Giáo án Sinh học 9 - Tiết 60: Sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên - Năm học 2015-2016

Ngày soạn: 21/3/2015 Ngày dạy: Lớp 9A- / /2015
 Lớp 9B- / /2015
 Lớp 9C- / /2015 
Chương IV: Bảo vệ môi trường
*Mục tiêu của chương.
1.Kiến thức: Nêu được các dạng tài nguyên chủ yếu ( tài nguyên tái sinh, không tái sinh, năng lượng vĩnh cữu)
-Trình bày được các phương thức sử dụng các loại tài nguyên thiên nhiên: đất, nước, rừng.
-Nêu được ý nghĩa của việc cần thiết phải khôi phục môi trường và bảo vệ sự đa dạng sinh học.
-Nêu được các biện pháp bảo vệ thiên nhiên: xây dựng khu bảo tồn, săn bắt hợp lí, trồng cây gây rừng, chống ô nhiễm môi trường.
-Nêu được sự đa dạng các hệ sinh thái trên cạn và dưới nước.
-Nêu được vai trò của các hệ sinh thái rừng, hệ sinh thái biển, hệ sinh thái nông nghiệp và đề xuất các biện pháp bảo vệ các hệ sinh thái này,
-Nêu được sự cần thiết ban hành luật và hiểu được một số nội dung của Luật Bảo vệ môi trường.
2.Kĩ năng: Liên hệ với địa phương bằng những hoạt động cụ thể nào của con người có tác dụng bảo vệ và cải tạo môi trường tự nhiên.
3.Thái độ: Hình thành ý thức bảo vệ môi trường tự nhiên và bảo vệ các hệ sinh thái.
Tiết 60: Sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên
i. Mục tiêu
1.Kiến thức: Học sinh phân biệt được và lấy VD minh hoạ các dạng tài nguyên thiên nhiên.
- Trình bày được tầm quan trọng và tác dụng của việc sử dụng hợp lí các nguồn tài nguyên thiên nhiên.
2.Kĩ năng: Hoạt động nhóm, kỉ năng quan sát hình
3.Thái độ: Yêu quí thiên nhiên.
II.Phương tiện dạy học.
GV: Tranh hình 58.1; 58.2 SGK.
 - Tranh ảnh tư liệu về các mỏ khai thác, cánh rừng, ruộng bậc thang.
HS: Đọc trước bài mới.
III.Phương pháp.
Hoạt động nhóm, làm việc cá nhân, gợi ý, nêu vấn đề
IV.Tiến trình bài dạy:
1.ổn định lớp.
2.Bài cũ: Nạp bài thu hoạch tiết thực hành
3.Bài mới.
? Tài nguyên thiên nhiên là gì? Kể tên những tài nguyên thiên nhiên mà em biết?
-> GV dẫn dắt đến bài mới.
Hoạt động dạy và học 
Nội dung
Hoạt động 1: Các dạng tài nguyên thiên nhiên chủ yếu
- GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK, thảo luận nhóm và hoàn thành bài tập bảng 58.1 SGK trang 173.
- GV nhận xét, thông báo đáp án đúng bảng 58.1
1- b, c, g
2- a, e. i
3- d, h, k, l.
- GV đặt câu hỏi hướng tới kết luận:
?Nêu các dạng tài nguyên thiên nhiên và đặc điểm của mỗi dạng? Cho VD?
- Yêu cầu HS thực hiện s bài tập SGK trang 174.
? Nêu tên các dạng tài nguyên không có khả năng tái sinh ở nước ta?
+ Than đá, dầu lửa, mỏ thiếc, sắt, vàng...
+ Rừng là tài nguyên tái sinh vì bảo vệ và khai thác hợp lí thì có thể phục hồi sau mỗi lần khai thác.
?Tài nguyên rừng là dạng tài nguyên tái sinh hay không tái sinh? Vì sao?
Hoạt động 2: Sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên
- GV giới thiệu 2 vấn đề sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên
+ Cần tận dụng triệt để năng lượng vĩnh cửu để thay thế dần năng lượng đang bị cạn kiệt dần và hạn chế ô nhiễm môi trường.
+ Đối với tài nguyên không tái sinh, cần có kế hoạch khai thác thật hợp lí và sử dụng tiết kiệm.
+ Đối với tài nguyên tái sinh: đất, nước, rừng phải sử dụng bên cạnh phục hồi.
- GV giới thiệu về thành phần của đất: chất khoáng, nước, không khí, sinh vật.
-Yêu cầu HS:
? Nêu vài trò của đất?
? Vì sao phải sử dụng hợp lí tài nguyên đất?
- GV cho HS làm bảng 58.2 và bài tập mục 1 trang 174.
? Vậy cần có biện pháp gì để sử dụng hợp lí tài nguyên đất?
? Nước có vai trò quan trọng như thế nào đối với con người và sinh vật?
- HS trả lời, GV nhận xét và rút ra kết luận. Cho HS quan sát H 58.2
? Vì sao phải sử dụng hợp lí nguồn tài nguyên nước?
Cho HS làm bài tập điền bảng 58.3, nêu nguyên nhân ô nhiễm nguồn nước và cách khắc phục.
? Nếu thiếu nước sẽ có tác hại gì?
? Trồng rừng có tác dụng bảo vệ tài nguyên như thế nào?
? Sử dụng tài nguyên nước như thế nào là hợp lí?
I. Các dạng tài nguyên thiên nhiên chủ yếu
- Có 3 dạng tài nguyên thiên nhiên:
+ Tài nguyên tái sinh: khi sử dụng hợp lí sẽ có khả năng phục hồi (tài nguyên sinh vật, đất, nước...)
+ Tài nguyên không tái sinh là dạng tài nguyên qua 1 thời gian sử dụng sẽ bị cạn kiệt (than đá, dầu mỏ...)
+ Tài nguyên vĩnh cửu: là tài nguyên sử dụng mãi mãi, không gây ô nhiễm môi trường (năng lượng mặt trời, gió, sóng...)
II.Sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên
1. Sử dụng hợp lí tài nguyên đất
- Vai trò của đất: SGK.
- Nguồn tài nguyên đất đang bị suy thoái do xói mòn, rửa trôi, nhiễm mặn, bạc màu, ô nhiễm...
- Cách sử dụng hợp lí: chống xói mòn, chống khô hạn, chống nhiêm xmặn.. và nâng cao độ phì nhiêu của đất.
- Biện pháp: Thuỷ lợi, kĩ thuật làm đất, bón phân, chế độ canh tác... đặc biệt là trồng cây, gây rừng nhất là rừng đầu nguồn.
2. Sử dụng hợp lí tài nguyên nước:
- Nước là một nhu cầu không thể thiếu của tất cả các sinh vật trên trái đất.
- Nguồn tài nguyên nước đang bị ô nhiễm và có nguy cơ cạn kiệt.
- Cách sử dụng hợp lí: khơi thông dòng chảy, không xả rác thải công nghiệp và sinh hoạt xuống sông, hồ, ao, biển.. tiết kiệm nguồn nước.
3. Sử dụng hợp lí tài nguyên rừng:
- Vai trò của rừng :SGK
- Hậu quả của việc chặt phá và đốt rừng làm cạn kiệt nguồn nước, xói mòn, ảnh hưởng tới khí hậu do lượng nước bốc hơi ít....
- Sử dụng hợp lí tài nguyên rừng: khai thác hợp lí kết hợp với trồng rừng và bảo vệ rừng. Thành lập khu bảo tồn thiên nhiên.
4. Củng cố
GV cũng cố lại nội dung của bài
? Phân biệt tài nguyên tái sinh và tài nguyên không tái sinh?
? Tại sao phải sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên?
? Sử dụng câu hỏi SGK
V. Dặn dò.
- Học bài và trả lời câu hỏi SGK.
VI.Rút kinh nghiệm.
...