Giáo án Sinh học 8 - Trường THCS Liêng Trang năm 2014 - 2015 - Tiết 15 - Bài 15: Đông máu và nguyên tắc truyền máu

Tuần 8	 Ngày soạn 04/10/2014
Tiết 15	 Ngày dạy 06/10/2014
Bài 15: ĐÔNG MÁU VÀ NGUYÊN TẮC TRUYỀN MÁU
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC: Học xong bài này HS phải:
 1. Kiến thức:
- Nêu được hiện tượng đông máu và ý nghĩa của hiện tượng đông máu, ứng dụng.
- Nêu được ý nghĩa của sự truyền máu.
2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng quan sát sơ đồ thí nghiệm tìm kiến thức, kĩ năng họat động nhóm .
- Kĩ năng vận dụng lí thuyết giải thích các hiện tượng liên quan đến đông máu trong đời sống .
3. Thái độ: Giáo dục ý thức giữ gìn bảo vệ cơ thể, biết cách xử lí khi bị chảy máu và giúp đỡ người xung quanh .
II. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC
1. Chuẩn bị của giáo viên: -Tranh hình phóng to SGK (48,49)
	 - Bảng phụ và phiếu học tập :
Tiêu chí
Nội dung
1. Hiện tượng 
2. Cơ chế 
3. Khái niệm 
4. Vai trò 
2. Chuẩn bị của học sinh: Xem trước bài .
 III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:
1. Ổn định lớp:8A1:……...................................................; 8A2:……....................................................; 
 8A3:………..........................................................; 
2. Kiểm tra bài cũ: 
- Các bạch cầu đã tạo ra hàng rào phòng thủ như thế nào để bảo vệ cơ thể ?
- Người ta thường tiêm phòng cho trẻ những loại bệnh nào ?
3. Hoạt động dạy- học:
*Mở bài: Trong lịch sử phát triển của y học con người đã biết đến truyền máu song rất nhiều trường hợp gây tử vong sau này chính con người đã tìm ra nguyên nhân bị tử vong đó là do khi truyền máu thì máu bị đông lại .Vậy yếu tố nào gây nên và theo cơ chế nào?
Họat động 1: Tìm hiểu cơ chế đông máu và vai trò của nó.
Hoạt động của giáo viên
Họat động của học sinh
 - GV yêu cầu học sinh nghiên cứu thông tin SGK và sơ đồ SGK/ 48 trao đổi nhóm hòan thành phiếu học tập.
 - GV gọi đại diện các nhóm trình bày kết quả và các nhóm khác bổ sung .
 - GV cho HS xem phiếu kiến thức chuẩn .
 - HS nghiên cứu thông tin SGK kết hợp quan sát tranh sơ dồ SGK . Trao đổi nhóm hòan thành phiếu học tập .
 - Đại diện nhóm trình bày nhóm khác bổ sung 
 - Các nhóm tự bổ sung kiến thức .
Bảng kiến thức chuẩn: Tìm hiểu về hiện tượng đông máu
Tiêu chí
Nội dung
Hiện tượng 
Khi bị thương đứt mạch máu, máu chảy ra một lúc rồi ngừng nhờ mộ khối máu bịt vết thương 
Cơ chế 
 Máu chảyà Tế bào máu à Tiểu cầu vỡ à Giải phóng Enzim Tơ máu giữa các tế bào máu. Huyết tương à Chất sinh tơ máu à Khối máu đông 
Khái niệm 
Đông máu là hiện tượng hình thành khối máu đông hàn kín vết thương 
Vai trò 
Giúp cơ thể tự vệ chống mất máu khi bị thương 
- GV hỏi: 
+Sự đông máu có liên quan tới yếu tố nào của máu?
+ Tiểu cầu đóng vai trò gì trong quá trình đông máu?
+ Khi gặp vết thương chảy máu ta phải xử lí như thế nào?
- Cá nhân trả lời HS khác nhận xét bổ sung.
- HS vận dụng kiến thức và sự hiểu biết trả lời.
* Tiểu Kết: 
- Hiện tượng: Khi bị thương đứt mạch máu, máu chảy ra một lúc rồi ngừng nhờ mộ khối máu bịt vết thương
- Cơ chế: Máu chảyà Tế bào máu à Tiểu cầu vỡ à Giải phóng Enzim Tơ máu giữa các tế bào máu. Huyết tương à Chất sinh tơ máu à Khối máu đông 
- Khái niệm: Đông máu là hiện tượng hình thành khối máu đông hàn kín vết thương 
- Vai trò: Giúp cơ thể tự vệ chống mất máu khi bị thương
Họat động 2: Các nguyên tắc truyền máu
Họat động của giáo viên
Họat động của học sinh
 - GV hướng dẫn HS nghiên cứu thí nghiệm SGK trao đổi nhóm trả lời câu hỏi:
+ Hồng cầu máu người có các loại kháng nguyên nào?
+ Huyết tương máu người nhận có các loại kháng thể nào? Chúng có gây kết dính hồng cầu máu người cho hay không? 
+ Hòan thành bài tập: Mối quan hệ cho và nhận giữa các nhóm máu
- GV nhận xét đánh giá phần thảo luận của học sinh.
- GV treo tranh H.15, tiếp tục nêu câu hỏi :
+ Máu có cả kháng nguyên A và B có thể truyền cho người có nhóm máu O được không? Vì sao?
+ Máu không có cả kháng nguyên A và B có thể truyền cho người có nhóm máu O được không? Vì sao?
+ Máu có nhiễm các tác nhân gây bệnh ( Virut viêm gan B .HIV …) Có thể đem truyền cho người khác được không? Vì sao?
- GV nhận xét.
- GV yêu cầu HS rút ra kết luận .
 - HS tự nghiên cứu thí nghiệm của Caclan stayno hình 15.2 SGK / 48, 49 .
 - Trao đổi nhóm thống nhất ý kiến .
- Đại diện nhóm trình bày nhóm khác bổ sung .
- HS quan sát tranh, vận dụng kiến thức để trả lời .
 Yêu cầu:
] Không được vì kết dính hồng cầu .
] Có thể truyền vì không kết dính 
] Không được truyền máu có mầm bệnh vì lây lan .
 - HS rút ra kết luận 
*Tiểu kết:
- Ở người có 4 nhóm máu A, B, AB, O 
- Sơ đồ mối quan hệ giữa các nhóm máu.
 	 A A 
 	O O AB AB 
 B B 
- Nhóm máu O chuyên cho, nhóm máu AB chuyên nhận.
- Các nguyên tắc cần tuân thủ khi truyền máu: 
+ Lựa chọn nhóm máu cho phù hợp 
+ Kiểm tra mầm bệnh trước khi truyền máu 
IV. CỦNG CỐ – DẶN DÒ:
1. Củng cố: 
- Tiểu cầu đã tham gia bảo vệ cơ thể chống mất máu như thế nào ?
- Ở người có mấy nhóm máu? các nguyên tắc cần tuân thủ khi truyền máu là gì?
- HS đọc kết luận trong SGK.
2. Dặn dò:
- Học bài trả lời câu hỏi SGK
- Đọc mục “Em có biết”.
- Ôn lại kiến thức hệ tuần hòan ở lớp thú
- Chuẩn bị bài 16.
*Rút kinh nghiệm: