Ôn tập hè Ngữ văn 7

¸c xa nhau, kh«ng liªn quan g× víi nhau.
- CÇn chó ý ®Õn ng÷ c¶nh ®Ó tr¸nh hiÓu sai nghÜa cña tõ hoÆc dïng tõ víi nghÜa n­íc ®«i do hiÖn t­îng ®ång ©m.
IV- Côm tõ: Thµnh ng÷
- Thµnh ng÷ lµ lo¹i côm tõ cè ®Þnh, biÓu thÞ mét ý nghÜa hoµn chØnh.
- NghÜa cña thµnh ng÷ cã thÓ b¾t nguån trùc tiÕp tõ nghÜa ®en cña c¸c tõ t¹o nªn nã nh­ng th­êng th«ng qua mét sè phÐp chuyÓn nghÜa nh­ Èn dô, so s¸nh.
- Thµnh ng÷ ng¾n gän, hµm sóc, cã tÝnh h×nh t­îng vµ tÝnh biÓu c¶m cao.
4. Củng cố.
Yêu cầu HS lấy VD...
5. Hướng dẫn về nhà.
- Xem lại nội dung đã ôn tập.
- Chuẩn bị bài tập.
Ngày soạn: 06/ 7/ 2013
Tiết 4	
«n tËp phÇn tiÕng viÖt (Tiếp).
I. Mục tiêu cần đạt.
- Củng cố và hệ thống hóa các kiến thức về TV HS đã học trong HKI lớp 7. 
- Rèn kĩ năng so sánh, phân tich.
- Giáo dục ý thức tự giác học tập.
II. Chuẩn bị.
1. GV: Soạn giáo án.
2. HS: Xem lại các kiến thức về TV đã học 
III. Các bước lên lớp.
1. Ổn định tổ chức.
2. Kiểm tra bài cũ. KT vở của một số HS.
3. Bài mới.
V- C¸c biÖn ph¸p tu tõ 
1. §iÖp ng÷
- Khi nãi hoÆc viÕt, ng­êi ta cã thÓ dïng biÖn ph¸p lÆp l¹i tõ ng÷, c©u ®Ó lµm næi bËt ý, g©y c¶m xóc m¹nh. C¸ch lÆp l¹i nh­ vËy gäi lµ phÐp ®iÖp ng÷.
- C¸c d¹ng ®iÖp ng÷:
+ §iÖp ng÷ c¸ch qu·ng.
+ §iÖp ng÷ nèi tiÕp
+ §iÖp ng÷ chuyÓn tiÕp (®iÖp ng÷ vßng)
2. Ch¬i ch÷
- Ch¬i ch÷ lµ lîi dông ®Æc s¾c vÒ ©m, vÒ nghÜa cña tõ ®Ó t¹o s¾c th¸i dÝ dám hµi h­íc lµm cho c©u v¨n hÊp dÉn vµ thó vÞ.
- C¸c lèi ch¬i ch÷:
+ Dïng tõ ®ång ©m.
+ Dïng lèi nãi tr¹i ©m.
+ Dïng c¸ch ®iÖp ©m.
+ Dïng lèi nãi l¸i.
+ Dïng tõ tr¸i nghÜa, ®ång nghÜa, gÇn nghÜa.
B/ Bµi tËp.
Bµi 1: 
a) X¸c ®Þnh c¸c tõ ghÐp,tõ l¸y,tõ tr¸i nghÜa ,thµnh ng÷ trong bµi th¬ sau ?
Qu¶ cau nho nhá miÕng trÇu h«i
Nµy cña Xu©n H­¬ng ®· quÖt råi
Cã ph¶i duyªn nhau thêi th¾m l¹i
§õng xanh nh­ l¸ b¹c nh­ v«i.
b) X¸c ®Þnh tõ ghÐp vµ tõ l¸y trong ®o¹n v¨n sau
Cèm lµ thøc quµ riªng biÖt cña ®Êt n­íc, lµ thøc d©ng cña nh÷ng ®ång lóa b¸t ng¸t xanh, mang trong h­¬ng vÞ tÊt c¶ c¸i méc m¹c, gi¶n dÞ vµ thanh khiÕt cña ®ång quª néi cá An Nam. Ai ®· nghÜ ®Çu tiªn dïng cèm ®Ó lµm quµ sªu tÕt. Kh«ng cßn g× hîp h¬n víi sù v­¬ng vÝt cña t¬ hång, thøc quµ trong s¹ch, trung thµnh nh­ c¸c viÖc lÔ nghi.
