Giáo án Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 111: Liên kết câu và liên kết đoạn văn - Năm học 2018-2019 - Dương Đệ Đức

Ngày soạn: 15/02/2019
Ngày dạy: 18/02/2019
Tieát 111: 
LIEÂN KEÁT CAÂU VAØ LIEÂN KEÁT ÑOAÏN VAÊN
(Luyeän taäp)
I. MUÏC TIEÂU:
1. Kieán thöùc:
- Giúp học sinh củng cố hiểu biết về liên kết câu và liên kết đoạn.
- Nhận ra và sửa chữa một số lỗi liên kết có thể gặp trong văn bản.
2. Kyõ naêng:
- Rèn luyện kĩ năng phân tích liên kết văn bản và sử dụng các phép liên kết khi viết văn bản.
3. Thaùi ñoä:
- Giaùo duïc hoïc sinh coù yù thöùc trong vieäc luyeän taäp ñeå củng cố và khaéc saâu kieán thöùc.
4. Định hướng phát triển năng lực học sinh: đọc hiểu, tư duy cá nhân, hoạt động theo nhóm đôi, nhóm bốn.
II. CHUAÅN BÒ:
1. Giaùo vieân:
- Nghiên cứu SGK, sách giáo viên, tài liệu, sử dụng màn hình tivi.
2. Hoïc sinh: 
- Học bài, soạn bài ở nhà, SGK, vở ghi, vở soạn, bảng phụ, bút dạ.
III. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY
1. OÅn ñònh lớp - kiểm tra sĩ số
2. Bài mới
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Mục đích cần đạt
Khởi động kết hợp củng cố kiến thức
*Hoạt động 1: GV hướng dẫn HS ôn tập lí thuyết
- Hoạt động toàn lớp:
- GV chia lớp làm 2 đội, sau đó chiếu một số câu hỏi cho HS thi đua:
? Lieân keát laø gì?
? Thế nào là liên kết nội dung?
? Thế nào là liên kết hình thức?
? Ñaët moät ñoaïn vaên goàm hai caâu coù sử dụng pheùp theá?
? Tên của bài học hôm nay là gì?
- HS xung phong trả lời theo nhóm lớn.
- GV gọi một số em kiểm tra, sau đó nhận xét và ghi điểm cho các đội.
- GV tuyên dương đội thắng, sau đó dẫn vào bài học phần luyện tập.
I. Ôn tập lí thuyết
- Liên kết là sự nối kết ý nghĩa giữa câu với câu, giữa đoạn văn với đoạn văn bằng các từ ngữ có tác dụng liên kết.
- Liên kết nội dung: 
+ Các đoạn văn phải phục vụ chủ đề chung của văn bản, các câu phải phục vụ chủ đề chung của đoạn văn (Liên kết chủ đề)
+ Các đoạn văn và các câu phải được sắp xếp theo một trình tự hợp lí (Liên kết lô-gic)
- Liên kết hình thức: (phép lặp, phép thế, phép nối, phép đồng nghĩa, trái nghĩa, liên tưởng)
- Đặt đoạn văn đảm bảo yêu cầu (có sử dụng phép thế)
- Bài liên kết câu và liên kết đoạn văn (luyện tập)
Luyện tập 
* Hoạt động 2: GV hướng dẫn HS luyện tập
- GV chiếu BT1, gọi HS đọc và nêu yêu cầu.
? Chỉ ra phép liên kết câu và liên kết đoạn trong các trường hợp a,b,c,d.
- Cho HS hoạt động cá nhân.
- GV lưu ý các em những trường hợp có liên kết đoạn, những trường hợp có liên kết câu... 
- Gọi HS suy nghĩ, trình bày, bổ sung.
- GV nhận xét, chốt ý
? GV chiếu và gọi HS đọc yêu cầu BT2:
? Tìm nhöõng caëp töø traùi nghóa?Phân biệt đặc điểm của thời gian vật lí với thời gian tâm lí?
