Giáo án Lịch sử 10 bài 29: Cách mạng Hà Lan và cách mạng tư sản Anh (tiết 36)

SỞ GD& ĐT TỈNH BÌNH ĐỊNH
TRƯỜNG THPT ..
Họ tên GV hướng dẫn : 	 Tổ chuyên môn: Sử- Địa-GDCD
Họ tên sinh viên : Lê Thị Thu Hiền	 Môn dạy: Lịch Sử
SV của trường đại học: Quy Nhơn	 Năm học: 2014-2015
Ngày soạn :	17/10/2014	 Thứ/ngày lên lớp:
Tiết dạy :	36	 Lớp dạy: 
Phần ba: LỊCH SỬ THẾ CẬN ĐẠI
Chương I: CÁC CUỘC CÁCH MẠNG TƯ SẢN
 ( Từ giữa thế kỷ XVI đến cuối thế kỷ XVIII)
Bài 29: CÁCH MẠNG HÀ LAN VÀ CÁCH MẠNG TƯ SẢN ANH
(tiết 36)
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC
1. Kiến thức
Giúp HS hiểu và nắm được:
- Cách mạng tư sản là một hiện tượng xã hội hợp quy luật, là kết quả của sự xung đột giữa lự lượng sản xuất mới ( tư bản chủ nghĩa) với quan hệ sản xuất lạc hậu ( phong kiến). Cách mạng bùng nổ nhằm lật đổ quan hệ sản xuất phong kiến , mở đường cho chủ nghĩa tư bản đi lên.
- Quần chúng nhân dân, chủ yếu là nông dân, là động lực của cách mạng nhưng không phải đồng minh của giai cấp tư sản. Sau khi giành chính quyền, giai cấp tư sản tiếp tục bị đàn áp, bóc lột nhân dân lao động nặng nề và tinh vi hơn.
- Cách mạng tư sản không thủ tiêu áp bức, bóc lột mà chỉ thay thế sự bóc lột của chế độ phong kiến bằng sự bóc lột của chế độ tư bản.
2. Kỹ năng :
 Rèn luyện cho HS
 Biết phân tích để hiểu sâu nội dung những khái niệm mới.
3. Thái độ, tư tưởng:
Giáo dục cho HS
Nhận thức đúng đắn về những mặt tích cực và hạn chế của cách mạng tư sản.
II. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC CHỦ YẾU
- Lược đồ nội chiến ở Anh.
- Hình ảnh xử tử vua Sác-lơ, Ô.Crôm-oen. 
 III. TIẾN TRÌNH VÀ PHƯƠNG PHÁP TỔ CHỨC DẠY HỌC
1. Ổn định lớp: (1’) kiểm tra sĩ số,bảng,phấn
2. Kiểm tra bài cũ: không (tiết trước kiểm tra 1 tiết)
3. Giới thiệu bài mới. (1’)
 Các tiết trước chúng ta đã tìm hiểu xong phần lịch sử Việt Nam từ nguồn gốc đến giữa thế kỉ XIX .bây giời chúng ta qua phần mới ,phần tiếp theo của lịch sử thế giới cổ ,trung là phần lịch sử thế giới cận đại ,mà mởi đầu là cách mạng Hà Lan. Đầu tiên là bài cách mạng Hà Lan và cách mạng tư sản Anh.
4.Tiến trình dạy học: (38’)
Hoạt động dạy học của Thầy và Trò
Kiến thức trọng tâm
Hoạt động 1: cách mạng Hà Lan
GV yêu cầu HS về nhà hoàn thành bảng sau.
Mục tiêu
Hình thức
Lực lượng lãnh đạo
Lực lượng tham gia
Kết quả
Ý nghĩa
HS kẻ vào vở và về nhà hoàn thành.
GV :cách mạng Hà Lan là cuộc cacahs mạng tư sản đầu tiên trên thế giới ,diễn ra dưới hình thức là một cuộc chiên tranh giải phóng dân tộc ,lật đổ ách thống trị của thế lực phong kiến,mởi đường cho CNTB phát triển.
Hoạt động 2.
GV :Cách mạng Anh (XVII) là cuộc cách mạng tư sản thứ hai trên thế giới sau cánh mạng Hà Lan (XVI).Nhưng nó lại là cuộc cách mạng đầu tiên có ý nghĩa lớn đối với quá trình hình thành CNTB trên phạm vi toàn châu Âu vf trên thế giới.
GV hỏi: Em hãy cho biết kinh tế nước Anh trước cách mạng như thế nào?
HS suy nghĩ, trả lời.
GV bổ sung: Vào cuối thế kỷ XV đầu thế kỷ XVI, do thương nghiệp và sản xuất len dạ phát triển, nhu cầu về lông cừu ngày một lớn, giá tăng vọt. Để thu được nhiều lợi nhuận, các lãnh chúa phong kiến chiếm đoạt đất đai của công xã, đuổi tá điền ra khỏi ruộng đất họ canh tác. Hàng vạn gia đình nông dân mất ruộng đất trở thành những người không có nhà cửa, không tài sản. Tô mát Morơ gọi là hiện tượng: “cừu ăn thịt người”
 + Đầu thế kỷ XVII, sản xuất công trường thủ công chiếm ưu thế hơn so với sản xuất phường hội. Nghành công nghiệp len dạ phát triển, chiếm 80% số hàng xuất khẩu của nước Anh.Ở nước Anh cũng có những công trường thủ công tập trung hàng trăm hàng ngàn lao động làm thuê.
+ Khái niệm công trường thủ công: Là đơn vị sản xuất trên cơ sở phân công lao động và kỹ thuật làm bằng tay là chủ yếu, bước đầu có sự chuyên môn hóa trong các công đoạn làm ra sản phẩm. 
GVhỏi:Em hãy so sánh sự khác nhau và giống nhau giữa công trường thủ công với phường hội?
HS suy nghĩ ,trả lời
GV bổ sung: giống đều làm ra sản phẩm bằng tay là chủ yếu,
 Khác:Phường hội một người làm ra nhiều sản phẩm,chư có sự chuyên môn hóa,quan hệ trong phương hội có tính gia trưởng,
 Công trường thủ công có sự chuyên môn hóa,có sử dụng máy móc trong việc tạo ra sản phẩm,
+ Các sản phẩm làm ra tăng nhanh về cả số lượng và chất lượng, kích thích hoạt động ngoại thương phát triển nhất là nghành len dạ, buôn bán nô lệ da đen, kể cả cướp biển.Thương nhân Anh đã mở rộng thị trường buôn bán với thế giới ,thành lập các công ty thương mại hoạt động từ Bantich đến châu Phi,từ Trung Quốc đến châu Mỹ như công ty châu Phi,công ty Matxocova,công ty đông Ân Độ,
HS lắng nghe, ghi chép.
GV hỏi: Xã hội Anh lúc này xuất hiện những tầng lớp nào?
HS suy nghĩ, trả lời.
GV bổ sung: Sự phát triển của nghành len dạ kéo theo sự phát triển của nuôi Cừu. Do vậy một bộ phận quý tộc Anh chuyển sang kinh doanh hàng hóa theo hướng tư bản chủ nghĩa, trở thành quý tộc mới (là quý tộc phong kiến nhưng kinh doanh theo hướng TBCN nhưng bản chất vẫn phong kiến hưởng bổng lộc phong kiến ,vẫn bốc lột nhân công ,cho nên tầng lớp này không thể làm cách mạng triệt để)	
GV hỏi: Sự bảo thủ, lạc hậu và phản động của chế độ phong kiến Anh thể hiện như thế nào?
HS suy nghĩ, trả lời.
GV bổ sung: Dưới thời vua Sác-lơ I đã ban hành nhiều lệnh cấm có tác dụng xấu trong việc kìm hãm sự phát triển kinh tế công thương nghiệp.
GV hỏi: Với tình hình kinh tế-chính trị như thế, nước Anh lúc này tồn tại những mâu thuẫn nào?
HS suy nghĩ, trả lời.
GV bổ sung: + Mâu thuẫn giữa PTSX phong kiến lạc hậu với PTSX TBCN (nguyên nhân sâu xa bùng nổ chiến tranh)
+ Mâu thuẫn giữa quý tộc mới, tư sản với quý tộc phong kiến. 
Hoạt động 3
GV: Nguyên nhân trực tiếp bùng nổ cách mạng xoay quanh vấn đề tài chính, khi Sác-lơ I triệu tập Quốc hội( 4-1640) nhằm tăng thuế để giải quyết cuộc khủng hoảng về tài chính nhưng gặp phải sự chống đối của Quốc hội (đa số là quý tộc mới và tư sản). Đây là mốc mở đầu cho cách mạng.
Bị thất bại Vua Sác Lơ I chạy lên phía Bắc Luân Đôn, tập hợp lực lượng phong kiến chuẩn bị phản công. Nhà Vua được sự ủng hộ của quý tộc phong kiến, quan lại cung đình, tín đồ Anh giáo ở miền Bắc và miền Tây.
