Giáo án Lịch sử 7 - Tiết 38, Bài 19: Cuộc khởi nghĩa Lam Sơn (1418 - 1427) - Đặng Thị Hường

Tuần: 20 Ngày soạn: 04/01/2016
 Tiết: 38 Ngày dạy: 06/01/2016
 BÀI 19: CUỘC KHỞI NGHĨA LAM SƠN (1418 – 1427) (tiết 2)
I. MỤC TIÊU 
1. Kiến thức: Sau bài học HS cần nắm được:
- Lập niên biểu và trình bày được diễn biến của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn trên lược đồ, những nét chính về diễn biến những chiến thắng tiêu biểu: Nghệ An, Tân Bình, Thuận Hóa.
- Tinh thần bất khuất của nghĩa quân Lam Sơn và nhân dân.
- Sự lãnh đạo tài tình của bộ tổng tham mưu đứng đầu là Lê Lợi.
2. Thái độ:
- Giáo dục truyền thống yêu nước tinh thần bất khuất kiên cường và lòng tự hào dân tộc
3. Kĩ năng:
- Bồi dưỡng cho học sinh kỹ năng sử dụng bản đồ trong học tập, sưu tầm, tham khảo các tài liệu lịch sử phục vụ cho bài học.
II. CHUẨN BỊ
1. Giáo viên:
- Giáo án, lược đồ khởi nghĩa Lam Sơn.
2. Học sinh:
- Sách giáo khoa, học bài theo yêu cầu giáo viên.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. Ổn định lớp: (1 phút)
Kiểm tra sĩ số lớp học: 
Lớp 7A1Lớp 7A2.. 2. Kiểm tra bài cũ: (4 phút)
- Trình bày diễn biến cuộc khởi nghĩa Lam Sơn giai đoạn 1418 – 1423? Lê Lợi tạm hòa hoãn với quân Minh nhằm mục đích gì?
3.Giới thiệu bài mới: (1 phút) Trải qua muôn vàn khó khăn gian khổ, vượt hi sinh, thiếu thốn nghĩa quân Lam Sơn dưới sự chỉ huy của bộ tổng tham mưu đứng đầu là Lê Lợi và Nguyễn Trãi đã đưa cuộc khởi nghĩa chuyển sang thời kì mới với những thắng lợi đầu tiên. Để biết được những thắng lợi đầu tiên của nghĩa quân chúng ta cùng tìm hiều tiết 2 của bài học.
4. Bài mới: (36 phút)
Hoạt động của GV và HS
 Nội dung kiến thức cần đạt
Hoạt động 1: Tìm hiểu giải phóng Nghệ An. (11 phút)
GV: Sau thời gian hoà hoãn giặc trở mặt tấn công. Nguyễn Chích đề nghị chuyển quân vào Nghệ An.
? Nguyễn Chích là người như thế nào? Vì sao ông đề nghị chuyển quân vào Nghệ An?
HS: Dựa vào SGK suy nghĩ trả lời.
GV: Nguyễn Chích là người yêu nước quê Nghệ An thông thạo đường lối, đất rộng, người đông, giàu truyền thống, sự ủng hộ của nhân dân...Nghệ An là vùng đất rộng, người đông, hiểm trở, có thể dựa vào để quay ra đánh lấy Đông Đô. Vì thế Lê Lợi đã chấp nhận kế hoạch của Nguyễn Chích.
GV: Trình bày diễn biến giải phóng Nghệ An trên lược đồ, sau đó yêu cầu HS trình bày lại.
? Dựa vào lược đồ em hãy tường thuật diễn biến sự kiện giải phóng Nghệ An?
HS: Trình bày được diễn biến trên lược đồ
? Em có nhận xét gì về những thắng lợi của quân ta, kế hoạch Nguyễn Chích có liên quan gì đến thắng lợi không?
->Ta thắng liên tiếp, kế hoạch Nguyễn Chích là đúng đắn, hợp lí.
Hoạt động 2: Tìm hiểu Giải phóng Tân Bình, Thuận Hóa (1425) (10 phút)
GV: Sau khhi giải phóng Nghệ An, Lê Lợi cử Trần Nguyên Hãn, Lê Ngân đem quân ra Bắc Quảng Trị 
Dùng lược đồ chỉ hướng tấn công của nghĩa quân
Trong vòng 10 tháng, nghãi quân đã giải phóng khu vực rộng lớn từ Thanh Hóa đến đèo Hải Vân.
? Tình hình quân Minh ntn? qua cuộc tiến công của ta
? Em hãy cho biết ý nghĩa của các thằng lợi đó?
HS: Suy nghĩ trả lời
GV: Những thắng lợi đó góp phần cổ vũ cho tinh thần của nghĩa quân, thể hiện sự tài giỏi của bộ chỉ huy cuộc khởi nghĩa đứng đầu là Lê Lợi.
Hoạt động 3: Tìm hiểu tiến công ra Bắc và mở rộng phạm vi hoạt động (1426). (15 phút)
GV: Trên đà thắng lợi, 9/1426, Lê Lợi quyết định mở cuộc tiến quân ra Bắc
GV: Treo lược đồ cuộc khởi nghĩa Lam Sơn, dùng lược đồ trình bày cuộc tiến công của Lê Lợi. 
Đạo 1 - Giải phóng Tây Bắc chặn viện binh từ Vân Nam sang
Đạo 2- Giải phóng sông Nhị Hà chặn đường rút lui của giặc từ Nghệ An về Đông Quan
Đạo 3- Tiến ra Đông Quan
GV: yêu cầu học sinh trình bày lại
? Dựa vào lược đồ, em hãy trình bày kế hoach tiến quân ra Bắc của Lê Lợi và nhận xét về kế hoạch đó?
HS: Một học sinh lên trình bày, các HS khác theo dõi và các cặp thảo luận cặp về nhận xét kế hoạch đó
GV: Kế hoạch sáng tạo, cô lập giặc
? Em hãy cho biết sự hưởng ứng của nhân dân đối với cuộc khởi nghĩa (nêu những tấm gương tiêu biểu anh hùng, ủng hộ nghĩa quân của nhân dân)
- Yêu cầu HS đọc đoạn in nghiêng SGK để minh họa những đóng góp của nhân dân trong việc tiêu diệt quân xâm lược.
? Nhờ ủng hộ của nhân dân cuộc tiến công ra Bắc của nghĩa quân đã đạt những kết quả gì? Dựa vào lược đồ nêu các thắng lợi của nghĩa quân?
? Em có nhận xét gì về đợt tiến quân ra Bắc của Lê Lợi và tinh hình quân ta trong giai đoạn 1424 – 1426?
 Hướng dẫn HS phân tích nhận xét: cho thấy bước phát triển vượt bậc của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn từ thế bị động ta đã chuyển sang làm chủ giành thế chủ động trên toàn cục và phản công sắp tới.
II. GIẢI PHÓNG NGHỆ AN, TÂN BÌNH, THUẬN HÓA VÀ TIẾN QUÂN RA BẮC (1424-1426)
1. Giải phóng Nghệ An (1424)
- Lê Lợi chấp nhận theo kế hoạch của Nguyễn Chích: ngày 12/10/1424, nghĩa quân bất ngờ tấn công Đa Căng, sau đó hạ thành Trà Lân, tiến đánh Khả Lưu, giải phóng phần lớn Nghệ An
2. Giải phóng Tân Bình, Thuận Hóa
 (năm 1425)
Tháng 8/1425, Trần Nguyên Hãn, Lê Ngân chỉ huy quân tiến vào giải phóng Tân Bình, Thuận Hóa, vùng giải phóng của nghĩa quân kéo dài từ Thanh Hóa đến đèo Hải Vân, quân Minh bị cô lập,vây hãm.
3. Tìm hiểu tiến công ra Bắc và mở rộng phạm vi hoạt động ( 1426 )
- Tháng 9/1426 Lê Lợi chia làm 3 đạo quân tiến ra Bắc.
Đạo 1: Giải phóng Tây Bắc.
Đạo 2: Giải phóng sông Nhị Hà.
Đạo 3: Tiến ra Đông Quan
- Nhiệm vụ là bao vây đồn địch, ngăn chặn viện binh, giải phóng đất đai, thành lập chính quyền.
- Nhờ sự ủng hộ của nhân dân nghĩa quân thắng nhiều trận lớn, cô lập quân Minh ở thành Đông Quan
- Nghĩa quân chiến thắng vang dội, quân Minh rút vào cố thủ ở thành Đông Quan.
 5. Củng cố: (2 phút)
 - GV khái quát toàn bộ nội dung đã học: Thực hiện kế hoạch của Nguyễn Chích nghĩa quân tiến vào Nghệ An, phát triển lực lượng và giải phóng Nghệ An, tiếp đó là Tân Bình, Thuận Hóa. Tiếp nghĩa quân thực hiện kế hoạch tiến công ra Bắc của Lê Lợi và giành thắng lợi nhiều nơi nhờ sự ủng hộ về mọi mặt của nhân dân. Cuộc khởi nghĩa chuyển sang giai đoạn tiến công.
 - Hướng dẫn HS làm các bài tập SGK
6. Hướng dẫn học tập ở nhà: (1 phút) 
- Học bài, làm các bài tập SGK trang 89.
- Chuẩn bị phần tiếp theo: III. Khởi nghĩa Lam Sơn toàn thắng ( cuối năm 1426 - cuối năm 1427)
IV. RÚT KINH NGHIỆM: