Kế hoạch bài học môn Vật lý 9 tiết 39: Dòng điện xoay chiều

GV SOAẽN : NGOÂ VAấN HUỉNG	NGAỉY SOAẽN : 22/12/2009 	
TIEÁT 39 – TUAÀN 20	 	NGAỉY SOAẽN : 29/12/2009
	Bài33:Dòng điện xoay chiều.
 I. MUẽC TIEÂU : 
Kieỏn thửực : Nêu được sự phụ thuộc của chiềuDĐCư vào sự biến đổi của số ĐST quaTD (S) của cuộn dây
	 Nhận biết được đặc điểm của DĐ xoay chiều là dòng điện cảm ứng có chiều luân phiên thay đổi
Kyừ naờng : -Bố trí được thí nghiệm tạo ra dòng điện xoay chiều trong cuộn dây dẫn kín theo hai cách , Cho Nam châm quay hoặc cho cuộn dây quay. Dùng đèn LED để phát hiện sự đổi chiều của dòng điện
Thaựi ủoọ :Dựa vào quan sát thí nghiệm để rút ra điều kiện chung làm xuất hiện DĐ cảm ứng xoay chiều . 
 II. CHUAÅN Bề:
	Hoùc sinh : Một cuộn dây dẫn kín có hai bóng đèn LED mắc song song và ngược chiều vào mạch điện . Một nam châm vĩnh cửu có thể quay quanh một trục thẳng đứng . Một mô hình cuộn dây quay trong từ trường của nam châm .
Giaựo vieõn :
- Dửù kieỏn phửụng phaựp : giaỷi thớch , dieón giaỷi ,thớ nghieọm , nhoựm , . . . . 
	- Bieọn phaựp : giaựo duùc yự thửực hoùc taọp cuỷa hoùc sinh , lieõn heọ vụựi cuoọc soỏng ngoaứi cuoọc soỏng vaứ vaọn duùng vaứo cuoọc soỏng . 
 - Phửụng tieọn :Một bộ thí nghiệm phát hiện dòng điện xoay chiều gồm một cuộn dây dẫn kín có mắc hai bóng đèn LED song song , ngược chiều có thể quay trong từ trường của nam châm .
- Taứi lieọu tham khaỷo :	+ GV : Nghieõn cửựu SGK, SGV, ủoùc theõm caực taứi lieọu tham khaỷo . + HS : SGK . 
III. TIEÁN TRèNH LEÂN LễÙP :
1.OÅn ủũnh lụựp.(1P)
2.Kieồm tra baứi cuừ.(0P)
3.Tieỏn haứnh baứi mụựi :(35P)
Lụứi vaứo baỡ :(2p) : Neõu muùc tieõu chung cho tieỏt oõn taọp . 
Hoaùt ủoọng 1(5p) :Phát hiện vấn đề mới cần nghiên cứu: Có một dòng điện khác với dòng điện một chiều không đổi do pin và ắc quy tạo ra .
HOAẽT ẹOÄNG GIAÙO VIEÂN
HOAẽT ẹOÄNG HOẽC SINH
KIEÁN THệÙC CAÀN ẹAẽT
GV: Đưa ra1 bộ pin(3V) và nguồn điện 3(V) (XC).Lần lượt mắc bóng đèn vào hai nguồn điện trên 
? Hai bóng đèn sáng chứng tỏ điêu gì. 
GV:Mắc vônkế1 chiều vào hai cực của pin:QS kim củaVK?
? Mắc vôn kế một chiều vào nguồn điện láy từ lưới điện trong nhà , kim vôn kế có quay không .
GV: Mắc mạch điện: 
GV: Đổi hai chốt cắm vào ổ lấy điện .
? Tại sao trong trường hợp thứ hai kim vôn kế không quay dù vẫn có dòng điện . Vậy hai dòng điện có giống nhau không . Dòng điện lấy từ mạng điện trong nhà có phải là dòng điện 1 chiều không ?
GV: Dòng điện mới phát hiện có tên là dòng điện XC .
HS thửùc hieọn traỷ lụứi caự nhaõn
HS: Cả hai trường hợp đèn đều sáng.
HS: Có dòng điện di qua hai đèn .
HS: Kim vôn kế không quay.
HS:...
HS: Kim vôn kế không quay.
HS: Kim vôn kế vẫn không quay.
HS:...
HS: hai D Đ hoàn toàn khác nhau.
Cả hai trường hợp đèn đều sáng
Có dòng điện di qua hai đèn .
Kim vôn kế không quay.
Kim vôn kế không quay.
Kim vôn kế vẫn không quay.
hai D Đ hoàn toàn khác nhau.
Dòng điện lấy từ mạng điện trong nhà không phải là dòng điện 1 chiều 
Hoaùt ủoọng 2(13p) : Phát hiện dòng điện cảm ứng có thể đổi chiều và tìm hiểu trong trường hợp nào thì dòng điện cảm ứng đổi chiều .
HOAẽT ẹOÄNG GIAÙO VIEÂN
HOAẽT ẹOÄNG HOẽC SINH
KIEÁN THệÙC CAÀN ẹAẽT
GV: Y/c HS tiến hành thí nghiệm(H33.1SGK)
?Nêu các dụng cụ và phương pháp tiến hành thí nghiệm( H33.1)
GV: Y/c HS hoàn thành C1.
GV: Cử đại diện nhóm trả lời. 
? Có phải mắc đèn LED vào nguồn điện là nó sẽ phát sáng hay không .
? Vì sao lại dùng hai đèn LED mắc song và ngược chiều .
? Từ kết quả thí nghiệm ta rút ra được kết luận gì?.
HS:Đ1sáng:ĐưaNCvào trong cuộn d
Đ2Sáng: Đưa NC từ trong ra ngoài...
HS: Không.
 HS:Để hai đèn không đồng thời sáng
 Không đồng thời tắt thì số ĐSTTĐ
I. Chiều của D Đ cảm ứng.
1, Thí nghiệm: ( H33.1SGK)
-Dòng điện cảm ứng trong hai trường hợp có chiều khác nhau .
2, Kết luận(SGK)
Hoaùt ủoọng 2(7p) : Tìm hiểu khái niệm mới - dòng điện xoay chiều.
HOAẽT ẹOÄNG GIAÙO VIEÂN
HOAẽT ẹOÄNG HOẽC SINH
KIEÁN THệÙC CAÀN ẹAẽT
GV: Y/c HS đọc mục3: (SGK)
?Dòng điện XC có chiều biến đổi như thế nào.
GV:Như vậyDĐ- XC làDĐcó chiều luôn2 thay đổi trong mạch
HS:tl
3, Dòng điện xoay chiều:
Dòng điện trong mạch luân phiên đổi chiều.
Hoaùt ủoọng 2(5p) : Tìm hiểu hai cách tạo ra dòng điện xoay chiều.
HOAẽT ẹOÄNG GIAÙO VIEÂN
HOAẽT ẹOÄNG HOẽC SINH
KIEÁN THệÙC CAÀN ẹAẽT
GV: Y/C HS quan sát (H33.2SGK)
? Phân tích xem khi cho nam châm quay thì số đường sức từ xuyên qua tiết diện S biến đổi như thế nào.
? Từ đó suy ra chiều DĐ cảm ứng có đặc điểm gì .
GV: Y/C HS: Làm thí nghiệm (H33.2SGK)kiểm tra dự đoán.
? Từ kết quả thí nghiệm kiểm tra và điều dự đoán có phù hợp không .
GV:Y/C HS: Quan sát (H33.3SGK)
? Số Đ S T xuyên qua tiết diện cuộn dây dẫn S biến đổi như thế nào khi cuộn dây quay trong từ trường.
? Nêu dự đoán về chiều dòng điện cảm ứng trong cuộn dây.
GV: Làm thí nghiệm kiểm tra dự đoán.
? Em hãy trình bày điều vừa quan sát được .
? Hiện tượng trên chứng tỏ điều gì.
?Từ kết quả thí nghiệm ta thấy có phù hợp với dự đoán không.
GV: Từ hai thí nghiệm trên em rút ra được kết luận chung gì ?
? Có những cách nào để tạo ra dòng điện cảm ứng xoay chiều.
HS: -Khi cực bắc của kim nam châm lại gần cuộn dây thì số ĐSTtăng.
-Khi cực (N) ...xa.giảm .
HS: Có dòng điện luân phiên đổi chiều( Dòng điện xoay chiều)
HS:Tiến hành TN (H33.2SGK)
HS:Phù hợp,điều dự đoán là hoàntoàn đúng
HS: Số ĐST tăng lên khi cuộn dây quay đến vị trí mặt phẳng khung dây vuông góc với ĐST.
- Số ĐST giảm xuống....
HS: Dòng điện cảm ứng xuất hiện trong cuộn dây là D Đ xoay chiều.
HS: Quan sát thí nghiệm của GV: 
HS: Hai đèn vạch ra hai nửa vòng sáng khi cuộn dây quay.
HS: Dòng điện trong cuộn dây luân phiên đổi chiều.
HS: Phù hợp.
HS:
HS: Dòng điện cảm ứng xoay chiều xuất hiện khi : Cho NC quay trướccuộn dây hay cho cuộn dây quay trong từ trường 
II. Cách tạo ra DĐ xoay chiều.
1, Cho NC quay
: -Khi cực bắc của kim nam châm lại gần cuộn dây thì số ĐSTtăng.
-Khi cực (N) ...xa.giảm .
Có dòng điện luân phiên đổi chiều( Dòng điện xoay chiều)
Phù hợp,điều dự đoán là hoàntoàn đúng
2,Cho cuộn dâyquaytrong từ trường 
Số ĐST tăng lên khi cuộn dây quay đến vị trí mặt phẳng khung dây vuông góc với ĐST.
- Số ĐST giảm xuống....
Dòng điện cảm ứng xuất hiện trong cuộn dây là D Đ xoay chiều.
Hai đèn vạch ra hai nửa vòng sáng khi cuộn dây quay.
Dòng điện trong cuộn dây luân phiên đổi chiều.
Phù hợp.
3, Kết luận:
Dòng điện cảm ứng xoay chiều xuất hiện khi : Cho NC quay trướccuộn dây hay cho cuộn dây quay trong từ trường 
Hoaùt ủoọng 2 (3p) : Vận dụng kết luận trong bài để tìm xem có trường hợp nào cho nam châm quay trước mộ cuộn dây dẫn kín mà không xuất hiện dòng điện cảm ứng xoay chiều.
HOAẽT ẹOÄNG GIAÙO VIEÂN
HOAẽT ẹOÄNG HOẽC SINH
KIEÁN THệÙC CAÀN ẹAẽT
GV: Y/C HS làm thí nghiệm:
GVHD: Cầm nam châm quay quanh những trục khác nhau.
? Có trường hợp nào số ĐST qua tiết diện S không luân phiên tăng giảm không.
? Trong trường hợp đó có xuất hiện dòng điện cảm ứng hay không.
GV: Y/c HS: Quan sát (H33.4SGK)và hoàn thành C4 
GV: Y/C HS nhận xét.
GV : Nhận xét và đánh giá.
* TÍCH HễẽP MOÂI TRệễỉNG :- Dũng điện một chiều cú hạn chế là khú truyền tải đi xa, việc sản xuất tốn kộm và sử dụng ớt tiện lợi. 
Dũng điện xoay chiều cú nhiều ưu điểm hơn dũng điện một chiều và khi cần cú thể chỉnh lưu thành dũng điện một chiều bằng những thiết bị rất đơn giản.
- Biện phỏp bảo vệ mụi trường: 
+ Tăng cường sản xuất và sử dụng dũng điện xoay chiều.
+ Sản xuất cỏc thiết bị chỉnh lưu để chuyển đổi dũng điện xoay chiều thành dũng điện một chiều (đối với trường hợp cần thiết sử dụng dũng điện một chiều).
HS : Tiến hành thí nghiệm :
HS : Khi trục quay của nam châm trùng với trục của ống dây.
HS : Trong trường hợp này không xuất hiện dòng điện cảm ứng .
HS :
HS : laộng nghe vaứ traỷ lụứi caõu hoỷi gụù yự 
Khi trục quay của nam châm trùng với trục của ống dây.
Trong trường hợp này không xuất hiện dòng điện cảm ứng .
III. Vận dụng : 
Khi khung quay nửa vòng tròn thì số ĐST qua khung tăng một trong hai đèn LED sáng.
-Trên nửa vòng tròn sau đó số đường sức từ giảm ,dòng điện đổi chiều, đèn 2 sáng. 
4/ Cuỷng coỏ – toồng keỏt (07p)
GV : Hãy nêu những nội dung chính của bài học hôm nay.
? Trường hợp nào thì trong cuộn dây dẫn kín xuất hiện dòng điện xoay chiều.
? vì sao khi cuộn dây quay trong từ trường thì trong cuộn dây xuất hiện dòng điện xoay chiều.
5/ Hửụựng daón hoùc sinh veà nhaứ (2p)
Học thuộc ghi nhớ(SGK)
 -Đọc thêm mục “có thể em chưa biết” (SGK)
 - Làm các bài tập: 33.1 đến 33.4 (SBT)– Làm bài tập từ số 1 đến số 5.
IV – RUÙT KINH NGHIEÄM