Giáo án Tự nhiên và xã hội Lớp 2 - Tiết 14: Phòng tránh ngộ độc khi ở nhà

Tự nhiên và xã hội
 Tiết 14: Phòng tránh ngộ độc khi ở nhà
I. Mục tiêu
HS nhận biết một số thứ sử dụng trong gia đình có thể gây ngộ độc.
Phát hiện được một số lý do khiến chúng ta có thể bị ngộ độc qua đường ăn uống.
ý thức được những việc bản thân và người lớn trong gia đình có thể làm để phòng tránh ngộ độc cho mình và cho mọi người.
Biết cách ứng xử khi bản thân hoặc người nhà bị ngộ độc.
* Kĩ năng sống: Kĩ năng ra quyết định: Nờn và khụng nờn làm gỡ để phũng trỏnh ngộ độc khi ở nhà.
- Kĩ năng tự bảo vệ: Ứng phú với cỏc tỡnh huống ngộ độc.
- Phỏt triển kĩ năng giao tiếp thụng qua cỏc hoạt động học tập.
II. Đồ dùng dạy học
Tranh ảnh SGk
III. Các hoạt động dạy học
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
A. Kiểm tra bài cũ
?Ở nhà cỏc em thường làm gỡ để giữ sạch mụi trường xung quanh nhà em ở?
?Giữ vệ sinh mụi trường xung quanh nhà ở cú lợi gỡ?
- GV nhận xét đánh giá.
-GV chốt:Giữ gỡn mụi trường xung quanh nhà ở đem lại rất nhiều lợi ớch:đảm bảo sức khỏe,phũng trỏnh đuộc nhiều bệnh tật.Nếu mụi trường xung quanh nhà ở sạch sẽ thỡ ruồi muỗi ,sõu bọ và cỏc mầm bệnh khụng cú nơi sinh sống ;khụng khớ sạch sẽ,trong lành,giỳp cỏc em cú sức khỏe tốt,học tập hiệu quả hơn.Như vậy dự chỳng ta sống ở đõu cũng nờn biết giữ gỡn vệ sinh mụi trường xung quanh nhà ở sạch sẽ. 
B. Các hoạt động
1.Giới thiệu bài
Gv:Cú nhiều con đường làm cho con người bị ngộ độc thực phẩm nhưng chỳng ta cú thể ngăn ngừa.Vậy phải làm sao để khụng bị ngộ độc .Để giỳp cỏc em điều đú hụm nay chỳng ta học bài “Phũng trỏnh ngộ độc khi ở nhà” .
-GV ghi đầu bài.Gọi Hs nhắc lại đầu bài.
-GV:Với bài phũng trỏnh ngộ độc khi ở nhà chỳng ta tỡm hiểu qua 2 phần
 1:Nguyờn nhõn và biểu hiện bị ngộ độc khi ở nhà.
 2:Phũng trỏnh ngộ độc
 1: Nguyên nhân và biểu hiện bị ngộ độc khi ở nhà.
-GV:y/c Hs đọc mục 1
-GV đưa cỏc hỡnh 1,2,3 lờn
- Yêu cầu: 
*Cõu hỏi:
?Em hóy chỉ và nờu nội dung từng bức tranh?
?Em hóy chỉ và nói tên những thứ có thể gây ngộ độc cho mọi người trong gia đình(đặc biệt là em bộ).
-Thảo luận nhúm 2-thời gian 3 phỳt.
- Nghe các nhóm trình bày ý kiến.2 nhúm lờn chỉ tranh trỡnh bày.
*Thảo luận cả lớp
- Hình 1:
?Bắp ngụ là thứ cú thể gõy ngộ độc .Cỏc em cú biết tại sao khụng?
?Bắp ngô đã bị thiu. Nếu cậu bé ăn bắp ngô đó thì điều gì sẽ xảy ra?
- Hình 2:
?Thứ cú thể gõy ngộ độc là lọ thuốc tõy.Cỏc em cú biết vỡ sao lại như thế khụng?
? Điều gì sẽ xảy ra nếu em bé ăn thuốc vì tưởng nhầm kẹo?
- Hình 3:
?Dầu hỏa,thuốc trừ sõu là thứ cú thể gõy ngộ độc.Bằng sự hiểu biết của mỡnh.Cỏc em hóy giải thớch giỳp cụ vỡ sao lại như vậy? 
?Nếu chị phụ nữ lấy nhầm chai thuốc trừ sâu,hay chai dầu hỏa vì tưởng là chai mắm để nấu ăn, điều gì sẽ xảy ra?
GV: Những thứ trên có thể gây ngộ độc cho tất cả mọi người trong gia đình, đặc biệt là em bé. Để hiểu sõu hơn về phần này cụ cựng cỏc em đi làm bài tập 1 phần a.
-Hs làm bài tập.
-Gọi Hs nờu kết quả bài tập.
-Gọi Hs khỏc nhận xột.
-Gọi 2 Hs đọc lại cỏc ý đỳng.
Gv:Đú chớnh là nguyờn nhõn gõy ngộ độc.Đú cũng chớnh là ý đầu tiờn trong phần 1 này 
?Người bị ngộ độc thường cú những biểu hiện như thế nào?
-GV đưa toàn bộ nội dung kết luận lờn.
-Gọi 2 Hs đọc bài.
?Những thứ cú thể gõy ngộ độc em đó nờu ở trờn chủ yếu là qua con đường nào?
?Em hóy kể thờm những thứ cú thể gõy ngộ độc cho con người qua đường ăn uống?
Gv:Ngoài ra chỳng ta cũn bị ngộ độc do hớt phải khớ độc.
Khụng chỉ trẻ em mới bị độc mà cả người lớn cũng bị ngộ độc.Sau khi ăn hay uống một thực phẩm bị nhiễm độc (sau vài phỳt, vài giờ, thậm chớ cú thể sau một ngày), người bệnh đột ngột cú những triệu chứng: buồn nụn và nụn ngay, cú khi nụn cả ra mỏu, đau bụng, đi ngoài nhiều lần (phõn nước, cú thể lẫn mỏu), cú thể khụng sốt hoặc sốt cao trờn 38oC.
Tớnh từ đầu năm đến nay nước ta xảy ra 150 vụ ngộ độc thực phẩm làm 4.077 người mắc,21 người tử vong.
Chỳng ta đó biết được nguyờn nhõn gõy ngộ độc rồi vậy cần phải làm gỡ để phúng trỏnh ngộ độc.Cụ cựng cỏc em tỡm hiểu hoạt động 2.
2: Phòng tránh ngộ độc
-Gọi 1 HS đọc y/c 2
-GV đưa 3 hỡnh tiếp theo lờn bảng.
? Hóy quan sát các hình vẽ 4, 5, 6 và nói rõ người trong hình đang làm gì? làm thế có tác dụng gì?
-HS đọc yờu cầu thảo luận
-HS hoạt động nhúm 2-thời gian 3 phỳt.
-Đại diện HS lờn bỏo cỏo kết quả thảo luận.
-Đại diện cỏc nhúm khỏc nhận xột bổ sung.
Gv:Đổ những thức ăn đó bị ụi thiu đi.sắp xếp đồ đạc trong gia đỡnh ngăn nắp ,gọn gàng.Những thứ cú thể gõy ngộ độc chỳng ta để nào tủ riờng và khúa lại,hay để lờn cao vượt tầm với của em bộ.
?Ngoài những việc làm này ra chỳng ta cũn những việc làm nào nữa có tác dụng để phòng chống ngộ độc ở nhà mà em biết.
? Em đó làm gỡ để phũng trỏnh ngộ độc khi ở trường?
?Trường em đó ăn bỏn trỳ,em thấy trường mỡnh đó làm gỡ để phũng trỏnh ngộ độc thực phẩm cho cỏc em?
?Chỳng ta cần phải làm gỡ để phũng trỏnh ngộ độc khi ở nhà?
*Gv đưa KL:Đú chớnh là 1 số cỏch phũng chống ngộ độc khi ở nhà đấy cỏc em ạ.Cỏc em hóy ỏp dụng vũa cuộc sống hàng ngày nhộ.
-Gọi 2 Hs đọc
GV:Vừa rồi cỏc em đó tỡm hiểu về nguyờn nhõn và cỏch phũng chống ngộ độc khi ở nhà.Bằng sự hiểu biết và kinh nghiệm của bản thõn mỡnh.Cụ sẽ cho cả lớp mỡnh chơi 1 trũ chơi học tập về cỏch xử lớ tỡnh huống khi trong thực tế chỳng ta gặp phải.
Trũ chơi: Xử lí tình huống
- GV giao nhiệm vụ:Nhúm 2
- Nhóm :nêu và xử lý tình huống bản thân bị ngộ độc.
Em của bạn tỡnh cờ ăn hoặc uống phải một thứ độc hại ở trong nhà. Bạn đang chơi ngoài sõn thỡ nhỡn thấy em khúc, kờu đau bụng và rất sợ hói hướng về phớa mỡnh.
 Bạn hóy nờu cỏch xử lớ tỡnh huống trờn?
-Nhóm :nêu và xử lý tình huống người thân bị ngộ độc.
Em tỡnh cờ ăn hoặc uống phải một thứ độc hại ở trong nhà. Em thấy đau bụng,chúng mặt và buồn nụn.Lỳc đú bố mẹ đi làm chưa về.
Em hóy nờu cỏch xử lớ tỡnh huống trờn?
-Gọi 2 Hs đọc
-GV cho HS hoạt động nhúm 2-Thời gian 3 phỳt.
-Đại diện cỏc nhúm bỏo cỏo kết quả thảo luận.
-Cỏc nhúm khỏc nhận xột bổ sung.
- KL: Khi bản thân bị ngộ độc, phải tìm mọi cách gọi người lớn và nói mình đã ăn hay uống thứ gì.
- Khi người thân bị ngộ độc phải gọi ngay cấp cứu hoặc người lớn thông báo cho nhân viên y tế biết người bệnh bị ngộ độc bởi thứ gì.
Trước một người cú biểu hiện ngộ độc, nếu cũn tỉnh tỏo cần làm cho chất độc lẫn trong thức ăn đào thải ra ngoài càng nhanh càng tốt, bằng cỏch dựng hai ngún tay để ngoỏy họng hay dựng một thỡa nhỏ hoặc tăm pon đưa vào gốc lưỡi (cẩn thận trỏnh làm xõy sỏt miệng) để gõy nụn. Khi bệnh nhõn nụn, để đầu cỳi thấp hơn ngực, trỏnh bị sặc vào phổi.
Trong trường hợp nếu biết chất độc là dầu hỏa, xăng, húa chất trừ sõu, thuốc chuột... thỡ khụng nờn gõy nụn vỡ gõy nụn sẽ cú thể làm bệnh nhõn hớt chất độc vào phổi hoặc lờn cơn co giật khi đang nụn mà nhanh chúng cho nạn nhõn uống than hoạt tớnh 20-30g nếu là người lớn, 5-10g đối với trẻ em.
Than hoạt tớnh cú tỏc dụng thấm cỏc chất độc khụng cho cỏc chất độc đi vào mỏu.Chỳng ta nờn uống nhiều nước để than hoạt tớnh đào thải chất độc theo đường phõn.
Đõy là những trường hợp nguy cấp,nhà xa bệnh viện chỳng ta phải xử lớ ngay tại chỗ.
HĐ4: Củng cố dặn dò
- Hôm nay học bài gì?
- Biết phòng tránh ngộ độc khi ở nhà có ích lợi gì?
- Em cần làm gì để phòng tránh ngộ độc khi ở nhà?
- GV chốt:Bài học hụm nay đó giỳp cỏc em hiểu biết thờm về nguyờn nhõn,biểu hiện, cỏch phũng trỏnh ngộ độc và cả cỏch xử lớ tỡnh huống khi bị ngộ độc.Cỏc em sẽ ỏp dụng những điều đó học vào thực tế cuộc sống và nhắc nhở những người thõn của chỳng ta nờn nờu cao tinh thần cảnh giỏc để phũng chống ngộ độc.Cỏc em hóy làm điều đú vỡ bản thõn mỡnh và người thõn của chỳng ta.
 - Dặn HS thực hiện tốt.
- Xem trước bài mới: Bài 15
-Em quột dọn,thu gom rỏc,tỉa bớt cành cõy,khơi thụng chỗ thoỏt nước thải,cọ rửa nhà vệ sinh,... 
-khụng khớ sạch sẽ,trong lành,đảm bảo sức khỏe,phũng trỏnh được nhiều bệnh tật,học tập tốt hơn.
- Các nhóm HS quan sát các hình vẽ trong SGK trang 30 thảo lụân nhóm.
-1 Hs lờn chỉ
-1 Hs nhận xột.Xin ý kiến cả lớp.
-1 Hs lờn chỉ
-1 Hs nhận xột.Xin ý kiến cả lớp.
-Bắp ngụ đó bị thiu,ruồi nhặng đó bu vào.
- Cậu bé sẽ bị đau bụng, ỉa chảy vì ăn phải thức ăn đã bị ôi thiu.
-Thuốc tõy là để chữa bệnh. Em bộ ăn quỏ nhiều sẽ bị ngộ độc
- Em bé sẽ bị đau bụng,buồn nụn,chúng mặt. Nếu ăn quá nhiều, phải đưa đi bệnh viện.
-Dầu hỏa, thuốc trừ sõu là những húa chất mang tớnh độc hại rất cao.Dầu hỏa là khớ đốt.Chỳng ta dựng để thắp sỏng,đun nấu.Thuốc trừ sõu là thuốc để bà con nụng dõn dựng để diệt trừ sõu bọ phỏ hoại mựa màng.
- Cả nhà chị sẽ bị ngộ độc vì ăn phải thức ăn đó.
-Người bị ngộ độc thường bị đau bụng,chúng mặt, buồn nụn,đi ỉa chảy,sốt cao,co giật,khú thở. 
-Qua con đường ăn uống.
-Hoa quả mua ngoài chợ về khụng rửa sạch;
-Ăn rau sống khụng rửa sạch;
-Ăn những đồ đúng gúi sẵn khụng nhón mỏc,hết hạn sử dụng, ...
- HS thảo luận nhóm.
- 3 nhóm lên trình bày.Mỗi nhúm trỡnh bày 1 tranh
- Các nhóm khác nhận xét bổ sung ý kiến.
-H4:Cậu bộ đang vứt đi những bắp ngụ đó bị ụi thiu.làm như thế để khụng ai trong nhà ăn nhầm,bị ngộ độc nữa.
-H5:Cụ chị đang cất lọ thuốc lờn tủ cao,để em bộ khụng với tới được và ăn nhầm vỡ tưởng là kẹo ngọt.
-H6:chỳ đang cất riờng thuốc trừ sõu,dầu hỏa,lọ sơn vào tủ riờng và khúa lại.Cũn dầu ăn,nước mắm cất vào tủ khỏc.Làm thế để phõn biệt ,khụng bị nhầm lẫn giữa 2 loại.
 -Tuyệt đối khụng ăn những thức ăn lạ.
Khụng ăn cỏ ươn, khụng hỏi nấm ở dọc đường hay trong rừng để ăn.nấu chớn, đun sụi,
 - Giữ sạch bỏt, đĩa, xoong nồi đựng thức ăn. Thức ăn nấu chớn nờn ăn ngay.
-Thức ăn khụng ăn hết cần đun lại rồi mới cất giữ trong tủ lạnh. Khi ăn lại vẫn phải đem đun sụi rồi mới ăn.
- Diệt ruồi, giỏn, chuột... Tuyệt đối khụng để chỳng tiếp xỳc với thức ăn.
- Quả, rau sống phải rửa sạch, ngõm và gọt vỏ rồi mới ăn.
- Khụng uống mật cỏ trắm, trụi, chộp với mục đớch chữa bệnh. Tuyệt đối khụng ăn cỏ núc. 
- Rửa sạch tay bằng xà phũng trước khi ăn hay khi chuẩn bị chế biến thức ăn.
- Rửa sạch tay bằng xà phũng trước khi ăn,sau khi ăn xong uống nước.
-Khụng mua đồ ăn,đồ uống lạ ở cổng trường ,khụng ăn mua đồ hết hạn sử dụng,đồ khụng rừ nơi sản xuất.
