Giáo án Công nghệ 9 - Phạm Thị Mộng Ngọc
I . Mục tiêu : Qua bài thực hành này hs phải
-Biết được giá tri dinh dưỡng của quả vải , đặc điểm thực vật yêu cầu ngoại
cảnh của cây vải .
-Hiểu được các biện pháp kĩ thuật trong việc gieo trồng chăm sóc cây vải ,
thu hoạch ,bảo quản , chế biến
-Yêu thích nghề trồng cây ăn vải .
II . Chuẩn bị :
Giáo viên :
-Nghiên cứu sgk ,sgv và các tài liệu có liên quan
-Tham khảo các tài liệu về kĩ thuật trồng cây vải
-ĐDDH:Tranh ảnh về các giống vải phổ biến kĩ thuật trồng các cách nhân
giống .
- Các số liệu về sự phát triển của cây vải trong nước và địa phương
Học sinh : Đọc và nghiên cứu kĩ nội dung sgk
ù múitrồng phổ biến . _Các giống cam :Cam mật , cam sành , cam xã Đoài _Các giống quýt :quýt tích Giang , quýt đường ,quýt hồng . . . _Các giống bưởi :Bưởi đoan Hùng , bưởi Thanh Trà , bưởi Năm ni . . . 2. Nhân giống cây: Phương pháp nhân giống phổ biến hiện nay là chiết và ghép . 3. Trồng cây : a. Thời vụ : _Các tính phía Bắc :vụ xuân tháng 2 -4 Vụ thu :tháng8-10 _Các tỉnh phía Nam :vào đầu mùa mưa 4-5 b. Khoảng cách trồng : Phụ thuộc vào từng loại cây ăn quả có múi . c.Đào hố ,bón phân lót : _Đào hố trước khi trồng :20-25 ngày _Dùng phân chuồng với phân hóa học để bón lót . 4 .Chăm sóc : -Làm cỏ vun xới -Bón phân thúc :vào giai đoạn trước khi ra hoa và sau thu hoạch -Tưới nước -Tạo hình ,sửa cành -Phòng trừ sâu bệnh IV.Thu hoạch và bảo quản : Thu hoạch đúng độ chín Bảo quản lau sạch tạo màng paraphin, gói giấy mỏng , không chất thành đóng ,bảo trong kho lạnh 1 oC -3 oC 4. Tổng kết đánh giá : 6’ -Gv cho hs đọc phần ghi nhớ cuối bài và trả lời câu hỏi a. Nêu các giống cây ăn quả mà em biết ? Ở địa phương em có những giống nào phổ biến ? b.Cây ăn quả có múi nhân giống phổ biến bằng phương pháp nào ? c. Tại sao lại bón phân theo hình chiếu của tán cây và đốn tạo hình cho cây ? -Gv nhận xét về sự chuẩn bị , thái độ học tập và rèn luyện kĩ năng của học sinh . _Đánh giá kiến thức mà hs tiếp thu được . 5. Hướng dẫn công việc ở nhà : 2’ _Học thuộc lòng và trả lờicâu hỏi sgk _Chuẩn bị :Đọc trước nội dung bài “Kĩ thuật trồng cây nhãn” RÚT KINH NGHIỆM SAU TIẾT DẠY: ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. Tuần : NS: Tiết : ND: Bài : 8 I . Mục tiêu : Qua bài thực hành này hs phải _Nêu được giá trị dinh dưỡng của quả nhãn _Nêu được đặc diểm thực vật quan trọng có liên quan đến kĩ thuật trồng và chăm sóc _Nêu được những yêu cầu ngoại cảnh có tác động trực tiếp đến sinh trưởng và phát triển của cây nhãn _Nêu được quy trình kĩ thuật trồng nhãn và nêu được biện pháp kĩ thuật thu hoạch chế biến bảo quản _Vận dụng được kĩ thuật trồng nhãn vào việc trồng và chăm sóc thu hoạch nhãn ở gia đình . II. Chuẩn bị : GV: Nghiên cứu sgk ,sgv tài liệu về kĩ thuật trồng nhãn Hình 17 , 18 phóng to HS:Đọc kĩ nội dung bài sgk III . Tiến trình tổ chức dạy học : 1. Ổn định :1’ 2. Kiểm tra bài cũ : 6’ a. Hãy nêu các giống cây ăn quả có múi mà em biết ?