Giáo án Tin lớp 6 tiết 6+ 7: Máy tính và phần mềm máy tính

Tiết 6,7
Bài 4: MÁY TÍNH VÀ PHẦN MỀM MÁY TÍNH
Ngày soạn :14/09/2014
I. MỤC TIÊU:
 	1. KiÕn thøc:
	 - HS m« t¶ ®­îc m« h×nh qu¸ tr×nh 3 b­íc
 - ThuËt l¹i ®­îc bé phËn trong cÊu tróc chung cña m¸y tÝnh ®iÖn tö.
 - Nªu ®­îc ®Þnh nghÜa ch­¬ng tr×nh vµ m« t¶ ®­îc c¸c thiÕt bÞ trong m¸y tÝnh.
 	2. Kü n¨ng:
	 - Ph©n biÖt ®­îc c¸c thiÕt bÞ trong m¸y tÝnh.
3. Th¸i ®é:
	 - Høng thó, h¨ng say t×m hiÓu
II. PHƯƠNG PHÁP & KỸ THUẬT DẠY HỌC
- Thuyết trình
III. CHUẨN BỊ CỦA GV&HS
 1.Giáo viên: Gi¸o ¸n, SGK, m¸y chiÕu,
2. Học sinh: SGK vë chuÈn bÞ cho bµi häc
IV. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:
1. Kiểm tra bài cũ: 
Gv: Em h·y nªu mét sè kh¶ n¨ng cña m¸y tÝnh vµ nh÷ng h¹n chÕ cña m¸y tÝnh.
	HS: M¸y tÝnh cã mét sè kh¶ n¨ng:
	- TÝnh nhanh
	- TÝnh chÝnh x¸c
	- L­u tr÷ lín
	- Lµm viÖc kh«ng mÖt mái
	- H¹n chÕ cña m¸y tÝnh lµ kh«ng ngöi ®­îc, kh«ng ph©n biÖt ®­îc c¸c vÞ vµ ®Æc biÖt m¸y tÝnh kh«ng biÕt t­ duy
2. Bài mới : 
Xã hội càng phát triển thì con người cần phải giải quyết rất nhiều công việc. Để hỗ trợ con người trong nhiều lĩnh vực cần thiết như: xử lí nhanh, độ chính xác cao ta cần phải có một công cụ trợ giúp con người đắc lực. Hãy dự đoán xem công cụ đó là gì? {Máy tính điện tử}
	Vậy máy tính điện tử được cấu tạo như thế nào, và nó xử lí dữ liệu ra sao? Để hiểu rõ vấn đề này ta tìm hiểu bài mới.
Hoạt động 1: Tìm hiểu mô hình quá trình ba bước
HOẠT ĐỘNG CỦA GV&HS
NỘI DUNG KIẾN THỨC
GV: Hãy nhắc lại mô hình hoạt động thông tin của con người?
* Học sinh phát biểu lại mô hình hoạt động thông tin của con người.
GV: Hãy mô tả các thao tác để nấu được một nồi cơm chín?
* HS mô tả
Hoạt động nhóm
* GV chia lớp thành các nhóm (mỗi bàn 01 nhóm).
Các nhóm thảo luận những nội dung sau:
 - Lấy ví dụ trong thực tế quá trình thực hiện một công việc nào đó hoàn chỉnh.
 ® Quá trình đó gồm những bước nào?
 ® Các bước đó là gì.
 ® Mối liên hệ các bước đó.
* HS: - Các nhóm suy nghĩ lấy ví dụ và trả lời 
* Đại diện nhóm trình bày, các nhóm khác nhận xét, bổ sung (nếu có)
GV. Tổng hợp ý kiến, nhận xét: Ta dễ dàng nhận thấy dù công việc nhỏ hay to ta đều cần phải thực hiện qua ba bước, ba bước này trong máy tính gọi là qui trình ba bước
GV. Tổng hợp, nêu sơ đồ. 
* Ví dụ: Để giải một bài toán ta cần thực hiện.
