Giáo án môn Đại số 9 - Trường THCS Quách Phẩm - Tiết 21, 22

TuÇn 11
	Hoïc kyø I
Ngµy so¹n :
TiÕt 21
§2.Hµm sè bËc nhÊt
I. Môc tiªu:
	* VÒ kiÕn thøc c¬ b¶n, yªu cÇu n¾m ®­îc c¸c kiÕn thøc sau: 
	- Hµm sè bËc nhÊt lµ hµm sè cã d¹ng y = ax + b , a ¹ 0) 
	- Hµm sè bËc nhÊt y = ax + b lu«n x¸c ®Þnh víi mäi gi¸ trÞ cña biÕn sè x thuéc R. 
	- Hµm sè bËc nhÊt y = ax + b ®ång biÕn trªn R khi A > 0, nghÞch biÕn trªn R khi a < 0.
	* VÒ kü n¨ng: 
	- Yªu cÇu HS hiÓu vµ chøng minh ®­îc hµm sè y = -3x + 1 nghÞch biÕn trªn R, hµm sã y = 3x + 1 ®ång biÕn trªn R. Tõ ®ã thõa nhËn tr­êng hîp tæng qu¸t. Hµm sè y = ax + b ®ång biÕn trªn R khi a > 0, nghÞch biÕn trªn R khi a < 0.
	* VÒ thùc tiÔn: HS tuy thÊy to¸n lµ mét m«n khoa häc trõu t­îng nh­ng c¸c vÊn ®Ò trong to¸n häc nãi chung còng nh­ vÊn ®Ò hµm sè nãi riªng lµ th­êng xuÊt ph¸t tõ viÖc nghiªn cøu c¸c bµi to¸n thùc tÕ.
II. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS:
- GV: Gi¸o ¸n, SGK, SBT, phÊn, th­íc, sæ ®iÓm, ®å dïng d¹y häc. 
- HS: Vë ghi, SGK, ®å dïng häc tËp.
III. TiÕn tr×nh d¹y - häc 
1. OÅn ®Þnh tæ chøc
 2. KiÓm tra
a) ? Hµm sè lµ g×? Cho vÝ dô
b) §iÒn vµo chç trèng
Cho hµm sè y= f(x) x¸c ®Þnh víi " x ÎR
Víi mäi x1, x2 bÊt kú thuéc R
NÕu x1 < x2 mµ f(x1) < f(x2) th× hµm sè y = f(x) ............... trªn R
NÕu x1 f(x2) th× hµm sè y = f(x) .............trªn R
3. Néi dung
Ho¹t ®éng cña THAÀY vµ trß
Néi dung
Ho¹t ®éng 1:
KiÓm tra 
a) ? Hµm sè lµ g×? Cho vÝ dô
b) §iÒn vµo chç trèng
 §iÒn vµo chç trèng
Cho hµm sè y= f(x) x¸c ®Þnh víi " x ÎR
Víi mäi x1, x2 bÊt kú thuéc R
NÕu x1 < x2 mµ f(x1) < f(x2) th× hµm sè y = f(x) ............... trªn R
§ång biÕn
NÕu x1 f(x2) th× hµm sè y = f(x) .............trªn R
NghÞch biÕn
Ho¹t ®éng 2
Kh¸i niÖm vÒ hµm sè bËc nhÊt
? Hµm sè bËc nhÊt lµ g×
Lµ hµm sè ®­îc cho bëi c«ng thøc
y = ax + b, trong ®ã a, b lµ c¸c sè cho tr­íc vµ a ¹ 0.
Bµi tËp. C¸c hµm sè sau cã ph¶i lµ hµm sè bËc nhÊt kh«ng? V× sao
a) y =1 - 5x 
Lµ hµm sè bËc nhÊt v× nã lµ hµm sè ®­îc cho bëi c«ng thøc y = ax+b, a= -5 ¹ 0 
b) y = 
Kh«ng lµ hµm sè bËc nhÊt v× kh«ng cã d¹ng y = ax+b
c) y = mx + 2
Kh«ng lµ hµm sè bËc nhÊt v× ch­a cã ®iÒu kiÖn m ¹ 0
Ho¹t ®éng 3
TÝnh chÊt
XÐt hµm sè y = f(x) = -3x + 1
? Hµm sè y = -3x +1 x¸c ®Þnh víi nh÷ng gi¸ trÞ nµo cña x ? V× sao
- Hµm sè y = -3x +1 x¸c ®Þnh víi mäi gi¸ trÞ cña x ÎR 
H·y chøng minh hµm sè y = -3x +1 nghÞch biÕn trªn R ?
Nªu c¸ch chøng minh
- Ta lÊy x1, x2 ÎR sao cho x1 f(x2))
- LÊy x1, x2 ÎR sao cho x1 < x2 
Þ f(x1) = - 3x1 + 1
f(x2) = -3x2 + 1
Ta cã: x1 < x2 
Þ -3x1 > -3x2
Þ -3x1 + 1 > -3x2 + 1
Þ f(x1) > f(x2)
V× x1 f(x2) nªn hµm sè y = -3x+1 nghÞch biÕn trªn R.
(? 3). Cho hµm sè bËc nhÊt y = f(x) = 3x +1
Cho x hai gi¸ trÞ bÊt kú x1, x2 sao cho x1 < x2. H·y chøng minh f(x1) < f(x2) råi rót ra kÕt luËn hµm sè ®ång biÕn trªn R.
Khi a ¹ a’ vµ b = b’ th× hai ®­êng th¼ng c¾t nhau tai mét ®iÓm trªn trôc tung cã tung ®é lµ b
LÊy x1, x2 ÎR sao cho x1 <x2 Þ f(x1) = 3x1 + 1
f(x2) = 3x2 + 1
Ta cã: x1 < x2 Þ 3x1 < 3x2 Þ 3x1 + 1 < 3x2 + 1 Þ f(x1) < f(x2)
Tõ x1 < x2 Þ f(x1) < f(x2) Þ hµm sè ®ång biÕn trªn R.
5. H­íng dÉn vÒ nhµ
Bµi tËp sè 9, 10 SGK tr 48
Sè 65, 8 SBT tr 57
TUAÀN 11. Hoïc Kyø I.
Ngµy so¹n :
TiÕt 22
LuyÖn tËp
I. Môc tiªu:
	- Cñng cè ®Þnh nghÜa hµm sè bËc nhÊt, tÝnh chÊt cña hµm sè bËc nhÊt. 
- TiÕp tôc rÌn luyÖn kü n¨ng “nhËn d¹ng” hµm sè bËc nhÊt, kü n¨ng ¸p dông tÝnh chÊt hµm sè bËc nhÊt ®Ó xem xÐt hµm sè ®ã ®ång biÕn hay nghÞch biÕn trªn R (xÐt tÝnh biÕn thiªn cña hµm sè bËc nhÊt), biÓu diÔn ®iÓm trªn mÆt ph¼ng to¹ ®é.
II. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS:
- GV: Gi¸o ¸n, SGK, SBT, phÊn, th­íc, sæ ®iÓm, ®å dïng d¹y häc. 
- HS: Vë ghi, SGK, ®å dïng häc tËp.
	III/TiÕn tr×nh 
1. æn ®Þnh tæ chøc
2. KiÓm tra : 
3. Néi dung 
Ho¹t ®éng cña tHAÀY vµ trß
Néi dung
Ho¹t ®éng 1:
KiÓm tra vµ ch÷a bµi tËp
? §Þnh nghÜa hµm sè bËc nhÊt
- Lµ hµm sè ®­îc cho bëi c«ng thøc y = ax+b trong ®ã a, b lµ c¸c sè cho tr­íc vµ a ¹ 0.
Ch÷a bµi 6 (c, d, e) SBT
6c) y = 5 - 2x2 kh«ng lµ hµm sè bËc nhÊt v× kh«ng cã d¹ng y = ax + b
6d) y = lµ hµm sè bËc nhÊt v× cã d¹ng y = ax +b ; a = ;b =1
6e) y = 
y = lµ hµm sè bËc nhÊt v× cã d¹ng y = ax + b, a = ; b = -
Hµm sè ®ång biÕn v× a > 0
? TÝnh chÊt hµm sè bËc nhÊt
Hµm sè bËc nhÊt y = ax +b x¸c ®Þnh víi mäi gi¸ trÞ cña x ÎR vµ cã tÝnh chÊt:
a) §ång biÕn trªn R khi a > 0
b) NghÞch biÕn trªn R khi a <0
Bµi 9 tr 48 SGK
Hµm sè bËc nhÊt y =(m -2)x + 3
a. §ång biÕn trªn R khi m - 2 > 0 
Û m > 2
b. NghÞch biÕn trªn R khi m - x < 0 
Û m < 2
Bµi 10 tr 48 SGK
ChiÒu dµi, réng h×nh ch÷ nhËt ban ®Çu lµ 30 (cm), 20 (cm). Sau khi bít mçi chiÒu x (cm), chiÒu dµi, réng h×nh ch÷ nhËt míi lµ 30 - x (cm); 20 - x(cm).
Chu vi h×nh ch÷ nhËt míi lµ: 
y = 2[(30 - x) + (20 -x )]
Û .... Û y = 2[50 - 2x] Û y = 100 - 4x
Ho¹t ®éng 2
LuyÖn tËp
Bµi 12 tr 48 SGK
Cho hµm sè bËc nhÊt y = ax +3. T×m hÖ sè a biÕt r»ng khi x = 1 th× y = 2,5
? Lµm bµi nµy thÕ nµo
Thay x = 1, y = 2,5 vµo hµm sè 
2,5 = a.1+3
Û -a = 3 - 2,5 Û-a = 0,5 Û a= -0,5 ¹0
HÖ s« a cña hµm sè trªn lµ a = -0,5
Bµi 8 tr 57 SBT
Hµm sè y = (3 - ) x + 1
a. Hµm sè ®ång biÕn, hay nghÞch biÕn trªn R? V× sao?
Lµ ®ång biÕn v× a = 3 - > 0
b. TÝnh gi¸ trÞ t­¬ng øng cña y khi x nhËn c¸c gi¸ trÞ sau:
0 ; 1 ; ; 3 +; 3 - 
x= 0 Þ y = 1
x= 1 Þ y = 4 - 
x = Þ y = 3 - 1
x = 3 +Þ y = 8
x = 3 - Þy = 12 - 6
c. TÝnh gi¸ trÞ t­¬ng øng cña x khi y nhËn c¸c gi¸ trÞ sau:
0; 1; 8; 2 + ; 2- 
H­íng dÉn 
(3 - ) x + 1 = 0
( 3 - ) x = - 1
.... = 
Bµi 13 tr 48 SGK
Víi nh÷ng gi¸ trÞ nµo cña m th× mçi hµm sè sau lµ hµm sè bËc nhÊt?
a) y = 
Û y = lµ hµm sè bËc nhÊt
Û a = ¹ 0 
..... Û m < 5
b) y = 
y = lµ hµm sè bËc nhÊt khi 
 tøc lµ m + 1 ¹ 0 vµ m - 1¹ 0
Þ m ¹ ±1 
Bµi 11 tr 48 SGK
BiÓu diÔn c¸c ®iÓm sau trªn mÆt ph¼ng to¹ ®é: A(-3; 0) , B (-1 ; 1), C(0; 3), D(1 ; 1), E(3 ; 0). F(1; -1), G(0; -3), H(-1; -1)
4.Cñng cè
5.H­íng dÉn vÒ nhµ
Bµi tËp sè 14 tr 48 SGK .Sè 11, 12, 58 SBT
KYÙ DUYEÄT TUAÀN 11.
Ngaøy thaùng naêm .
Toå Tröôûng.
Nguyeãn Ñöùc Tieán.