Ở địa phương em trồng loại cây nào là phổ biến ? b. Tại sao lại bón phân hình chiếu của tán cây và đốn tạo hình cho cây ? 3. Bài mới : Giới thiệu bài : Trong những cây ăn quả có giá trị dinh dưỡng và kinh tế , các em đã nghiên cứu kĩ thuật trồng cây ăn quả có múi rồi .Hôm nay cô cùng các em nghiên cứu tiếp kĩ thuật trồng cây nhãn .( gv ghi bài lên bảng ) HĐ CỦA THẦY HĐ CỦA TRÒ ¿ NỘI DUNG CẦN ĐẠT Hoạt động 1: Xác định giá trị dinh dưỡng của quả nhãn GV yêu cầu hs đọc phần thông tin sgk và trả lời câu hỏi H: Em hãy nêu giá trị dinh dưỡng của quả nhãn ? GDMT: Ngoài các giá trị kinh tế Cây ăn quả còn có tác dụng lớn đến việc bảo vệ môi trường sinh thái như: làm sạch không khí ,giảm tiếng ồn , làm rừng phòng hộ , hàng rào chắn Hoạt động 2: Tìm hiểu đặc điểm thực vật và yêu cầu ngoại cảnh -GV yêu cầu hs đọc phần thông tin Sgk và trả lời câu hỏi -GV cho hs tự xây dựng câu trả lời và sau đó trao đổi với bạn . H:Cây nhãn có những đặc điểm thực vật cơ bản gì về rễ ,lá và hoa ? H: Những đặc điểm trên có liên quan gì đến kĩ thuật trồng và chăm sóc ? GV:yêu cầu hs đọc phần thông tin yêu cầu ngoại cảnh sgk –trả lời câu hỏi H: Cây nhãn có nhu cầu như thế nào về nhiệt độ , lượng mưa ánh sáng và đất ? GV theo dõi hs trình bày –nhận xét yêu cầu rút ra kết luận : Hoạt động 3: Tìm hiểu kĩ thuật trồng và chăm sóc . Yêu cầu Hs đọc phần thông tin và quan sát hình 18 sgk H: Em có thể kể tên các giống nhãn khác mà em biết ? -Gv bổ sung và tổng hợp các ý kiến của học sinh . H: Nhân giống nhãn bằng phương pháp nào ? _Về kĩ thuật chiết cành và ghép cho hs đọc phần thông tin sgk H: Thời vụ thích hợp trồng nhãn vào lúc nào ? H: Khoảng cách trồng nhãn như thế nào ?H:Khi trồng đào hố và bón phân như thế nào ? GV yêu cầu hs đọc phần thông tin sgk H: Làm cỏ vun xới có tác dụng gì ? H:Bón phân thúc vào giai đoạn nào ? H: Tưới nước nhưthế nào mới đảm bảo cho cây phát triển tốt H:Phòng trừ sâu bệnh bằng những biện pháp nào ? Gv theo dõi hs trả lời nhận xét và yêu cầu tự rút ra kết luận . GDMT: -Bón phân đúng yêu cầu kĩ thuật phân hữu cơ đã hoai mục , vùi trong đất tránh gây ô nhiễm môi trường . Bón thêm bùn kho , phù sa cung cấp dinh dưỡng cho cây và góp phần cải tạo đất Phủ rơm rạ hoặc các vật liệu khác quanh góc cây trồng xen cây ngắn ngày để giữ ẩm và hạn chế cỏ dại chống xói mòn đất -Trồng xen cây ngắn ngày để giữ ẩm và hạn chế cỏ dại chống xói mòn đất -Phòng trừ sâu bệnh kịp thời bằng các biện pháp tổng hợp , sử dụng thuốc hóa học đúng kĩ thuật để giảm ô nhiễm môi trường tránh gây độc cho người và động vật , đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm - sử dụng chất đều hòa sinh trưởng trong danh mục nhà nước cho phép , sử dụng đúng kĩ thuật Hoạt động 4 :Tìm hiểu việc thu hoạch