- Các điều kiện đã cho (Input)
- Suy nghĩ, tính toán, tìm lời giải (xử lí)
- Đáp án (Output)
* GV. Nêu vấn đề:
-Ngày nay máy tính có mặt ở rất nhiều gia đình, công sở, 
- Các chủng loại máy tính cũng khác nhau. Ví dụ: Máy tính để bàn, xách tay,
* Vậy cấu trúc của một máy tính gồm những phần nào?
1. Mô hình quá trình ba bước 
Sơ đồ :
Nhập
(INPUT)
Xuất
(OUTPUT)
Xử lý
KÕt luËn: BÊt kú mét qu¸ tr×nh xö lý th«ng tin nµo còng lµ mét qu¸ tr×nh ba bưíc. Do vËy m¸y tÝnh cÇn cã c¸c bé phËn ®¶m nhËn c¸c chøc n¨ng tương øng, phï hîp víi m« h×nh qu¸ tr×nh ba bước.
Hoạt động 2: Tìm hiểu cấu trúc chung của máy tính điện tử
HOẠT ĐỘNG CỦA GV&HS
NỘI DUNG KIẾN THỨC
* GV: Giới thiệu
 - Máy tính thuộc thế hệ đầu tiên kích cỡ to lớn, cồng kềnh, điều khiển hoạt đông của nó là do con người điều khiển (con người đóng vai trò là hệ điều hành) trải qua hơn 20 năm bây giờ máy tính thuận tiện hơn rất nhiều.
- Tuy nhiên tất cả các máy tính đều được xây dựng trên cơ sở một cấu trúc cơ bản chung do nhà toán học Von Newmann đưa ra.
* GV chiếu hình ảnh các loại máy tính.
* HS: Quan sát trực quan
* GV chiếu các bộ phận của máy tính.
* HS quan sát
GV: Máy tính gồm những phần nào?
* HS: Trả lời
*GV : Chốt Cấu trúc của máy tính gồm :
* GV. Phân biệt rõ cụm từ : thiết bị vào và thiết bị ra với thiết bị vào ra. (thiết bị vào, ra là thiết bị chứa 2 chức năng vừa đưa thông tin vào và vừa đưa thông tin ra. VDụ ổ đĩa)
GV : Các khối chức năng này hoạt động dưới sự điều khiển của?
* HS: Chương trình
GV : Vậy chương trình là gì?
* HS: Trả lời khái niệm chương trình.
GV : Chốt khái niệm
GV : Chương trình còn được gọi là?
* HS: Phần mềm
* GV : Chốt chương trình được gọi là :
GV : Con người hoạt động được là nhờ bộ phận nào điều khiển?
* HS: Bộ não
* GV: Máy tính hoạt đông được cũng cần có bộ não. Vậy bộ não đó là bộ phận nào của máy tính?
* HS: Bộ xử lí trung tâm là bộ não của máy tính.
GV : Bộ xử lí trung tâm có nhiệm vụ gì?
* HS: Thực hiện các chức năng tính toán, điều khiển, điều phối mọi hoat động của máy tính.
* GV : Chốt bộ xử lý trung tâm CPU
GV : Hãy nhớ lại và cho biết ở nhà em thường cất sách, vở, quần áo, ở đâu?
* HS: Tủ sách, tủ quần áo
* Máy tính là nơi lưu giữ thông tin (dữ liệu).
GV : Vậy máy tính cần có bộ phận nào để lưu giữ thông tin?
* HS: Bộ nhớ
GV : Thế nào gọi là bộ nhớ?
* HS trả lời
*GV: Chốt khái niệm bộ nhớ
Hoạt động nhóm
- HS quan sát hình ở SGK
* GV. Các nhóm thảo luận cho biết:
® Bộ nhớ được chia làm mấy loại?
®Thế nào là bộ nhớ trong, bộ nhớ ngoài.
® Phân biêt sự giống và khác nhau của bộ nhớ trong và bộ nhớ ngoài.
* Đại diện nhóm trình bày, cả lớp nhận xét, góp ‎ý bổ sung
GV. Tổng hợp:
* GV: chiếu thanh RAM
* HS: quan sát
GV: Vậy thế nào là bộ nhớ ngoài?