Bµi 2: 
a) T×m c¸c yÕu tè H¸n ViÖt cã nghÜa t­¬ng ®­¬ng víi c¸c tõ sau:
	sãng: ba	dª: s¬n	nói: s¬n	giã: phong
	m­a: vò	löa: háa	cha: phô	mÑ: mÉu
	anh: huynh	em trai: ®Ö	con: tö	ch¸u: t«n
	trªn: th­îng	d­íi: h¹	bªn ph¶i: h÷u	bªn tr¸i: t¶
	dµi: tr­êng	ng¾n:	®o¶n	nÆng:	nhÑ: khinh
b) So s¸nh c¸c cÆp tõ ng÷ sau:
	 A	 B
	phi c¬	m¸y bay
	phi tr­êng	s©n bay
	¸i quèc	yªu n­íc
	thi sÜ	nhµ th¬
	hiÖu triÖu	kªu gäi
	thuû qu©n lôc chiÕn	lÝnh thuû ®¸nh bé
	cao x¹ ph¸o	ph¸o cao x¹
	®oµn tr­ëng	tr­ëng ®oµn
* Yªu cÇu:
+ C¸c tõ ng÷ ë nhãm A kh¸c tõ ng÷ t­¬ng øng ë nhãm B nh­ thÕ nµo vÒ mÆt cÊu t¹o?
+ HiÖn nay, trong giao tiÕp, ng­êi ta th­êng dïng tõ ng÷ ë nhãm A hay nhãm B? T¹i sao?
Bµi 3: Cho c¸c nhãm tõ ®ång nghÜa sau:
a) §éc ¸c, hung ¸c, tµn ¸c, ¸c, d÷, hung, 
b) §¸nh, phang, quËt, phÕt, ®Ëp, ®¶
c) Sî, kinh, khiÕp, h·i, sî h·i, kinh sî, kinh h·i, kinh hoµng, 
* T×m nÐt nghÜa chung cña mçi nhãm tõ.
* §Æt c©u víi mét tõ trong mét nhãm vµ thö thay thÕ b»ng c¸c tõ kh¸c trong nhãm.
Bµi 4: Mçi vÝ dô sau cã g× ®Æc biÖt trong c¸ch sö dông tõ?
a) Tha ph­¬ng mong ®­îc håi h­¬ng
VÒ quª t×nh c¶m th©n th­¬ng d¹t dµo.
Th­¬ng nhau t×nh nghÜa ®ång bµo
Ng­êi cïng mét bäc lÏ nµo ghÐt nhau
Em mua mét qu¶ ®Þa cÇu
Tr¸i ®Êt thu nhá t« mµu ®Ñp t­¬i
Tri thøc vèn quý ai ¬i
N©ng cao hiÓu biÕt mäi ng­êi mª say
T×nh th©n huynh ®Ö vui vÇy
Anh em ruét thÞt th¸ng ngµy bªn ta
Tr­êng Sa cã c©y phong ba
V­ît sãng giã cµnh v­¬n xa gi÷a trêi
Nh÷ng ai chÝnh trùc ë ®êi
ThËt thµ ngay th¼ng nhiÒu ng­êi mÕn yªu
b) Sèng ®ôc sao b»ng th¸c trong
TrÎ cËy cha giµ cËy con cña m×nh
Giµy thõa guèc thiÕu míi xinh
Thãi ®êi giµu träng khã khinh thÊy buån
Quen tay mÒn n¾n r¾n bu«ng
Nã ló cã chó nã kh«n h¬n ng­êi
Yªu cho vät ghÐt cho ch¬i
Gian th­¬ng ®ong ®Çy b¸n v¬i thªm lêi
§­îc lßng ®Êt mÊt lßng ng­êi
Lªn xe xuèng ngùa c¶ ®êi th¶nh th¬i
KÝnh trªn nh­êng d­íi b¹n ¬i
Vông chÌo khÐo chèng t¹m thêi còng xong
MÐo mã cã cßn h¬n kh«ng
NhiÒu lo d¹ Ýt lo lßng chí quªn
GÆp nhau tr­íc l¹ sau quen
Gi÷ cho trong Êm ngoµi ªm thuËn hoµ.
Bµi 5: T×m vµ gi¶i nghÜa c¸c thµnh ng÷ trong bµi v¨n vÇn sau:
Gµ quÌ ¨n quÈn cèi xay
Tr«ng gµ hãa cuèc ng­êi say m¾t mê
ThÞt ngon c¸ c¶, gµ t¬
MÑ gµ con vÞt ®øng chê bê ao
Gµ nhµ béi mÆt ®¸ nhau
Trãi gµ kh«ng chÆt søc ®©u b»ng ng­êi.
Bót sa gµ chÕt râ råi
Mét tiÒn gµ ba tiÒn thãc hái lêi ®­îc ch¨ng?
Gµ ®Î côc t¸c Çm Çm
Chuång gµ h­íng ®«ng c¸i l«ng kh«ng cßn
C¶m th­¬ng gµ trèng nu«i con
Cßn gµ trèng m¸i th× cßn gµ t¬
Tøc nhau tiÕng g¸y ai ­a?
Bµi 6: 
a) Ph©n tÝch c¸c ®iÖp ng÷ theo nh÷ng yªu cÇu sau:
X¸c ®Þnh tõ ng÷ lÆp l¹i.
D¹ng ®iÖp ng÷
T¸c dông cña ®iÖp ng÷
 * Con ®ß víi gèc c©y ®a
 C©y ®a mu«n thuë ch¼ng xa con ®ß
 * Ngµy ngµy em ®øng em tr«ng
Tr«ng non non khuÊt tr«ng s«ng s«ng dµi
 Tr«ng m©y m©y kÐo ngang trêi
 Tr«ng tr¨ng tr¨ng khuyÕt tr«ng ng­êi ng­êi xa.
b) §iÒn c¸c ®iÖp ng÷ vµo chç trèng trong bµi ca dao sau:
Kh¨n th­¬ng nhí ai?
Kh¨n r¬i xuèng ®Êt
 th­¬ng nhí ai?
Kh¨n v¾t lªn vai
...?
Kh¨n chïi n­íc m¾t
§Ìn 
Mµ ®Ìn ch¼ng t¾t?
M¾t ........................
M¾t kh«ng ngñ yªn ?
Bµi 7: X¸c ®Þnh c¸c lèi ch¬i ch÷ trong nh÷ng vÝ dô sau:
a) ThÊy tÊm biÓn ghi: “HÕt lßng phôc vô kh¸ch hµng”, mét vÞ kh¸ch thö vµo ¨n. Ngåi mét lóc, kh¸ch kh«ng thÊy ai ®Õn hái, bùc m×nh nãi víi «ng chñ:
- ¤ng kh«ng nªn treo tÊm biÓn nµy ®Ó bÞp kh¸ch hµng.
- Th­a «ng, chóng t«i ®©u d¸m. Qu¶ thùc lµ cöa hµng ®· hÕt lßng, dåi, tiÕt canh c¶ råi ¹!
b) Lµng xa cho chÝ xãm gÇn
 MÕn yªu tr¨m v¹n m¸i nhµ l¹ quen.
c) Phu lµ chång, phô lµ vî, v× vî, chång ph¶i ®i phu.
d) * Con kiÕn ®Êt leo c©y thôc ®Þa
Con ngùa trêi ¨n cá chØ thiªn
Chµng mµ ®èi ®­îc g¸i thuyÒn quyªn theo vÒ
* Con r¾n mµ lÆn qua xµ
 Con gµ mµ mæ b«ng kª
 Chµng ®· ®èi ®­îc thiÕp ph¶i vÒ h«m nay.
e) §Çu xu©n ThÕ L÷ s¾m hai thø lÔ: mét qu¶ lª t©y vµ mét qu¶ Lª Ta
g) RÇu rÜ r©u ria ra rËm r¹p
 Rê r©u r©u rông, rê rón rón rung rinh.
h) KiÕn ®Ëu cµnh cam bß quÊn quýt. Ngùa vÒ lµng B­ëi ch¹y lanh chanh.
§Þnh h­íng lêi gi¶i:
Bµi 1: 
a) - Tõ ghÐp: qu¶ cau, miÕng trÇu, Xu©n H­¬ng, ph¶i duyªn
 - Tõ l¸y: nho nhá
 - Tõ tr¸i nghÜa: th¾m- b¹c
 - Thµnh ng÷: b¹c nh­ v«i
b) - Tõ ghÐp: riªng biÖt, ®Êt n­íc, h­¬ng vÞ, gi¶n dÞ, thanh khiÕt, ®ång quª, néi cá, ®Çu tiªn, t¬ hång, trong s¹ch, trung thµnh, lÔ nghi.
 - Tõ l¸y: b¸t ng¸t, méc m¹c, v­¬ng vÝt	
Bµi 2: 
b) + C¸c tõ ë nhãm A kh¸c c¸c tõ t­¬ng øng ë nhãm B lµ :
C¸c tõ ë nhãm A ®­îc cÊu t¹o b»ng c¸c yÕu tè H¸n ViÖt, cßn c¸c tõ ë nhãm B ®­îc cÊu t¹o bëi c¸c tiÕng tiÕng ViÖt. TrËt tù c¸c yÕu tè ë nhãm A ®­îc s¾p xÕt theo trËt tù trong tiÕng H¸n (yÕu tè chÝnh cã thÓ ®øng tr­íc hoÆc ®øng sau), cßn trËt tù c¸c tiÕng trong mçi tõ ë nhãm B lµ theo trËt tù s¾p xÕp trong tiÕng ViÖt (tiÕng chÝnh lu«n ®øng tr­íc)
+ HiÖn nay, trong giao tiÕp ng­êi ta th­êng sö dông c¸c tõ ë nhãm b v× chóng dÔ hiÓu, phï hîp víi hoµn c¶nh giao tiÕp
Bµi 3: 
* NÐt nghÜa chung cña mçi nhãm tõ :
Nhãm a: TÝnh chÊt tiªu cùc cña con ng­êi trong quan hÖ víi ng­êi kh¸c.
Nhãm b: Ho¹t ®éng- cña con ng­êi- b»ng tay hoÆc ph­¬ng tiÖn- t¸c ®éng ®Õn ®èi t­îng A lµm cho A ë t×nh tr¹ng B
Nhãm c: Tr¹ng th¸i- tiªu cùc- cña con ng­êi tr­íc søc m¹nh h÷u h×nh hoÆc v« h×nh nµo ®ã.
* HS tù ®Æt c©u....
Bµi 4: 
a) Trong mçi cÆp c©u th¬ lôc b¸t ®Òu cã c¸c cÆp tõ H¸n ViÖt vµ thuÇn ViÖt cïng nghÜa:
	+ håi h­¬ng = vÒ quª	+ ®ång bµo = cïng (mét) bäc
	+ ®Þa cÇu = tr¸i ®Êt	+ tri thøc = hiÓu biÕt
	+ huynh ®Ö = anh em	+ phong ba = sãng giã
	+ chÝnh trùc = ngay th¼ng
b) Trong mçi dßng cã sö dông cÆp tõ tr¸i nghÜa
	+ sèng ®ôc >< giµ
	+ thõa >< khinh..
Bµi 6:
a) X¸c ®Þnh ®iÖp ng÷ theo yªu cÇu
* VÝ dô 1: Tõ ng÷ lÆp l¹i: Con ®ß  c©y ®a
 	 C©y ®a  con ®ß
	- D¹ng ®iÖp ng÷: §iÖp ng÷ vßng trßn vµ cÆp ®«i chÐo
	- T¸c dông: Mang tÝnh chÊt Èn dô, thÓ hiÖn sù g¾n bã thuû chung gi÷a khÎ ë ng­êi ®i.
* VÝ dô 2: §iÖp tõ “tr«ng” 6 lÇn
	- §iÖp phøc hîp: ngang, däc, vßng trßn
	- T¸c dông: ThÓ hiÖn sù mong ®îi thiÕt tha
b) Tõ ng÷ cÇn ®iÒn vµo nh÷ng chç trèng trong bµi ca dao lµ: Kh¨n, Kh¨n th­¬ng nhí ai, th­¬ng nhí ai, th­¬ng nhí ai.
Bµi 7: X¸c ®Þnh lèi ch¬i ch÷
a) lßng (lßng ng­êi, t×nh c¶m con ng­êi)
 lßng (lßng lîn- mãn ¨n cña ng­êi ViÖt Nam) " ch¬i ch÷ ®ång ©m
b) Ch¬i ch÷ b»ng c¸ch dïng tõ tr¸i nghÜa:
	+ gÇn >< xa " tõ tr¸i nghÜa ®i ®«i thµnh tõng cÆp t¸ch biÖt
	+ l¹ >< quen " tõ tr¸i nghÜa ®i ®«i nh­ tõ ghÐp.
c) Phu = chång, phu = ®i phu, ®i lÝnh " ch¬i ch÷ ®ång ©m
d) ch¬i ch÷ ®ång nghÜa
	®Êt = ®Þa	thiªn = trêi
	R¾n = xµ	gµ = kª
e) Ch¬i ch÷ b»ng c¸ch nãi l¸i
Thø LÔ cã hai bót danh: ThÕ L÷ vµ Lª Ta. Thø LÔ nãi l¸i lµ ThÕ L÷
g) Ch¬i ch÷ b»ng c¸ch ®iÖp phô ©m ®Çu “r”
h) Ch¬i ch÷ b»ng liªn t­ëng cïng tr­êng nghÜa: cam, quýt, b­ëi, chanh " c¸c lo¹i qu¶ cïng hä.
4. Củng cố.
Yêu cầu HS lấy VD...
5. Hướng dẫn về nhà.
- Nắm vững nội dung ôn tập.
- Hoàn thiện các bài tập.
- Xem phần TLV đã học ở HKI.
==========================
Ngày soạn: 10/ 7/ 2013
Tiết 5	
«n tËp v¨n biÓu c¶m
I. Mục tiêu cần đạt.
- Củng cố và hệ thống hóa các kiến thức về Văn biểu cảm HS đã học. 
- Rèn kĩ năng biểu cảm cho HS.
 - Giáo dục ý thức tự giác học tập.
II. Chuẩn bị.
1. GV: Soạn giáo án.
2. HS: Xem lại các kiến thức về Văn biểu cảm đã học 
III. Các bước lên lớp.
1. Ổn định tổ chức.
2. Kiểm tra bài cũ. KT vở của một số HS.
3. Bài mới.
I- LÝ thuyÕt
1. ThÕ nµo lµ v¨n biÓu c¶m
- V¨n biÓu c¶m lµ v¨n b¶n viÕt ra nh»m biÓu ®¹t t×nh c¶m, c¶m xóc, sù ®¸nh gi¸ cña con ng­êi ®èi víi thÕ giíi xung quanh.
- V¨n b¶n biÓu c¶m cßn gäi lµ v¨n tr÷ t×nh bao gåm c¸c thÓ lo¹i v¨n häc sau: Th¬ tr÷ t×nh, ca dao tr÷ t×nh, tuú bót, 
- T×nh c¶m trong v¨n biÓu c¶m th­êng lµ nh÷ng t×nh c¶m ®Ñp, thÊm nhuÇn t­ t­ëng nh©n v¨n.
- Ngoµi c¸ch biÓu c¶m trùc tiÕp nh­ tiÕng kªu, lêi than, v¨n biÓu c¶m cßn sö dông c¸c biÖn ph¸p tù sù, miªu t¶ ®Ó khªu gîi t×nh c¶m. (L­u ý: Tù sù vµ miªu t¶ ë ®©y nh»m kh¬i gîi c¶m xóc, do c¶m xóc chi phèi chø kh«ng nh»m muc ®Ých kÓ chuyÖn hay miªu t¶ ®Çy ®ñ sù viÖc, phong c¶nh)
2. §Æc ®iÓm cña v¨n biÓu c¶m
- Mçi bµi v¨n biÓu c¶m tËp trung biÓu ®¹t mét t×nh c¶m chñ yÕu.
- T×nh c¶m ph¶i râ rµng, ch©n thùc.
- Cã thÓ biÓu c¶m trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp.
- Bµi v¨n biÓu c¶m th­êng cã bè côc ba phÇn:
+ Më bµi: Giíi thiÖu ®èi t­îng biÓu c¶m.
+ Th©n bµi: Tr×nh bµy nh÷ng t×nh c¶m, c¶m xóc do ®èi t­îng gîi lªn
+ KÕt bµi: Ên t­îng chung vÒ ®èi t­îng.
3. C¸c d¹ng bµi v¨n biÓu c¶m th­êng gÆp
- BiÓu c¶m vÒ vËt
- BiÓu c¶m vÒ ng­êi
- BiÓu c¶m vÒ mét t¸c phÈm v¨n häc
4. C¸ch lµm bµi v¨n biÓu c¶m 
a) C¸c b­íc lµm bµi v¨n biÓu c¶m lµ: T×m hiÓu ®Ò vµ t×m ý " LËp dµn ý " ViÕt bµi " Söa ch÷a
b) Mét sè chó ý khi lµm bµi v¨n biÓu c¶m vÒ sù vËt, con ng­êi
- X¸c ®Þnh râ nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña vËt (ng­êi) ®ã.
- §Æt vËt trong nh÷ng hoµn c¶nh kh¸c nhau ®Ó h×nh dung râ rµng vÒ vËt (ng­êi): qu¸ khø, hiÖn t¹i, t­¬ng lai.
- X¸c ®Þnh râ th¸i ®é, t×nh c¶m cña m×nh víi vËt (ng­êi). Mçi ®Æc ®iÓm cña vËt (ng­êi), mçi thêi ®iÓm xuÊt hiÖn cña vËt (ng­êi) mang l¹i cho em c¶m xóc g×. Trong bµi lµm cÇn chó ý thÓ hiÖn nh÷ng cung bËc t×nh c¶m, tr¹ng th¸i c¶m xóc kh¸c nhau th× bµi viÕt míi sinh ®éng.
- G¾n liÒn vËt (ng­êi) ®ã víi mét kØ niÖm s©u s¾c cña m×nh, kØ niÖm vÒ ng­êi th©n. Tõ ®ã më réng c¶m xóc vÒ vËt, lµm cho vËt cã t©m hån.
c) Mét sè chó ý khi lµm bµi v¨n biÓu c¶m vÒ sù vËt, con ng­êi
- Muèn ph¸t biÓu ®­îc c¶m nghÜ ®èi víi t¸c phÈm v¨n häc, tr­íc hÕt ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc nh÷ng nÐt næi bËt cña t¸c phÈm v¨n häc ®ã.
- C¶m nghÜ vÒ t¸c phÈm v¨n häc ph¶i b¾t nguån tõ t¸c phÈm v¨n häc vµ sù suy nghÜ, c¶m thô cña ng­êi ®äc vÒ t¸c phÈm. Nh÷ng c¶m nghÜ Êy cã thÓ cô thÓ nh­ sau :
+ C¶m xóc vÒ c¶nh, vÒ ng­êi
+ C¶m xóc vÒ t©m hån con ng­êi, sè phËn con ng­êi trong t¸c phÈm.
+ C¶m xóc vÒ vÎ ®Ñp cña ng«n tõ
+ C¶m xóc vÒ t­ t­ëng cña t¸c phÈm
4. Củng cố.
Bµi v¨n tham kh¶o
Bµi 1: C¶m xóc khi mïa thu vÒ
 (§µo ThÞ YÕn)
Nµo cïng ®iÓm nhÞp thêi gian. Xu©n sang r¹ng ngêi, n¸o nøc. HÌ ®Õn víi nh÷ng say mª ch¸y báng. Vµ mét sím mai kia, lßng ta chît thÊy båi håi, xao xuyÕn, khi nh×n lªn bÇu trêi trong xanh, khi nhËn ra nh÷ng tia n¾ng Êm ¸p, rùc rì mµ ch¼ng chót chãi chang. Vµ ta chît oµ ra: Thu vÒ.
Mïa thu vÒ! DÞu dµng vµ ªm ¸i. Ch¼ng hÑn tr­íc, cø khiÕn ng­êi ta bÊt ngê. H÷u ThØnh thËt tinh tÕ khi diÔn t¶ c¸i bÊt ngê Êy cña mïa thu:
	Bçng nhËn ra ®· vÒ.
	(Sang thu - H÷u ThØnh)
Thu vÒ víi nhµ th¬ lµ h­¬ng th¬m cña æi chÝn quyÖn trong giã se vµ s­¬ng chïng ch×nh. Cßn víi t«i, mét con bÐ míi lín, thu ®Õn trong t«i, ®äng l¹i n¬i t«i gi¶n ®¬n l¾m.
Thu sang trªn cµnh l¸, thu chên vên trªn nh÷ng khãm hoa. Thu ®Ëu trªn nh÷ng chïm qu¶ ph­îng dµi dµi, thon thon. Thu phiªu diªu víi h­¬ng cèm thoang tho¶ng bay trong giã heo may se l¹nh. Vµ b¹n biÕt kh«ng, mïa thu víi chóng t«i qu¶ lµ thiªn ®­êng víi nh÷ng trß ch¬i. Ch¼ng cßn ph¶i e sî c¸i n¾ng chãi chang cña mïa h¹, c¨ng lång ngùc hÝt vµo c¸i h­¬ng ngät lµnh thanh khiÕt cña giã quª, chóng t«i ch¬i th¶ diÒu. Nh÷ng c¸nh diÒu bao nhiªu lµ mµu s¾c, bao nhiªu lµ h×nh vÎ cø chÊp chíi bay l­în trªn bÇu xanh th¾m. Tuæi häc trß lu«n trµn ®Çy méng ­íc. Vµ nh÷ng méng ­íc Êy, chóng t«i göi vµo nh÷ng c¸nh diÒu. "DiÒu ¬i bay lªn, bay lªn thËt cao. DiÒu ¬i bay ®i, bay ®i thËt xa. BÇu trêi xanh vÉy gäi niÒm m¬ ­íc kh¸t khao". T«i vÉn h¸t bµi ca Êy vµ thÇm nhñ: mét ngµy nµo ®ã, m×nh còng nh­ c¸nh diÒu kia, bay lªn thËt cao, bay ®i thËt xa trªn bÇu trêi non n­íc. 
Cã chiÒu th¬ thÈn trªn c¸nh ®ång thu thanh b×nh, t«i chît ch¹nh lßng nghÜ ®Õn nh÷ng th¸ng n¨m ®¹n bom ¸c liÖt. T«i thæn thøc nhí ®Õn c¸c liÖt sÜ ®· ng· xuèng m¶nh ®Êt nµy, m¸u x­¬ng c¸c anh ®· lµm nªn hoµ b×nh cho ngµy h«m nay t«i vµ b¹n tËn h­ëng. Mïa thu ®Ñp h¬n, ®¸ng quý, ®¸ng tr©n träng h¬n lµ v× thÕ.
Thu sang, m­a ng©u r¶ rÝch. Nh÷ng sîi m­a miªn man gîi nh¾c c©u chuyÖn t×nh Ng­u Lang, Chøc N÷. Nh÷ng bong bãng m­a vì tan trong mét c©u ca dao n·o nïng:
	Trêi m­a bong bãng con ë víi ai
T«i l¹i nhí ®Õn ng­êi mÑ yªu con:
Giã mïa thu  võa n¨m.
T«i th­¬ng l¾m mÑ t«i gÇy gß víi m¸i tãc mçi thu vÒ l¹i thªm nhiÒu sîi b¹c. Mét chiÒu thu, t«i ngåi nhæ tãc tr¾ng cho mÑ, c¶m gi¸c b×nh yªn biÕt mÊy. ¦íc g× thêi gian ®õng tr«i n÷a, ®Ó mÑ con t«i m·i bªn nhau trong chiÒu thu chan chøa n¾ng vµng.
Mïa thu lµ h×nh ¶nh mÑ s¾p nh÷ng tr¸i hång, tr¸i b­ëi ngät lÞm lªn m©m ngò qu¶ trong ®ªm trung thu trµn trÒ h¹nh phóc. Gi©y phót Êy ngät ngµo, ªm ¸i xiÕt bao!
Thu vÒ, c¸c c« cËu häc trß l¹i n« nøc ®ãn ngµy khai tr­êng. Víi t«i, mïa thu lµ mïa nh÷ng ­íc m¬ tuæi th¬ to¶ s¸ng. TiÕng trèng tr­êng vang lªn rén r· thóc giôc. §ã lµ lóc häc sinh b­íc vµo mét thÕ giíi tuyÖt vêi - thÕ giíi cña khoa häc vµ tri thøc, thÕ giíi trµn ®Çy h¹nh phóc, niÒm vui. Vµ t«i ®ang ë trong thÕ giíi tuyÖt vêi Êy. §ã lµ ®iÒu k× diÖu nhÊt mµ mïa thu ®em l¹i cho mçi chóng ta.