bảo quản và chế biến Gv yêu cầu hs đọc phần thông tin sgk trả lời các câu hỏi H: Khi nào mới thu hoạch quả ? Thời điểm nào trong ngày là thu hoạch thích hợp ? H: Khi hái quả xuống ta bảo quản quả như thế nào ? H:Em hãy nêu biện pháp chế các loại nhãn ? GV nhận xét hs trả lời – yêu cầu rút ra kết luận GDMT: Thu hoạch phải đảm bảo thời gian cách li -Sử dụng chất bảo quản , chất phụ gia trong bảo quản và chế biến đúng quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm HS đọc phần thông tin sgk và trả lời câu hỏi -Chức nhiều vitamin và khoáng chất ( Ca, P, Fe. . .) - Dùng làm thuốc chữa bệnh mất ngủ , giật mình . . . TL: Trao đổi nhóm trả lời câu hỏi -Rễ cọc sâu từ 3 -5m và lan rộng gấp từ 1-3 lần tán cây . -rễ con : tập trung trong hình chiếu của tán cây sâu 10-15 cm -Lá kép lông chim -Hoa: Xếp thành từng chùm mọc ở ngọn và nách lá . có 3 loại hoa đực cái lưỡng tính TL: Giúp xác định vị trí bón phân có hiệu quả -Nhiệt độ thích hợp :21-27oC -Độ ẩm:70-80% -Lượng mưa:1200mm/năm Chịu hạn ,chịu úng:3-5ngày _Aùnh sáng :cần đủ ánh sáng , chịu bóng râm . -Đất :trồng được ở nhiều loại đất Hs đọc phần thông tin và quan sát hình 18 sgk Miền bắc :nhãn lồng ,nhãn đường phèn ,nhãn cùi . . . Miền Nam :nhãn tiêu da bò , nhãn long . . . TL: Chủ yếu bằng phương pháp chiết cành ghép TL: Bắc:vụ xuân thu Nam:Đầu mùa mưa _ Thời vụ :Phụ thuộc vào khí hậu của từng vùng _Khoảng cách :Tùy từng loại đất : 8m x 8m 7m x 7m TL:-Để diệt cỏ -trước khi ra hoa sau thu hoạch -Tưới thường xuyên -Cây đâm chòi ,cónhiều cành -IPM, thuốc . . . hs đọc phần thông tin sgk trả lời các câu hỏi Khi quả có màu vàng sáng thì tiến hành thu hoạch nên thu hoạch vào buổi sáng và buổi chiều trong ngày . -Để nơi râm mát , cho vào sọt hoặc cho vào hộp giấy. -bảo quản trong kho lạnh 5-10 oC HS rút ra kết luận I . Giá trị dinh dưỡng của quả nhãn: -Chức nhiều vitamin và khoáng chất ( Ca, P, Fe. . .) - Dùng làm thuốc chữa bệnh mất ngủ , giật mình . . . II . Đặc điểm thực vật và yêu cầu ngoại cảnh : 1. Đặc điểm của thực vật : -Rễ cọc sâu từ 3 -5m và lan rộng gấp từ 1-3 lần tán cây . -rễ con : tập trung trong hình chiếu của tán cây sâu 10-15 cm -Lá kép lông chim -Hoa: Xếp thành từng chùm mọc ở ngọn và nách lá . có 3 loại hoa đực cái lữơng tính 2. Yêu cầu ngoại cảnh : -Nhiệt độ thích hợp :21-27oC -Độ ẩm:70-80% -Lượng mưa:1200mm/năm Chịu hạn ,chịu úng:3-5ngày _Aùnh sáng :cần đủ ánh sáng , chịu bóng râm . -Đất :trồng được ở nhiều loại đất III . kĩ thuật trồng và chăm sóc : 1. Một số giống nhãn trồng phổ biến : Miền bắc :nhãn lồng ,nhãn đường phèn ,nhãn cùi . . . Miền Nam :nhãn tiêu da bò , nhãn long . . . 2. Nhân giống cây : Chủ yếu bằng phương pháp chiết và ghép . 3. Trồng cây : _ Thời vụ :Phụ thuộc vào khí hậu của từng vùng _Khoảng cách :Tùy từng loại đất : 8m x 8m 7m x 7m _Đào hố , bón phân lót : Kích thước hố từng loại đất , bón phân lót trước khi trồng khoảng 1 tháng . 4. Chăm sóc gồm các công việc :Làm cỏ bón phân thúc tưới nước, tạo hình sửa cành , phòng trừ sâu bệnh . IV . Thu hoạch bảo quản và chế biến : 1 . Thu hoạch :Khi quả có màu vàng sáng thì tiến hành thu hoạch nên thu hoạch vào buổi sáng và buổi chiều trong ngày . 2. Bảo quản : -Để nơi râm mát , cho vào sọt hoặc cho vào hộp giấy. -bảo quản trong kho lạnh 5-10 oC -Sử dụng hóa chất không độc hại để bảo quản 3. Chế biến :Sấy cùi nhãn thành long nhãn bằng là sấy . 4.Tổng kết đánh giá : 6’ _GV cho hs đọc phần tóm tắt cuối bài và trả lời các câu hỏi : a. Nêu giá trị dinh dưỡng của quả nhãn , yêu cầu ngoại cảnh của cây nhãn ? b. Nêu các yêu cầu kĩ thuật trồng và chăm sóc nhãn _GV nhận xét về sự chuẩn bị , về thái độ học tập và rèn luyện kĩ năng của hs _Đánh giá kết quả mà hs tiếp thu được 5. Hướng dẫn công việc ở nhà : 2’ -Học thuộc lòng trả lời câu hỏi sgk -Đọc mục “Có thể em chưa biết” -Chuẩn bị bài tiếp theo “kĩ thuật trồng cây vải” đọc kĩ trước nội dung bài sgk RÚT KINH NGHIỆM SAU TIẾT DẠY: ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. Tuần : NS: Tiết : ND: Bài : 9 I . Mục tiêu : Qua bài thực hành này hs phải -Biết được giá tri dinh dưỡng của quả vải , đặc điểm thực vật yêu cầu ngoại cảnh của cây vải . -Hiểu được các biện pháp kĩ thuật trong việc gieo trồng chăm sóc cây vải , thu hoạch ,bảo quản , chế biến -Yêu thích nghề trồng cây ăn vải . II . Chuẩn bị : Giáo viên : -Nghiên cứu sgk ,sgv và các tài liệu có liên quan -Tham khảo các tài liệu về kĩ thuật trồng cây vải -ĐDDH:Tranh ảnh về các giống vải phổ biến kĩ thuật trồng các cách nhân giống . - Các số liệu về sự phát triển của cây vải trong nước và địa phương Học sinh : Đọc và nghiên cứu kĩ nội dung sgk III. Tiến trình tổ chức dạy học : 1.Ổn định :1’ 2.KTBC: 6’ a. Nêu giá trị dinh dưỡng của quả nhãn , yêu cầu ngoại cảnh của cây nhãn . b. Trình bày kĩ thuật trồng và chăm sóc cây nhãn ? 3 .Bài mới : Giới thiệu bài :Ngoài cây nhãn thì cây vải cũng là loại cây ăn quả quý , cây vải có yêu cầu ngoại cảnh , kĩ thuật trồng và chăm sóc , thu hoạch bảo quản gần giống cây nhãn . Vậy kĩ thậut trồng cây vải như thế nào thì hôm nay cô sẽ hướng dẫn các em tìm hiểu bài tiếp theo : “Kĩthuật trồng cây vải”. Các em ghi tựa bài mới vào . HĐ CỦA THẦY HĐ CỦA TRÒ ¿ NỘI DUNG CẦN ĐẠT Hoạt động 1:Tìm hiểu giá trị dinh dưỡng của quả vải GV yc học sinh đọc phần thông tin sgk và trả lời câu hỏi H: Em hãy nêu giá trị của cây vải ? H: Khi ăn quả vải cung cấp cho con người dinh dưỡng nào ? H:Nêu lợi ích của cây vải ? GV theo dõi hs trả nhận xét và yc hs rút ra kết luận . GDMT: Ngoài các giá trị kinh tế Cây ăn quả còn có tác dụng lớn đến việc bảo vệ môi trường sinh thái như: làm sạch không khí ,giảm tiếng ồn , làm rừng phòng hộ , hàng rào chắn Hoạt động 2 :Tìm hiểu về đặc điểm thực vật và yêu cầu ngoại cảnh . -GV yêu cầu hs đọc phần thông tin sgk và trả lời các câu hỏi : H: Hãy tóm tắt đặtc điểm sinh vật của cây vải ? GV giải thích làm rõ các loại hoa . Hoa đực : cung cấp hạt phấn Hoa cái :có nhụy sau khi thụ tinh tạo thành quả , hạt .Đây là hoa đơn tính còn hoa lưỡng tính là trên 1 hoa có cả 2 nhụy . H: Điều kiện thời tiết nào sẽ thuận lợi cho việc thụ phấn , thụ tinh ở hoa vải H:So sánh với cây nhãn có điểm nào khác . -GV theo dõi hs trình bày nhận xét và yêu cầu hs tự rút ra kết luận _GV cung cấp :nhiệt độ và nước rất quan trọng ảnh hưởng rất lớn nhất là thời kì phân hóa mầm hoa cần nhiệt độ thấp dưới 13oC năm nào mùa năm nào mùa đông ít lạnh vải ra hoa kém Hoạt động 3: Tìm hiểu kĩ thuật trồng và chăm sóc cây vải GV yêu cầu hs đọc phần thông tin sgk H:Nếu 1 số vải trồng phổ biến hiện nay GV yêu cầu học sinh đọc phần thông tin sgk H:Nhân giống vải bằng những phương pháp nào ? Cho hs đọc phần thông tin sgk và yc hs quan sát bảng 6:Khoảng cách và mật độ cây và bảng 7 kích thước hố và khối lượng phân bón . H : Để trồng cây vải đúng kĩ thuật phải chú ý thực hiện những công việc gì ? H:Chăm sóc cây vải gồm những công việc gì ? GV theo dõi hs trả lời nhận xét GDMT: -Bón phân đúng yêu cầu kĩ thuật phân hữu cơ đã hoai mục , vùi trong đất tránh gây ô nhiễm môi trường . Bón thêm bùn kho , phù sa cung cấp dinh dưỡng cho cây và góp phần cải tạo đất Phủ rơm rạ hoặc các vật liệu khác quanh góc cây trồng xen cây ngắn ngày để giữ ẩm và hạn chế cỏ dại chống xói mòn đất -Trồng xen cây ngắn ngày để giữ ẩm và hạn chế cỏ dại chống xói mòn đất -Phòng trừ sâu bệnh kịp thời bằng các biện pháp tổng hợp , sử dụng thuốc hóa học đúng kĩ thuật để giảm ô nhiễm môi trường tránh gây độc cho người và động vật , đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm - sử dụng chất đều hòa sinh trưởng trong danh mục nhà nước cho phép , sử dụng đúng kĩ thuật Hoạt động 4:Tìm hiểu kĩ thuật thu hoạch , bảo quản , chế biến Gv yêu cầu hs đọc phần tyhông tin sgk và trả lời câu hỏi H:Kĩ thuật thu hoạch quả vải như thế nào ? H:Kĩ thuật bảo vệ quả vải như thế nào ? H:Nêu biện pháp chế biến quả vải _GV theo dõi hs trả lời nhận xét , và yêu cầu hs tự rút ra kết luận . GDMT: Thu hoạch phải đảm bảo thời gian cách li -Sử dụng chất bảo quản , chất phụ gia trong bảo quản và chế biến đúng quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm HS đọc phần thông tin sgk TL:Cung cấp đường , vitamin và chất khoáng TL:Là cho b óng mát , quả để ăn , mùa hoa nở nuôi ong mật thân cành lấy gỗ làm củi quả còn chế biến xuất khẩu HS rút ra kết luận vải là cây đặc sản của nhiều vùng miềm trên đất nước , có giá trị cao . Hs đọc phần thông tin sgk và trả lời các câu hỏi TL:Nhiệt độ thích hợp cao hơn , độ ẩm cần nhiều hơn ,là cây ưa ánh sáng mạnh -Nhiệt độ thích 24-29 oC -Độ ẩm không khí : 80 – 90% -Lượng mưa :1250mm/năm là cây chịu hạn Hs đọc phần thông tin sgk TL:Là vải chua , vải thiều TL: Phương pháp chiết và ghép là phổ biến TL: Chọn giống tốt , bón phân lót trước khi trồng , khoảng cách trồng 8-10cm gồm các công việc : Làm cỏ vun xới , bón phân thúc , tưới nước , tỉa cành , tạo hình phòng trừ sâu bệnh . TL: Thu hoạch đúng độ chínphải bảo quản tốt ,để lâu chất lượng quả giảm TL:Để nơi râm mát , tránh bị giập nát , bảo quản trong kho lạnh 2-3oC TL:Đóng hộp ,sấy khô , dùng làm vị thuốc chế biến món ăn I. Giá trị dinh dưỡng của cây vải : -Quả vải:Cung cấp vitamin,đường ,khoáng -Chế biến nước giải khát đóng hộp, xuất khẩu . -Vỏ , thân ,rễ làm nguyên liệu trong sản xuất công nghiệp -Hoa :là nguồn nuôi ong chất lượng cao -Còn là cây có bóng mát (tán lá sum suê), cây phủ xanh đồi núi trọc II. Đặc điểm thực vật và yêu cầu ngoại cảnh: 1. Đặc điểm thực vật : -Làcây gỗ lâu năm , rễ cọc. -Hoa:Có nhiều loại hoakác nhau : Hoa đực ,hoa cái và hoa lưỡng tính. 2. Yêu cầu ngoại cảnh : -Nhiệt độ thích 24-29 oC -Độ ẩm không khí : 80 – 90% -Lượng mưa :1250mm/năm là cây chịu hạn III . Kĩ thuật trồng và chăm sóc cây vải: 1. Một số giống cây vải : Vải chua , vải thiều và giống vải lai giữa vải chua và vải thiều . 2. Nhân giống cây : Phương pháp nhân giống phổ biến là chiết và ghép . 3. Trồng cây : -Thời vụ :Chỉ trồng được ở các tỉnh phía bắc vào vụ xuân và vụ thu -Phải đào hố và bón phân lót trước trồng -Khoảng cách :8m x10m . Chăm sóc : gồm các công việc : Làm cỏ vun xới , bón phân thúc , tưới nước , tỉa cành , tạo hình phòng trừ sâu bệnh . IV . Thu hoạch chế biến và bảo quản: -Thu hoạch :đúng độ chín phải bảo quản tốt để lâu , chất lượng quả bị giảm -Bảo quản :Để trong các dụng cụ chuyên dùng , tránh dập nát , để nơi râm mát hoặc trong kho lạnh với nhiệt độ 2-3oC -Chế biến: Đóng hộp ,sấy khô , dùng làm vị thuốc chế biến món ăn có giá trị dinh dưỡng cao 4. Tổng kết đánh giá : 6’ - GV cho hs đọc phần ghi nhớ cuối bài và trả lời câu hỏi . a. nêu giá trị của cây vải và các yêu cầu ngoại cảnh của cây vải b. Nêu kĩ thuật và chăm sóc cây vải c.Kĩ thuật , thu hoạch ,bảo quản chế quả vải như thế nào ? _Gv nhận xét về sự chuẩn bị ,thái độ học tập và rèn luyện của học sinh 5 .Hướng dẫn công việc ở nhà : 2’ -Học thuộc bài , trả lời các câu hỏi ở cuối bài -Chuẩn bị :Oån lại các bài đã học để 2 tiết sau tiến hành ôn tập RÚT KINH NGHIỆM SAU TIẾT DẠY: ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. Tuần : NS: Tiết : ND: I .Mục tiêu :Qua bài ôn tập giúp hs phải _Hệ thống hóa được những kiến thức về kĩ thuật trồng câu ăn quả _ Chỉ ra được nhữnh đặc điểm riêng biệt về kĩ thuật trồng cam , nhãn ,vải . . . _Phân biệt được quy trình sản xuất và quy trình trồng 1 loại cây ăn quả _Nắm được các khâu cơ bản các nội dung trồng từng khâu v
File đính kèm:
- De cong nghe 9 ky 2 co dap an.doc