Giáo án Sinh học Lớp 8 - Tuần 14 - Năm học 2018-2019

Tuần 14
Tiết 27
Bài 27: TIÊU HÓA Ở DẠ DÀY
Ngày soạn:01/12/2018
Ngày dạy: 03/12/2018
I. Mục tiêu:
1. Kiến thức:
Trình bày được hóa trình tiêu hóa ở dạ dày gồm:
- Các hoạt động chủ yếu. Cơ quan hay tế bào thực hiện hoạt động.
- Tác dụng của các hoạt động.
- Trình bày được sự biến đổ của thức ăn trong ống tiêu hóa về mặt cơ học( dạ dày) và sự biến đổi hóa học nhờ các dịch tiêu hóa do các tuyến tiêu hóa tiết ra.
2. Kỹ năng: 
Rèn kỹ năng:
- Hoạt động nhóm, tư duy dự đoán.
- Quan sát tranh hình tìm kiến thức.
3. Thái độ: Giáo dục ý thức giữ gìn bảo vệ dạ dày.
4. Định hướng phát triển năng lực:
- Năng lực tự học, năng lực hợp tác, năng lực giao tiếp, năng lực quan sát, giải quyết vấn đề, năng lực vận dụng kiến thức vào cuộc sống ...
II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:
1. Giáo viên: 
- Tranh phóng to hình 27.1 SGK tr.87. 
- Nếu có điều kiện dùng đĩa CD minh họa.
2. Học sinh: HS kẻ bảng 27 vào vở
III. Chuỗi các hoạt động học:
HOẠT ĐỘNG GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG HỌC SINH
NỘI DUNG
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập
Trình bày các hoạt động tiêu hóa ở khoang miệng?
Chúng ta đã biết các thức ăn chỉ được tiêu hóa một phần ở khoang miệng, vậy vào dạ dày chúng có tiếp tục biến đổi không ? Nếu có thì biến đổi như thế nào ? 
2. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
Đánh giá HS
1. Thực hiện nhiệm vụ học tập
HS lên trả lời và nêu các vấn đề liên quan bài mới cần giải quyết thảo luận.
2. Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
Tự đánh giá nhau
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
I. Cấu tạo dạ dày
1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập:
- GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK tr.86. và quan sát hình 27.1. Thảo luận nhóm trả lời các câu hỏi cuối mục I
 + Dạ dày có cấu tạo như thế nào ?
 + Dạ dày có thể diễn ra hoạt động tiêu hóa nào ?
- GV treo tranh ( H 27.1 ).
- GV lưu ý có rất nhiều dự đoán của HS vì vậy GV cần chú ý để hướng cho HS nắm được kiến thức cơ bản của bài ( nhưng không đánh giá đúng sai mà HS sẽ giải quyết ở hoạt động sau ).
 + Dự đoán có nhiều dự đoán.
GV yêu cầu HS → kết luận.
2. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
Đánh gía HS
II. Tiêu hóa ở dạ dày 
1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập
- GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin SGK hoàn thành bảng 27 tr.88.
- GV yêu cầu chỉ rõ từng hoạt động và tác dụng của nó.
- Treo bảng 27 lên bảng, yêu cầu HS chữa bài,(ghi vào bảng ).
- GV nhận xét, đánh giá, bổ sung thêm những kiến thức HS chưa hoàn thành từ đó giúp HS lĩnh hội được kiến thức.
- GV yêu cầu các nhóm đánh giá về phần dự đoán ở mục 1 nhằm giúp HS khắc sâu kiến thức.
- GV yêu cầu HS tiếp tục thảo luận nhóm trả lời câu hỏi đầu tr.89. SGK 
- GV liên hệ thực tế cho HS về cách ăn uống, thời gian, loại thức ăn, lượng thức ăn Biết cách bảo vệ dạ dày.
- GV yêu cầu HS đọc kết luận
2. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
Đánh giá HS
I. Cấu tạo dạ dày
1. Thực hiện nhiệm vụ học tập:
- Cá nhân tự nghiên cứu thông tin, trao đổi nhóm, thống nhất câu trả lời.
- Đại diện nhóm trả lời các nhóm khác bổ sung.
- Yêu cầu;
 + Hình dạng.
 + Thành dạ dày.
