GIáo án Tin học lớp 10 bài 1: Tin học là một ngành khoa học

Ngày soạn: 22/08/2014
Ngày dạy
28/8
30/8
29/8
25/8
26/8
27/8
26/8
Lớp
10B1
10B2
10B3
10B4
10B5
10B6
10B7
10B8
10B9
10B10
Tiết theo PPCT: 01
BÀI 1: TIN HỌC LÀ MỘT NGÀNH KHOA HỌC
1. Mục tiêu
a. Kiến thức:
- Biết Tin học là một ngành khoa học: có đối tượng, nội dung, phương pháp nghiên cứu riêng. Biết máy tính vừa là đối tượng nghiên cứu, vừa là công cụ;
- Biết được sự phát triển mạnh mẽ của Tin học do nhu cầu của xã hội;
- Biết các đặc tính ưu việt của máy tính điện tử;
- Biết được một số ứng dụng của Tin học và máy tính điện tử trong các hoạt động của đời sống.
b. Kỹ năng:
- Nhận ra được các ứng dụng tin học trong đời sống xã hội.
c. Thái độ:
- Có thái độ đúng đắn khi học môn Tin học và ứng dụng nó ngoài xã hội.
2. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh
a. Chuẩn bị của Giáo viên:
- SGK, Giáo án, Máy tính, Máy chiếu.
b. Chuẩn bị của Học sinh:
- SGK, Vở ghi bài.
3. Tiến trình bài dạy
a. Kiểm tra bài cũ:
b. Giảng nội dung bài mới: (40’)
Trong thời đại ngày nay, việc ứng dụng CNTT nói chung và máy tính nói riêng đã được nhiều nước, nhiều ngành quan tâm. Tin học là một ngành khoa học mũi nhọn. Nhờ các phương tiện thông tin đại chúng, mỗi chúng ta đều ít nhiều hiểu về ngành khoa học tin học và máy tính điện tử. Tuy nhiên mức độ hiểu biết của mỗi người là khác nhau. Để hiểu một cách chi tiết, chúng ta cùng tìm hiểu về ngành khoa học Tin học thông qua bài học đầu tiên: Tin học là một ngành khoa học. (2’)
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung ghi bảng
Hoạt động 1: Tìm hiểu sự hình thành và phát triển của Tin học: (13’)
Em hãy trình bày sự hiểu biết của mình về Tin học?
Nhận xét và đưa ra kết luận: Khi ta nói đến Tin học là nói đến máy tính cùng các dữ liệu trong máy tính được lưu trữ và xử lý phục vụ cho các mục đích khác nhau trong mỗi lĩnh vực của đời sống xã hội. Vậy Tin học là gì? Trước tiên ta đi xem xét về sự hình thành và phát triển của Tin học. 
Vì sao Tin học là một ngành khoa học mới hình thành nhưng có tốc độ phát triển mạnh mẽ như hiện nay?
Nhấn mạnh lại câu trả lời của học sinh: Sự phát mạnh mẽ của Tin học là do nhu cầu khai thác tài nguyên thông tin của con người.
Những ngành thực tế có sự trợ giúp của Tin học?
Đưa ra những ý kiến của mình về Tin học.
Vận dụng sự hiểu biết của mình đồng thời tìm hiểu SKG để trả lời câu hỏi.
- Do nhu cầu khai thác tài nguyên thông tin của con người.
- Tiện lợi cho mọi hoạt động của con người.
- Ứng dụng trong mọi hoạt động của xã hội hiện nay.
- Linh hoạt, đa năng cho mọi hoạt động.
- Quản lý hồ sơ của trường học, bệnh viện.
- Phòng chụp X- Quang của bệnh viện, phòng siêu âm, xét nghiệm, 
- Trong ngành công nghiệp chế tạo: MTĐT điều khiển các dây chuyền sản xuất tự động, hỗ trợ kỹ sư trong việc thiết kế nhà, ô tô trên máy tính cũng cần có sự hiểu biết về tin học.
1. Sự hình thành và phát triển của Tin học:
- Tin học là một ngành khoa học mới được hình thành và phát triển mạnh mẽ, động lực cho sự phát triển đó là nhu cầu khai thác tài nguyên thông tin của con người.
- Ngành khoa học Tin học ra đời để đáp ứng những yêu cầu khai thác tài nguyên thông tin, đó là ngành Tin học.
- Tin học dần hình thành và phát triển trở thành một ngành khoa học độc lập, với nội dung, mục tiêu và phương pháp nghiên cứu riêng. 
- Quá trình nghiên cứu và triển khai các ứng dụng không tách rời việc phát triển và sử dụng máy tính điện tử.
Hoạt động 2: Tìm hiểu vai trò và đặc tính Ưu việt của MTĐT (15’)
Trong vài thập niên gần đây, sự phát triển như vũ bão của Tin học đã đem lại cho con người một kỷ nguyên mới: “Kỷ nguyên công nghệ thông tin” với những sáng tạo mang tính vượt bậc đã giúp đỡ rất lớn cho con người trong cuộc sống hiện tại. Bởi vậy, vì sao tin học lại phát triển nhanh và mang lại nhiều lợi ích cho con người đến thế.
Trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, con người muốn làm việc và sáng tạo đều cần thông tin. Chính vì nhu cầu cấp thiết ấy mà máy tính cùng với những đặc tính riêng biệt của nó đã ra đời. Qua thời gian, Tin học ngày càng phát triển và nhập vào nhiều lĩnh vực khác nhau trong cuộc sống.
Hãy nêu vai trò của MTĐT?
Nhấn mạnh thêm: Ban đầu máy tính ra đời với mục đích giúp đỡ cho tính toán thuần túy. Song thông tin ngày càng nhiều và ngày càng đa dạng đã thúc đẩy con người không ngừng cải tiến máy tính để phục vụ cho nhu cầu mới.
Máy tính đã từng thắng vua cờ Kasparôp. Vậy em nào cho biết so với con người thì MTĐT có những đặc tính ưu việt gì?
Phân tích và tổng kết về các đặc tính của MTĐT.
Phân tích cho học sinh hiểu việc học Tin học trong trường phổ thông là có học sử dụng máy tính. Tuy nhiên ở đây là chúng ta học văn hóa Tin học.
Trước sự bùng nổ thông tin hiện nay, máy tính được coi như là công cụ không thể thiếu của con người, càng nhanh tiếp xúc với máy tính nói riêng và Tin học nói chung thì càng có nhiều cơ hội hòa nhập với cuộc sống hiện đại. Điều này được khẳng định thông qua mạng Internet.
Tham khảo SGK và sự hiểu biết trả lời câu hỏi:
Hỗ trợ con người trong việc tính toán và trợ giúp con người trong mọi hoạt động của đời sống xã hội.
Tham khảo SGK và trả lời các đặc tính ưu việt của MTĐT.
2. Đặc tính và vai trò của máy tính điện tử: 
*) Vai trò của máy tính điện tử:
- Ban đầu máy tính ra đời chỉ với mục đích cho tính toán đơn thuần, dần dần nó không ngừng được cải tiến và hỗ trợ cho rất nhiều lĩnh vực khác nhau.
- Ngày nay, máy tính đã xuất hiện ở khắp mọi nơi, chúng hỗ trợ hoặc thay thế hoàn toàn con người.
*) Đặc tính của máy tính điện tử: Một số đặc tính giúp máy tính trở thành công cụ hiện đại và không thể thiếu trong cuộc sống của chúng ta:
- Máy tính có thể làm việc không mệt mỏi suốt 24h.
- Máy tính có tốc độ xử lý thông tin nhanh, độ chính xác cao.
- Máy tính có thể lưu trữ một lượng lớn thông tin lớn trong một không gian hạn chế.
- Giá thành ngày càng hạ, gọn nhẹ và tiện dụng.
- Các máy tính có thể liên kết với nhau tạo thành một mạng máy tính và có thể chia sẻ dữ liệu giữa các máy tính với nhau.
Hoạt động 3: Tìm hiểu khái niệm về Tin học (10’)
Tin học = khoa học nghiên cứu thông tin.
Cụ thể là nghiên cứu khía cạnh nào của thông tin? Đó là phương pháp thu thập, lưu trữ, tìm kiếm, truyền, biến đổi thông tin một cách tự động.
Thế nào là tự động? là sử dụng MTĐT?
Nhấn mạnh yếu tố tự động.
Việc nghiên cứu công nghệ chế tạo, hoàn thiện máy tính cũng thuộc lĩnh vực Tin học.
Cần hiểu Tin học theo nghĩa vừa sử dụng máy tính vừa phát triển máy tính chứ không đơn thuần xem máy tính chỉ là công cụ.
Công cụ nghĩa là: Tin học sử dụng MTĐT để thực hiện các thao tác xử lý thông tin.
Mục tiêu nghĩa là: Tin học nghiên cứu chế tạo sao cho MTĐT ngày càng hoàn thiện.
3. Thuật ngữ Tin học: 
Một số thuật Tin học được sử dụng là:
Informatique (Tiếng Pháp)
Informatics (Tiếng Anh)
Computer Scsience (Tiếng Mĩ)
Tin học là một ngành khoa học có mục tiêu là phát triển và sử dụng máy tính điện tử để nghiên cứu cấu trúc, tính chất của thông tin, phương pháp thu thập, lưu trữ, tìm kiếm, biến đổi, truyền thông tin và ứng dụng vào hầu hết các lĩnh vực khác nhau của đời sống xã hội.
MTĐT vừa là công cụ nghiên cứu vừa là mục tiêu nghiên cứu của tin học.
c. Củng cố - luyện tập (3’)
- Buổi đầu tiên các em được làm quen với môn Tin học, biết khái niệm về Tin học, sự hình thành và phát triển của Tin học, vai trò và đặc tính ưu việt của máy tính điện tử. Từ đó các em cần hiểu rằng Tin học không chỉ là sử dụng máy tính.
d. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà (2’)
- Ôn lai khái niệm Tin học và các câu hỏi cuối bài.
- Tìm hiểu trước bài 2: Thông tin và dữ liệu.
4. Rút kinh nghiệm giờ dạy