* HS: Trả lời 
*GV: Chốt khái niệm bố nhớ ngoài
*GV chiếu một số loại đĩa như: Ổ cứng, USB (Flash), CD
GV: Vậy Chiếc đĩa mềm, USB thuộc loại bộ nhớ nào?
* HS: Bộ nhớ ngoài
?Bộ nhớ ngoài có chức năng gì?
* HS: Trả lời 
*GV. Thuyết trình: Ví dụ như để đo cân nặng con người ta đùng đơn vị đo là Kg, gam,..
GV: Vậy trong máy tính để đo dung lượng nhớ người ta dùng đơn vị nào?
* HS trả lời
*GV: Chốt đơn vị đo dung lượng
* GV: Để điều khiển máy tính hoạt động như nhập dữ liệu vào hay lấy dữ liệu ra nhờ những thiết bị nào?
* Bàn phím, con chuột, ổ đĩa, màn hình, máy in, loa,
* GV. chiếu hình của các thiết bị vào, thiết bị ra.
* HS: Quan sát
?Hãy kể tên các thiết bị?
* HS: Trả lời
* GV: Chiếu hình ảnh các thiết bị vào, thiết bị ra.
* HS: Quan sát
?Những thiết bị này giúp máy tính làm gì?
* HS: Nhập thông tin vào hoặc lấy thông tin ra.
*GV: giới thiệu trực tiếp trên các thiết bị của máy tính.
* HS: Quan sát
?Để nhập được bài văn vào máy ta nhập ở đâu?
* HS: Bàn phím
?Cho biết thiết bị nào là thiết bị vào?
* HS: Trả lời
GV: Chốt thiết bị vào
?Cho biết thiết bị nào là thiết bị ra?
2. Cấu trúc chung của máy tính điện tử
Máy in
Màn hình
Loa
Bàn phím
Chuột
CPU
- Cấu trúc máy tính gồm ba khối chức năng cơ bản: 
 + Bộ xử lý trung tâm.
 + Thiết bị vào và thiết bị ra.
 + Bộ nhớ. .
* Khái niệm chương trình:
- Chương trình là tập hợp các câu lệnh, mỗi câu lệnh hướng dẫn một thao tác cụ thể cần thực hiện.
- Chương trình còn được gọi là “phần mềm”.
a. Bộ xử lý trung tâm (CPU):
Là bộ não của máy tính, thực hiện các chức năng tính toán, điều khiển và điều phối mọi hoat động của máy tính theo sự chỉ dẫn của chương trình.
b. Bộ nhớ của máy tính:
- Bộ nhớ là nơi lưu các chương trình và dữ liệu.
- Bộ nhớ gồm 2 loại:
 * Bộ nhớ trong (RAM):
 + Dùng để lưu chương trình và dữ liệu trong quá trình máy đang làm việc.
 + Phần chính của bộ nhớ trong là RAM, khi tắt điện hoặc tắt máy toàn bộ dữ liệu sẽ bị mất đi.
* Bộ nhớ ngoài: 
- Dùng để lưu chương trình và dữ liệu lâu dài, nhờ vào các loại đĩa.
 + Đĩa cứng, đĩa mềm
 + CD, USB (Flash)
* Đơn vị chính để đo dung lượng nhớ là Byte, ngoài ra còn dùng KB, MB, GB.
Tên gọi
Kí hiệu
So sánh
Ki - lô - bai
KB
1.024 byte
Mê – ga - bai
MB
1.024 KB
Gi – ga - bai
GB
1.024 MB
c. Thiết bị vào/ thiết bị ra:
* Thiết bị vào (Input):
Là thiết bị đưa thông tin vào máy tính.
Gồm: Bàn phím, chuột, máy quét 
* Thiết bị ra (output):
Là thiết bị đưa thông tin ra.
Gồm: Màn hình, máy in, loa, máy chiếu, máy vẽ.
