Giáo án Lịch sử 7 - Tiết 64: Ôn tập chương V và chương VI

Tuần: 33
Tiết : 64
ÔN TẬP CHƯƠNG V VÀ CHƯƠNG VI
Ngày soạn: 15/04/2014
Ngày dạy: 17/04/2014
I- MỤC TIÊU:
1/Kiến thức: Từ thế kỉ thứ XVI đến thế kỉ thứ XVIII , tình hình chính trị có nhiều biến động ; nhà nước phong kiến tập quyền thời Lê sơ suy sụp và nhà Mạc thành lập ,các cuộc chiến tranh phong kiến Nam - Bắc triều ,Trịnh - nguyễn ;sự chia cắt Đàng Trong - Đàng Ngoài .
 . Phong trào nông dân khởi nghĩa bùng nổ và lan rộng ,tiêu biểu là phong trào nông dân Tây Sơn .
 . Mặc dù tình hình chính trị đất nước có nhiều biến động ,nhưng tình hình kinh tế văn hoá vẫn có bước phát triển mạnh .
2/ Tư tưởng: Tinh thần lao động cần cù sáng tạo của nhân dân trong việc phát triển nền kinh tế , văn hoá đất nước .
 . Tự hào về truyền thống đấu tranh anh dũng của dân tộc chống chế độ phong kiến thối nát ,chống giặc ngoại xâm bảo vệ độc lập dân tộc.
3/ Kĩ Năng: - Hệ thống hoá các kiến thức ,phân tích , so sánh các sự kiện.
II. CHUẨN BỊ
1. Phương tiện dạy học:
- GV: + Bảng thống kê những nét cơ bản về kinh tế ,văn hoá TK XVI -nửa đầu TK XIX 
- HS: + Đọc trước bài bài mới.
2. phương pháp: Nêu vấn đề, trực quan, ...
III-TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1.Ổn định : ( 1’)
2. KTBC:(3’ ) Đánh giá sự kiện lịch sử từ thế kỉ thứ XVI - đến nửa đầu thế kỉ XIX ?
 Những thành tựu khoa học- kĩ thuật của nước ta thời kì nầy phản ánh điều gì?
3. Bài mới:
 Trải qua thời kì lịch sử từ thế kỉ XVI đến nửa đầu thế kỉ XIX ,biết bao nhiêu biến cố thăng trầm đã diển ra về mọi mặt kinh tế ,chính trị ,xã hội .
TG
Hoạt động dạy và học
 Nội dung ghi bảng
9’
HĐ 1: Sự suy yếu của nhà nước phong kiến tập quyền
Câu hỏi 1: Biểu hiện sự suy vong của nhà nước phong kiến tập quyền?
HS: -Vua quan ăn chơi xa xỉ .
 - Nội bộ vương triều mâu thuẫn
 - Quan lại địa phương lộng quyền ,ức hiếp nhân dân.
GV(H): Những cuộc chiến tranh phong kiến nào đã diễn ra ?
HS: Các cuộc chiến tranh phong kiến :
 + Nam - Bắc triều.
 + Trịnh - Nguyễn.
GV(H): Cuộc xung đột Nam -Bắc triều diễn ra vào lúc nào?
HS: Do sự tranh chấp giữa nhà Lê và nhà Mạc vào TK XVI.
GV(H): Sự suy yếu của nhà nước được thể hiện ở những điểm nào ?
HS: Sự tranh chấp giữa các phe phái phong kiến diễn ra quyết liệt.
 - Năm 1527, Mạc Đăng Dung loại bỏ triều Lê, lập ra triều Mạc.
 - Năm 1533, Nguyễn Kim chạy vào Thanh Hoá láy nghĩa " Phù Lề diệt Mạc". Hai tập đoàn phong kiến đánh nhau suốt 50 năm đòi sống nhân dân khổ cực.
GV(H): Thời gian diễn ra cuộc xung dột Trịnh-Nguyễn?
+ Biểu hiện sự suy yếu của nnhà nước phong kiến tập quyền thời Trịnh-Nguyễn?
HS:Thế kỉ XVII.
 - Sự chia cắt đất nước Đàng Trong-Đàng Ngoài.
 - Chiến tranh liên miên (gần nửa thế kỉ) giữa họ Trịnh và họ Nguyễn.
 - Ở Đàng Ngoài, vua Lê chỉ là bù nhìn, quyền lực nằm trong tay chúa Trịnh.
GV(H): Hậu quả của cuộc chiến tranh phong kiến?
HS: - Gây tổn thất nặng nề cho nhân dân.
 - Phá vỡ khối đoàn kết, thống nhất của đất nước.
1) Sự suy yếu của nhà nước phong kiến tập quyền:
- Sự mục nát của triều đình phong kiến, tha hoá của tầng lớp thống trị.
- Chiến tranh phong kiến.
- Nam- Bắc triều
- Chiến tranh Trịnh - Nguyễn .
9’
HĐ 2: Quang Trung thống nhất đất nước
GV(H): Phong trào Tây Sơn có gọi là cuộc chiến tranh phong kiến không? Vì sao?
HS: Phong trào Tây Sơn nằm trong cuộc đấu tranh rộng lớn của nông dân nên không gọi loà chiến tranh phong kiến. Đây là cuộc khởi nghĩa lớn nhất của nông dân TK XVIII.
GV(H): Quang Trung đặt nền tảng cho sự nghiệp thống nhất đất nước như thế nào?
HS: Quang Trung đã chỉ huy nghĩa quân Tây Sơn:
 - Lật dổ chính quyền họ Nguyễn ở Đàng Trong (1777).
 - Lật dổ chính quyền họ Trịnh (1786), vua Lê (1788).
 - Xoá bỏ ranh giới chia cắt đất nước giữa Đàng Trong và Đàng Ngoài.
 - Đánh tan cuộc xâm lượt Xiêm, Thanh.
GV(H): Sau khi đánh đuổi ngoại xâm, Quang Trung có cống hiến gì trong công cuộc xây dựng đất nước?
HS: -Phục hiều kinh tế, xây dựng văn hoá dân tộc (Chiếu khuyến nông, chiếu lập học,...).
 - Củng cố quốc phòng, thi hành chính sách đối ngoại khéo léo.
2) Quang Trung thống nhất đất nước. 
- Lật đổ chính quyền các tập đoàn phong kiến .
- Đánh đuổi giặc ngoại xâm .
- Phục hồi kinh tế , văn hóa.
9’
HĐ 3: Nhà Nguyễn lập lại chế độ phong kiến tập quyền
GV(H): Nguyễn Ánh đánh bại phong trào Tây Sơn vào thời gian nào?
 - Nguyễn Ánh đã lập lại chính quyền phong kiến ra sao?
HS: - Nguyễn Ánh đặt niên hiệu là Gia Long, chon Phú Xuân làm kinh đô.
 - Vua trực tiếp điều hành mọi công việc trong nước từ trung ương đến địa phương.
 - Năm 1815 ban hành luật Gia Long.
 - Địa phương: chia nước ta làm 30 tỉnh và 1 phủ trực thuộc.
 - Xây dựng quân đội mạnh.
3) Nhà Nguyễn lập lại chế độ phong kiến tập quyền.
- Đặt kinh đô quốc hiệu .
 - Tổ chức bộ máy quan lại ở triều đình , các địa phương
9’
HĐ 4: Tình hình kinh tế , văn hoá 
GV(H): Tình hình kinh tế nước ta TK XVI đến nửa đầu TK XIX có đặc điểm gì?
HS: - GV nên chia thành 4 nhóm HS: 2 nhóm làm về tình hình kinh tế, 2 nhóm làm về tình hình văn hoá.
 - GV chuẩn bị 2 bảng phụ (theo phụ lục) để trống, mời đại diện HS các nhóm lên hoàn thành bảng thống kê, theo từng nội dung.
4) Tình hình kinh tế , văn hoá 
 4. Củng cố:(4’)
 Làm bài tập ở nhà theo SGK.
BẢNG THỐNG KÊ TÌNH HÌNH KINH TẾ VĂN HOÁ Ở CÁC
 THẾ KỈ XVI - NỬA ĐẦU TK XIX 
TT
Những điểm nổi bật
Thế kỉ XVI-XVII
Thế kỉ XVIII
Nửa đầu TK XIX
1
Nông nghiệp
- Đàng Ngoài: trì trệ, bị kìm hãm (chúa Trịnh không lo khai hoang,củng cố đê điều).
- Đàng Trong: có những bước phát triển, khai hoang lập làng.
- Vua Quang Trung ban hành "Chiếu khuyến nông".
- Các vua Nguyễn chú ý việc khai hoang, lập ấp, lập đoòn điền.
- Việc sửa đắp đê không được chú trọng.
2
Thủ công nghiệp
- Xuất hiện nhiều làng thủ công.
- Nghề thủ công được phục hồi dần.
- Xuất hiện nhiều xưởng thủ công, làng thủ công.
- Nghề khai thác mỏ được mở rộng.
3
Thương nghiệp
- Xuất hiện nhiều chợ, phố xá, đô thị.
- Buôn bán với nước ngoài được mở rộng nhưng sau có phần hạn chế.
- Giảm thuế. mở của ải, thông chợ búa.
- Nhiều thành thị, thị tứ mới.
- Hạn chế buôn bán với người Tây.
4
Văn học nghệ thuật
- Văn học và nghệ thuật dân gian phát triển mạnh.
- Chữ Quốc ngữ ra đời.
- Ban hành "chiếu lập học" phát triển chữ Nôm.
- Văn học bác học, văn học dân gian phát triển rực rỡ (Nguyễn Du, Hồ Xuân Hương).
- Nghệ thuật sân khấu chèo tuồng, tranh dân gian, nhiều công trình kiến trúc nổi tiếng.
5
Khoa học - kĩ thuật
- Sử học, địa lí, y học đạt nhiều thành tựu (Lê Quý Đôn, Phan Huy Chú, Lê Hữu Trác).
- Tiếp thu kĩ thuật máy móc tiên tiễn của phương Tây.
 5. Dặn dò:(1’) Học thuộc bài và chuẩn bị bài sau:"Làm bài tập lịch sử".
IV. RÚT KINH NGHIỆM
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………....
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………....
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………....
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………....
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………....
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………....