Kế hoạch bài học Địa lý 7 - Tiết 23, Bài 20: Hoạt động kinh tế của con người ở hoang mạc - Lê Hoàng Phương

Bài 20 - Tiết: 23
Tuần 12
HOẠT ĐỘNG KINH TẾ CỦA CON NGƯỜI Ở HOANG MẠC
1/ MỤC TIÊU: 
 1.1/ Kiến thức:
- HS biết: Trình bày và giải thích ở mức độ đơn giản các hoạt động kinh tế cổ truyền và hiện đại của con người ở hoang mạc. Biết được nguyên nhân làm cho hoang mạc ngày càng mở rộng và biện pháp hạn chế sự phát triển hoang mạc
- HS hiểu: Nhờ những tiến bộ KHKT đã làm thay đổi các hoạt động kinh tế của con người ở hoang mạc. Biết hoạt động của con người là 1 trong những tác động chủ yếu làm cho diện tích hoang mạc ngày càng mở rộng
 1.2 Kỹ năng:
- HS thực hiện được: Tư duy tổng hợp địa lí. Phân tích ảnh địa lí về 1 số biện pháp cải tạo hoang mạc, ngăn chặn sự phát triển của hoang mạc
- HS thực hiện thành thạo: Phân tích ảnh địa lí về các hoạt động kinh tế hoang mạc và rút ra nhận xét
 1.3 Thái độ 
- Thói quen: Khắc phục khó khăn trước sự khắc nghiệt của tự nhiên
- Tính cách: Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả và bảo vệ môi trường
2. NỘI DUNG HỌC TẬP
	- Hoạt động kinh tế
	- Hoang mạc ngày càng mở rộng
3. CHUẨN BỊ
- GV: Tranh cảnh quan hoang mạc
- HS: SGK, tập ghi, tập bản đồ
4. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP
 4.1 Ổn định tổ chức và kiểm diện : KDSS
 4.2 Kiểm tra miệng
 - Câu 1: Các hoang mạc trên TG thường phân bố ở đâu? Giải thích nguyên nhân hình thành hoang mạc?
 - Đáp án câu 1:
 + Phần lớn các hoang mạc nằm dọc theo 2 bên chí tuyến hoặc giữa đại lục
 Á – Âu
 + Có dòng biển lạnh ngoài khơi ngăn hơi nước từ biển vào
 + Nằm sâu trong nội địa xa ảnh hưởng của biển
 + Nằm dọc theo 2 chí tuyến là nơi rất ít mưa ( ở 2 chí tuyến có 2 dãy áp cao hơi nước khó ngưng tụ thành mây )
 - Câu 2: Kiểm tra sự chuẩn bị bài mới của HS
 Ở hoang mạc có những hoạt động kinh tế nào?
 - Đáp án câu 2: chăn nuôi du mục ( nuôi dê, cừu, lạc đà ), vận chuyển hàng hóa và buôn bán xuyên qua hoang mạc.
 4.3. Tiến trình bài họ
Hoạt động 1 : Hoạt động kinh tế
1. Mục tiêu:
- Kiến thức Trình bày và giải thích ở mức độ đơn giản các hoạt động kinh tế cổ truyền và hiện đại của con người ở hoang mạc. Nhờ những tiến bộ KHKT đã làm thay đổi các hoạt động kinh tế của con người ở hoang mạc
- Kĩ năng : Quan sát tranh ảnh và nhận xét về mối quan hệ giữa điều kiện tự nhiên với các hoạt động kinh tế ở hoang mạc
2. Phương pháp,phương tiện dạy học:
-Phương pháp: Đàm thoại,trực quan
-Phương tiện dạy học: Tranh cảnh quan hoang mạc
3. Các bước của hoạt động:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
NỘI DUNG BÀI HỌC
Bước 1 ( phút )
Giới thiệu bài: Mặc dù điều kiện sống vô cùng khắc nghiệt của môi trường hoang mạc, nhưng con người vẫn có mặt từ lâu đời. Họ sinh sống, cải tạo, chinh phục hoang mạc như thế nào? Nôị dung bài học hôm nay sẽ giải đáp câu hỏi đó
Bước ( 20 phút )
Tìm hiểu hoạt động kinh tế ở hoang mạc
- GV: Nhắc lại đặc điểm của hoang mạc?
- HS: Khí hậu khô hạn, khắc nghiệt, động, thực vật nghèo nàn
- GV : Cho HS quan sát H20.1 và H20.2
- GV: Ở hoang mạc hoạt động kinh tế cổ truyền nào và phổ biến? 
- HS: Chăn nuôi du mục, trồng trọt trong các ốc đảo, vận chuyển hàng hóa
- GV: Nguyên nhân của những hoạt động kinh tế này?
- GV : Cho HS quan sát H20.3 và 20.4
- GV: Kể tên các ngành kinh tế hiện đại mới phát triển gần đây ở hoang mạc ?
- HS: Khai thác dầu khí, kĩ thuật khoan sâu,du lịch..
- GV: Hướng dẫn HS mô tả nội dung ảnh 20.3, 20.4 :
 + Ảnh 20.3 : là cảnh trồng trọt ở những nơi có có dàn nước tưới tự động xoay tròn của Libi. Cây cối chỉ mọc ở những nơi có nước tưới, hình thành nên những vòng tròn xanh, bên ngoài vòng tròn là hoang mạc. Để có được nước tưới như vậy phải khoan đến các vĩa nước ngầm rất sâu nên rất tốn kém 
 + Ảnh 20.4 : là các dàn khoan dầu mỏ với các cột khói của khí đồng hành đang bốc cháy. Các giếng dầu này thường nằm rất sâu
- GV: Qua nội dung của 2 ảnh, cho biết vai trò của kĩ thuật khoan sâu trong việc làm biến đổi bộ mặt hoang mạc? 
- HS: Khoan đến các túi nước ngầm hay các túi dầu nằm sâu bên dưới các hoang mạc 
- GV: Do đâu mà con người có thể tiến hành khai thác trong điều kiện khắc nghiệt như vậy?
* GD sử dụng NLTK & HQ ( 2 phút 0
- GV: Nếu khai thác và sử dụng quá mức tài nguyên (dầu khí ) sẽ cạn kiệt nên cần phải cố gắng tận dụng những năng lượng tiềm năng như gió, mặt trời
1. Hoạt động kinh tế
- Hoạt động kinh tế cổ truyền: chăn nuôi du mục ( dê, cừu, lạc đà ), trồng trọt trong các ốc đảo ( chà là ), vận chuyển hàng hóa và buôn bán qua hoang mạc
- Nguyên nhân: do thiếu nước
- Hoạt động kinh tế hiện đại: khai thác dầu khí, nước ngầm
- Nguyên nhân: do tiến bộ khoa học kỹ thuật
Hoạt động 2 : Diện tích hoang mạc ngày càng mở rộng.
1. Mục tiêu:
- Kiến thức: Biết được nguyên nhân làm cho hoang mạc ngày càng mở rộng và biện pháp hạn chế sự phát triển hoang mạc. Biết hoạt động của con người là 1 trong những tác động chủ yếu làm cho diện tích hoang mạc ngày càng mở rộng
- Kĩ năng : Quan sát và khai thác kiến thức từ tranh cảnh quan hoang mạc
2. Phương pháp,phương tiện dạy học:
-Phương pháp: Đàm thoại,trực quan,thảo luận nhóm
-Phương tiện dạy học: Tranh cảnh quan hoang mạc
3. Các bước của hoạt động:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
NỘI DUNG BÀI HỌC
Bước 1 ( 15 phút )
* Thảo luận nhóm ( 3 phút )
- GV: Chia HS làm 4 nhóm
- Nhóm 1 và 2 thảo luận: Tìm nguyên nhân làm hoang mạc ngày càng mở rộng? Cho ví dụ ?
- Nhóm 3 và 4 thảo luận: Tìm những biện pháp hạn chế sự mở rộng của hoang mạc?
* GDBVMT ( 2 phút )
- GV: Ở lứa tuổi các em cần phải làm gì để góp phần hạn chế sự mở rộng hoang mạc?
- HS: Tuyên truyền mọi người không chặt phá rừng bừa bãi
2. Diện tích hoang mạc ngày càng mở rộng.
 - Nguyên nhân: chủ yếu do tác động tiêu cực của con người, cát lấn, biến động khí hậu toàn cầu
- Biện pháp: Cải tạo hoang mạc thành đất trồng, khai thác nước ngầm, trồng rừng
5 / Tổng kết và hướng dẫn học tập
 5.1/ Tổng kết 
GV hướng dẫn HS vẽ sơ đồ tư duy bài học
- Câu 1: Hãy nêu các hoạt động kinh tế cổ truyền và hiện đại trong hoang mạc?
- Đáp án câu 1:
* Hoạt động kinh tế cổ truyền:
+ Trồng trọt: trong các ốc đảo- chở hàng hóa qua hoang mạc.
+ Chăn nuôi du mục là chủ yếu và quan trọng nhất.
* Hoạt động kinh tế hiện đại: 
+ Kỹ thuật khoan sâu cung cấp nước tưới cho trồng trọt, chăn nuôi , xây dựng các đô thị mới
+ Khai thác khoáng sản : dầu mỏ , khí đốt ..
+ Du lịch
- Câu 2: Cho biết nguyên nhân của hoang mạc hóa và nêu 1 số biện pháp đang được sử dụng để khai thác hoang mạc và hạn chế quá trình hoang mạc hóa mở rộng trên TĐ ?
- Đáp án câu 2: Do cát lấn, nhiệt độ Trái Đất ngày càng tăng và do cho con người chặt hạ cây xanh
	+ Đua nước vào hoang mạc bằng giếng khoan hay kênh đào
 	+ Trồng cây gây rừng chống cát bay, cải tạo khí hậu
 5.2/ Hướng dẫn học tập 
	- Đối với bài học ở tiết này
	+ Học bài, trả lời câu 1,2 trang 66 SGK
	+ Làm bài tập bản đồ
	- Đối với bài học ở tiết học tiếp theo
	+ Chuẩn bị bài 21 MÔI TRƯỜNG ĐỚI LẠNH
 	+ Cho biết vị trí của môi trường đới lạnh ở 2 bán cầu?
 	+ Đặc điểm của môi trường đới lạnh 
 	+ Tại sao nói đới lạnh là vùng hoang mạc lạnh của trái đất? 
6./ PHỤ LỤC 
	- Giáo án điện tử