Giáo án Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 41: Danh từ (Tiếp theo)

DANH TỪ ( Tiếp theo)
Tuần 11. Tiết 41. 
1.Mục tiêu: Giúp học sinh:
a.Kiến thức: 
 – HS biết: - Các tiểu loại danh từ chỉ sự vật : danh từ chung và danh từ riêng .
 – HS hiểu: - Quy tắc viết hoa danh từ riêng .
b.Kỹ năng: 
 - HS thực hiện được:- Nhận biết danh từ chung và danh từ riêng .
 – HS thực hiện thành thạo:- Viết hoa danh từ riêng đúng quy tắc .
c.Thái độ: 
 – Thói quen: - Có ý thức viết hoa danh từ riêng trong quá trình tạo lập văn bản.
 – Tính cách: - Cẩn thận khi sử dụng danh từ trong văn bản.
2.Chuẩn bị:
 a.Giáo viên: Bài giảng điện tử, máy chiếu.
 b. Học sinh: chuẩn bị theo hướng dẫn của giáo viên ở tiết 32.
3. Tiến trình bài dạy:
 a. Kieåm tra :
 b. bài mới :
Giới thiệu bài mới: Giáo viên khái quát kiến thức ở tiết trước sau đó chuyển sang bài mới.
hoạt động của GV-HS
nội dung chính
Hoạt động 1:
- Dùng máy chiếu ví dụ có trong sách giáo khoa (T.108):
Vua nhớ công ơn tráng sĩ, phong là Phù Đổng Thiên Vương và lập đền thờ ngay ở làng Gióng, nay thuộc xã Phù Đổng, huyện Gia Lâm, Hà Nội.
(Theo Thánh Gióng)
-HS đọc ví dụ.
GV:Tìm danh từ trong câu trên?
GV:Những danh từ trên thuộc loại danh từ nào mà các em đã được học ở tiết trước?
HS:Những danh từ trên đều là danh từ chỉ sự vật.
I. Danh từ chung và danh từ riêng:
 1.Ví dụ:1.
2. Nhận xét:
- Vua, công ơn, tráng sĩ, Phù Đổng, Thiên Vương đền thờ, làng Gióng, xã Phù Đổng, huyện Gia Lâm, Hà Nội.
GV:Hãy điền các danh từ đã tìm được trong câu trên vào bảng phân loại?
?Danh từ chung và danh từ riêng có gì khác nhau?
 Danh từ chung chỉ người, vật nói chung. Danh từ riêng là tên gọi riêng của người, vật, vùng đất nào đó và được viết hoa.
GV:Cùng là danh từ chỉ sự vật, nhưng vì sao có những danh từ không viết hoa, có những danh từ lại được viết hoa?
HS:Vì những danh từ được viết hoa là danh từ riêng (gọi tên riêng của từng người, từng vật, từng địa phương,...
? Nhận xét cách viết hoa danh từ riêng ở các câu trên?
-Viết hoa tất cả các chữ cái đầu tiên của mỗi tiếng trong từ.
? Nhắc lại qui tắc viết hoa tên người, tên địa lí Việt Nam , tên người, tên địa lí nước ngoài phiên âm Hán Việt ? Cho ví dụ.
?Cách viết hoa tên người, địa lí nước ngoài phiên âm trực tiếp như thế nào?
? Cách viết tên cơ quan, tổ chức, các danh hiệu, giải thưởng, huân – huy chương như thế nào ?.
 * GV: cho HS đọc ghi nhớ. Lưu ý các em về cách viết hoa danh từ riêng trong quá trình sử dụng (tích hợp với các văn bản đã học và sử dụng trong tạo lập văn bản tự sự)
- Học sinh đọc ghi nhớ (SGK,T.109).
Hoạt động 2: Luyện tập
- Đọc yêu cầu bài tập 1 (SGK,T.109).
* Tìm danh từ chung và danh từ riêng trong câu văn trích từ văn bản Con Rồng, cháu Tiên?
- Lên bảng phân loại các danh từ đã tìm được theo yêu cầu (có nhận xét chữa bổ sung).
- Đọc yêu cầu bài tập 2 (SGK,T.109, 110). 