Ho¹t ®éng 3: M¸y tÝnh lµ mét c«ng cô xö lý th«ng tin
HOẠT ĐỘNG CỦA GV&HS
NỘI DUNG KIẾN THỨC
GV: Tõ c¸c khèi chøc n¨ng ®· häc, em cã thÓ thÊy ho¹t ®éng th«ng tin nµo mµ m¸y tÝnh cÇn cã sù trî gióp cña con ng­êi hay kh«ng?
HS: kh«ng v× c¸c khèi chøc n¨ng ®¶m nhËn hÕt c¸c ho¹t ®éng th«ng tin.
GV: Chèt MT lµ c«ng cô xö lý th«ng tin
HS l¾ng nghe vµ ghi vµo vë.
3. M¸y tÝnh lµ mét c«ng cô xö lý th«ng tin.
Qu¸ tr×nh xö lý th«ng tin trong m¸y tÝnh ®­îc tiÕn hµnh mét c¸ch tù ®éng theo sù chØ dÉn cña ch­¬ng tr×nh.
Ho¹t ®éng 4: T×m hiÓu vÒ phÇn mÒm vµ c¸c lo¹i phÇn mÒm
HOẠT ĐỘNG CỦA GV&HS
NỘI DUNG KIẾN THỨC
GV: Em h·y lÊy vÝ dô vÒ mét sè phÇn cøng cña m¸y tÝnh.
HS: LÊy vÝ dô vÒ phÇn cøng: Bµn phÝm, æ cøng, chuét, loa
GV: Cã phÇn mÒm m¸y tÝnh hay kh«ng?
HS: Có
GV giíi thiÖu vÒ phÇn mÒm
GV: VËy phÇn mÒm m¸y tÝnh lµ g×?
GV: Em h·y nªu nh÷ng ®iÒu cã thÓ x¶y ra khi m¸y tÝnh cña em kh«ng cã phÇn mÒm
HS: Mµn h×nh kh«ng hiÓn thÞ, loa kh«ng ph¸t ©m thanh, di chuyÓn chuét kh«ng cã t¸c dông.
GV giíi thiÖu: cã 2 lo¹i phÇn mÒm: phÇn mÒm øng dông vµ phÇn mÒm hÖ thèng
Yªu cÇu HS t×m vÝ dô vÒ phÇn mÒm øng dông.
4. PhÇn mÒm vµ ph©n lo¹i phÇn mÒm.
* PhÇn mÒm lµ g×?
§Ó ph©n biÖt víi phÇn cøng lµ chÝnh m¸y tÝnh cïng c¸c thiÕt bÞ vËt lý kÌm theo, ng­êi ta gäi c¸c ch­¬ng tr×nh m¸y tÝnh lµ c¸c phÇn mÒm m¸y tÝnh hay ng¾n gän lµ phÇnmÒm.
Phân loại phần mềm: 2 loại
- Phần mềm ứng dụng
- Phần mềm hệ thống.
+ PhÇn mÒm hÖ thèng: c¸c ch­¬ng tr×nh tæ chøc qu¶n lý c¸c bé phËn chøc n¨ng cña m¸y tÝnh.
GV ®­a ra vÝ dô vÒ phÇn mÒm hÖ thèng: DOS, WINDOWS 98, WINDOWS XP
+ PhÇn mÒm øng dông: ®¸p øng yªu cÇu øng dông cô thÓ.
3. Củng cố:
PhÇn mÒm lµ g×? cã mÊy lo¹i phÇn mÒm,? Lµ nh÷ng phÇn mÒm nµo?
HS: PhÇn mÒm lµ c¸c ch­¬ng tr×nh m¸y tÝnh
Cã 2 lo¹i phÇn mÒm lµ phÇn mÒm øng dông vµ phÇn mÒm hÖ thèng
4. Hướng dẫn HS học bài ở nhà
- Häc thuéc bµi vµ t×m hiÓu thªm mét sè phÇn mÒm m¸y tÝnh
- ChuÈn bÞ bµi sau: Lµm quen víi mét sè thiÕt bÞ m¸y tÝnh
V. RÚT KINH NGHIỆM - BỔ SUNG: