Giáo án Ngữ văn 8 - Tuần 16: Chương trình địa phương Nhà văn Anh Đức và tác phẩm "Hòn Đất" - Minh Trí

Tuần 16
Tiết 63, 64
CTĐP:
Nhà văn Anh Đức và tác phẩm “Hòn Đất”
Đoạn trích: Tôi là Sứ đây!
I. MỤC TIÊU: Học xong bài này HS phải:
1. Kiến thức:
– Nắm được những nét chủ yếu về cuộc đời và sự nghiệp văn học của nhà văn Anh Đức.
– Trên cơ sở hiểu biết nội dung cốt truyện, thấy được những giá trị cơ bản của tiểu thuyết Hòn Đất.
– Cảm nhận được vẻ đẹp anh hùng, bất khuất, thủy chung của nhân vật chị Sứ và những thủ đoạn tàn bạo của bọn Mỹ - Ngụy qua đoạn trích “Tôi là Sứ đây”.
2. Kĩ năng: 
– Đọc - hiểu văn bản.
– Rèn luyện năng lực phân tích nhân vật trong tác phẩm tự sự.
3. Thái độ: Yêu thích môn học.
II. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC:
1. Chuẩn bị của GV: Giáo án, SNVĐP.
2. Chuẩn bị của HS: SNVĐP, bài soạn, bài mới.
III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:
1. Ổn định lớp.
2. Bài mới: Các em đã được học nhiều tác phẩm nổi tiếng của văn học hiện đại VN. Như vậy, ngày hôm nay các em sẽ được học 1 nhà văn nổi tiếng của AG, đó là nhà văn Anh Đức với nhiều tác phẩm nổi tiếng. Tiết học hôm nay bắt đầu.
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
ND ghi bài
Hđ1: Tìm hiểu nhà văn Anh Đức và tác phẩm “Hòn Đất”.
– GV gọi HS đọc Phần Tiểu sử và Sự nghiệp sáng tác nhà văn AĐ.
– Hỏi: Phần giới thiệu giúp em hiểu gì về nhà văn Anh Đức? Trình bày ngắn gọn vài nét về tác giả?
– Hỏi: Em còn biết gì thêm về hoạt động cách mạng nhà văn Anh Đức?
– Hỏi: Anh Đức thường sáng tác mảng đề tài nào?
– Hỏi: Nhà văn Anh Đức có những tác phẩm nào?
– GV gọi HS đọc Phần Tiểu dẫn.
– Hỏi: Tác phẩm Hòn Đất thuộc thể loại nào?
– Gọi HS đọc phần tóm tắt toàn tác phẩm.
– Cho HS ghi bài.
Hđ1: Tìm hiểu nhà văn Anh Đức và tác phẩm “Hòn Đất”.
– HS đọc.
à HS trình bày ngắn gọn về tên thật, năm sinh, năm mất, quê quán,
à HS đọc sách, tóm ý và trả lời.
àHS trả lời.
à HS đọc sách, trả lời.
– HS đọc.
à HS trả lời.
– HS đọc. 
– HS ghi bài.
I. Nhà văn Anh Đức và tác phẩm “Hòn Đất”.
1. Nhà văn Anh Đức.
– Anh Đức (1935 – 2014) tên thật là Bùi Đức Ái, sinh tại xã Bình Hòa, huyện Châu Thành, tỉnh An Giang.
– Những hoạt động cách mạng: (SĐP)
– Chủ yếu viết về đề tài chiến tranh. 
– Tác phẩm chính: (SĐP)
2. Tác phẩm “Hòn Đất”.
– Thể loại: tiểu thuyết.
– Tóm tắt tác phẩm: (SĐP)
Hđ2: Đọc – hiểu VB.
– GV gọi HS đọc VB.
– Hỏi: Em hãy cho biết tình huống nào trong đoạn trích đã làm bộc lộ vẻ đẹp anh hùng, bất khuất, thủy chung của nhân vật chị Sứ?
