Đề cương ôn tập kiểm tra học kỳ II năm học 2012-2013 môn Ngữ văn lớp 7

ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP KIỂM TRA HK2 – NĂM HỌC 2012-2013
MÔN NGỮ VĂN – LỚP 7
I. Văn bản : 
- Nắm lại khái niệm về tục ngữ. Các nhóm tục ngữ và nội dung của từng nhóm .
- Đọc lại các văn bản sau: Tinh thần yêu nước của nhân dân ta; Đức tính giản dị của Bác Hồ, Ý nghĩa của văn chương; Sống chết mặc bay.
+ Nắm vững tên tác giả , tác phẩm tương ứng.
+ Vài nét chính về tác giả, thể loại văn bản, giá trị nội dung nghệ thuật từng văn bản.
II. Tiếng Việt :
- Khái niệm và tác dụng câu rút gọn, câu đặc biệt. 
- Câu chủ động, câu bị động, cách biến đổi giữa hai kiểu câu.
- Trạng ngữ là gì? Các đặc điểm của trạng ngữ, Việc tách trạng ngữ thành câu riêng có tác dụng gì?
- Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu? Các trường hợp dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu? Mỗi trường hợp cho một ví dụ?
- Trình bày khái niệm về liệt kê và các kiểu liệt kê.
- Trình bày công dụng của dấu gạch ngang, dấu hai chấm, dấu chấm lửng, dấu chấm phẩy.
- Phân biệt dấu gạch ngang với dấu gạch nối.
III.Tập làm văn :
- Xem lại kiểu bài văn nghị luận giải thích, chứng minh.
- Nắm lại phương pháp làm một bài văn nghị luận giải thích, chứng minh.
 Một số đề tham khảo
Đề 1 : Tục ngữ có câu “Đói cho sạch , rách cho thơm”. Hãy giải thích câu tục ngữ và rút ra bài học về việc tu dưỡng đạo đức của mình.
*Gợi ý cơ bản:
 - Đói và rách tượng trưng cho cuộc sống nghèo nàn, vất vả. Trong hoàn cảnh đó, nhân cách con người dễ bị suy thoái. Bởi vậy, con người cần phải giữ phẩm giá trong sạch (bần hèn không sanh đạo tặc)
 - Câu tục ngữ thể hiện quan niệm sống của con người: Ngay thẳng, thật thà, tự trọng, trong sạch trong bất kì hoàn cảnh nào. Đó là sự tự khẳng định đề cao phẩm giá con người.
- Câu tục ngữ thể hiện quan niệm sống đúng đắn, tốt đẹp . Chúng ta nên học tập, kế thừa và phát huy đạo lí dân tộc.
Đề 2 : Ít lâu nay một số bạn trong lớp có phần lơ là học tập , em hãy viết một bài văn thuyết phục các bạn: “Nếu khi còn trẻ không chịu khó học tập thì lớn lên sẽ chẳng làm gì có ích.”
* Gợi ý cơ bản:
Vì sao con người phải học tập và học từ khi còn trẻ?
- Kiến thức nhân loại như đại dương bao la , sự hiểu biết của con người như giọt sương bé nhỏ.
 - Mỗi giây phút trôi qua , trên hành tinh có một phát minh ra đời . Con người luôn có nhu cầu tìm kiếm, khám phá.
- Tri thức mang đến cho con người muôn vàn lợi ích: tri thức làm ra tiền bạc, của cải vật chất cho bản thân, gia đình, xã hội (dẫn chứng).
- Người có tri thức là người được mọi người tôn trọng, xã hội tôn vinh.
- Người có học thì mới thành nhân.
Đề 3 : Hãy chứng minh câu tục ngữ “Uống nước nhớ nguồn” đã , đang và sẽ mãi mãi là đạo lí tốt đẹp của xã hội ta ngày nay .
*Gợi ý cơ bản: làm sáng tỏ các luận cứ sau;
 + Trong cuộc sống gia đình ( thái độ , tình cảm , việc làm của thế hệ sau đối với thế hệ trước).
 + Trong các hoạt động của nhà trường (toàn trường dối với lịch sử truyền thống của trường, của học sinh đối với thầy cô giáo…..).
 + Ngoài xã hội( kỉ niệm những ngày lịch sử, các hoạt động nhớ về cội nguồn , nhớ ơn các anh hùng liệt sĩ , các bà mẹ Việt Nam anh hùng…..).
Đề 4 : Nhân dân ta thường khuyên nhau :
 “ Anh em như chân với tay
 Rách lành đùm bọc , dở hay đỡ đần”
 Hãy giải thích ý nghĩa câu ca dao ?
*Gợi ý cơ bản:
 -Giải thích rõ:
 + Tay, chân là hai bộ phận không thể thiếu của một cơ thể con người. Gia đình cũng như một cơ thể hoàn chỉnh , trong đó anh em cũng như chân với tay .
 + Rách tượng trưng cho cuộc sống khó khăn , bất hạnh . Lành tượng trưng cho cuộc sống thuận lợi, hạnh phúc . Rách lành đùm bọc là anh em yêu thương nhau, người có giúp đỡ người thiếu .
 + Dở , hay nói về tính tình, phẩm chất con người . Dở hay đỡ đần là anh em người giỏi giúp người kém cùng tiến bộ.
- Những biểu hiện cuả tình anh em :
 + Luôn quan tâm đến đời sống tinh thần , tình cảm của nhau
 + Luôn cư xử đúng mực , nghiêm khắc nhưng không hắt hủi khi có người phạm sai lầm.
Đề 5 : 
Trong chương trình học ở lớp 7, em thích môn học nào nhất ? Em hãy giải thích vì sao mình lại thích môn học đó.
*Gợi ý: Trong chương trình giáo dục phổ thông, môn Ngữ văn đóng vai trò quan trọng (Luận điểm chính)
Gợi ý dàn ý 
Mở bài : Giới thiệu luận điểm cần chứng minh.
Thân bài: Nêu rõ vai trò quan trọng của môn Ngữ văn, bằng việc đưa ra các luận cứ sau :
+ Môn Ngữ văn	 cung	 cấp những hiểu biết về	 cuộc sống	 và con	 người ở các quốc gia, các thời đại.
( Dẫn chứng Một số tác phẩm văn học đã học.)
+ Môn Ngữ văn trau dồi những tình cảm cao đẹp: biết yêu thương, cảm thông với những cảnh đời bất hạnh, căm ghét cái ác.
(Dẫn chứng : Đời sống xung quanh)
+ Môn Ngữ văn cung cấp những kiến thức về tiếng Việt ; nâng cao kĩ năng sử dụng tiếng Việt trong khi nói và viết ; bồi dưỡng tình cảm quý trọng tiếng Việt.
(Dẫn chứng : quá trình học tập, sinh hoạt hàng ngày)
+ Kết bài : Khẳng định vai trò của môn Ngữ văn và khuyên bạn nên có thái độ học tập đúng.