* Các từ in đậm dưới đây có phải là danh từ riêng không? Vì sao?
a) Chim, Mây, Nước, và Hoa đều cho rằng tiếng hót kì diệu của Hoạ Mi đã làm cho tất cả bừng tỉnh giấc.
(Võ Quảng)
b) Nàng Út bẽn lẽn dâng lên vua mâm bánh nhỏ.
(Nàng Út làm bánh ót)
c) [...] Khi ngựa thét ra lửa, lửa đã thiêu cháy một làng, cho nên làng đó về sau gọi là làng Cháy.
(Thánh Gióng)
… Nhưng con giun xÐo m·i còng qu»n, chuét ta lÊy thÕ lµm giËn. Mét h«m, míi héi c¶ nhau l¹i lµm mét lµng chuét ®Ó chèng l¹i mÌo. Th«i th× ®ñ mÆt: nµo anh Chï, mïi h«i ®Õn nçi thµnh c©u ca; nµo chó Nh¾t, cã tÝnh nhÝ nh¾t ®· nªn c©u vÝ; nµo l¹i «ng Cèng, rung rinh bÐo tèt, quan trường l¹i chÊm cho ë trªn «ng §å…
bảng phân loại
Danh từ chung
vua, công ơn ,tráng sĩ, đền 
thờ, làng, xã, huyện 
Danh từ riêng
Phù Đổng, Thiên Vương, Gióng, Phù Đổng, Gia Lâm, Hà Nội.
- Danh từ riêng: 
- Viết hoa chữ cái đầu tiên của mỗi bộ phận tạo thành tên riêng đó.
Qui tắc viết hoa danh từ riêng :
- Viết hoa chữ cái đầu tiên của mỗi tiếng.
Nguyễn Văn An, Thái Bình.
- Viết hoa chữ cái đầu tiên ở mỗi bộ phận tạo thành, nếu bộ phận gồm nhiều tiếng thì giữa các tiếng cần có gạch nối.
* Tên người, địa lí nước ngoài:
Người: Lênin, LêônaĐờvanxi 
Địa lí: Đanuýp, Mát-cơ-va.
Viết hoa chữ cái đầu tiên của của mỗi bộ phận tạo thành từ đó.
Tên cơ quan, tổ chức, các giải thưởng, danh hiệu, huân – huy chương:
Trường THCS Tiến Bộ, Huân chương Lao động hạng 3….
Ghi nhớ : (SGK/109)
II. Luyện tập:
 1. Bài tập 1:(SGK,T.109).
- Danh từ chung: Ngày xưa, miền đất, nước, vị thần,, nòi, rồng, con trai, thần, tên.
- Danh từ riêng: Lạc Việt, Bắc Bộ, Long Nữ, Lạc Long Quân.
 2. Bài tập 2:
 (SGK,T.109, 110).
 Những từ in đậm đều là danh từ riêng:
a) Chim, Mây, Nước, Hoa, Hoạ Mi trong câu văn dùng để gọi tên riêng của sự vật cụ thể (Phép nhân hoá, các vật có tên cụ thể, hành động như người, các sự vật đã được DT riêng hoá).
b) Tên gọi cụ thể của nhân vật: Út.
c) Tên gọi riêng: làng Cháy.
3. Bài tập : Chính tả nghe- viết: “Đeo nhạc cho Mèo”.
 (SGK,T.110)
c. Củng cố, luyện tập :
 ? Danh từ là gì? Được chia làm mấy loại?
 ? Nêu quy tắc viết hoa từng loại?
Cho đoạn văn sau :
Một năm sau khi đuổi giặc Minh,một hôm Lê lợi-bấy giờ đã làm vua-cưỡi thuyền rồng dạo quanh hồ tả Vọng.Nhân dịp đó,Long Quân sai Rùa Vàng lên đòi lại thanh gươm thần.
?Hãy tìm danh từ chung và danh từ riêng
* Dt riêng :Lê Lợi, tả Vọng, Long Quân, Rùa Vàng
 Dt chung.:vua,thuyền rồng,thanh gươm
 d. Hướng dẫn học tập : 
	- Đối với bài học ở tiết này.
 Nắm vững nội dung bài học, học thuộc ghi nhớ. Hoàn thành VBT, viết đoạn văn chủ đề tự chọn ( Có sử dụng danh từ chung, riêng)