Giáo án Vật lý 9 - Tiết 7, Bài 7: Sự phụ thuộc của điện trở vào chiều dài dây dẫn - Năm học 2015-2016

Tuần: 04	 Ngày soạn: 30/8/2015
Tiết: 7	 
BÀI 7: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ
VÀO CHIỀU DÀI DÂY DẪN
I. MỤC TIÊU:
 1. Kiến thức: Nêu được mối quan hệ giữa điện trở của dây dẫn với độ dài dây dẫn.
 2. Kỹ năng: Xác định được bằng thí nghiệm mối quan hệ giữa điện trở của dây dẫn với độ dài dây dẫn.
3. Thái độ: Trung thực, có tinh thần hợp tác trong nhóm.
II. CHUẨN BỊ:
1) GV: 
Cho mỗi nhóm HS: 1 ampe kế ( 0,1 - 1,5A), 1 vôn kế ( 0,1 - 6V), 1 công tắc, 1 nguồn điện, 7 đoạn dây nối; 3 dây điện trở có cùng tíêt diện, được làm từ cùng một chất liệu: 1 dây dài l, một dây dài 2l, 1 dây dài 3l.
2) HS: Xem trước nội dung bài tập
III. CÁC BƯỚC LÊN LỚP: 
 1) Ổn định: 
 2) Kiểm tra bài cũ 
 3) Bài mới 
 	Dây dẫn là một bộ phận quan trọng của mạch điện. Các dây dẫn có thể có kích thước khác nhau, được làm bằn các vật liệu dẫn điện khác nhau và có thể có điện trở khác nhau. Cần phải xác định xem điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào những yếu tố nào và phụ thuộc vào các yếu tố đó như thế nào? Thầy trò ta cùng tìm hiểu qua nội dung bài học hôm nay.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung
Hoạt động 1. Tìm hiểu dây dẫn phụ thuộc vào những yếu tố nào? 
- Yêu cầu HS quan sát các đoạn dây dẫn H7.1 cho biết chúng khác nhau ở yếu tố nào? Điện trở của các dây dẫn này liệu có như nhau không? Yếu tố nào có thể gây ảnh hưởng đến điện trở của dây dẫn?
- Yêu cầu thảo luận nhóm đề ra phương án kiểm tra sự phụ thuộc của điện trở dây dẫn vào chiều dài dây.
- GV có thể gợi ý cách kiểm tra phụ thuộc của một đại lượng vào một trong các yếu tố khác nhau đã học ở lớp dưới.
- Yêu cầu đưa phương án TN tổng quát để có thể kiểm tra sự phụ thuộc của điện trở vào 1 trong các yếu tố khác nhau.
- HS quan sát hình 7.1 nêu được các dây dẫn này khác nhau:
+ chiều dài dây 
+ Tiết diện dây
+ Chất liệu làm dây.
- Thảo luận nhóm đề ra phương án kiểm tra sự phụ thuộc của điện trở dây dẫn vào chiều đà dây.
- Đại diện nhóm trình bày phương án, HS khác nhận xét phương án đúng.
I. Xác định sự phụ thuộc của điện trở dây dẫn vào một trong những yếu tố khác nhau.
* Các cuộn dây hình 7.1 khác nhau: 
+ Chiều dài dây 
+ Tiết diện dây
+ Chất liệu làm dây.
Hoạt động 2: Xác định sự phụ thuộc của điện trở vào chiều dài dây dẫn 
- Dự kiến cách tiến hành TN.
- Yêu cầu HS nêu dự đoán về sự phụ thuộc của điện trở vào chiều dài dây dẫn bằng cách trả lời C1 thống nhất phương án TN mắc mạch điện theo sơ đồ H7.2a Yêu cầu các nhóm chọn dụng cụ TN, tiến hành TN theo nhóm, 
ghi kết quả vào bảng 1.
- GV thu bảng ghi kết quả của các nhóm. các nhóm khác nhận xét.