-Chọn thực phẩm tươi,ngon,cú nguồn gốc,xuất xứ rỗ ràng. Nồi, bỏt xoong chảo để nấu ăn phải sạch sẽ. Khu vực bếp phải dọn vệ sinh hàng ngày để đảm bảo khụng cú chuột, giỏn. Thức ăn nấu chớn khụng được để nhiều ngày rồi mới ăn. Cú cụ y tế kiểm tra chất lượng thực phẩm hàng ngày. Phối kết hợp với trạm y tế phường và phũng y tế thành phố để kiểm tra chất lượng thực phẩm thường xuyờn.
-Hs nờu
Sắp xếp đồ dựng trong gia đỡnh gọn gàng, ngăn nắp . Thuốc cần để đỳng nơi quy định, xa tầm với của trẻ em. Thức ăn khụng nờn để lẫn với cỏc chất tẩy rửa hoặc cỏc húa chất khỏc. Ăn uống hợp vệ sinh. Cỏc loại phõn bún, thuốc trừ sõu, bả chuột, dầu hỏa, xăng, cần được cất giữ riờng và cú nhón mỏc để trỏnh sử dụng nhầm lẫn.
- Nghe để về thực hiện
Chớnh vỡ vậy,năm 2014 theo bỏo cỏo của cục an toàn vệ sinh thực phẩm thỡ nước ta cú 189 vụ ngộ độc thực phẩm với hơn 5.100 người mắc, 4.100 người đi viện và 43 trường hợp tử vong. Nếu so với năm 2013, số người mắc và đi viện do ngộ độc thực phẩm năm 2014 cú giảm nhưng số vụ tăng hơn 13%, đặc biệt số người tử vong tăng gần 54% (tăng thờm 15 người).
Ngoài ra chỳng ta thường bị ngộ độc do ăn phải những đồ uống, thức ăn đúng gúi bỏn tràn lan trờn thị trường khụng kiểm định được chất lượng,hạn sử dụng .
Ngộ độc do chất bảo quản ,sử dụng chất ộp rau, củ ,quả lớn nhanh, chớn nhanh. Do húa chất dựng trong trong chế biến thực phẩm (vớ dụ phẩm màu trong cỏc loại bỏnh, xụi, rượu...) và do cỏc vi sinh vật.
 Ngoài ra cũn cú cỏc chất độc cú tự nhiờn trong rau, quả, thịt như: nấm độc, lỏ ngún, cỏ độc, cà độc dược, gan cúc, trứng cúc, vỏ sắn, mật cỏ trắm, nọc rắn, nọc ong...
: Để phòng tránh ngộ độc khi ở nhà chúng ta cần:
- Nờn tỡm hiểu kỹ những cõy rau, cỏc loại nấm, cỏ để phõn biệt được loại khụng độc và loại độc.
- Thực phẩm dựng để làm thức ăn phải được chọn lựa cẩn thận, phải tươi, khụng dập nỏt. Khụng ăn cỏ ươn, khụng hỏi nấm ở dọc đường hay trong rừng để ăn.
-Tuyệt đối khụng ăn những thức ăn lạ,
 - Giữ sạch bỏt, đĩa, xoong nồi đựng thức ăn. Thức ăn nấu chớn nờn ăn ngay.
- Thức ăn khụng ăn hết cần đun lại rồi mới cất giữ trong tủ lạnh. Khi ăn lại vẫn phải đem đun sụi rồi mới ăn.
- Diệt ruồi, giỏn, chuột... Tuyệt đối khụng để chỳng tiếp xỳc với thức ăn.
- Quả, rau sống phải rửa sạch, ngõm và gọt vỏ rồi mới ăn.
- Rửa sạch tay bằng xà phũng trước khi ăn hay khi chuẩn bị chế biến thức ăn.
Chỳng ta đó biết ngộ độc chủ yếu là qua con đường ăn uống. Vậy để phũng trỏnh được ngộ độc chỳng ta phải cẩn thận khi sử dụng thực phẩm: Ăn hoa quả đó rửa sạch và gọt vỏ, ăn uống đồ hộp phải xem hạn sử dụng,.... Nếu khi thấy đau bụng hay cú những biểu hiện khỏc lạ chỳng ta phải bỏo ngay cho người lớn biết và phải núi rừ mỡnh đó ăn những gỡ để kịp thời xử lý.