Giáo án Hoá học lớp 9 - Tiết 5: Tính chất hóa học của axit

Tuần: 3
Tieát PPCT: 5 TÍNH CHAÁT HOÙA HOÏC CUÛA AXIT
Ngaøy daïy: 
1. MUÏC TIEÂU:
a. Kieán thöùc :
- Hoïc sinh naém ñöôïc tính chaát hoùa hoïc chung cuûa axit.
- Vieát phöông trình hoùa hoïc cho moãi tính chaát.
- Phaân loaïi axit döïa vaøo tính chaát hoùa hoïc cuûa axit.
b. Kó naêng:
- Dự đoán các hiện tượng và viết được các PTPƯ minh họa cho từng tính chất hóa học của axit.
- Reøn hoïc sinh kó naêng laøm baøi taäp tính nồng độ của axit.
c. Thaùi ñoä:
- Giaùo duïc hoïc sinh caån thaän, an toàn trong khi laøm thí nghieäm.
2. CHUAÅN BÒ:
Giaùo vieân: dd HCl, quyø tím, Al, Fe2O3, Cu(OH)2, H2SO4, oáng nghieäm, oáng huùt, giaù oáng nghieäm, keïp goã.
b. Hoïc sinh: Kieán thöùc, Vôû baøi taäp.
3. TRỌNG TÂM:
Tính chất hóa học của axit.
4. TIEÁN TRÌNH:
 4.1. OÅn ñònh, kiểm diện HS: Kieåm tra só soá HS.
 4.2. Kieåm tra miệng: 
1/ Traéc nghieäm: (3ñ)
PTHH naøo duøng ñeå ñieàu cheá SO2 trong phoøng thí nghieäm?
a. S + O2 SO2
b. Na2SO3 + H2SO4 ® Na2SO4 + H2O + SO2­
c. 4FeS2 + 11O2 2Fe2O3 + 8SO2
2/ Cho caùc chaát sau: Na2O, CO2, BaO, CaO, Fe2O3, SO2 chaát naøo taùc duïng vôùi dd HCl. Vieát phöông trình hoùa hoïc?(7ñ)
Ñaùp aùn:
	1/ Caâu b (3ñ)
	2/ Na2O + 2HCl ® 2NaCl + H2O (1,75ñ)
 BaO + 2HCl ® BaCl2 + H2O (1,75ñ)
 Fe2O3 + 6HCl ® 2FeCl3 + 3H2O (1,75ñ)
 CaO + 2HCl ® CaCl2 + H2O (1,75ñ)
4.3. Baøi môùi: 
Moät soá axit khaùc nhau coù tính chaát hoùa hoïc gioáng hay khaùc nhau, laø nhöõng tính chaát naøo? PTHH? Tìm hieåu.
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV & HS
NOÄI DUNG BAØI HOÏC
* Hoaït ñoäng 1: Tính chaát hoùa hoïc.
Phöông phaùp: Thí nghieäm, thaûo luaän nhoùm nhoû.
GV: Höôùng daãn caùc nhoùm laøm thí nghieäm nhoû 1 gioït dung dòch vaøo maãu giaáy quì tím. Quan saùt vaø nhaän xeùt.
HS: Hoaït ñoäng nhoùm thöïc hieän thí nghieäm vaø nhaän xeùt: dd HCl laøm quyø tím chuyeån thaønh maøu ño.û
GV: Giôùi thieäu trong hoùa hoïc quyø tím laø chaát chæ thò ñeå nhaän bieát dd axit.
GV: Höôùng daãn HS laøm thí nghieäm: Cho 1 ít kim loaïi Al vaøo oáng nghieäm, cho vaøo 1- 2 ml dd HCl (H2SO4 loaõng) vaøo oáng nghieäm vaø neâu hieän töôïng. 
HS: Laøm thí nghieäm theo nhoùm vaø neâu hieän töôïng: Coù khí bay ra laø H2.
GV: Yeâu caàu ñaïi dieän nhoùm vieát phöông trình hoaù hoïc 
HS: 2Al + 3H2SO4 ® Al2(SO4)3 + 3H2­
GV: Töø caùc vaán ñeà neâu treân ruùt ra keát luaän?
HS: Keát luaän Axit + Kim loaïi ® Muoái + Hiñro
GV: Löu yù hoïc sinh: Axit HNO3, H2SO4ñ taùc duïng vôùi nhieàu kim loaïi nhöng khoâng giaûi phoùng khí hiñro.
GV: Yeâu caàu HS laøm thí nghieäm SGK.
HS: Laøm thí nghieäm nhoùm: Cho vaøo oáng nghieäm 1 ít Cu(OH)2 theâm 1-2 ml H2SO4 laéc nheï, quan saùt traïng thaùi, maøu saéc.
HS: Neâu hieän töôïng: Cu(OH)2 bò hoøa tan taïo thaønh dd maøu xanh lam.
GV: Goïi 1 HS cuûa nhoùm vieát PTHH.
HS: H2SO4 + Cu(OH)2 ® CuSO4 + 2H2O
HS :Ruùt ra keát luaän.
GV: Phaûn öùng axit vaø bazô goïi laø phaûn öùng trung hoøa.
GV: Höôùng daãn HS laøm thí nghieäm: Cho vaøo oáng nghieäm 1 ít Fe2O3, nhoû 1-2 ml dd HCl laéc nheï, neâu hieän töôïng.
HS: Laøm thí nghieäm theo nhoùm.
Ñaïi dieän nhoùm neâu hieän töôïng: Fe2O3 hoøa tan taïo thaønh dd coù maøu vaøng naâu. 
HS ñaïi dieän nhoùm vieát PTHH:
Fe2O3 + 6HCl ® 2FeCl3 + 3H2O
GV: Yeâu caàu HS ruùt ra keát luaän.
HS: Axit + oxit bazô ® Muoái + Nöôùc.
GV: Cho HS làm TN giữa axit và muối.
HS: Làm TN theo nhóm
 + Nêu hiện tượng quan sát: có kết tủa trắng
 + Viết PTPƯ minh họa cho tính chất trên
 H2SO4 + BaCl2 à BaSO4 + 2HCl
GV: Nhận xét và cho HS rút ra kết luận
2. Hoaït ñoäng 2: Axit maïnh vaø yeáu 
Phöông phaùp: Vaán ñaùp.
GV: Döïa vaøo tính chaát hoùa hoïc, axit chia laøm maáy loaïi?
HS: Chia laøm 2 loaïi: axit maïnh, axit yeáu.
HS: Nhaän xeùt, boå sung (neáu coù)
GV: Nhaän xeùt chung.
I. Tính chaát hoùa hoïc:
 1. Axit laøm ñoåi maøu chaát chæ thò:
- Thí nghieäm: SGK/ 12.
- Dung dòch axit laøm quyø tím chuyeån thaønh maøu ñoû.
 2. Axit taùc duïng vôùi kim loaïi:
- Thí nghieäm: SGK/ 12.
- Hieän töôïng: Nhoâm tan daàn, suûi boït khí
- PTHH:
2Al(r) + 3H2SO4(dd) ®Al2(SO4)3(dd)+ 
 3H2(k)
 - Keát luaän: Vaäy dd axit taùc duïng ñöôïc vôùi nhieàu kim loaïi taïo thaønh muoái vaø giaûi phoùng khí hiñro.
 3. Axit taùc duïng vôùi bazô:
 - Thí nghieäm: SGK/ 12.
 - Hieän töôïng: Cu(OH)2 bò hoøa tan taïo thaønh dd maøu xanh lam.
 - PTHH:
H2SO4(dd)+Cu(OH)2(r)® CuSO4(dd)+2H2O(l).
 - Keát luaän: Axit taùc duïng vôùi bazô taïo thaønh muoái vaø nöôùc.
 4. Axit taùc duïng vôùi oxit bazô:
- Thí nghieäm: SGK/ 12.
- Hieän töôïng: Fe2O3 bò hoaø tan 
- PTHH:
Fe2O3 (r)+ 6HCl(dd) ® 2FeCl3(dd) + 3H2O(l)
 - Keát luaän: Axit taùc duïng vôùi oxit bazô taïo thaønh muoái vaø nöôùc.
 5. Axit taùc duïng vôùi muối:
 - Hiện tượng: có kết tủa trắng
 - PTPƯ:
 H2SO4 + BaCl2 à BaSO4 + 2HCl
 - Keát luaän: Axit taùc duïng vôùi muối taïo thaønh muoái vaø axit mới.
II. Axit maïnh vaø axit yeáu:
Döïa vaøo tính chaát hoùa hoïc, phaân laøm 2 loaïi: 
- Axit maïnh: HCl, H2SO4,
- Axit yeáu: H2CO3, H2S,
 4.4. Câu hỏi, bài tập cuûng coá:
1. Baøi taäp 2/ 14 SGK.
a. Mg + 2HCl ® MgCl2 + H2­
b. 2Fe(OH)3 + 6HCl ® 2FeCl3 + 3H2O
ZnO + 2HCl ® ZnCl2 + H2O
d. Al2O3 + 6HCl ® 2AlCl3 + 3H2O
4.5. Höôùng daãn hoïc sinh töï hoïc.
- Hoïc baøi. Reøn luyeän kyõ naêng vieát PTHH döïa vaøo tính chaát hoùa hoïc.
- Laøm baøi taäp: 3, 4, 5/ 14 SGK. 
- Xem tröôùc baøi “MOÄT SOÁ AXIT QUAN TROÏNG”
Chú ý: Các phương trình hóa học minh họa cho tính chất của HCl và H2SO4 loãng
- Ñoïc phaàn :”Em coù bieát” trang 14 SGK.
5. RUÙT KINH NGHIEÄM:
* Öu ñieåm: 	
* Haïn cheá: