Ôn Ngữ văn 9 - Phần 3

ẹ tôi, có lẽ trong cuộc đời này, tôi sẽ không tìm được người phụ nữ nào kiên cường hơn thế! Mẹ vẫn vững vàng trước muôn trùng sóng gió cuộc đời để chăm lo cho cả gia đình. Và đến bây giờ, khi ba tôi không đủ khả năng gánh vác mọi công việc thì mẹ, không những làm tốt nhiệm vụ của mình, mà còn làm thay phần ba nữa. Mẹ vẫn vậy, kiên định và vững tâm vô cùng. Hằng ngày tôi đi học, mẹ vẫn đi làm, ba sẽ ở nhà nấu cơm cho hai mẹ con. Ba làm một tay nhưng món nào ba nấu cũng ngon và đẹp mắt. Bữa cơm sẽ thật ấm cúng và tràn ngập tiếng cười. Hạnh phúc với tôi, đôi khi chỉ nhỏ bé như vậy thôi
Bạn yêu quý, bạn nghĩ hạnh phúc là gì? Hạnh phúc có phải là thứ mà bạn có thể cầm nắm được như một vật báu và bạn sẽ phải cất giấu thật kĩ nếu không bạn sẽ vô tình đánh rơi hoặc bị ai đó cướp mất? Hay hạnh phúc là một thứ lớn lao, xa vời tới mức bạn chỉ có thể ngắm nhìn mà không thể chiếm lĩnh? Không? Hạnh phúc đơn giản lắm! Đó là thứ bạn biết yêu thương ai đó, biết sẻ chia niềm vui và nỗi buồn. Hạnh phúc là khi bạn biết đặt tin yêu vào cuộc sống và đặt niềm tin vào chính mình. Hạnh phúc là khi bạn biết ước mơ và biến ước mơ thành hiện thực Điều quan trọng là bạn biết suy nghĩ theo hướng tích cực của nó. Bởi hạnh phúc là do ta cảm nhận.
Và bạn biết không? Tôi cứ nghĩ gia đình tôi sẽ chỉ có ba người: tôi, ba, mẹ. Nhưng có một điều tuyệt vời đã đến. Cách đây hơn một năm, gia đình tôi đã chào đón thêm một thiên thần xinh xắn. Tôi đã đặt tên em là Hạnh Linh. Hạnh Thảo và Hạnh Linh. Bạn có biết vì sao tên của chị em tôi lại có cùng chữ Hạnh không? Vì Hạnh là Hạnh Phúc !
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam: Hạnh phúc không hẳn chính xác là yêu thương hay được yêu thương. Nhưng yêu thương và được yêu thương chắc chắn sẽ đem lại những phút giây hạnh phúc.
Bài 18
 Một đoạn trích trong bức "Thư của bố" gửi cậu con trai En-ri-cô được đạt tiêu đề là "Lòng biết ơn" như sau: "Bạn Xtac-đi của con không bao giờ than phiền về thầy giáo cả, bố tin chắc như vậy. "Thầy giáo đang trong cơn nóng nảy", con đã nói như vậy với một giọng hằn học. Con hãy nghĩ xem, biết bao nhiêu lần, chính con, con đã nóng nảy. Và nóng nảy với ai? Với bố con, với mẹ con, nghĩa là đối với những người mà những cử chỉ nóng nảy ấy là những tội lỗi lớn".
 ( Trích "Những tấm lòng cao cả"- E. A-mi-xi)
Em có thể nói gì về lòng biết ơn đối với bố mẹ, thầy cô giáo của mình, những người mà mỗi ứng xử không đúng, mỗi lời nói thiếu suy nghĩ của em có thể là những tội lỗi lớn.
HD:
 1. Tóm tắt nội dung đoạn trích trong bức thư của người bố: Trong bức thư bố của En-ri-cô đã nghiêm khắc nhắc nhở em phải biết ơn đối với cha mẹ, thầy cô, mỗi hành động ứng xử không đúng đối với cha mẹ, thầy cô là những tội lỗi, cần phải biết thay đổi hành vi của mình trong mối quan hệ với cha mẹ, thầy cô.
 2. Suy nghĩ về lòng biết ơn:
- Lòng biết ơn: là một tình cảm mang tính đạo đức được thể hiện ở thái độ biết quý trọng những gì mà người khác đem đến cho mình, ở hành động chân thành muốn làm điều tốt đẹp để đáp trả lại người mà mình mang ơn.
- Ta cần biết ơn trước hết là bố mẹ ta, thầy cô giáo của ta. Vì công ơn sinh thành nuôi dưỡng của cha mẹ là vô cùng lớn lao sâu nặng. Công ơn dạy dỗ của thầy cô cũng không sao đo đếm được. Cha mẹ cho ta hình hài, còn thầy cô cho ta tri thức. Họ là những người thân yêu của ta, làm tất cả vì ta, cho ta.
- Biết ơn vốn là đạo lí tốt đẹp ngàn đời của dân tộc ta. Mỗi người đều khắc khi ân nghĩa, biết ơn những người đã cho ta cuộc sống tốt đẹp mới có thể xây dựng một xã hội văn minh, tiến bộ.
- Phê phán thái độ vô ơn bội nghĩa của một số người trong xã hội.
 3. Liên hệ: Mỗi chúng ta hãy thể hiện tình cảm biết ơn bằng những việc làm cụ thể: học tập chăm chỉ, vâng lời cha mẹ, thầy cô. Tránh những việc làm, lời nói khiến thầy cô, cha mẹ phải phiền lòng.
Bài 19
Trong “Lá thư cuối cùng của mẹ tôi” gửi cho con trai En-ri-cô, nhà văn Ét-môn-đô đơ A-mi-xi đã viết những dòng sau:
“Trường học là một bà mẹ hiền En-ri-cô ạ. Trường học đã nhận con từ hai tay mẹ lúc con vừa biết nói, nay trả lại con cho mẹ, khỏe mạnh, ngoan ngoãn, chăm chỉ. Mẹ cầu phúc cho nhà trường, còn con, con không bao giờ được quên nhà trường. Sau này, khi con đã thành người lớn, con sẽ đi vòng quanh thế giới, sẽ thấy những đô thị mênh mông và những lâu đài tráng lệ nhưng con sẽ nhớ mãi những ngôi nhà quét vôi trắng bình thường ấy với những cửa chớp đóng kín, khu vườn rợp bong cây, đó là nơi đã nảy nở đóa hoa đầu tiên của trí tuệ con. Con sẽ nhìn thấy ngôi trường ấy cho mãi đến ngày cuối cùng của đời con.” ( “Những tấm lòng cao cả” – NXB Văn học)
Những dòng thư trên gợi cho em suy nghĩ gì về nhà trường, nơi em đã gắn bó một thời học sinh của mình.
Gợi ý:
Vai trò của nhà trường: 
Nhà trường là nơi cung cấp tri thức “làm nảy nở đóa hoa đầu tiên của trí tuệ”, “Trường học là một bà mẹ hiền” nuôi dưỡng những tâm hồn trong sáng. 
Nhà trường là nơi chăm sóc, giáo dục để con người có sức khỏe, có được những nền tảng đạo đức “ Trường học đã nhận con từ hai tay mẹ lúc con vừa biết nói, nay trả lại con cho mẹ, khỏe mạnh, ngoan ngoãn, chăm chỉ”.
Giai đoạn ở trường là giai đoạn quan trọng nhất trong cuộc đời mỗi con người.
Tình cảm gắn bó biết ơn đối với nhà trường, với các thầy cô giáo:
- Đó là nghĩa vụ, trách nhiệm đối với mỗi con người “Mẹ cầu phúc cho nhà trường, còn con, con không bao giờ được quên nhà trường”. 
 - Đó là tình cảm thiêng liêng, sự gắn bó và long biết ơn sâu nặng “Con sẽ nhìn thấy ngôi trường ấy cho mãi đến ngày cuối cùng của đời con.”
Bài 20:
KÕt thóc v¨n b¶n “Cæng tr­êng më ra” nhµ v¨n Lý Lan ®· ®Ó cho ng­êi mÑ nãi víi con: §i ®i con, h·y can ®¶m lªn, thÕ giíi nµy lµ cña con, b­íc qua c¸nh cæng tr­êng lµ mét thÕ giíi k× diÖu sÏ më ra.
 Tõ viÖc c¶m nhËn vÒ “thÕ giíi k× diÖu” Êy, em h·y tr×nh bµy nh÷ng suy nghÜ cña m×nh vÒ vai trß cña nhµ tr­êng.
HD:
Kh¼ng ®Þnh nhµ tr­êng lµ mét thÕ giíi k× diÖu:
+ Nhµ tr­êng lµ mét thÕ giíi míi l¹, v« cïng ®Ñp ®Ï: ®ã lµ thÕ giíi më ra tri thøc, trÝ tuÖ, sù hiÓu biÕt.
+ Lµ thÕ giíi cña t×nh b¹n, t×nh thÇy trß, t×nh yªu th­¬ng, lßng nh©n hËu, sù quan t©m gióp ®ì, sÎ chia.
+ Lµ thÕ giíi cña ý chÝ, nghÞ lùc, kh¸t väng vµ niÒm tin
Suy nghÜ vÒ vai trß cña nhµ tr­êng:
+ Trong bÊt k× ®Êt n­íc nµo, x· héi nµo th× gi¸o dôc nhµ tr­êng vÉn lu«n gi÷ mét vai trß quan träng.
 + Gi¸o dôc nhµ tr­êng ®µo t¹o thÕ hÖ trÎ, t¹o nÒn t¶ng v÷ng ch¾c cho t­¬ng lai.
 + Trong nhµ tr­êng, kØ c­¬ng, nÒ nÕp, chÊt l­îng gi¸o dôc ngµy cµng ®­îc n©ng cao, nhµ tr­êng trë thµnh mét m«i tr­êng tèt ®Ñp, trong s¸ng, th©n thiÖn nhÊt ®èi víi tÊt c¶ mäi ng­êi nhÊt lµ ®èi víi trÎ th¬.
 + Mçi sai lÇm trong gi¸o dôc sÏ ¶nh h­ëng ®Õn c¶ thÕ hÖ mai sau.
NhiÖm vô cña nhµ tr­êng: thùc hiÖn tèt nhiÖm vô gi¸o dôc, ®µo t¹o thÕ hÖ trÎ trë thµnh nh÷ng chñ nh©n cña ®Êt n­íc võa hång võa chuyªn, lµm sao ®Ó trÎ em thÊy “mçi ngµy ®Õn tr­êng lµ mét ngµy vui”.
Tr¸ch nhiÖm cña häc sinh: cÇn ph¶i ra søc häc tËp tèt, kÝnh thÇy yªu b¹n ®Ó lµm cho thÕ giíi Êy ®· k× diÖu ngµy mét tèt ®Ñp h¬n.
Bài 21:
Trong giờ sinh hoạt lớp, thầy giáo chủ nhiệm kể về một nhóm học sinh lớp 7 trường Nguyễn Trãi huyện Nghi Xuân tỉnh Hà Tĩnh đã nhặt được số tiền rất lớn 2400 USD vội vã báo với các chú công an tìm cách trả lại người đánh mất. Các em đã được nhà trường tuyên dương khen thưởng. Cả lớp lắng nghe. Rồi ồ lên, xì xào bàn tánMột số bạn nói rằng “điên!”
 Suy nghĩ của em về những phản ứng của lớp học.
HD: 
- Biểu hiện của các bạn trong lớp khi nghe câu chuyện thầy kể: câu chuyện thầy giáo kể là chuyện về tấm gương tốt. Cả lớp lắng nghe chứng tỏ các bạn trong lớp có quan tâm đến sự việc. Có bạn ngạc nhiên than phục, có bạn lại cho rằng đó là chuyện điên rồ.
- Suy nghĩ về phản ứng của lớp học:
 + Trước những tấm gương tốt , việc làm tốt nhiều bạn có thái độ thán phục, xúc động đó là thái độ ứng xử đúng đắn.
 + Những người cười nhạo, dửng dưng coi chuyện nhặt được của rơi trả người đánh mất ở thời đại này là chuyện điên rồ, coi thường cái tốt đây là biểu hiện của sự khô cằn cảm xúc nhân văn trong học sinh hiện nay, là sự vô cảm, là biểu hiện của lòng tham và sự ích kỉ cần phê phán.
 + Thái độ coi thường việc tốt như một số bạn học sinh trong lớp học đang có xu hướng lan nhanh, lan rộng vào nhận thức và hành vi của nhiều người trong xã hội nhất là lớp trẻ làm biến mất dần những giá trị truyền thống tốt đẹp trong xã hội, làm cho con người trở nên khô cằn tình người, không thể xây dựng một xã hội văn minh tiến bộ khi có nhiều người có suy nghĩ và có thái độ ứng xử như thế trước cái tốt, cái đẹp.
 + Nguyên nhân: Cơ chế thị trường đã cuốn con người theo lối sống thực dụng ích kỉ; 
 sự xuống cấp của giá trị đạo đức trong xã hội; trong gia đình cha mẹ ít chú ý giáo dục cho con cái mình những giá trị truyền thống tốt đẹp; nhà trường mới chỉ chú trọng dạy tri thức văn hóa coi nhẹ việc giáo dục đạo đức cho học sinh nên việc trau dồi lối sống có chuẩn mực, vị tha biết chiến thắng lòng tham và sự ích kỉ của mỗi cá nhân không được chú ý dung mức.
- Liên hệ: 
 + Mỗi người cần trau dồi lối sống chuẩn mực phát huy những giá trị đạo đức truyền thống của cha ông.
 + Đấu tranh loại bỏ lối sống thực dụng ích kỉ, lòng tham .
 + Noi gương người tốt, việc tốt để xây dựng một xã hội văn minh, tiến bộ.
Bài 22:
HÒN ĐÁ GIỮA ĐƯỜNG
Ngày xưa có một ông vua ra lệnh đặt một tảng đá giữa đường. Sau đó ông nấp kín để chờ xem liệu có ai dời hòn đá to ấy đi không. Một vài viên quan và những thương gia nhà giàu nhất vương quốc đi ngang, nhưng họ chỉ vòng qua tảng đá. Nhiều người lớn tiếng phiền trách đức vua không giwx cho đường sá quang quẻ, nhưng chẳng ai làm gì để hòn đá ra khỏi mặt đường. Sau đó một người nông dân đi tới, vai mang một bao rau củ nặng trĩu. Khi đến gần hòn đá, ông hạ cái bao xuống và cố đẩy hòn đá sang lề đường. Sau một hồi cố gắng hết sức, cuối cùng ông cũng làm được. Cùng lúc ấy ông nhìn thấy cái túi nằm trên đường, ngay chỗ hòn đá khi nãy. Cái túi đựng nhiều tiền vàng và một mảnh giấy ghi rõ số vàng trên sẽ thuộc về người nào đẩy hòn đá ra khỏi lối đi
Người nông dân đã học được điều mà người khác không hiểu...
(Những tấm lòng cao cả - NXB trẻ, TP Hồ CHí Minh)
Theo em bài học mà những người khác không hiểu là bài học gì? Hãy viết một bài nghị luận khoảng 300 từ phát biểu suy nghĩ của bản thân về ý nghĩa của câu chuyện trên.