Trong khi đó, Quốc hội dưới sự lãnh đạo của giai cấp tư sản và quý tộc mới được sự ủng hộ của quần chúng nhân dân.
GV hỏi :Tại sao Sac lơ I lại chạy lên phía Bắc Luân Đôn?
HS suy nghĩ ,trả lời
GV bổ sung :ở phía Bắc tập trung nhiều lực lượng phe Sac lơ I ,nơi đây có tìm lực kinh tế,nơi vững chắc cho Sac lơ I tập trung lực lượng và kinh tế,
GV hỏi cách mạng Anh chia làm mấy giai đoạn? 
GV chia nhóm
Nhóm 1,2:giai đoạn 1(1640-1648)
Nhóm 3,4:giai đoạn 2 (1649-1688)
HS tiến hành hoạt động tìm hiểu hai giai đoạn,sau đó cử đại diện trả lời.
GV nhận xét ,bổ sung:
Tháng 8/1642 nội chiến bùng nổ. Trong thời gian đầu ưu thế thuộc về quân đội nhà vua.
GV hỏi: Vì sao ưu thế lúc đầu lại thuộc về quân đội nhà vua?
HS suy nghĩ, trả lời.
GV bổ sung: vì quân đội nhà Vua chuyên nghiệp, có kinh nghiệm chiến đấu, trang bị vũ khí tốt. Còn quân đội Quốc hội, tuy có tinh thần chiến đấu cao, song chủ yếu là quân tình nguyện, thiếu kinh nghiệm, non yếu về kỹ thuật, kỹ luật chưa chặt chẽ, trang bị vũ khí sơ sài.
HS lắng nghe, ghi chép.
GV sử dụng ảnh Crôm oen:Sinh ra trong một gia đình giàu có ,cha quý tộc mới .Là người dung cảm ,tổ chức chỉ huy và quân đội giỏi,là tín đồ Thanh Giao (đơn giản các nghi lễ , đọc kinh theo ngẫu hứng ,chống phong kiến).Xây dựng quân đội kiểu mới “Đội quân sườn sắt” quân đầu tròn ,ăn mặc giản dị ,lực lượng chủ yếu là nhân dân ,có kỉ luật cao ,dũng cảm.
GV: Do áp lực của quần chúng, ngày 30/1/1649, Sác lơ I bị chém đầu trước sự chứng kiến của đông đảo dân chúng và nhân dân. Anh trở thành một nước Cộng Hòa (chính trị không có Vua ,đại biểu do nhân dân bầu ra,cầm quyền thông qua bỏ phiếu)do Ô-li-vơ Crôm-oen đứng đầu, cách mạng đạt đến đỉnh cao.
GV hỏi: Việc xử tử Vua Sác lơ I có ý nghĩa gì?
HS suy nghĩ, trả lời.
GV bổ sung.
HS lắng nghe.
GV: Tháng 8/1649, Crôm-oen đem quân xâm lược Ai len và Xcốtlen. Sau đó các nước này bị sáp nhập vào Anh. Năm 1653 Crôm oen được phong tước bảo hộ công, nền độc tài quân sự được thiết lập( tức là cai trị không cần có Quốc hội, là sự thống trị quân sự và cảnh sát, nhằm bảo vệ quyền lợi của tập đoàn thống trị- liên minh giữa giai cấp tư sản và tầng lớp quý tộc mới)
GV hỏi: Vì sao cách mạng Anh không duy trì chế độ Cộng Hòa mà có một bước lùi?
HS suy nghĩ, trả lời.
GV bổ sung: Vì trong cách mạng này có sự tham gia của quý tộc mới, khi đạt được quyền lợi về kinh tế nhưng vẫn muốn duy trì chế độ phong kiến để hưởng bổng lộc phong kiến, nên không muốn cách mạng đi lên.
GV hỏi: Vì sao có sự thỏa hiệp giữa Quốc hội với lực lượng phong kiến cũ?
HS suy nghĩ, trả lời.
GV bổ sung: Sau khi, Ôlivơ Crômoen chết, con của ông là Risác Crômoen lên thay, là một người bất tài, không có uy tín, các sỹ quan cao cấp không chịu phục tùng vị Bảo hộ công mới, buộc Risác phải từ chức. Trong khi đó tình hình nước Anh rối loạn, khởi nghĩa nông dân bùng nổ khắp nơi. Để bảo vệ tài sản và đất đai của mình bọn quý tộc mới đã thỏa hiệp với quý tộc phong kiến cũ.
HS lắng nghe, ghi chép.
GV: Tháng 12/1688 được sự ủng hộ của quý tộc mới và tư sản, Quốc hội đã làm cuộc chính biến, đưa Vinhem Ôrangiơ lên làm quốc trưởng.
Cuộc chính biến này đã thủ tiêu chế độ quân chủ chuyên chế thiết lập chế độ quân chủ lập hiến ở Anh( Vua chỉ ngự trị chứ không cai trị).
HS lắng nghe, ghi chép.
GV: Cách mạng Anh thắng lợi đã đảm bảo cho sự phát triển vững chắc của nền kinh tế TBCN, tiền đề cho cuộc cách mạng công nghiệp.
Tuy nhiên, cuộc cách mạng này còn có nhiều hạn chế như: không xóa bỏ triệt để thế lực phong kiến, không giải quyết vấn đề ruộng đất cho dân nghèo.
HS lắng nghe
1.cách mạng Hà Lan: 
(Hướng dẫn đọc thêm)
2. Cách mạng tư sản Anh
a, Nước Anh trước cách mạng.
* Kinh tế
- Đầu thế kỷXVII, nền kinh tế TBCN ở Anh phát triển nhất châu Âu.
- Nông nghiệp: Phương thức sản xuất tư bản thâm nhập vào trong nông nghiệp.
- Thủ công nghiệp: sản xuất công trường thủ công chiếm ưu thế hơn so với sản xuất phương hội như luyện kim, làm sứ, len dạ.
- Thương nghiệp: Phát triển . Luân Đôn trở thành trung tâm công nghiệp, thương mại tài chính lớn nhất nước Anh.
- Xã hội: Tư sản, quý tộc mới giàu lên nhanh chóng.
- Chính trị: chế độ phong kiến chuyên chế kìm hãm sự phát triển kinh tế TBCN.
 Mâu thuẫn giữa quý tộc mới và tư sản với quý tộc phong kiến.
b, Diễn biến
-Giai đoạn 1: ( 1642-1648)
 + 4/1640, Saclơ I triệu tập Quốc hội nhằm đặt ra thuế mới, nhưng Quốc hội đã phản đối kịch liệt.
 + 8/1642, nội chiến bùng nổ. Bước đầu thắng lợi nghiêng về quân đội nhà vua. Từ khi Crômoen lên làm chỉ huy quân đội Quốc hội đã xây dựng đội quân kỉ luật liên tiếp đánh bại quân đội của nhà vua. Đầu năm 1648 Sác lơ I bị bắt.
-Giai đoạn 2 ( 1649- 1688):
 + 30/1/1649 , Saclơ I bị xử tử .Nền cộng hòa được thiết lập. Cách mạng đạt tới đỉnh cao.
 + Năm 1653, nền độc tài được thiết lập, do Crômoen đứng đầu
+ Tháng 12/1658 , Quốc hội tiến hành chính biến , chế độ quân chủ lập hiến được xác lập.
- Cách mạng tư sản Anh kết thúc. 
c, Ý nghĩa
- Lật đổ chế độ phong kiến, mở đường cho CNTB ở Anh phát triển.
- Mở ra thời kỳ quá độ từ chế độ phong kiến sang chế độ tư bản.
d, Tính chất :
 - Đây là cuộc cách mạng tư sản nhưng không triệt để, vì còn tàn tích của chế độ phong kiến( Vua vẫn được duy trì, vấn đề ruộng đất cho nhân dân không được giải quyết.)
V. CỦNG CỐ, DẶN DÒ (5’)
1. Củng cố (4’)
 1)Em hãy so sánh kinh tế phong kiến với kinh tế tư bản?
 2)HS về nhà hoàn thành bảng sau:
Mục tiêu
Hình thức
Lưc lượng lãnh đạo
Kết quả
Ý nghĩa
2. Dặn dò(1’)
 Về nhà:
 - Học bài 
 - Tìm hiểu về Oa-sinh-tơn.
VI. RÚT KINH NGHIỆM, BỔ SUNG .
VII. NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN
..
 Ngày.tháng..năm 2014 	Ngày 17 tháng 10 năm 2014
 DUYỆT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN	 SINH VIÊN THỰC TẬP
 (Ký, ghi rõ họ tên)	 (Ký, ghi rõ họ tên)
 Lê Thị Thu Hiền