Giáo án Vật lý lớp 9 tiết 48: Ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ

Ngày dạy : 20 /02/2009
94 : T	 95 : T 96 : T
 Tuần 24 HKI (05 HKII) Tiết 48
ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH HỘI TỤ
I/ Mục tiêu :
- Nêu được trong trường hợp nào TKHT cho ảnh thật và cho ảnh ảo của một vật và chỉ ra được đặc điểm của các ảnh này.
- Dùng các tia sáng đặc biệt dựng được ảnh thật và ảnh ảo của một vật qua TKHT.
II/ Phương pháp dạy : Thảo luận nhóm, Tổ chức TN, vấn đáp, gợi mở.
III/ Chuẩn bị : 
 1/ Đối với GV :
+ Hình 43.1; 43.2; 43.3; 43.4, Bảng 1 SGK/trang 116, 117.
 2/ Đối với HS :
+ 1 TKHT có tiêu cự khoảng 12 cm 
+ 1 giá quang học .
+ 1 màn hứng ảnh.
+ Đèn cây + quẹt lửa
IV/ Lên lớp :
 1. Ổn định lớp : Kiểm diện sĩ số lớp (1/ )
94 : 	95 : 	96 :
 2. KTBC : ( 5 phút )
 O TKHT có hình dạng và kí hiệu ntn ? 
 O Trình bày và biểu diễn đường truyền củ ba tia sáng đặc biệt qua TKHT ?
 O Bài tập áp dụng :
 S
 F/ O F
Ä Mục 2.I tiết 46
Ä Mục 2,3,4.II tiết 46
Ä 
 S 
 F/ O F 
 3. Bài mới :
Hoạt động Thầy và Trò
Nội dung
& Hoạt động 1 : Đặt vấn đề và Ôn lại kiến thức liên quan bài mới 
 O Trình bày cách biểu diễn 3 tia sáng đặc biệt khi truyền qua TKHT ?
 Ù GV đọc SGK/116.
 ÙGV phát kính lúp ( TKHT ) - HS thực hành
 Ù Quan sát và trả lời câu hỏi.
 O Tại sao chữ càng ngày càng lớn rồi không thấy nữa.
& Hoạt động 2 : Tìm hiểu đặc điểm của ảnh của một vật tạo bởi TKHT
 Ù GV treo hình 43.2/113 – HS quan sát 
 Ù GV giới thiệu dụng cụ TN 
 Ù HS đọc thông tin ở SGK phần a), C1 vàC2
 ÙGV treo bảng 1 - Giới thiệu cách tiến hành TN và cách ghi báo cáo
 Ù HS nhận dụng cụ – Tiến hành TN – Ghi báo cáo 
 Ù Gọi HS nhóm khác nhận xét – GV nhận xét cách làm.
 Ù HS đọc phần b) + C3 – Tiến hành TN.
 Ù HS trả lời .
 Ù HS thảo luận C1, C2, C3 /116 – Trả lời.
 Ù Gọi HS nhận xét – GV nhận xét.
 Ù HS đọc phần ghi nhớ SGK / 118 
 Ù HS đọc phần thông tin SGK/ 117
 & Hoạt động 3 : Dựng ảnh của một vật tạo bởi TKHT
 o Nêu lại cách vẽ 3 tia sáng đặc biệt và cách dựng ảnh của một điểm sáng qua TKHT ?
 o Nếu đó không phải là một điểm sáng mà là một vật thì ta sẽ vẽ ntn ?
 Ù HS đọc thông tin SGK/117
 Ù GV vẽ hình 43.3/117.
 Ù Gọi HS lên xác định ảnh S/ của S.
 Ù GV gọi HS nhận xét.
 Ù GV hướng dẫn HS cách vẽ ảnh A/B/ của vật AB qua TKHT + Đọc ghi nhớ.
 O Nêu cách dựng ảnh của một vật qua TKHT ?
 Ù HS đọc C5 – GV treo H43.4/117
 Ù Gọi HS lên xác định ảnh A/B/
 & Hoạt động 4 : Vận dụng.
 Ù HS đọc C6 ?/118.
 Ù GV sử dụng lại H.43.4/117
 Ù Định hướng cho HS cách làm câu a) :
 + Xét các trường hợp 2 tam giác đồng dạng ( trong trường hợp , tam giác xét phải có cạnh AB hoặc A/B/ )
 + Lập hệ thức cho mỗi trường hợp.
 + Suy luận, lập luận à đại lượng cần tìm.
 ù Lưu ý : Không được dùng cạnh huyền
 A I
 B F F/ B/
 O
 A/
Tiết 48 : ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH HỘI TỤ
I/ Đặc điểm của ảnh của vật tạo bởi TKHT :
 1/ Thí nghiệm : 
SGK TRANG 116
 C1 : Aûnh thật, ngược chiều với vật.
 C2 : Dịch chuyển vật vào gần TK hơn vẫn thu đưự«c ảnh của vật ở trên màn. Đó là ảnh thật, ngược chiều vật.
 C3 : Đặt vật trong tiêu cự, màn sát TK. Từ từ dịch chuyển màn ra xa TK. Không hứng được ảnh ở trên màn. Đặt mắt trên đường truyền của chùm tia ló, quan sát thấy ảnh cùng chiều, lớn hơn vật.
 2/ Nhận xét :
SGK TRANG 117 
II/ Cách dựng ảnh :
 1/ Dựng ảnh của một điểm sáng S tạo bởi TKHT : 
SGK TRANG 117
 2/ Dựng ảnh của một vật sáng AB tạo bởi TKHT : 
 A
 A/
 B F O F/ B/
 A/
 A
 B/ B
 F O F/
II/ Vận dụng :
C6 : a) 
Xét rABO ~ rA/B/O
 ( 1 )
Xét rIOF/ ~ rA/B/F/, ta có :
à ( 2 )
Từ (1) và (2) :
à 
à 
Mà B/F/ = OB/ - OF/ = OB/ - 12
à B/O = 
Độ lớn : 
à 
 à A/B/ = 2.AB
 4/ Củng cố : ( 5ph )
 O Nêu cách dựng ảnh của vật qua TKHT ? 
 O C6 ? / 118 ( câu d = 8 cm ) ?
 Ä Mục ghi nhớ /118
CM tương tự 
h = 3 cm và OA/ = 24 cm
 5/ Dặn dò :( 1ph )
+ Học kĩ bài.	
+ Làm bài 40-41.1, 2, 3, 4, 5, 6 / 50 SBT 
+ CB : “ Thấu kính phân kì ”
V/ RÚT KINH NGHIỆM :
Ưu Điểm
Tồn tại
Chuẩn bị :
Nội dung :
Phương pháp :