Giáo án Lịch sử 7 - Bài 11, Tiết 15: Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống (1075-1077)

Ngày soạn: 3/10/2014
Ngày giảng: 7/10/2014
Bài 11 - Tiết 15: Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống (1075 - 1077)
- Giai đoạn thứ nhất (1075) -
I. Mục tiêu bài dạy: 
1. Kiến thức: Học sinh nắm được:
- Âm mưm xâm lược nước ta của nhà Tống là nhằm bành trướng lãnh thổ, đồng thời giải quyết những khó khăn về tài chính và xã hội trong nước.
- Cuộc tiến công tập kích sang đất Tống của Lý Thường Kiệt là hành động chính đáng.
2. Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng sử dụng lược đồ, phân tích, nhận xét, đánh giá sự kiện và nhân vật lịch sử.
3. Thái độ: Giáo dục lòng tự hào, biến ơn những vị anh hùng dân tộc, bồi dưỡng lòng dũng cảm, tình đoàn kết dân tộc.
II. Đồ dùng dạy học: 
- Giáo viên: - SGK, SGV, Bản đồ: “ chống xâm lược Tống lần II (1075 – 1077)”.
- Học sinh: - SGK, sưu tầm tranh, tài liệu liên quan bài học.
III. Hoạt động dạy học:
1. ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ: Nhà Lý đã làm gì để phát triển đất nước?
3. Bài mới: Năm 981, mối quan hệ giữa nước ta và nước Tống được củng cố, nhưng từ giữa thế kỷ XI quan hệ ngoại giao đã bị cắt đứt bởi nhà Tống có những âm mưu xâm lược nước ta. Vậy nhân dân ta đã làm gì để chống lại âm mưu xâm lược của kẻ thù?
Hoạt động của thầy và trò
nội dung
Hoạt động1 : Cá nhân, cả lớp.
GV: Giữa thế kỷ XI tình hình nhà Tống như thế nào?
HS: Nhà Tống gặp nhiều khó khăn…
Gv: Trước tình hình đó nhà Tống đã tìm giải pháp gì?
- HS: Xâm lược nước ta.
- HS đọc chữ nhỏ SGK…
GV: Nhà Tống xâm lược Đại Việt nhằm mục đích gì?
GV: Để tiến hành xâm lược Đại việt, nhà Tống đã là gì?
- HS: Chuẩn bị lương thực, binh sĩ, dụ dỗ các tù trưởng, xúi giục Chăm Pa…
 Hoạt động2 : Cá nhân, nhóm.
- HS Tìm hiểu SGK.
Gv : Nhà Lý đã đối phó với âm mưu xâm lược của nhà Tống ntn?
* Thảo luận nhóm.
- GV nhận xét , bổ sung, kết luận
(Giải thích: Thái uý đ quan võ nắm binh quyền cao nhất)
- HS đọc hàng chữ nhỏ.
 GV: Vì sao Lý Thường Kiệt được chọn làm chỉ huy đối phó quân Tống lúc này?
GV: Em có nhận xét gì về sự chuẩn bị của nhà Lý?
HS: Chuổn bị chu đáo.
GV: Năm 1072 vua Lý Thánh Tông mất, đTống ráo riết chuẩn bị tấn công Đaị Việt đ Chỉ trên bảo đồ vị trí quân Tống xây dựng căn cứ, lương thực, binh sĩ.
GV: Trước tình hình quân Tống ráo riết chuẩn bị xâm lược nước ta, Lý Thường Kiệt đã chủ trương đánh giặc như thế nào?
HS: Tấn công để tự vệ.
 GV: Câu nói “Ngồi yên đợi giặc ... của Lý Thường Kiệt thể hiện điều gì? HS: Táo bạo, sáng tạo nhằm giành thế chủ động tiêu hao sinh lực địch ngay từ lúc chúng chưa tiến hành xâm lược.
GV trình bày diễn biến:
GV : Qua diễn biến, cho biết mục tiêu của cuộc tập kích này là gì? (Căn cứ quân sự, kho tàng , lương thảo của Tống tại thành Ung Châu).
GV : Tại sao nói đây là cuộc tấn công tự vệ mà không phải là để xâm lược?
+ HS : Chỉ tấn công vào các căn cứ quân sự chuẩn bị đánh Đại Việt...Khi hoàn thành nhiệm vụ đ rút quân.
GV: Việc chủ động tiến công đó có ý nghĩa như thế nào?
HS: Giặc bất ngờ
- Để lại nhiều bài học quý báu cho dân tộc ta sau này và tận bây giờ.
1. Nhà Tống âm mưu xâm lược nước ta.
* Nhà Tống: Khó khăn chồng chất đ xâm lược Đại Việt.
* Mục đích: 
+ Giải quyết khó khăn.
+ Làm suy yếu lực lượng nhà Lý, tiêu diệt Đại Việt.
+ Gây thanh thế.
2. Nhà Lý chủ động tiến công để phòng vệ.
* Công cuộc chuẩn bị:
- Cử Lý Thường Kiệt làm tổng chỉ huy.
- Luyện tập quân đội, phong chức tước cho các tù trưởng.
- Tuyển mộ thêm binh.
-> Quyết tâm, chu đáo, khẩn trương.
* Chủ trương :
- Tấn công trước để tự vệ.
*Diễn biến : 
- Tháng 10/1075: Lí Thường Kiệt và Tông Đản chỉ huy hơn 10 vạn quân theo 2 đường thuỷ, bộ tiến quân vào đất Tống.
* Kết quả: Sau 42 ngày đêm, ta giành thắng lợi và chủ động rút quân.
 * ý nghĩa: - làm thay đổi kế hoạch, làm chậm lại cuộc xâm lược của quân Tống.
- Ta có thời gian chuẩn bị mọi mặt.
4. Luyện tập, củng cố: 
 1. Ta chủ động tấn công Tống nhằm những mục đích nào sau đây? ( Khoanh tròn trước ý trả lời đúng).
Sợ chúng xâm lược nước ta. B.Tiêu hao sinh lực địch.
C. Giành thế chủ động. D.Vơ vét của cải, vũ khí của chúng.
2. Tại sao nói đây là cuộc tấn công để tự vệ mà không phải là cuộc xâm lược?
 5. Hướng dẫn học tập ở nhà
- Học bài cũ theo vở ghi, SGK.
- Đọc và chuổn bị phần II theo hệ thống câu hỏi.