 + Tuyến tiêu hóa.
- HS tự rút ra kết luận. ( cấu tạo của dạ dày ).
2. Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
Tự đánh giá nhau
II. Tiêu hóa ở dạ dày
1. Thực hiện nhiệm vụ học tập
- Cá nhân tự nghiên cứu thông tin, trao đổi nhóm, thống nhất ý kiến hoàn thành bảng.
- Đại diện các nhóm lên bảng hoàn thành kiến thức.
- Các nhóm khác bổ sung nếu cần.
- HS theo dỗi và tự sửa chữa vào vở
- HS xem lại phần dự đoán ban đầu của nhóm mình xem đúng hay sai.
- HS tiếp tục thảo luận nhóm theo sự hướng dẫn của GV và bảng 27.
- Đại diện nhóm trả lời.
 + Yêu cầu: nhờ cơ dạ dày.
 + Gluxít và Lipít chỉ biến đổi về mặt lý học
- Các nhóm khác bổ sung nếu cần
- Các nhóm khác bổ sung nếu cần
- HS rút ra kết luận có sự hướng dẫn của giáo viên.
2. Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
Tự đánh giá nhau
I. Cấu tạo dạ dày
*Kết luận:
- Dạ dày hình túi, dung tích 3l.
- Thành dạ dày có 4 lớp: lớp màng ngoài, lớp cơ, lớp niêm mạc, niêm mạc trong cùng. 
 + Lớp cơ dày, khỏe gồm 3 lớp: cơ vòng, cơ dọc, cơ xuyên.
 + Lớp niêm mạc: nhiều tuyến tiết dịch vị.
II. Tiêu hóa ở dạ dày
Kết luận 1: (Nội dung bảng 27).
* Kết luận 2:
- Các loại thức ăn khác như lipít, gluxít  chỉ biến đổi về mặt lý học.
-Thời gian lưu lại thức ăn trong da dày từ 3-6 giờ, tùy loại thức ăn.
Biến đổi thức ăn ở dạ dày
Các hoạt động tham gia
Các thành phần tham gia hoạt động
Tác dụng của hoạt động
Biến đổi lí học
- Sự tiết dịch vị.
- Co bóp của dạ dày.
Tuyến vị.
-Các lớp cơ của dạ dày.
-Hòa loãng thức ăn.
- Đảo trộn T-Ă thấm đều dịch vị
Biến đổi hóa học
HĐ của enzim
Enzim pépsin.
- Phân cắt Prô.
.. dài... ngắn ..aa 
C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG
1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập
Đánh dấu vào câu trả lời đúng nhất:
1. Loại thức ăn nào được biến đổi cả về mặt lý học và hóa học:
a) Prôtêin.	
b) Gluxít.	
c) Lipít.	
d) Muối khoáng.
2. Biến đổi lý học ở dạ dày gồm:
a) Sự tiết dịch vị.	
b) Sự co bóp của dạ dày.
c) Sự đảo trộn thức ăn.	
d) Cả a và b đúng.
3. Biến đổi hóa học ở dạ dày:
a) Tiết dịch vị.	
b) Thấm đều dịch thức ăn.
c) Hoạt động của Enzim pépsin.	 
d) Cả a và c đúng.
Tại sao dạy dày lại phải chứa thức ăn?
2. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
Đánh giá HS
1. Thực hiện nhiệm vụ học tập
HS trao đổi và thảo luận để trả lời các câu hỏi
2. Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
Tự đánh giá nhau
D. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI MỞ RỘNG
1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập
Học bài, chuẩn bị bài mới.
Yêu cầu HS liên hệ thực tế về vệ sinh bảo vệ dạ dày.
2. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
Đánh giá HS
1. Thực hiện nhiệm vụ học tập
HS liên hệ trả lời và ghi nhiệm vụ ở nhà
2. Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
Tự đánh giá nhau
CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
Trong sách BT
Tuần 14 
Tiết 28
TIÊU HÓA Ở RUỘT NON
Ngày soạn:04/12/2018
Ngày dạy: 06/12/2018
I. Mục tiêu:
1. Kiến thức:
 Trình bày được quá trình tiêu hóa diễn ra ở ruột non gồm:
- Các hoạt động. Các cơ quan hay tế bào thực hiện hoạt động.
- Tác dụng và kết quả của hoạt động.
- HS nêu được những đặc điểm cấu tạo của ruột non phù hợp với chức năng hấp thụ các chất dinh dưỡng.
- Các con đường vận chuyển các chất dinh dưỡng từ ruột non đến các cơ quan, tế bào.
- Vai trò của gan trên con đường vận chuyển các chất dinh dưõng.
- Vai trò của ruột già trong quá trình tiêu hoá của cơ thể.
2. Kỹ năng: Hoạt động độc lập với SGK, hoạt động nhóm.
3. Thái độ: Giáo dục ý thức bảo vệ cơ quan tiêu hóa.
4. Định hướng phát triển năng lực:
- Năng lực tự học, năng lực hợp tác, năng lực giao tiếp, năng lực quan sát, giải quyết vấn đề, năng lực vận dụng kiến thức vào cuộc sống ...
II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:
1. Giáo viên: 
- GV: Tranh hình 28.1, 28.2 SGK phóng to, bảng phụ.
- Đĩa CD miêu tả quá trình tiêu hóa thức ăn ở ruột non nếu có.
- Tranh phóng to hình 29.1, 29.2, 29.3 SGK.
- Tư liệu về vai trò của gan trong hấp thu chất dinh dưỡng. 
2. Học sinh: 
- Bảng 29 SGK. - HS: Kẻ bảng.
Biến đổi thức ăn ở ruột non
Hoạt động tham gia
Các thành phần tham gia hoạt động
Tác dụng của hoạt động
 Biến đổi lý học
Biến đổi hóa học
III. Chuỗi các hoạt động học:
HOẠT ĐỘNG GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG HỌC SINH
NỘI DUNG
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập
Dạ dày có cấu tạo như thế nào ? Các hoạt động tiêu hóa ở dạ dày ?
Tóm tắt lại thí nghiệm bữa ăn giả cho chó và rút ra kết luận ?
Khi chúng ta ăn, chỉ có tinh bột và prôtêin là được tiêu hóa ở miệng và dạ dày. Như vậy các chất còn lại chưa được tiêu hóa thì sau ? Chắc chắn sự hoàn thành quá trình tiêu hóa phải ở ruột non.
2. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
Đánh giá HS
1. Thực hiện nhiệm vụ học tập
HS lên trả lời và nêu các vấn đề liên quan bài mới.
2. Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
Tự đánh giá nhau
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
I. Ruột non
1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập:
- Yêu cầu HS đọc thông tin mục 1 SGK.
+ Ruột non có cấu tạo như thế nào ?
- GV nhận xét, chốt lại kiến thức.
- Yêu cầu HS rút ra kết luận.
- GV yêu cầu HS dự đoán xem ở ruột non có những hoạt động tiêu hóa nào ?
- GV ghi điều dự đoán của HS lên bảng ( Nên hỏi tại sau nhóm lại dự đoán như vậy ).
- GV chưa đánh giá đúng sai về dự đoán của các nhóm, để HS tự tìm hiểu ở hoạt động sau.
2. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
Tự đánh giá HS
II. Tiêu hóa ở ruột non.
1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập
- GV yêu cầu HS hoàn thành bảng. ( GV treo bảng phụ ).
- Nếu có dĩa CD GV cho HS xem 1-2 lần để hoàn thành bảng.
GV giúp HS hoàn thành kiến thức ( hướng dẫn ).
- GV nhận xét, đánh giá kết quả hoạt động của các nhóm.
 + Yêu cầu HS so sánh với điều đã dự đoán ở mục trên xem đúng hay sai. Giải thích vì sao ?
- GV nhận xét hoạt động của HS và yêu cầu kẻ bảng vào vở.
- GV hỏi tiếp:
 + Thức ăn được biến đổi ở ruột non chủ yếu làsự biến đổi nào ?
 + Sự biến đổi ở ruột non thực hiện đối với những chất nào trong thức ăn ?
 + Nếu ở ruột non mà thức ăn không được biến đổi thì sao ? 
 + Làm thế nào để khi chúng ta ăn thức ăn được biến đổi hoàn toàn thành chất dinh dưỡng cơ thể hấp thụ được ?
2. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
Đánh giá HS
I. Ruột non
1. Thực hiện nhiệm vụ học tập:
- HS nghiên cứu thông tin SGK thảo luận nhóm thống nhất ý kiến trả lời câu hỏi của GV.
- Đại diện nhóm trình bày.
- Các nhóm khác theo dõi bổ sung.
 + Yêu cầu: Nêu được thành ruột non có 4 lớp, lớp cơ thiếu cơ chéo.
- HS ghi nhận kiến thức
- Đại diện của nhóm rút ra kết luận.
- HS tiếp tục thảo luận nhóm để dự đoán xem ở ruột non có những hoạt động tiêu hóa nào.
- Các nhóm tích cực thảo luận để tìm ra những hoạt động chủ yếu.
- Các nhóm nêu dự đoán
2. Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
Tự đánh giá nhau
II. Tiêu hóa ở ruột non.
1. Thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS nghiên cứu thông tin SGK thảo luận nhóm thống nhất ý kiến đại diện nhóm lên bảng ghi kết quả của mình vào bảng phụ của GV.
- Các nhóm khác theo dõi bổ sung nếu cần.
 - Cá nhân tự bổ sung kiến thức vào nội dung bảng của mình.
- Đại diện 1-2 nhóm so sánh và giải thích, các nhóm còn lại theo dõi bổ sung nếu cần.
- Cá nhân kẻ bảng có nội dung hoàn chỉnh vào vở .
- HS dựa vào nội dung bài trả lời.
 + Sự biến đổi hóa học ở ruột non là chủ yếu.
 + Ruột non có đủ enzim để tiêu hóa hết các loại thức ăn.
 + Nếu thức ăn không được biến đổi ở ruột thì sẽ thải ra ngoài.
 + Cá nhân suy nghĩ :
 - Yêu cầu: 
 + Nhai kỹ ở miệng → dạ dày đỡ phải co bóp nhiều.
 + Thức ăn nghiền nhỏ → thấm đều dịch tiêu hóa → biến đổi hóa học được thực hiện dễ dàng → chất dinh dưỡng cơ thể hấp thụ được
2. Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
Tự đánh giá nhau
I. Ruột non 
- Thành ruột non có 4 lớp như dạ dày nhưng mỏng.
 + Lớp cơ chỉ có cơ dọc và cơ vòng.
+ Lớp niêm mạc sau tá tràng có nhiều tuyến ruột tiết dịch ruột và chất nhày
II. Tiêu hóa ở ruột non.
PHT
Biến đổi thức ăn ở ruột non
Hoạt động tham gia
Các thành phần tham gia hoạt động
Tác dụngcủa hoạt động
Biến đổi lý học 
- Tiết dịch
- Muối mật tách lipit thành những giọt nhỏ biệt lập
- Tuyến: gan, tụy, ruột.
- Thức ăn hòa loãng, trộn đều dịch.
-Phân nhỏ thức ăn.
Biến đổi hóa học
- Tinh bột, prôtêin chịu tác dụng của enzim.
- Lipít chịu tác dụng của dịch mật và enzim.
- Tuyến nước bọt ( Enzim Amilaza ).
 + Enzim Pépsin, Trípsin, Erếpsin.
- Muối mật, Lipaza
- Biến đổi thức ăn thành đường đơn cơ thể hấp thụ được.
 + Biến đổi prôtêin thành axít amin.
- Biến đổi lipít thành Glixêrin và axít béo.
C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG
1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập
? Nêu cấu tạo của ruột non ?
? Hoạt động tiêu hóa chủ yếu ở ruột non là gì ?
? Các cơ quan bộ phận nào đóng vai trò chủ yếu ?
? Kết quả hoạt động tiêu hóa ở ruột non là gì ?
Tại sao ruột non dài nhất trong ống tiêu hóa?
2. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
Đánh giá HS
1. Thực hiện nhiệm vụ học tập
HS trao đổi thảo luân trả lời
2. Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
Tự đánh giá nhau
D. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI MỞ RỘNG
1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập
Học bài, chuẩn bị bài mới.
Yêu cầu liên hệ thực tế về các bệnh đường ruột và vệ sinh.
2. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
Đánh giá HS
1. Thực hiện nhiệm vụ học tập
HS trao đổi trả lời và ghi nhiệm vụ ở nhà.
2. Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
Tự đánh giá nhau
CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
 Trong sách BT