II - Nghị luận về một vấn đề thể hiện qua câu danh ngôn, một câu tục ngữ, một nhận định, một lời trích, một đoạn thơ, bài thơ:
Bài 1:
“§õng ®Ó con r¾n ghen tÞ luån vµo trong tim. §ã lµ mét con r¾n ®éc, nã gÆm mßn khèi ãc vµ lµm ®åi b¹i tr¸i tim” ( Ðt -m«n-®« ®¬ A-mi-xi).
 Em cã suy nghÜ g× vÒ thãi ghen tÞ cña con ng­êi.
Dµn ý:
1 – Gi¶i thÝch c©u nãi:
- Gi¶i thÝch ghen tÞ: lµ ghen ghÐt, ®è kÞ, lµ uÊt øc, hËm hùc tr­íc sù thµnh c«ng, n¨ng lùc, uy tÝn cña ng­êi kh¸c.
- Ðt -m«n-®« ®¬ A-mi-xi so s¸nh thãi ghen tÞ cña con ng­êi gièng nh­ con r¾n ®éc, nghÜa lµ thãi ghen tÞ lµ thuéc tÝnh cña con ng­êi, lu«n Èn n¸u trong mçi ng­êi, lợi dụng thêi c¬ ®Ó chi phèi nh÷ng suy nghÜ øng xö, hµnh ®éng cña ta. Khi con r¾n ®éc Êy luån vµo con tim nã sÏ gÆm mßn khèi ãc vµ lµm ®åi b¹i con tim, lµm tª liÖt b¶n chÊt ng­êi trong mçi chóng ta, khuÊt phôc lÝ trÝ cña ta, lµm b¨ng gi¸, ®åi b¹i tr¸i tim cña ta. Thãi ghen tÞ thËt lµ ®¸ng sî nã cã thÓ hñy ho¹i phÈm chÊt tèt ®Ñp cña con ng­êi.
2 – Suy nghÜ vÒ t¸c h¹i cña thãi ghen tÞ:
 - Ghen tÞ lµm cho con ng­êi trë nªn nh¹t nhÏo, tÇm th­êng, thËm chÝ Ých kØ vµ ®éc ¸c. 
 - Thãi ghen tÞ còng lµ mét mÆt biÓu hiÖn cña chñ nghÜa c¸ nh©n, Ých kØ, hÑp hßi. §èi víi c¸ nh©n, nã thui chét nhiÒu t×nh c¶m tèt ®Ñp, nhiÒu mèi quan hÖ thiªng liªng. 
 - §èi víi x· héi, nã k×m h·m tµi n¨ng, c¶n trë ph¸t triÓn, thËm chÝ lµ kÐo lïi sù ph¸t triÓn cña lÞch sö.
3 – Liªn hÖ, rót ra bµi häc:
 - Dòng c¶m kiªn quyÕt xãa bá thãi ghen tÞ
 - Häc tËp, rÌn luyÖn ®Ó hoµn thiÖn nh©n c¸ch sèng nh©n ¸i, vÞ tha
Bài 2
 “Ngày bạn có thể ngoảnh đầu nhìn lại quá khứ và nở nụ cười với chính mình thì đó cũng là ngày bạn trưởng thành”. (Ethel Barrymore).
Em có suy nghĩ gì về câu nói trên?
HD:
- Giải thích ý nghĩa câu nói: Hãy biết trân trọng quá khứ, lấy quá khứ làm điểm xuất phát để hướng về hiện tại và tương lai. Con người chỉ thực sự trưởng thành khi bước đến một cuộc sống hiện tại tốt đẹp. Không nên day dứt vì quá khứ không như ý, không nên mãi tiếc nuối về quá khứ.
- Suy nghĩ về ý nghĩa của câu nói:
 + Trong cuộc sống có người có quá khứ hạnh phúc, cũng có những người có quá khứ buồn. Đôi khi con người thường hay day dứt vi những quá khứ không như ý, quá khứ buồn, có người lại mãi ngủ quên trong quá khứ hạnh phúc của mình.
 + Sống ám ảnh mãi với quá khứ sẽ làm con người rời xa thực tại, mỏi mòn và kiệt sức. Quá khứ mãi là quá khứ, không thể để cho quá khứ ngăn cản bước đi của hiện tại; cũng như của tương lai. 
 + Đừng để tâm trạng bản thân dằn vặt mãi vì một kí ức không vui và tiêu cực. Sự kì vọng, tin tưởng vào tương lai thành đạt sẽ giúp con người thêm động lực phấn đấu. Con người cần biết sống có ý nghĩa, có mục đích: trân trọng quá khứ, hướng đến và tin tưởng vào một tương lai tươi sáng hơn,Hãy biết sống cho ngày hôm nay và cho tương lai phía trước. 
 + Bạn sẽ chẳng bao giờ hiểu được trọn vẹn ý nghĩa cuộc sống, nếu bạn cứ mãi sống với quá khứ của bản thân mình. 
- Liên hệ bản thân: Cách tốt nhất để có thể mạnh mẽ đi lên là để lại sau lưng quá khứ. Hiện tại là của bạn, tương lai đang chờ đón bạn ở phía trước. 
Bài 3
 Đừng xấu hổ khi không biết, chỉ xấu hổ khi không học.
 (Tục ngữ Nga, dẫn theo Ngữ văn 7, tập hai)
Viết đoạn văn hoặc bài văn ngắn trình bày suy nghĩ của em về ý kiến trên
HD:
+ Giải thích câu tục ngữ: 
 - Xấu hổ: Trạng thái cảm xúc; 
 - Câu tục ngữ khuyên người ta không nên giấu dốt, cần phải học tập để có được hiểu biết.
+ Suy nghĩ về nội dung ý nghĩa của câu tục ngữ:
 - Không cần phải xấu hổ khi không biết vì: Tri thức của nhân loại là vô hạn, khả năng nhận thức của con người là hữu hạn. Không ai có thể biết được mọi thứ, không ai tự nhiên mà biết được. Không biết vì chưa học là một điều bình thường, không có gì phải xấu hổ cả.
 - Chỉ xấu hổ khi không học vì: Học là hoạt động của mỗi cá nhân vừa là quyền lợi vừa là nghĩa vụ của mỗi người. Việc học có vai trò rất quan trọng đối với con người trong nhận thức, trong sự hình thành nhân cách, trong sự thành đạt, trong cách đối nhân xử thế và trong việc cống hiến đối với xã hội. Không học thể hiện sự lười nhác về lao động, thiếu ý chí cầu tiến, thiếu trách nhiệm với bản thân và xã hội. Việc học là một nhu cầu thường xuyên, phổ biến trong xã hội từ xưa đến nay, từ việc nhỏ như “Học ăn, học nói, học gói, học mở” đến những việc lớn như “kinh bang tế thế” , đặc biệt trong thời đại bùng nổ thông tin như hiện nay, khoa học công nghệ phát triển như hiện nay tích cực học tập giúp chúng ta sống tốt hơn, đẹp hơn, hoàn hảo hơn.
- Muốn việc học có kết quả, cần có phương pháp học tập đúng đắn, phong phú: học ở trường, ở gia đình, ở xã hội, ở bạn bè, trong thực tế, trong sách vở, trong phim ảnh. Học phải kết hợp với hành,
 - Bài học rút ra: Không giấu dốt, không ngại thú nhận những điều mình chưa biết để từ đó cố gắng học tập vươn lên. Khẳng định việc học là một nghĩa vụ thiêng liêng, không chịu học là điều đáng xấu hổ. Không xấu hổ khi không biết nhưng không lấy đó làm điều để tự đánh lừa mình, để biện hộ cho thái độ không chịu học tập, tìm hiểu thêm. Phải biết xấu hổ nhưng xấu hổ đúng với điều cần xấu hổ và biết phấn đấu để không còn phải xấu hổ nữa.
