Giáo án tăng tiết Hóa học 9 tuần 20 tiết 16: CO2 tác dụng với dung dịch kiềm

TUẦN: 20	Ngày soạn: 24/12/2014 	Ngày dạy: 03/01/2015
CHỦ ĐỀ 12:
CO2 TÁC DỤNG VỚI DUNG DỊCH KIỀM
I/ Mục tiêu:
Nhận dạng được dạng toán.
Biết cách lập tỉ lệ để xác định được sản phẩm sinh ra là muối trung hòa hay muối axit.
Vận dụng vào bài toán cụ thể.
II/ Chuẩn bị:
Bảng phu các bước giải.
Bài tập vận dụng
III/ Tiến trình lên lớp:
Hoạt động của Giáo viên
Hoạt động của Học sinh
I/ Kiến thức:
? Làm thế nào để biết được một bài toán thuộc dạng này?
? Hãy viết các PTHH của phản ứng CO2 tác dụng với NaOH?
? Vậy, sản phẩm của phản ứng có thể là những chất nào?
- Lập tỉ lệ: nCO2nKiềm, nếu:
 + nCO2nKiềm = tỉ lệ mol trong phản ứng tạo muối trung hòa Ò sp là muối trung hòa.
 + nCO2nKiềm = tỉ lệ mol trong phản ứng tạo muối axit Ò sản phẩm là muối axit
 + nCO2nKiềm nằm trong khoảng giữa của 2 tỉ lệ trên Ò sản phẩm là 2 muối
* Nếu sản phẩm là hỗn hợp 2 muối thì cần lập hệ phương trình và giải tương tự như bài toán hỗn hợp
* Cách trình bày:
- Viết cả 2 PTHH tạo muối trung hòa và muối axit.
- Tính số mol oxit và kiềm.
- Lập tỉ lệ số mol oxit/kiềm Ò xác định sản phẩm, chọn PTHH thực tế.
- Tính toán theo yêu cầu đề.
II/ Vận dụng:
Bài tập 1: Người ta dùng 50 gam dung dịch NaOH 40% để hấp thụ hoàn toàn 11,2lít khí CO2 (đktc). Cho biết muối nào được tạo thành sau phản ứng và với khối lượng bao nhiêu?
Bài tập 2: Dẫn 5,6 lít khí CO2 (đktc) đi qua 150ml dung dịch Ca(OH)2 1M. Tính khối lượng các chất sau phản ứng.
* Nhận dạng: Cho CO2 tác dụng với các dung dịch kiềm (NaOH, KOH, Ca(OH)2, Ba(OH)2). Đề cho dữ kiện có thể tính được số mol của cả oxit axit và dung dịch kiềm.
- PTHH: CO2 + 2NaOH Ò Na2CO3 + H2O
 CO2 + NaOH Ò NaHCO3 + H2O
- Sản phẩm của phản ứng có thể là: Một dung dịch muối trung hòa, hỗn hợp 2 muối hoặc một dung dịch muối axit
- Ghi bài.
Bài giải:
* Các PTHH:
CO2 + 2NaOH Ò Na2CO3 + H2O (1)
CO2 + NaOH Ò NaHCO3	 (2)
* nCO2=11,222,4=0,5mol	;
 nNaOH=40×50100×40=0,5mol
* Ta có tỉ lệ: nCO2nNaOH=0,50,5=11 
Ò phản ứng xảy ra theo PTHH 2
Ò Muối được tạo thành là NaHCO3.
* PTHH: CO2 + NaOH Ò NaHCO3 (2) 
 0,5mol 0,5mol Ò 0,5mol
Vậy, mNaHCO3 = 0,5 ´ 84 = 42 gam
Bài giải:
* Các PTHH:
CO2 + Ca(OH)2 Ò CaCO3 + H2O(1)
2CO2 + Ca(OH)2 Ò Ca(HCO3)2 (2)
* nCO2=5,622,4=0,25mol	;
 nCa(OH)2=1×0,15=0,15mol
* Ta có tỉ lệ: 
nCO2nCaOH2=0,250,15 Ta thấy: 11<0,250,15 <21
Ò phản ứng xảy ra theo cả 2 PTHH 
Ò Muối được tạo thành là hỗn hợp 2 muối CaCO3 và Ca(HCO3)2
* Gọi x và y lần lượt số mol của CO2 ở 2PT
CO2 + Ca(OH)2 Ò CaCO3 + H2O(1)
x mol Ò x mol	x mol
2CO2 + Ca(OH)2 Ò Ca(HCO3)2(2)
y mol Ò y/2 mol	y/2 mol
 Từ (1) và (2) ta có hệ phương trình:
	x+y=0,25x+y2=0,15 Òx=0,05y=0,2
Vậy, mCaCO3= 0,05 ´ 100 = 5 gam
 mCa(HCO3)2 = 0,22´ 162 = 16,2 gam
Duyệt của Tổ trưởng