Thu thËt diÖu k×. T«i qu¶ thùc rÊt may m¾n khi cã thÓ c¶m nhËn ®­îc nh÷ng vÎ ®Ñp cña mïa thu. Nh­ng thËt xãt xa biÕt mÊy, bªn c¹nh t«i cßn biÕt bao b¹n nhá kh«ng thÓ c¶m nhËn trän vÑn vÎ ®Ñp cña cuéc ®êi. §ã lµ nh÷ng em khiÕm thÞ, ®ã lµ nh÷ng em khiÕm thÝnh, C¸c em kh«ng thÓ nh×n ®­îc, kh«ng thÓ nghe ®­îc nh÷ng h×nh ¶nh, nh÷ng giai ®iÖu mïa thu. T«i ®· tõng xem mét th«ng ®iÖp trªn ti vi, mét em bÐ khuyÕt tËt ®· nãi, bËp bÑ th«i: "Bè mÑ ¬i, con muèn ®i häc". Em còng muèn hoµ víi cuéc sèng, hoµ vµo mïa thu tuyÖt vêi. T«i nghe mµ r­ng r­ng n­íc m¾t. 
Mïa thu yªu dÊu! Thu m¬n man trong xóc c¶m. Thu mªnh m«ng trong suy t­ëng. Mét nèt trÇm xao xuyÕn trong b¶n giao h­ëng bèn mïa. Thu ¬i, lµm sao cã thÓ viÕt hÕt nh÷ng rung ®éng d¹t dµo trong t«i. T«i muèn chia sÎ nh÷ng c¶m xóc Êy cho c¶ ®Êt trêi, cho hÕt th¶y mäi ng­êi.	
Bµi 2: Mïa thu vµ mÑ
	(L­¬ng §×nh Khoa)
MÑ gom l¹i tõng tr¸i chÝn trong v­ên
Råi rong ruæi trªn nÎo ®­êng lÆng lÏ
¤i, nh÷ng tr¸i hång, na, æi, thÞ 
Cã ngät ngµo n¨m th¸ng mÑ ch¾t chiu!
Con nghe mïa thu väng vÒ nh÷ng th­¬ng yªu
Giät må h«i r¬i trong chiÒu cña mÑ
N¾ng mong manh ®Ëu bª thËt khÏ
§«i vai gÇy nghiªng nghiªng!
Heo may thæi xao x¸c trong ®ªm
Kh«ng gian lÆng im 
Con ch¼ng thÓ chîp m¾t
MÑ trë m×nh trong tiÕng ho thao thøc
S­¬ng v« t×nh ®Ëu trªn m¾t r­ng r­ng!
5. Hướng dẫn về nhà.
- Nắm vững nội dung ôn tập.
- Biểu cảm về loài vật em yêu.
Ngày soạn: 10/ 7/ 2013
Tiết 6	
«n tËp v¨n biÓu c¶m (Tiếp).
I. Mục tiêu cần đạt.
- Củng cố và hệ thống hóa các kiến thức về Văn biểu cảm HS đã học. 
- Rèn kĩ năng biểu cảm cho HS.
 - Giáo dục ý thức tự giác học tập.
II. Chuẩn bị.
1. GV: Soạn giáo án.
2. HS: Xem lại các kiến thức về Văn biểu cảm đã học 
III. Các bước lên lớp.
1. Ổn định tổ chức.
2. Kiểm tra bài cũ. KT vở của một số HS.
3. Bài mới.
II- Bµi tËp
Bµi 1:
 Nh©n sù viÖc bÞ mÊt con chã th©n yªu cña m×nh, thÇn ®ång th¬ TrÇn §¨ng Khoa ®· viÕt bµi th¬ “Sao kh«ng vÒ Vµng ¬i!”, trong ®ã cã ®o¹n nh­ sau:
H«m nay tao bçng thÊy
C¸i cæng réng thÕ nµy
V× kh«ng thÊy bãng mµy
N»m chê tao tr­íc cöa
Kh«ng nghe tiÕng mµy sña
Nh­ nh÷ng buæi tr­a nµo
Kh«ng thÊy mµy ®ãn tao
C¸i ®u«i vµng ngo¸y tÝt
C¸i mòi ®en khÞt khÞt
Mµy kh«ng b¾t tay tao
Tay tao buån lµm sao!
Sao kh«ng vÒ h¶ chã
Nghe bom th»ng MÜ næ
Mµy bá ch¹y ®i ®©u?
Tao chê mµy ®· l©u
C¬m phÇn mµy ®Ó cöa
Sao kh«ng vÒ h¶ chã?
Tao nhí mµy l¾m ®ã
Vµng ¬i lµ Vµng ¬i ! 
a) §©y lµ ®o¹n th¬ ®­îc viÕt theo ph­¬ng thøc biÓu ®¹t chÝnh nµo?
	A- ThuyÕt minh	C- Miªu t¶
	B- Tù sù	D- BiÓu c¶m
b) Trong ®o¹n th¬, t¸c gi¶ sö dông biÖn ph¸p tu tõ nghÖ thuËt chÝnh nµo? T¸c dông cña biÖn ph¸p tu tõ Êy?
c) NÕu ®©y lµ mét v¨n b¶n biÓu c¶m, h·y chØ ra c©u th¬ nµo biÓu c¶m trùc tiÕp, c©u th¬ nµo biÓu c¶m gi¸n tiÕp. Nªu t×nh c¶m cña ng­êi viÕt qua ®o¹n th¬
d) BiÓu c¶m vÒ mét con vËt nu«i.
Bµi 2: H·y ph¸t biÓu c¶m nghÜ cña em vÒ bµi "Bµi ca C«n S¬n” cña NguyÔn Tr·i hoÆc “B¹n ®Õn ch¬i nhµ” cña NguyÔn KhuyÕn.
§Þnh h­íng lêi gi¶i:
Bµi 1: 
a) §o¹n th¬ ®­îc viÕt theo ph­¬ng thøc biÓu ®¹t chÝnh lµ biÓu c¶m
b) Trong ®o¹n th¬, t¸c gi¶ sö dông biÖn ph¸p tu tõ chÝnh lµ nh©n ho¸, thÓ hiÖn qua c¸ch x­ng h«: tao - mµy; qua c¸ch miªu t¶ nh÷ng hµnh ®éng cña con Vµng víi cËu bÐ Khoa: n»m chê, ®îi, b¾t tay
T¸c dông: H×nh ¶nh con chã Vµng thËt gÇn gòi, nh­ cã hån ng­êi, th©n thiÕt víi nhµ th¬ nh­ ng­êi b¹n tri kØ. Qua ®ã, ta thÊy ®­îc t×nh yªu cña nhµ th¬ dµnh cho con vËt nµy thËt s©u s¾c.
§Æt trong hoµn c¶nh ra ®êi cña bµi th¬: n¨m 1967, khi giÆc mÜ x©m l­îc n­íc ta th× bµi th¬ ®· nhen nhãm, kh¬i dËy lßng c¨m giËn kÎ thï tµn ¸c g©y ®au th­¬ng cho d©n lµnh, cho c¶ loµi vËt
4. Củng cố.
Cã ng­êi nãi: Ng­êi ta cã thÓ lµm bµi v¨n khãc b¹n v× ng­êi b¹n ®· chÕt, chø kh«ng ai lµm bµi v¨n khãc tói tiÒn v× tói tiÒn bÞ mÊt c¾p. Theo em, nãi nh­ vËy cã ®óng kh«ng? V× sao?
5. Hướng dẫn về nhà.
- Nắm vững nội dung ôn tập.
- Hoàn thiện các bài tập.
- Xem phần VB đã học ở HKII.
==========================
Ngày soạn: 17/ 7/ 2013
Tiết 7
«n tËp phÇn v¨n (Tiếp)
I. Mục tiêu cần đạt.
- Củng cố và hệ thống hóa các văn bản Ngữ văn HS đã học trong HKII lớp 7. 
- Rèn kĩ năng so sánh, phân tich.
- Giáo dục ý thức tự giác học tập.
II. Chuẩn bị.
1. GV: Soạn giáo án.
2. HS: Xem lại các văn bản đã học 
III. Các bước lên lớp.
1. Ổn định tổ chức.
2. Kiểm tra bài cũ.
3. Bài mới.
I- HÖ thèng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ c¸c t¸c phÈm v¨n häc líp 7- häc k× II
T¸c phÈm 
T¸c gi¶
ThÓ lo¹i
Gi¸ trÞ néi dung
Gi¸ trÞ 
nghÖ thuËt
1. Tôc ng÷ vÒ TN & LĐSX
(d©n gian)
Tôc ng÷
Nh÷ng kinh nghiÖm trong viÖc quan s¸t c¸c hiÖn t­îng thiªn nhiªn (n¾ng, m­a, b·o, lôt) vµ trong L§SX
DiÔn ®¹t ng¾n gän, c« ®óc, giµu nhÞp ®iÖu, h×nh ¶nh
2. Tôc ng÷ vÒ con ng­êi vµ x· héi
Tôc ng÷
§Ò cao, t«n vinh gi¸ trÞ con ng­êi; ®­a ra nh÷ng nhËn xÐt, lêi khuyªn vÒ nh÷ng phÈm chÊt, lèi sèng con ng­êi cÇn ph¶i cã
Giµu h×nh ¶nh so s¸nh, Èn dô, hµm sóc vÒ néi dung
3. Tinh thÇn 
yªu n­íc cña nh©n d©n ta
 (Hå ChÝ Minh)
NghÞ luËn chøng minh
D©n ta cã mét lßng nång nµn yªu n­íc. §ã lµ mét truyÒn thèng quý b¸u cña ta
DÉn chøng cô thÓ, phong phó, giµu søc thuyÕt phôc.
- C¸ch lËp luËn, x©y dùng bè côc, c¸ch dÉn chøng ®¹t ®Õn tr×nh ®é mÉu mùc.
4. Sù gi