 + Liên hệ bản thân
Bài 4
“Mặt trời mọc rồi lặn, mặt trăng tròn rồi lại khuyết nhưng ánh sáng mà người thầy rọi vào ta sẽ còn mãi trong cuộc đời.” 
Suy nghĩ của em về câu nói trên. (Bài viết khoảng một trang giấy thi)
HD
+ Giải thích câu nói:
- Mặt trời: mặt trăng là những vì tinh tú của đất trời ,có chức năng tỏa sáng. 
- Mọc, lặn , tròn, khuyết là quy luật của tự nhiên. Câu nói trên đã rất khéo léo khi sử dụng cách nói tương phản - sự tương phản giữa hai nguồn ánh sáng: một đằng chỉ chiếu sáng từng lúc, một đằng còn mãi để làm bật lên công ơn to lớn của thầy.
+ Bàn luận:
- Khẳng định đó là ý kiến đúng.
- Thầy cô là những người cha, người mẹ thứ hai trong cuộc đời của mỗi con người 
- Hành trình cuộc đời của mỗi con người đều có những người thầy đi qua và mỗi người thầy sẽ lưu lại đó một dấu ấn, chiếu rọi vào đó những nguồn ánh sáng riêng; ánh sáng của tri thức văn hóa; ánh sáng của ước mơ, hoài bão lí tưởng; ánh sáng của tình yêu thương của ý chí, nghị lực, của niềm tin 
- Thầy không chỉ dạy chữ mà còn dạy cách làm người, dìu dắt, nâng đỡ học trò trưởng thành không chỉ về nhận thức mà còn về tâm hồn, tình cảm, nhân cách
-> Chính vì thế nguồn sáng mà người thầy chiếu rọi sẽ còn mãi trong cuộc đời mỗi con người 
+ Mở rộng vấn đề:
- HS có thể nói về truyền thống tôn sư trọng đạo của dân tộc VN
- Phê phán những hành động vô lễ, xúc phạm đối với thày cô.
+ Rút ra bài học cho bản thân
Bài 5
Nhµ v¨n M.Go-r¬-ki nãi: "N¬i l¹nh nhÊt kh«ng ph¶i lµ B¾c cùc mµ lµ n¬i thiÕu v¾ng t×nh th­¬ng."
 Em hiÓu c©u nãi ®ã nh­ thÕ nµo? H·y tr×nh bµy ý kiÕn cña em b»ng mét ®o¹n v¨n kho¶ng 15 c©u.
HD
 + B¾c cùc lµ n¬i l¹nh nhÊt trªn tr¸i ®Êt, nh­ng ë ®ã vÉn cã sù sèng vµ con ng­êi sÏ chinh phôc ®­îc.
 + Con ng­êi cã thÓ chiÕn th¾ng ®­îc c¸i l¹nh gi¸ cña thiªn nhiªn nh­ng cã lóc kh«ng chiÕn th¾ng ®­îc sù gi¸ l¹nh cña t©m hån. Sù thiÕu v¾ng t×nh th­¬ng vµ sù c« ®¬n lµ ®iÒu ®¸ng sî nhÊt cña con ng­êi.
 + T×nh yªu th­¬ng gi÷a con ng­êi víi con ng­êi lµ t×nh c¶m nh©n v¨n cao quý. T×nh yªu th­¬ng s­ëi Êm t©m hån con ng­êi , cho con ng­êi nghÞ lùc, søc m¹nh ®Ó v­ît qua mäi khã kh¨n trong cuéc sèng.
 + N¬i nµo thiÕu v¾ng t×nh yªu th­¬ng sÏ kh«ng thÓ cã mét cuéc sèng tèt ®Ñp. Kh«ng thÓ cã mét x· héi v¨n minh tiÕn bé nÕu nh­ x· héi ®ã kh«ng ®­îc x©y dùng trªn nÒn t¶ng cña t×nh yªu th­¬ng.
Bài 6
 Trình bày suy nghĩ về câu danh ngôn sau: " Hãy hướng về phía mặt trời, bóng tối sẽ ngả về sau bạn"
Gợi ý:
1. Giải thích câu danh ngôn;
- Mặt trời: ánh sáng rực rỡ, vẻ đẹp; hướng về mặt trời: là hướng về nơi có ánh sáng, hướng về những điều tốt đẹp.
 Bóng tối: những điều xấu xa, u ám, khó khăn; 
 Hãy hướng tới mặt trời bóng tối sẽ ngả về sau bạn -> khi hướng tới những điều tốt đẹp, những gì xấu xa, u ám, khó khăn sẽ lùi lại phía sau. Câu danh ngôn khuyên ta phải sống lạc quan, có thái độ sống tích cực.
- Câu danh ngôn hàm chứa một triết lí, một quan niệm nhân sinh tích cực, một lời khuyên đúng đắn: phải lạc quan, luôn tin tưởng ở tương lai, ở mục đích sống tốt đẹp.
2. Suy nghĩ về ý nghĩa của câu danh ngôn:
- Trong cuộc sống, đôi khi ta gặp nhiều khó khăn, trắc trở, có lúc khó khăn, những điều xấu xa u ám tưởng như bao trùm cuộc sống của chúng ta. Những lúc như vậy ta cần có một thái độ sống tích cực, lạc quan hướng về những điều tốt đẹp.
- Những điều tốt đẹp là lí tưởng, ước mơ, việc làm hướng thiện
- Khi hướng về những điều tốt đẹp, con người có động lực, có mục đích phấn đấu, có niềm tin  đó là sức mạnh giuops con người đi đến thành công đẩy lùi khó khăn đôi khi là sự sợ hãi, nản lòng, tuyệt vọng
- Nếu trước khó khăn, thiếu niềm tin, không dám bước tới để hướng về những điều tốt đẹp, con người sẽ bị nhấn chìm trong bóng đêm của sự thất vọng, sợ hãi, trì trệ.
Bài 7
 HiÒn tµi lµ nguyªn khÝ quèc gia 
 ( Tiến sĩ Thân Nhân Trung)
HD
Giíi thiÖu, trÝch c©u cña TiÕn sÜ Th©n Nh©n Trung
Gi¶i thÝch thÕ nµo lµ hiÒn tµi? Nguyªn khÝ quèc gia lµ g×?
Gi¶i thÝch “HiÒn tµi lµ nguyªn khÝ quèc gia” nghÜa lµ thÕ nµo?
V× sao nãi hiÒn tµi lµ nguyªn khÝ quèc gia? ( Vai trß cña hiÒn tµi ®èi víi vËn mÖnh ®Êt n­íc)
Liªn hÖ b¶n th©n.
§o¹n v¨n tham kh¶o:
 Trong mét bµi v¨n kh¾c trªn bia ®¸ ë V¨n MiÕu Quèc Tö Gi¸m, TiÕn sÜ Th©n Nh©n Trung cã viÕt: “HiÒn tµi lµ nguyªn khÝ quèc gia” vµ «ng cßn nhÊn m¹nh thªm “Nguyªn khÝ thÞnh th× n­íc m¹nh, råi lªn cao, nguyªn khÝ suy th× n­íc yÕu råi xuèng thÊp.”Lêi tiÒn nh©n kh¼ng ®Þnh tÇm quan träng cña ng­êi hiÒn tµi ®èi víi vËn mÖnh cña quèc gia vµ thÓ hiÖn sù t«n vinh ng­ìng mé cña nh©n d©n ®èi víi hä. Ng­êi hiÒn tµi lµ ng­êi cã ®øc ®é, tµi n¨ng, cã trÝ tuÖ h¬n ng­êi. Nguyªn khÝ quèc gia ®­îc hiÓu lµ thÇn khÝ cña mét quèc gia, nh©n tè chñ chèt ®Ó lµm nªn søc m¹nh cña m