- Yêu cầu nêu kết luận qua TN kiểm tra dự đoán.
- GV: Với 2 dây dẫn có điện trở tương ứng R1, R2 có cùng tiết diện và cùng
chất liệu chiều dài tương ứng l1 và l2 thì
- Cá nhân HS nêu phương án làm TN kiểm tra: Từ sơ 
đồ mạch điện sử dụng các dụng cụ đo để đo điện trở của dây dẫn Dụng cụ 
cần thiết, các bước tiến hành TN, giá trị cần đo.
- HS nêu dự đoán.
- Các nhóm chọn dụng cụ để tiến hành TN.
- Tham gia thảo luận kết quả bảng 1.
- So sánh với dự đoán ban đầu đưa ra kết luận về sự phụ thuộc của điện trở 
vào chiều dài dây dẫn.
- chú ý lắng nghe
II. Sự phụ thuộc của điện trở vào chiều dài dây dẫn.
1. Dự kiến cách làm.
C1: Dây dẫn dài 2l có chiều dài 2R dây dẫn dài 3l có điện trở dài 3R.
2. Thí nghiệm kiểm tra.
Bảng 1:
3. Kết luận: 
Điện trở của các dây dẫn có cùng tiết diện và được làm từ cùng một chất liệu thì tỉ lệ nghịch với chiều dài mỗi dây.
Hoạt động 3: Vận dụng
Yêu cầu cá nhân HS hoàn thành C2.
Hướng dẫn HS thảo luận câu C2.
Tương tự với câu C4.
- Nhận xét
C2: Chiều dài dây càng lớn (l càng lớn) điện trở của đoạn mạch càng lớn (R càng lớn). Nếu giữ HĐT (U) không đổi cường độ dòng điện chạy qua đoạn mạch càng nhỏ (I càng nhỏ) ÞĐèn sáng càng yếu.
C4: Vì HĐT đặt vào 2 đầu dây không đổi nên I tỉ lệ nghịch với R do hay . Mà 
III.Vận dụng
C2: Chiều dài dây càng lớn (l càng lớn) điện trở của đoạn mạch càng lớn (R càng lớn). Nếu giữ HĐT (U) không đổi cường độ dòng điện chạy qua đoạn mạch càng nhỏ (I càng nhỏ) ÞĐèn sáng càng yếu.
C4: Vì HĐT đặt vào 2 đầu dây không đổi nên I tỉ lệ nghịch với R do hay . Mà 
4) Củng cố:
- Gọi 2 HS đọc phần Có thể em chưa biết.
- Gọi HS trả lời các câu hỏi sau:
?Điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào những yếu tố nào?
?Các dây dẫn được làm từ cùng một loại vật liệu và có cùng tiết diện thì điện trở của các dây đó phụ thuộc như thế nào vào chiều dài của dây?
- Sau khi học sinh trả lời xong GV chốt lại nội dung ghi nhớ của toàn bài.
5) Dặn dò và hướng dẫn HS học bài ở nhà:
- Xem lại bài và học bài theo câu hỏi củng cố
- Làm bài tập: + Khá giỏi: 7.1, 7.2, 7.3 SBT.
 + Tb yếu: 7.1, 7.2a, SBT.
- Hướng dẫn bài tập
7.1. 
 7.2. a) Điện trở của cuộn dây dẫn: R = W.
 b) Mỗi mét của dây dẫn này có điện trở là: r = W.
 7.3. a) UAB = IRAB = IRMN . 
 b) Tương tự UAN = IRAN = IRMBIRMB = UMB.
- Đọc và nghiên cứu trước nội dung bài 8: Sự phụ thuộc của điện trở vào tiết diện dây dẫn. Trả lời được câu hỏi sau:
? Điện trở phụ thuộc như thế nào vào tiết diện của dây? Nêu được phương án thí
nghiệm kiểm tra sự phụ thuộc đó?
IV. RÚT KINH NGHIỆM: