điểm về dân cư, XH Châu Âu
- HS hiểu: Sự đa dạng về ngôn ngữ VH ở châu Âu. Dân cư châu Âu đang có xu hướng già đi
 1.2 Kỹ năng:
- HS thực hiện được: Quan sát H54.1 xác định các nhóm ngôn ngữ ở châu Âu. Phân tích được kết cấu dân số châu Âu qua tháp tuổi
- HS thực hiện thành thạo: Quan sát và nhận xét sự phân bố dân cư và đô thị châu Âu. Xác định trên bản đồ các đô thị lớn ở châu Âu
 1.3 Thái độ 
- Thói quen: Ý thức học bộ môn
- Tính cách: Nhận thức được dân cư là nguồn lực để phát triển kinh tế
2. NỘI DUNG HỌC TẬP
- Sự đa dạng về tôn giáo, ngôn ngữ và văn hóa
- Dân cư châu Âu đang già đi. Mức độ đô thị hóa cao
3. CHUẨN BỊ
- GV: Bản đồ dân cư và đô thị châu Âu
- HS: SGK, tập ghi, viết, thước
4. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP
 4.1 Ổn định và kiểm diện : KDSS
 4.2 Kiểm tra miệng: Không có
 4.3. Tiến trình bài học
Hoạt động 1 : Sự đa dạng về tôn giáo, ngôn ngữ và văn hóa
1. Mục tiêu:
- Kiến thức: Trình bày và giải thích ở mức độ đơn giản một số đặc điểm về chủng tộc Châu Âu. Sự đa dạng về ngôn ngữ , văn hóa ở châu Âu
- Kĩ năng : Đọc, phân tích và khai thác kiến thức từ bản đồ dân cư và đô thị Châu Âu
2. Phương pháp,phương tiện dạy học:
-Phương pháp: Đàm thoại,trực quan
-Phương tiện dạy học: Bản đồ dân cư và đô thị Châu Âu
3. Các bước của hoạt động:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
NỘI DUNG BÀI HỌC
Bước 1 ( 2 phút )
Giới thiệu bài: Các cuộc thiên di và chiến tranh tôn giáo trong lịch sử đã làm cho các quốc gia châu Âu ngày nay có sự đa dạng, phức tạp về dân tộc, tôn giáo, ngôn ngữ và văn hóa. Hiện nay, châu Âu đang phải giải quyết nhiều vấn đề xã hội: dân số đang già đi, các vấn đề của đô thị hóa, dân tộc, tôn giáo
Bước 2 ( 15 phút )
Tìm hiểu tôn giáo, ngôn ngữ và VH châu Âu
- GV: Trên thế giới có bao nhiêu chủng tộc lớn? 
- HS: Ơ-rô-pê-ô-it, Nê-grô-ti, Môn-gô-lô-it	
- GV: Chủng tộc nào chủ yếu phân bố ở châu Âu?
- HS : Ơ-rô-pê-ô-it
- GV: Quan sát H.54.1. Cho biết châu Âu có các nhóm ngôn ngữ nào? Nêu tên các nước thuộc từng nhóm?
- HS: Dựa vào H 54.1trả lời
 Có 3 nhóm ngôn ngữ chính: Giecman, Latinh và Xlavơ.
- GV: Dân cư châu Âu theo đạo gì?
- HS: Cơ đốc giáo gồm: Đạo thiên chúa, đạo tin lành, đạo chính thống. Còn một số vùng theo đạo Hồi giáo
Bước 3 ( 5 phút )
Giáo dục tư tưởng, tín ngưỡng tôn giáo và liên hệ thực tế cho HS 
- GV : Giới thiệu sơ lược về lịch sử của đạo Cơ Đốc giáo cho HS nắm.
+ Thiên Chúa giáo (Công giáo) ra đời vào đầu công nguyên.Giáo lí được thể hiện trong Kinh thánh. Đứng đầu giáo hội là Giáo hoàng, đồng thời là người đứng đầu toà thánh ở Vaticăng. Đứng đầu giáo hội địa phương là Giám mục. Đứng đầu Giáo hội cơ sở là Linh mục.Có tới 80 – 90% dân cư các quốc gia Ba Lan, Bỉ, Áo, Bồ Đào Nha, Italia, Pháp... theo đạo này.
+ Đạo Chính thống được tách ra từ Cơ Đốc năm 1054. Đến nay đạo Chính Thống có khoảng 200 triệu tín đồ.Các nghi lễ giống với đạo Thiên chúa. Giáo hội vẫn tuân thủ các luật lệ cũ, từ chối mọi đổi mới của giáo hội Lamã. Phát triển ở các nước phía đông châu Âu, gồm Liên bang Nga, Ucraina, Bungari, Rumani...
+Tin Lành (Kitô mới) xuất hiện vào đầu thế kỉ XVI do Luthơ (người Đức) và Canvanh (người Pháp) đề xuất. Số tín đồ 500 triệu người. Cũng lấy kinh thánh làm nền tảng nhưng bỏ đi 10 cuốn.Nghi lễ đơn giản hơn đạo Thiên Chúa. Tổ chức có 2 loại giáo sĩ là mục sư và giảng sư.
- GV : Em có thể kể tên một số tôn giáo ở Việt Nam và ở địa phương mà em biết
- HS : Thiên chúa, cao đài, phật,hồi..
-GV : Cũng như ở nhiều quốc gia khác, tôn giáo ở Việt Nam rất đa dạng, có sự xuất hiện của hầu hết các tôn giáo lớn trên thế giới, như Phật giáo, Công giáo, Tin Lành, Hồi giáo, Baha’I, Bà-la-môn, những tôn giáo nội sinh đặc trưng như Cao Đài, Tịnh độ Cư sỹ Phật hội, Phật giáo Hòa Hảo, Bửu Sơn Kỳ Hương, Tứ Ân Hiếu Nghĩa và nhiều tôn giáo nội sinh khác. Bản thân mỗi tôn giáo chứa đựng nội dung phong phú về lịch sử, tư tưởng, triết học, đạo đức, văn hóa riêng biệt. Việc tìm hiểu sâu để có cái nhìn tổng quát về các tôn giáo không chỉ ở trong nước và trên thế giới, về khía cạnh quản lý nhà nước là cơ sở cho việc hoạch định các chính sách tôn giáo đúng đắn; về phía các tổ chức tôn giáo là để củng cố, phát triển tôn giáo mình trong tính nhân văn, tình đoàn kết, sự thân hữu. Đó là điều cần thiết trong bối cảnh xã hội hiện nay, đặc biệt trong việc phát huy các giá trị nhân bản, ưu việt của các tôn giáo vì mục đích chung phục vụ cuộc sống hòa bình và sự phát triển của xã hội.
- GV : Em có nhận xét về hoạt động văn hóa của các quốc gia ở Châu Âu?
- HS : 
- GV : Yêu cầu HS hoàn thành sơ đồ tư duy phần 1
1. Sự đa dạng về tôn giáo, ngôn ngữ và văn hóa
- Dân cư chủ yếu thuộc chủng tộc Ơ-rô-pê-ô-it, do có nhiều dân tộc sống đan xen nhau có sự đa dạng về ngôn ngữ và văn hóa
- Có 3 nhóm ngôn ngữ chính: Giecman, Latinh và Xlavơ.
- Phần lớn dân cư Châu Âu theo đạo Cơ Đốc giáo: Thiên Chúa , Tin Lành và đạo Chính Thống. Ngoài ra một số vùng theo đạo Hồi.
’ Do có nhiều dân tộc sống đan xen nhau có sự đa dạng về ngôn ngữ và văn hóa
Hoạt động 2 : Dân cư châu Âu đang già đi. Mức độ đô thị hóa cao
1. Mục tiêu:
- Kiến thức: Trình bày và giải thích ở mức độ đơn giản một số đặc điểm về dân cư, xã hội Châu Âu. Dân cư châu Âu đang có xu hướng già đi
- Kĩ năng : Đọc, phân tích và khai thác kiến thức từ tháp tuổi H54.2 và bản đồ dân cư và đô thị ở Châu Âu
2. Phương pháp,phương tiện dạy học:
-Phương pháp: Đàm thoại,trực quan, thảo luận nhóm
-Phương tiện dạy học: Bản đồ dân cư và đô thị ở Châu Âu
3. Các bước của hoạt động:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
NỘI DUNG BÀI HỌC
Bước 1 (3 phút )
Tìm hiểu đặc điểm dân cư châu Âu
- GV: Số dân châu Âu ?
- HS : 727 triệu người ( năm 2001)
Bước 2 (7 phút )
Thảo luận nhóm
- GV: Cho HS thảo luận nhóm theo cặp
So sánh sự thay đổi về hình dạng của tháp dân số Châu Âu và Thế Giới giai đoạn 1960-2000. Nhận xét?
HS : Trình bày kết quả thảo luận của nhóm mình. Nhóm khác bổ sung.
Độ tuổi 
Châu Âu 
Thế giới 
Dưới tuổi lao động 
Đang giảm nhanh 
Tăng liên tục 
Từ 15 – 60 tuổi
Tăng chậm rồi giảm dần
Tăng liên tục
Trên tuổi lao động 
Đang tăng nhanh 
Tăng không đáng kể
Kết luận 
Dân số già 
Dân số trẻ
GV : Nhận xét và giải thích
Bước 3 (5 phút )
Giáo dục dân số và môi trường
- GV mở rộng:
 + Để khuyến khích đẻ con, năm 2006, Tổng thống Vladimir Putin đã đề ra chính sách trợ cấp cho cha mẹ và nhất là thưởng tiền cho các phụ nữ sinh được đứa con thứ hai (khoảng 11.000 USD). Nhờ chính sách này, số trẻ sơ sinh tăng 18% từ 2006
 + Thụy Điển xếp hàng đầu về chế độ phúc lợi dành cho phụ nữ sinh con. Chị em được nghỉ đẻ 96 tuần (khoảng 1 năm 10 tháng). Trong hơn một nửa quãng thời gian này, họ được hưởng khoảng 80% lương. Số tiền trợ cấp giảm mạnh khi sang tháng thứ 14
- GV: Sự gia tăng dân số tự nhiên của châu Âu gây hậu quả gì ?
- HS: Dân số già thiếu lao động, làn sóng nhập cư vào châu Âu gây bất ổn về nhiều mặt trong đời sống kinh tế, chính trị, xã hội .
-GV: Cho HS quan sát H54.3. Cho biết đặc điểm phân bố dân cư ở châu Âu ?
Bước 4 (3 phút )
Tìm hiểu về dân cư, đô thị hóa ở Châu Âu
- GV: Quan sát H.54.3. Cho biết mức độ đô thị hóa và dân cư đô thị như thế nào?
- GV: Xác định tên các đô thị trên 5 triệu dân ở châu Âu ?
- HS: Xác định trên bản đồ dân cư và đô thị lớn ở châu Âu
- GV : Việc phát triển sản xuất công nghiệp ở vùng nông thôn cùng việc mở rộng ngoại ô ở các đô thị, đã thúc đẩy nhanh quá trình đô thị hóa nông thôn.Điều kiện sống của người dân nông thôn ngày càng gần với điều kiện sống của người dân thành thị. 
- GV : Vấn đề đô thị hóa ở Châu Âu với tốc độ nhanh có dẫn đến hậu quả gì không?
- HS: Ô nhiễm tiếng ồn, môi trường,vấn đề giao thông
- GV : Biện pháp?
- HS : Xây dựng khu công nghiệp xanh VD : Khu công nghiệp ở CHLB Đức.
- GV : Liên hệ thực tế ở Việt Nam
Thành phố Đà Nẵng là 1/20 thành phố sạch nhất thế giới.Hiện nay ở nước ta có khoảng 632 dự án xây dựng khu đô thị mới đảm bảo các tiêu chí về môi trương và các vấn đề về xã hôi như khu đô thị Phú Mỹ Hưng ở TPHCM, khu đô thị mới Mỹ Đình-Mỹ Trì-Hà Nội.
2. Dân cư châu Âu đang già đi. Mức độ đô thị hóa cao
* Đặc điểm dân cư
- Dân số: 727 triệu người ( 2001 )
- Tỉ lệ gia tăng dân số tự nhiên thấp (chưa tới 0.1%, 1 số vùng có tỉ lệ tăng tự nhiên âm ). Dẫn đến cơ cấu dân số già
- Dân cư phân bố không đều: đông đúc ở Tây - Nam Âu, thưa dân ở phiá Bắc và vùng cao.
* Đặc điểm đô thị hóa
- Mức độ đô thị hóa cao.
- Tỉ lệ dân thành thị cao ( 75% )
- Các thành phố nối tiếp nhau tạo thành dải đô thị xuyên biên giới.
- Đô thị hóa ở nông thôn diễn ra khá nhanh.
5 / Tổng kết và hướng dẫn học tập
 5.1/ Tổng kết 
- GV hướng dẫn hòa thành sơ đồ tư duy bài học và cho HS hoàn thành một số câu hỏi trắc nghiệm.
- Câu 1: Tôn giáo lớn nhất ở Châu Âu là:
a. Đạo Cơ Đốc giáo	b. Đạo Hồi
 c. Đạo Phật	d. Đạo Cao Đài
- Đáp án câu 1: a
- Câu 2: Đặc điểm nào sau đây không thuộc các đặc điểm đô thị hóa ở Châu Âu:
a. Tỉ lệ dân thành thị cao.	
b. Đô thị hóa do nhiều người di cư
vào thành phố để kiếm việc làm
 c. Các thành phố nối tiếp nhau
thành dải đô thị.
	d. Đô thị hóa nông thôn phát triển.
- Đáp án câu 2: b 
 5.2/ Hướng dẫn học tập 
- Đối với bài học ở tiết này
	+ Học bài
	+ Làm bài tập bản đồ
	+ Trả lời câu hỏi 1,2 trong SGK trang 163
- Đối với bài học ở tiết học tiếp theo
+ Chuẩn bị bài 55 tiết 62 KINH TẾ CHÂU ÂU
+ Vì sao sản xuất nông nghiệp châu Âu đạt hiệu quả cao ?
+ Các ngành công nghiệp châu Âu được phát triển như thế nào ?
6./ PHỤ LỤC 
- Sơ đồ tư duy