– Hỏi: Để tiêu diệt đội du kích hang Hòn, quân giặc đã dùng những thủ đoạn nào. Em có nhận xét gì về những thủ đoạn ấy của chúng.
– Hỏi: Qua đây em có suy nghĩ gì về tình cảm của chị đối với anh em?
– Hỏi: Khi nghe những lời nhắn gửi dồn dập của chị Sứ, thái độ của mọi người ra sao?
– Hỏi: Phản ứng của quân địch ntn?
– Hỏi: Hình ảnh đôi mắt chị Sứ đã thể hiện những sắc thái biểu cảm nào?
– Hỏi: Nêu cảm nhận của em về hình ảnh “đôi mắt” của chị ở cuối đoạn trích? 
– Cho HS ghi bài.
Hđ2: Đọc – hiểu VB.
– HS đọc.
à HS trả lời theo suy nghĩ hoặc dựa vào sách NVĐP.
à HS hoạt động nhóm trả lời.
à HS suy nghĩ, trả lời.
à HS phát hiện những chi tiết. VD: Mọi người cảm động vừa thương chị; Anh Ba Rèn nhảy phắtbắn chĩa luôn ra ngoài ba phát
à HS phát hiện các chi tiết. VD: Quân địch hành hạ chị dã man: Thằng Xăm đá chị ngã chúi xuống rồi nhảy lên người chị giẫm đạp.
à HS trả lời.
à HS trả lời.
– HS ghi bài.
II. Đọc – hiểu VB.
1. Tình huống truyện: chị Sứ bị giặc bắt, chúng dụ dỗ chị kêu gọi đội du kích đầu hàng, nhưng chị đã không chịu khuất phục.
2.Thủ đoạn của quân giặc:
– Bao vây hang.
– Bỏ thuốc độc xuống suối.
– Dùng thủ đoạnchiến tranh tâm lí.
à Thủ đoạn thâm độc, tàn ác.
3. Nhân vật chị Sứ.
a. Tình cảm: Luôn lo nghĩ cho anh em, dù bản thân đang trong hoàn cảnh nguy hiểm.
b. Hình ảnh đôi mắt:
– Vui mừng, hạnh phúc, thanh thản, chấp nhận hy sinh.
– Lưu luyến, đau xót khi phải lìa xa đứa con gái, gia đình, quê hương, đồng đội
à Chị là người con anh hùng, kiên trung, bất khuất của quê hương, là tấm gương sáng ngời của những du kích hang Hòn.
4. Nghệ thuật:
– Miêu tả chiều sâu nội tâm nhân vật.
– Khắc họa tính cách nhân vật chính qua đời sống tình cảm.
– Cảm xúc chân thật, giọng văn đậm chất trữ tình, ngôn ngữ đậm chất Nam Bộ.
Hđ3: Tổng kết. 
Gọi HS đọc Ghi nhớ SĐP.
Hđ3: Tổng kết.
HS đọc Ghi nhớ.
III. Tổng kết.
*Ghi nhớ (SĐP/62).
IV. CỦNG CỐ – DẶN DÒ:
1. Củng cố: 
– Tóm tắt ND đoạn trích. (gợi ý) Bị bọn giặc bao vây nhiều ngày, anh em trong hang Hòn tổ chức ra suối lấy nước. Các chiến sĩ rơi vào ổ phục kích của kẻ thù. Chị Sứ bị bọn chúng bắt. Bọn giặc dùng thủ đoạn tâm lí , để thông qua chị Sứ kêu gọi đội du kích đầu hàng. Nhưng chị Sứ đã bất khuất làm thất bại âm mưu thâm độc của kẻ thù và càng củng cố thêm tinh thần chiến đấu của du kích hang Hòn.
– Viết đoạn văn ngắn nói về cảm nhận của em về hình ảnh đôi mắt của chị Sứ ở cuối đoạn trích.
2. Dặn dò: (không)