- Cho HS hoạt động nhóm đôi
- Gọi đại diện HS treo bảng phụ lên bảng, trình bày, các nhóm khác nhận xét, bổ sung, phản biện.
- GV nhận xét, chốt ý.
- Gv chiếu BT3, gọi HS đọc và nêu yêu cầu
? Chæ ra caùc loãi sai veà lieân keát noäi dung vaø caùch söûa chöõa ôû BT3 - a,b
- Cho HS hoạt động nhóm bốn
- Gọi đại diện HS treo bảng phụ lên bảng, trình bày, các nhóm khác nhận xét, bổ sung, phản biện.
- GV nhận xét, chốt ý
Baøi taäp 1:
a. Tröôøng hoïc (pheùp laëp caâu).
- Nhö theá thay theá cho caâu cuoái ôû ñoaïn tröôùc (pheùp theá, pheùp lieân keát ñoaïn vaên).
b. Vaên ngheä - vaên ngheä (pheùp laëp, lieân keát caâu).
- Söï soáng caâu 2 ñoaïn 1 - söï soáng caâu 1 ñoaïn 2.
- Vaên ngheä caâu 1, 2 ñoaïn 1 - vaên ngheä caâu 2 ñoaïn 2 (pheùp laëp, lieân keát ñoaïn vaên). 
c. Thôøi gian caâu 1, 2, 3 (pheùp laëp, lieân keát caâu).
- Con ngöôøi caâu 1, 2 (pheùp laëp, lieân keát caâu).
d. Yeáu ñuoái - maïnh; Hieàn - aùc ( traùi nghóa, lieân keát caâu)
Baøi taäp 2:
- Thôøi gian vaät lí - thôøi gian taâm lí.
- Voâ hình - höõu hình.
- Giaù laïnh - noùng boûng.
- Thaúng taép - hình troøn.
- Ñeàu ñaën - luùc nhanh, luùc chaäm.
Baøi taäp 3:
a. Loãi sai veà lieân keát noäi dung, caùc caâu khoâng phuïc vuï chuû ñeà chung cuûa ñoaïn vaên.
- Söûa: Theâm moät soá töø ngöõ hoaëc caâu ñeå thieát laäp lieân keát chuû ñeà giöõa caùc caâu.
+ Caâu 1, 2 ñaïi ñoäi 2 cuûa anh  
+ Caâu 3. Anh chôït nhôù hoài ñaàu muøa laïc hai boá con anh  
+ Caâu 4. Baây giôø, muøa
b. Loãi veà lieân keát noäi dung: Traät caùc söï vieäc neâu trong caùc caâu khoâng hôïp lí.
- Söûa: theâm traïng ngöõ chæ thôøi gian vaøo caâu 2 ñeå laøm roõ moái quan heä thôøi gian giöõa caùc söï kieän.
“ Suoát hai naêm anh oám naëng, chò”
Vận dụng
* GV chiếu một số hình ảnh cho HS xem, sau đó yêu cầu các em viết một đoạn văn ngắn về đề tài liên quan đến hình ảnh đã cho có sử dụng phép liên kết.
Bài tập 4: Viết một đoạn văn ngắn có sử dụng ít nhất hai phép liên kết đã học
Tìm tòi, mở rộng
* Tìm và chỉ ra trong các văn bản đã học một đoạn văn có sử dụng phép liên kết câu, liên kết đoạn
3. Hướng dẫn học sinh về nhà: 
* Đối với bài học ở tiết này:
- Hoïc thuoäc noäi dung phần lí thuyết, tiếp tục hoàn thành bài tập phần tìm tòi, mở rộng và laøm baøi taäp 4/ 51sgk.
* Đối với bài học ở tiết sau:
- Đọc và chuaån bò baøi: Mùa xuân nho nhỏ; HDĐT: Con cò
IV. RÚT KINH NGHIỆM SAU TIẾT DẠY
Mai Thủy, ngày...... tháng ....., năm 2019
Giáo viên:
Dương Đệ Đức