Giáo án môn Đại số 9 - Tiết 27 đến tiết 30

Ngày soạn: 18/11/2011
Ngày giảng: 
TUẦN 14:
TIẾT 27: LUYỆN TẬP
I. MỤC TIấU:
- Kiến thức: Củng cố điều kiện để hai đường thẳng y = ax + b (a ạ 0) và y = a’x + b’ (a’ạ0) cắt nhau , song song , trùng nhau . 
- Kĩ năng: Biết xác định các hệ số a , b trong các bài toán cụ thể . Rèn kỹ năng vẽ đồ thị hàm số bậc nhất . Xác định được giá trị của các tham số đã cho trong các hàm số bậc nhất sao cho đồ thị của chúng là hai đường thẳng cắt nhau , song song với nhau , trùng nhau 
- Thỏi độ: Tập trung , tớch cực học tập
- Tư duy: Rốn tư duy độc lập, lụ gic
II. CHUẨN BỊ:
- Giỏo viờn: SGK, SBT, thước thẳng, đề kiểm tra , đỏp ỏn
- Học sinh: SGK, SBT, thước thẳng
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
1. Tổ chức:
Lớp
Tiết TKB
Sĩ số
Ghi chỳ
9A1
9A2
2. Kiểm tra 15 phỳt:
ĐỀ BÀI
Bài 1: Cho hàm số y = 2x - 2
a) Hàm số đồng biến hay nghịch biến ? Vỡ sao ?
b) Vẽ đồ thị hàm số trờn
Bài 2 : Cho hai hàm số bậc nhất sau : y = (2m - 1)x + m và y = 3x - 1
Tỡm giỏ trị của m để đồ thị hai hàm số đó cho là hai đường thẳng song song ?
ĐÁP ÁN - THANG ĐIỂM
Bài
Đỏp ỏn
Điểm
1
hàm số y = 2x - 2 
đồng biến vỡ a = 2 > 0
b) Đồ thị hàm số đi qua điểm A(0 ; -2) và B(1 ; 0)
3
3
2
Hàm số y = (2m - 1)x + m là hàm số bậc nhất khi 
 (1)
Để đồ thị hai hàm số đó cho là hai đường thẳng song song thỡ
2m - 1 = 3 và 
hay m = 2
Kết hợp với (1) ta được m = 2
2
2
3. Bài mới:
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIấN
HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
GV cho HS nhắc lại điều kiện để hai đường thẳng song song , cắt nhau và trùng nhau.
Bài 23: SGK tr55.
? Đồ thị hàm số y = 2x+b cắt trục tung tại điểm có tung độ bằng -3 em hiểu ntn?
? Đồ thị hàm số y = 2x+b đi qua điểm ( 1; 5) thì ta có điều gì?
GV cho HS lên bảng làm bài 
nhận xét . 
GV chốt lại: đt y = ax + b đi qua điểm M (x0; y0) khi chỉ khi y0 = ax0 + b.
Bài 24: SGK tr 52.
- hàm số y = (2m + 1)x + 2k - 3 là hàm số bậc nhất khi nào?
- Hai đường thẳng cắt nhau cần có điều kiện gì ? 
Từ đó ta có đẳng thức nào ? 
m = ?
- HS làm bài GV nhận xét sau đó chốt lại cách làm . 
- GV cho HS làm tương tự với các điều kiện song song , trùng nhau 
- GV gọi HS lên bảng trình bày lời giải Các HS khác nhận xét . 
GV chốt lại về 3 vị trí tương đối của đường thẳng.
Bài 26: SGK tr 55.
? Hàm số y = ax- 4 là hàm số bậc nhất khi nào?
? Đồ thị hàm số y = ax - 4 cắt đường thẳng y =2x -1 tại điểm có hoành độ bằng 2 em hiểu ntn ?
? Tìm toạ độ giao điểm ntn? 
Cách tìm a ?
GV hướng dẫn tương tự phần b.
HS đọc đề bài
Suy nghĩ, nêu cách làm . 
x = 0 thỡ y = -3
x = 1 thỡ y = 5
2 HS thực hành làm bài trên bảng.
a/ b = -3.
b/ b = 3.
HS nhận xét và hoàn thiện bài giải.
HS đọc đề bài , suy nghĩ làm bài 24. 
- Để hàm số y = (2m + 1)x + 2k - 3 là hàm số bậc nhất : 2m + 1 ạ 0 
đ m . ( *)
a) Để hai đường thẳng trên cắt nhau cần: 
2 ạ 2m + 1 2m ạ 1 m 
Vậy với m thì hai đường thẳng trên cắt nhau . 
b) Để hai đường thẳng trên song song ta phải có: (thỏa món *) 
c) m thì hai đường thẳng trên trùng nhau .
HS đọc đề bài, suy nghĩ trả lời.
2 HS thực hành trên bảng.
a/ A ( 2; 3) ; a = 7/2.
b/ B ( -1; 5); a = -9.
4. Củng cố:
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIấN
HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
? Nhắc lại kiến thức cơ bản vừa vận dụng làm bài tập.
HS lần lượt nhắc lại kiến thức trọng tâm.
Ghi nhớ.
5. Hướng dẫn về nhà:
- Nắm vững kiến thức cơ bản về hàm số bậc nhất. 
- Làm bt 18-24 (SBTtr 59-60)
- Chuẩn bị Tiết 28:Hệ số gúc của đường thẳng y = ax + b ()
Ngày soạn: 19/11/2011
Ngày giảng: 
TIẾT 28: HỆ SỐ GểC CỦA ĐƯỜNG THẲNG y = ax + b 
I. MỤC TIấU:
- Kiến thức: Nắm vững khái niệm góc tạo bởi đường thẳng y = ax + b và trục Ox , hệ số góc của đường thẳng y = ax + b và liên quan mật thiết giữa hai khỏi niệm trên. 
- Kĩ năng: HS biết tính góc a hợp bởi đường thẳng y = ax + b và trục Ox trong trường hợp hệ số góc a > 0 , a < 0.
- Thỏi độ: Học tập nghiờm tỳc, tớch cực
- Tư duy: Rốn tư duy lụ gic, hợp lý
II. CHUẨN BỊ:
- Giỏo viờn: SGK, SBT, thước thẳng
- Học sinh: SGK, SBT, thước thẳng
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
1. Tổ chức:
Lớp
Tiết TKB
Sĩ số
Ghi chỳ
9A1
9A2
2. Kiểm tra:
Kết hợp trong giờ
3. Bài mới:
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIấN
HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
Hoạt động 1: 1- Khỏi niệm hệ số gúc của đường thẳng y = ax + b 
a/ Góc tạo bởi đường thẳng y = ax + b và trục Ox.
 GV treo bảng phụ vẽ hình 10 SGK 
? góc a tạo bởi đường thẳng y = ax + b và trục Ox là góc nào ? 
tạo bởi các tia nào ? 
? Khi a > 0( a < 0) em có dự đoán gì về góc α
b/ Hệ số góc:
? Khi các đường thẳng song song với nhau, nhận xét gì về các góc tạo bởi các đường thẳng đó với trục Ox. 
- GV treo bảng phụ vẽ hình 11 
Yờu cầu HS thảo luận nhúm trả lời ? SGK tr 56.
? So sánh hệ số a và góc α tương ứng. 
? hệ số a và góc α có mối liên hệ gì?
 GV giới thiệu về hệ số góc của đường thẳng
giới thiệuChỳ ý.
? Vậy hai đường thẳng song song, cắt nhau hoặc trùng nhau khi nào ?
HS quan sát hình vẽ 
HS: góc α tạo bởi tia Ax và tia AT 
trong đó A là giao điểm của ĐTHS với trục Ox, T thuộc đường thẳng y= ax +b.
HS đọc tên góc tạo bởi đt y = ax +b trong hai trường hợp trên.
HS dự đoán: Khi a > 0 góc α là góc nhọn. 
 Khi a < 0 góc α là góc tù.
HS rút ra nhận xét 1:
 Các đường thẳng có cùng hệ số a thì tạo với trục Ox các góc bằng nhau.
HS quan sát hình . 
Thảo luận theo nhóm, báo cáo kết quả.
Các nhóm khác nhận xét, bổ xung.
Khi a > 0 góc α là góc nhọn, a càng lớn thì góc α càng lớn.
Khi a < 0 góc α là góc tù, a càng lớn thì góc α càng lớn.
HS trả lời liên quan tới hệ số góc.
HS ghi nhớ: 
Suy nghĩ trả lời
Hoạt động 2 : 2 - Vớ dụ
Ví dụ 1: SGK tr 57.
Gọi HS lờn bảng vẽ đồ thị hàm số
? Tính góc α tạo bởi đường thẳng trên với trục Ox như thế nào? 
Căn cứ vào kiến thức nào đã học ?
? Tính tan a , quan sát các hệ số của hàm số y = 3x + 2 rút ra nhận xét 
HS vẽ trên bảng ĐTHS y = 3x + 2.
Xét tam giác vuông POQ có : 
tana = đ a ằ 710 34’ . 
tan a = 3, bằng hệ số góc của đường thẳng trên.
4. Củng cố:
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIấN
HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
? Nhắc lại kiến thức cơ bản 
Gv nhấn mạnh kiến thức .
HS lần lượt nhắc lại kiến thức trọng tâm.
Ghi nhớ.
5. Hướng dẫn về nhà:
-Nắm vững kiến thức cơ bản về Hệ số gúc của đường thẳng y = ax + b (). 
- Làm bt 27-29 (SGKtr 58-59)
- Hướng dẫn bài 29a SGK: 
Thay a = 2 vào hàm số được y = 2x + b
ĐTHS cắt trục hoành tại điểm có hoành độ bằng 1,5 => x = 1,5 thỡ y = 0
- Chuẩn bị tiết 29: Luyện tập 
Ngày..thỏng.năm.
 Ký duyệt:
 	 	 TTCM: Nguyễn Tiến Hưng
Ngày soạn: 25/11/2011
Ngày giảng: 
TUẦN 15
TIẾT 29: LUYỆN TẬP
I. MỤC TIấU:
- Kiến thức: Củng cố mối liên quan giữa hệ số a và góc a ( góc tạo bởi đường thẳng 
y = ax + b với trục Ox ) 
- Kĩ năng: Rèn kỹ năng xác định hệ số góc a , hàm số y = ax + b , vẽ đồ thị hàm số 
y = ax + b , tính góc a , tính chu vi và diện tích tam giác trên mặt phẳng toạ độ .
- Thỏi độ: Tập trung , tớch cực học tập
- Tư duy: Rốn tư duy độc lập, lụ gic
II. CHUẨN BỊ:
- Giỏo viờn: SGK, SBT, thước thẳng
- Học sinh: SGK, SBT, thước thẳng
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
1. Tổ chức:
Lớp
Tiết TKB
Sĩ số
Ghi chỳ
9A1
9A2
2. Kiểm tra 15 phỳt:
- Làm bài 27 SGK tr 58.
- Nêu các kết luận về hệ số góc của đường thẳng
Tính góc tạo bởi đt tìm được trong bài 27 với trục Ox.
3. Bài mới:
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIấN
HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
Bài 29: SGK tr 59.
 Với a = 2 hàm số có dạng nào?
Hàm số y =2x + b cắt trục hoành tại điểm có hoành độ bằng 1,5 khi nào?
Tương tự với phần (b). 
đồ thị của hàm số y = ax + b song song với đường thẳng y = khi nào ?
Từ đó ta có phần c tương tự phần b.
GV cho 3 HS trình bày trên bảng.
GV chốt lại cách làm.
Bài 30: SGK tr 59.
? Nêu cách vẽ đồ thị của hai hàm số trên .
 GV chốt cách vẽ .
? Hãy xác định toạ độ các điểm A , B , C theo yêu cầu của đề bài . 
? nhận xét gì về giá trị tan A ; tan B với hệ số góc của hai đường thẳng trên . 
Tính số đo các góc A , B, C như thế nào?
GV chốt lại về tan của góc tạo bởi đường thẳng với trục Ox trong hai trường hợp a > 0 và a < 0
? Nêu cách tính chu vi và diện tích của tam giác ABC . 
- Gợi ý : 
Tính các cạnh AB , AC , BC 
sau đó tính chu vi ( dùng định lớ Py-ta-go ) 
- GV cho HS lên bảng tính sau đó hướng dẫn chung và chốt cách làm .
Bài 29: SGK tr 59.
HS đọc đề bài 29.
a/ Với a = 2 thì hàm số có dạng : 
 y = 2x + b (1) 
- Vì đồ thị của hàm số (1) cắt trục hoành tại điểm có hoành độ là 1,5 
đ với x = 1,5 thì y = 0 . 
Thay vào (1) ta có : 
 0 = 2 .1,5 + b đ b = - 3 .
Vậy hàm số tìm được là : y = 2x - 3 . 
b) hàm số: y = 3x - 4 
c)hàm số y= 
Bài 30: SGK tr 59.
HS đọc đề bài 30, suy nghĩ làm bài.
a/ Vẽ ĐTHS y = 
đi qua P ( 0 ; 2 ) ; Q( - 4 ; 0)
vẽ ĐTHS y = - x + 2 
Xác định điểm P( 0 ; 2 ) và Q’ ( 2 ; 0) 
b) Ta có : 
A( - 4 ; 0), B( 2 ; 0) và C( 0 ; 2 ) 
tan A = 0,5 
đ A 270 
tanB = đ = 450 đ1080 
c/Ta có : AB = 6; OA = 4; OC = 2; OB = 2 
Theo định lớ Py-ta-go ta có :
 AC2 = OA2 + OC2 = 42 + 22 = 20 
đ AC = ( cm )
Tương tự tìm được BC = ( cm ) 
Vậy PABC =AB + AC + BC = 6 + 
đ PABC ằ 13,3 (cm) 
Ta có : SDABC = ( cm2)
4. Củng cố:
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIấN
HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
? Nhắc lại kiến thức cơ bản vừa vận dụng làm bài tập.
HS lần lượt nhắc lại kiến thức trọng tâm.
Ghi nhớ.
5. Hướng dẫn về nhà:
- Nắm vững kiến thức cơ bản về Hệ số gúc của đường thẳng y = ax + b () . 
- Làm bài 25-28 (SBTtr 60-61)
- Chuẩn bị Tiết 30: ễn tập chương II
Ngày soạn: 26/11/2011
Ngày giảng: 
TIẾT 30: ễN TẬP CHƯƠNG II
I. MỤC TIấU:
- Kiến thức: Hệ thống kiến thức cơ bản về hàm số bậc nhất( định nghĩa, tớnh chất và đồ thị hàm số) và điệu kiện để hai đường thẳng song song, cắt nhau , trùng nhau. 
- Kĩ năng: Vẽ thành thạo đồ thị hàm số bậc nhất, xác định hàm số y = ax + b thỏa mãn điều kiện đề bài.
- Thỏi độ: Học tập nghiờm tỳc, tớch cực
- Tư duy: Thấy được ý nghĩa thực tế của hàm số bậc nhất
II. CHUẨN BỊ:
- Giỏo viờn: SGK, SBT, thước thẳng, phiếu học tập
- Học sinh: SGK, SBT, thước thẳng
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
1. Tổ chức:
Lớp
Tiết TKB
Sĩ số
Ghi chỳ
9A1
9A2
2. Kiểm tra:
Kết hợp trong giờ
3. Bài mới:
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIấN
HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
GV nêu câu hỏi để ôn tập về khỏi niệm hàm số, đồ thị hàm số y = ax + b ()
GV cho HS hoàn thành phiếu học tập. 
HS suy nghĩ trả lời
Phiếu học tập.
 Hãy bổ xung vào chỗ (.....) cho đúng?
 1/ Hàm số bậc nhất có dạng.............................trong đó .......... gọi là biến số.
 2/ Hàm số dạng y = ax + b là hàm số bậc nhất khi....................
 3/ Hàm số bậc nhất y= ax + b xác định với mọi x thuộc R và có tính chất:
 Đồng biến khi..........................Nghịch biến khi........................
 4/ Cho hai đường thẳng y = ax + b (d) và y = a'x + b' (d') trong đó a ≠ 0 ; a' ≠ 0 :
Hai đường thẳng song song khi và chi khi .......; trùng nhau khi và chỉ khi ........;
cắt nhau khi và chỉ khi................
GV cho 1- 2 nhóm báo cáo, các nhóm khác nhận xét , bổ xung.
Bài 32: SGK tr 61.
Sau khi HS trả lời Gv hướng dẫn chung. 
Gv cho HS thảo luận làm bài 33, 34, 35 để củng cố lại về điều kiện để hai đường thẳng song song, cắt nhau, trùng nhau
HS thảo luận theo bàn, báo cáo kết quả.
HS khác nhận xét, bổ xung
HS trả lời 
a/ Hàm số đồng biến khi m > 1 b/ Hàm số nghịch biến khi k > 5
Hs đọc đề bài thảo luận theo nhóm sau đó báo cáo kết quả.
- Xác định các hệ số a, b, a', b' tương ứng.
-Vận dụng điều kiện hai đường thẳng cắt nhau tại một điểm trên trục tung tìm giá trị các tham số.
Bài 36:
Hai hàm số đó cho là hàm số bậc nhất khi nào?
Đồ thị hai hàm số là hai đường thẳng song song khi nào?
Đồ thị hai hàm số là hai đường thẳng cắt nhau khi nào?
Hai đường thẳng trờn cú thể trựng nhau được khụng? Vỡ sao?
Bài 33: 
Hai đường thẳng cắt nhau tại một điểm trên trục tung khi a ≠ a' và b = b'
3 + m = 5 - m hay m = 1
Bài 34: 
Hai đường thẳng song song khi a = a' và 
b ≠ b'
a - 1 = 3 - a hay a = 2
Bài 35: 
Hai đường thẳng trùng nhau khi a = a' và 
b = b'.
Bài 36:
Hai hàm số đó cho là hàm số bậc nhất khi 
(1)
a/ Hai đường thẳng song song khi a = a' và 
b ≠ b'
 (thỏa món)
Vậy 
b/ Hai đường thẳng cắt nhau khi a a' 
Kết hợp với (1) ta được và 
c/ Hai đường thẳng không thể trùng nhau vì b ≠ b' (3 ≠ 1)
4. Củng cố:
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIấN
HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
Gv nhấn mạnh kiến thức giỳp HS ghi nhớ và các dạng bài tập vừa ôn tập.
HS nhắc lại kiến thức trọng tâm.
Ghi nhớ.
5. Hướng dẫn về nhà:
-ễn tập kiến thức về hàm số bậc nhất
- Làm bài 37, 38 (SGKtr 62). Bài 34-35 SBT tr 62.
- Chuẩn bị Tiết 31: ễn tập chương II 
Ngày..thỏng.năm.
 Ký duyệt:
 	 	 TTCM: Nguyễn Tiến Hưng
Bài 37: SGK tr 61.
? Nhắc lại cách vẽ ĐTHS bậc nhất.
Gv cho HS vẽ trên bảng. 
GV kiểm tra HS dưới lớp vẽ đt trên.
? Ch biết toạ độ điểm A và B.
? Nêu cách tìm toạ độ điểm C.
Gv cho HS trả lời câu c và d.
? Hai đt trên có vuông góc với nhau không ? vì sao.
Bài 37: Hs đọc đề bài 37. Tóm tắt đề bài.
-4
5
2
3
2,5
1,2
O
2,6
C
y=0,5x+2
y=5 - 2x
y
x
A
B
α
β
2 HS lần lượt vẽ 2 đt (1) và ( 2) trên cùng hệ trục toạ độ.
HS: A(-4; 0); B(2,5; 0)
HS nêu cách tìm và tìm
được C(1,2; 2,6 )
Hs thực hành tìm được 
AC = 5,18 cm
AB = 6,5 cm
BC = 2, 91 cm.
HS c/m được hai đt đó vuông góc với nhau vì a . a' = -1.