Giáo án Sinh học 10 - Chương trình cả năm - Năm học 2015-2016 - Đinh Thị Thanh Lam
ĐỀ
Câu 1(2,5 đ): Phân biệt vận chuyển thụ động với vận chuyển chủ động
Câu 2(2,5 đ):Trình bày cấu trúc hóa học và chức năng của ATP.
Câu 3(2,5 đ): Chức năng của enzim?
Câu 4(2,5 đ): Tế bào tự điều chỉnh quá trình chuyển hóa vật chất bằng cách nào?
Đáp án
Câu hỏi t Đáp án
Câu 1(2.5 đ): Phân biệt vận chuyển thụ động với vận chuyển chủ động.
VẬN CHUYỂN THỤ ĐỘNG VẬN CHUYỂN CHỦ ĐỘNG
- Không tiêu tốn năng lượng
- Các chất di chuyển từ nơi có nồng độ cao ---> thấp
- Tiêu tốn năng lượng
- Các chất di chuyển từ nơi có nồng độ thấp ---> cao
Câu hỏi Đáp án
Câu 2(2.5 đ):Trình bày cấu trúc hóa học và chức năng của ATP.
Cấu trúc hóa học của ATP Chức năng của ATP
-Gồm 3 thành phần: Bazơ nitơ A, Đường ribôzơ, 3 nhóm photphat, trong đó có 2 nhóm pp sau cùng tạo liên kết dễ phá vỡ cho nhiều năng lượng (5 ý mỗi ý 0,25đ) - Tổng hợp các chất cần thiết
- Vận chuyển các chất qua màng
- Sinh công cơ học
Câu 3(2.5 đ):
- Chức năng của enzim?
Cau4 (2.5đ)
- Tế bào tự điều chỉnh quá trình chuyển hóa vật chất bằng cách nào? - Xúc tác các phản ứng sinh hóa trong tế bào.
- Tb tự điều chỉnh bằng cách điều hòa hoạt tính của enzim thông qua chất hoạt hóa hoặc chất ức chế enzim.
¸c lo¹i giao tö qua thô tinh t¹o ra c¸c hîp tö mang nh÷ng tæ hîp NST kh¸c nhau. §ã lµ nguyªn nh©n t¹o ra sù ®a d¹ng vÒ kiÓu h×nh vµ kiÓu gen, dÉn ®Õn xuÊt hiÖn nguån nguyªn liÖu cho qu¸ tr×nh tiÕn hãa vµ chän gièng 3. Thực hành- luyện tập - §äc kÕt luËn SGK +§iÒn tõ vµo dÊu():K× gi÷a gi¶m ph©n1,c¸c()co ng¾n cùc ®¹i vµ tËp trung thµnh 2 hµng ë mÆt ph¼ng xÝch ®¹o . a)CÆp NST t¬ng ®ång b)NhiÔm s¾c thÓ ®¬n c)NST kÐp d)CÆp NST kÐp t¬ng ®ång +§¸p ¸n:( d ) BTVN: - Lµm bµi tËp SGK Câu 1. Chu kì tế bào là : A. khoảng thời gian giữa nguyên phân và giảm phân B. khoảng thời gian giữa 2 lần phân bào C. không gian giữa 2 lần nguyên phân D. không gian giữa 2 lần phân bào Câu 2. Phát biểu nào là sai khi nói về nguyên phân: A. Nguyên phân là 1 hình thức sinh sản của tế bào B. Phương pháp giâm, chiết, ghép cành được tiến hành dựa vào nguyên phân C. Kết quả của nguyên phân là tạo ra 2 giao tử có bộ NST giữ nguyên D. Nguyên phân là phương thức lớn lên của cơ thể đa bào Câu 3. Phát biểu nào là đúng khi nói về giảm phân? A. Bản chất lần phân bào thứ 2 là nguyên phân B. Kết thúc quá trình giảm phân là tạo ra 4 giao tử có bộ NST giảm đi 1 nửa C. Giảm phân là hình thức duy trì ổn định bộ NST lưỡng bội D. Bản chất lần phân bào thứ nhất là nguyên phân Câu 4. Một tế bào sinh dưỡng ở ruồi giấm (2n = 8) tiến hành nguyên phân. Kết luận nào sau đây là đúng? A. Số cromatic ở kì sau là 16 C. số NST đơn ở kì giữa là 16 B. Số tâm động ở kì đầu là 8 D. Số cromatic ở kì đầu là 8 Câu 5. Sự tiếp hợp trao đổi chéo diễn ra ở kì nào trong giảm phân? A. Kì trung gian B. Kì đầu 1 C. Kì giữa 1 D. Kì đầu 2 Câu 6. Sự sinh trưởng của tế bào diễn ra chủ yếu ở pha hay kì nào? A. Kì đầu B. Pha S C. Pha G2 D. Pha G1 VI. RÚT KINH NGHIỆM .. Ngày soạn: Ngày dạy: Sè tiÕt theo PPCT: 23 Bµi 20: thùc hµnh: quan s¸t c¸c k× cña nguyªn ph©n trªn tiªu b¶n rÔ hµnh I.Mục tiêu bài học : - Häc sinh biÕt ®îc c¸c k× kh¸c nhau cña nguyªn ph©n díi kÝnh hiÓn vi - Häc sinh vÏ ®îc c¸c tÕ bµo ë c¸c k× cña nguyªn ph©n quan s¸t díi kÝnh hiÓn vi - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tiªu b¶n vµ kÜ n¨ng sö dông kÝnh hiÓn vi II. GD kĩ năng sống và nội dung tích hợp - Kĩ năng tự nhận thức - Kĩ năng thể hiện sự tự tin - Kĩ năng tìm kiếm và xử lý thông tin III. Phương tiện dạy học GV: - KÝnh hiÓn vi - Tiªu b¶n cè ®Þnh l¸t c¾t däc rÔ hµnh - B¨ng h×nh vÒ qu¸ tr×nh nguyªn ph©n, ®Çu Prọecter HS: - ¤n l¹i kiÕn thøc vÒ tÕ bµo ®Æc biÖt qu¸ tr×nh ph©n bµo - §äc bµi SGK trang 81 IV. Phương pháp dạy học Quan sát thực nghiệm V. Tiến trình dạy học : 1. Khám phá Kiểm tra chuẩn bị của học sinh. ` 2. Kết nối Ho¹t ®éng gi¸o viªn – häc sinh Néi dung - Tríc giê thùc hµnh GV cÇn lµm 1 sè c«ng viÖc: + Chia líp thµnh c¸c nhãm + Giao dông cô vµ yªu cÇu c¸c nhãm b¶o qu¶n Dông cô bao gåm: kÝnh hiÓn vi, phiÕn kÝnh, l¸ kÝnh, dung dÞch muèi - C¸c nhãm nhËn dông cô - Ph©n c«ng th kÝ ghi chÐp - GV nªu yªu cÇu: + Tr×nh bµy c¸ch tiÕn hµnh thÝ nghiÖm co nguyªn sinh + TiÕn hµnh thÝ nghiÖm trªn tÕ bµo biÓu b× l¸ c©y thµi lµi tÝa + Quan s¸t vÏ ®îc tÕ bµo b×nh thêng vµ tÕ bµo khÝ khæng tríc khi nhá dung dÞch + Quan s¸t vÏ c¸c tÕ bµo sau khi dïng dung dÞch muèi víi c¸c nång ®é kh¸c nhau - §¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy râ c¸c bíc tiÕn hµnh thÝ nghiÖm SGK trang 51, 52 - C¸c nhãm thùc hiÖn yªu cÇu cña GV + Quan s¸t tÕ bµo + VÏ h×nh tÕ bµo quan s¸t ®îc - GV bao qu¸t vÏ c¸c tÕ bµo sau khi dïng dung dÞch muèi víi c¸c nång ®é kh¸c nhau. - GV chiÕu h×nh ¶nh co nguyªn sinh va ph¶n co nguyªn sinh trªn m¸y chiÕu Präecter. - GV kiÓm tra kÕt qu¶ ngay trªn kÝnh hiÓn vi cña c¸c nhãm - GV nhËn xÐt vµ ®a ra c©u hái: + KhÝ khæng lóc nµy ®ãng hay më? + TÕ bµo cã g× kh¸c so víi tÕ bµo lóc b×nh thêng + Thay ®æi nång ®é dung dÞch muèi th× tèc ®é co nguyªn sinh sÏ nh thÕ nµo? - C¸c nhãm th¶o luËn ®Ó tr¶ lêi c¸c c©u hái trªn c¬ së kÕt qu¶ cña nhãm Yªu cÇu nªu ®îc: + TÕ bµo nh×n râ + KhÝ khæng lóc nµy ®ãng + Dung dÞch níc muèi a tr¬ng h¬n nªn ®· hót níc cña tÕ bµo, lµm cho mµng tÕ bµo t¸ch khái thµnh tÕ bµo vµ co dÇn l¹i ®ã lµ hiÖn tîng co nguyªn sinh + NÕu nång ®é dung dÞch muèi ®Ëm h¬n th× tèc ®é co nguyªn sinh diÔn ra rÊt nhanh vµ ngîc l¹i - GV híng dÉn c¸ch quan s¸t hiÖn tîng ph¶n co nguyªn sinh + Sö dông tiªu b¶n co nguyªn sinh ë tÕ bµo trong thÝ nghiÖm tríc + Nhá 1 giät níc cÊt vµo r×a cña l¸ kÝnh + Quan s¸t díi kÝnh hiÓn vi - C¸c nhãm thùc hiÖn theo híng dÉn cña gi¸o viªn - Quan s¸t vµ vÏ h×nh - GV hái: + TÕ bµo lóc nµy cã g× kh¸c so víi tÕ bµo khi co nguyªn sinh? + Lç khÝ ®ãng hay më? - C¸c nhãm th¶o luËn dùa trªn h×nh ¶nh quan s¸t ®îc ®Ó tr¶ lêi + Mµng tÕ bµo gi·n dÇn ra ®Õn khi tíi thµnh tÕ bµo trë vÒ tr¹ng th¸i lóc ®Çu + Lç khÝ më - HS cã thÓ th¾c m¾c + T¹i sao lç khÝ l¹i ®ãng më ®îc? + NÕu lÊy tÕ bµo ë cµnh cñi kh« l©u ngµy ®Ó lµm thÝ nghiÖm th× cã hiÖn tîng co nguyªn sinh kh«ng? - GV cÇn chó ý nh÷ng th¾c m¾c cña HS - GV cã thÓ ®Ó chÝnh c¸c em gi¶i ®¸p th¾c m¾c nµy tríc - Dùa trªn ý kiÕn cña HS, GV ®¸nh gi¸ møc ®é ®óng sai vµ bæ sung kiÕn thøc + Lç khÝ ®ãng më ®îc lµ do thµnh tÕ bµo ë 2 phÝa cña tÕ bµo lç khÝ kh¸c nhau, phÝa trong dµy h¬n phÝa ngoµi nªn khi tr¬ng níc thµnh tÕ bµo thµnh tÕ bµo phÝa ngoµi gi·n nhiÒu h¬n phÝa trong ® ®iÒu nµy thÓ hiÖn cÊu t¹o phï hîp víi chøc n¨ng cña tÕ bµo lç khÝ + TÕ bµo cµnh cñi kh« chØ cã hiÖn tîng trong níc chø kh«ng cã hiÖn tîng co nguyªn sinh, v× ®©y lµ ®Æc tÝnh cña tÕ bµo sèng. I. Quan s¸t hiÖn tîng co nguyªn sinh ë tÕ bµo biÓu b× ë l¸ c©y II. ThÝ nghiÖm ph¶n co nguyªn sinh vµ viÖc ®iÒu khiÓn sù ®ãng më khÝ khæng 3. Thực hành- luyện tập - GV nhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸ giê häc - GV yªu cÇu HS viÕt b¸o c¸o thu ho¹ch nh híng dÉn ë môc IV SGK trang 52 - Nh¾c nhë HS vÖ sinh dông cô vµo líp häc BTVN: - Hoµn thµnh b¸o c¸o thu ho¹ch - ¤n tËp kiÕn thøc vÒ chuyÓn hãa vc VI. Rút kinh nghiệm .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... Ngày soạn: / / 2016 Ngày dạy: / / 2016 Sè tiÕt theo PPCT: TiÕt 24 PhÇn III. Sinh häc vi sinh vËt ch¬ng I: chuyÓn hãa vËt chÊt vµ n¨ng lîng ë vi sinh vËt Bµi 22: dinh dìng, chuyÓn hãa vËt chÊt vµ n¨ng lîng ë vi sinh vËt I. Mục tiêu bài học : - Häc sinh tr×nh bµy ®îc c¸c dinh dìng cña vi sinh vËt dùa theo nguån cacbon vµ n¨ng lîng - Ph©n biÖt ®îc c¸c kiÓu h« hÊp vµ lªn men ë vi sinh vËt - Nªu ®îc 3 lo¹i m«i trêng nu«i cÊy c¬ b¶n cña vi sinh vËt - Hình thành niềm tin và say mê khoa học II. GD kĩ năng sống và nội dung tích hợp - Kü n¨ng thÓ hiÖn sù tù tin khi tr×nh bµy ý kiÕn tríc líp - Kü n¨ng tr×nh bµy ý tëng, hîp t¸c, qu¶n lý thêi gian - Kü n¨ng gi¶i quyÕt vÊn ®Ò n¶y sinh trong thùc tiÔn cuéc sèng -Kü n¨ng t×m kiÕm vµ xö lý th«ng tin khi HS ®äc SGK. - RÌn kü n¨ng ph©n tÝch so s¸nh tæng hîp. III. Phương tiện dạy học Các hình vẽ sgk IV. Phương pháp dạy học - Ph¬ng ph¸p diÔn gi¶i nªu vÊn ®Ò, Ph¬ng ph¸p ®µm tho¹i t×m tßi. - Ph¬ng ph¸p lµm viÖc SGK, Ph¬ng ph¸p quan s¸t tranh nhËn biÕt kiÕn thøc,Ph¬ng ph¸p th¶o luËn nhãm.. - KÜ thuËt ®éng n·o, kÜ thuËt ®éng n·o viÕt, kt ®éng n·o c«ng khai - Tr×nh bµy 1 phót, KT hái vµ tr¶ lêi, KT ®äc hîp t¸c. V. Tiến trình tổ chức bài học 1. Khám phá - æn ®Þnh líp. - KiÓm tra bµi cò: vÏ h×nh c¸c k× cña gi¶m ph©n? - Gi¶ng bµi míi. 2. Kết nối: - GV nªu mét sè vÊn ®Ò liªn quan tíi ®êi sèng ®Ó HS liªn hÖ vµo bµi. + T¹i sao da muèi l¹i chua, ¨n ngon vµ gi÷ ®îc l©u? + T¹i sao r¾c bét men vµo r¸ x«i råi ñ l¹i mét thêi gian x«i chuyÓn thµnh rîu nÕp nãng rùc? Ho¹t ®éng gi¸o viªn – häc sinh Néi dung - GV hái: + Em h·y nªu hiÓu biÕt cña m×nh vÒ vi sinh vËt - HS nghiªn cøu SGK trang 88 tr¶ lêi c©u hái - GV hái: Vi sinh vËt sèng ë nh÷ng m«i trêng nµo? - HS nghiªn cøu SGK trang 88 - Trao ®æi nhãm, yªu cÇu nªu ®îc: + M«i trêng tù nhiªn + M«i trêng nu«i cÊy - GV yªu cÇu kh¸i qu¸t kiÕn thøc - §¹i diÖn tr×nh bµy ® nhãm kh¸c nhËn xÐt bæ sung - GV yªu cÇu: + Nªu nh÷ng tiªu chÝ c¬ b¶n ®Ó ph©n thµnh c¸c kiÓu dinh dìng? + Tr×nh bµy c¸c kiÓu dinh dìng ë vi sinh vËt - HS nghiªn cøu SGK trang 88 vµ b¶ng kiÕn thøc trang 89 - Mét vµi HS tr×nh bµy, líp bæ sung - GV yªu cÇu: + Cho vÝ dô vÒ vi sinh vËt øng víi c¸c kiÓu dinh dìng: Quang dìng, hãa dìng. + VËn dông kiÕn thøc hoµn thµnh b¶ng so s¸nh - HS th¶o luËn nhãm, vËn dông kiÕn thøc ®Ó tr¶ tr¶ lêi. - Hoµn thµnh b¶ng so s¸nh. - §¹i diÖn tr×nh bµy ® líp nhËn xÐt c¸c bæ sung. Vi sinh vËt quang tù dìng Vi vËt hãa dÞ dìng Nguån n¨ng lîng Nguån cacbon TÝnh chÊt cña qu¸ tr×nh - GV th«ng qua ®¸p ¸n ®óng ®Ó HS söa ch÷a. - GV gi¶ng gi¶i kh¸i niÖm chuyÓn hãa vËt chÊt ë vi sinh vËt - Mçi hs tr×nh bµy tríc líp trong thêi gian 1 phót vÒ nh÷ng ®iÒu c¸c e ®· ®îc häc vµ nh÷ng c©u hái mµ c¸c e muèn ®îc gi¶i ®¸p hay nh÷ng vÊn ®Ò mµ c¸c e muèn ®îc t×m hiÓu tiÕp tôc thªm I. T×m hiÓu dinh dìng ë vi sinh vËt 1. Kh¸i niÖm vi sinh vËt - Vi sinh vËt lµ nh÷ng sinh vËt nhá bÐ - Vi sinh vËt gåm nhiÒu nhãm ph©n lo¹i kh¸c nhau, vi sinh vËt hÊp thô vµ chuyÓn hãa chÊt nhanh, sinh trëng m¹nh 2. C¸c m«i trêng c¬ b¶n * M«i trêng tù nhiªn - Vi sinh vËt cã ë kh¾p n¬i, trong m«i trêng cã ®iÒu kiÖn sinh th¸i ®a d¹ng * M«i trêng phßng thÝ nghiÖm: Cã 3 lo¹i - M«i trêng dïng chÊt tù nhiªn: Gåm c¸c chÊt tù nhiªn - M«i trêng tæng hîp gåm c¸c chÊt ®· biÕt thµnh phÇn hãa häc vµ sè lîng - M«i trêng b¸n tæng hîp: gåm c¸c chÊt tù nhiªn vµ c¸c chÊt hãa häc 3. C¸c kiÓu dinh dìng - Tiªu chÝ ph©n biÖt c¸c kiÓu dinh dìng + Nhu cÇu vÒ nguån n¨ng lîng + Nguån cacbon - Cã 4 kiÓu dinh dìng ë vi sinh vËt: + Quang tù dìng + Hãa dÑ dìng + Quang dÞ dìng + Hãa dÞ dìng (SGK trang 89) II. ChuyÓn hãa vËt chÊt ë vi sinh vËt * Kh¸i niÖm - ChuyÓn hãa vËt chÊt lµ qu¸ tr×nh sau khi hÊp thô c¸c chÊt dinh dìng, nguån n¨ng lîng trong tÕ bµo diÔn ra c¸c ph¶n øng hãa sinh biÕn ®æi c¸c chÊt nµy - ChuyÓn hãa vËt chÊt bao gåm h« hÊp vµ lªn men III. H« hÊp vµ lªn men ( chuyÓn sang bµi 24 häc) 3. Thực hành- luyện tập §äc kÕt luËn SGK. 1. Loại vi sinh vật tổng hợp axit glutamic từ glucôzơlà: A. Nấm men C. Xạ khuẩn B. Vi khuẩn D. Nấm sợi 2. Vi khuẩn axêtic là tác nhân của quá trình nào sau đây? A. Biến đổi axit axêtic thành glucôzơ , B. Chuyển hoá rượu thành axit axêtic C. Chuyển hoá glucôzơ thành rượu D. Chuyển hoá glucôzơ thành axit axêtic 3. Quá trình biến đổi rượu thành đường glucôzơ được thực hiện bởi A. Nấm men ,C. Vi khuẩn ,B. Nấm sợi,D. Vi tảo 4. Sản phẩm nào sau đây được tạo ra từ quá trình lên men lactic? A. Axit glutamic C. Pôlisaccarit , B. Sữa chua , D. Đisaccarit 5. Trong gia đình, có thể ứng dụng hoạt động của vi khuẩn lactic để thực hiện quá trình nào sau đây? A. Làm tương , C. Muối dưa , B. Làm nước mắm , D. Làm giấm BTVN: - Lµm bµi tËp SGK VI. Rút kinh nghiệm . Ngày soạn: / / 2016 Ngày dạy: / / 2016 Sè tiÕt theo PPCT: TiÕt 25 Bµi 24: thùc hµnh: lªn men ªtilic vµ lactic (+ Mục II bài 23.) I.Mục tiêu bài học : - Häc sinh lµm thÝ nghiÖm lªn men rîu, quan s¸t hiÖn tîng lªn men - Häc sinh n¾m ®îc c¸c bíc lµm s÷a chua vµ muèi chua rau qu¶ - Häc sinh liªn hÖ thùc tÕ ®Ó t¹o ®îc s¶n phÈm ngon, ®¶m b¶o kÜ thuËt II. GD kĩ năng sống và nội dung tích hợp - Kĩ năng tự nhận thức - Kĩ năng thể hiện sự tự tin - Kĩ năng tìm kiếm và xử lý thông tin * Nội dung tích hợp: - Có ý thức phân loại rác thải, giữ sạch môi trường (gia đình, trường học, các nơi công cộng), lên án hành động xả rác thải bừa bãi. III. Phương tiện dạy học GV: - KÝnh hiÓn vi - Tranh h×nh s¬ ®å thÝ nghiÖm lªn men rîu, h×nh d¹ng nÊm men rîu - èng nghiÖm (cã ®¸nh sè 1, 2, 3) ®Æt vµo gi¸, èng ®ong HS: Nhãm yªu thÝch khoa häc sÏ chuÈn bÞ - Gi· nhá b¸nh men vµ r©y lÊy bét mÞn - Pha dung dÞch ®êng kÝnh 10% - Dông cô vµ mÉu cÇn thiÕt lµm s÷a chua vµ muèi chua ra qu¶ - Lµm tríc kho¶ng 3 ®Õn 4 giê thÝ nghiÖm lªn men ªtilic IV. Phương pháp dạy học -Quan sát thực nghiệm - Ph¬ng ph¸p diÔn gi¶i nªu vÊn ®Ò, Ph¬ng ph¸p ®µm tho¹i t×m tßi. - Ph¬ng ph¸p lµm viÖc SGK, Ph¬ng ph¸p quan s¸t tranh nhËn biÕt kiÕn thøc,Ph¬ng ph¸p th¶o luËn nhãm.. - KÜ thuËt ®éng n·o, kÜ thuËt ®éng n·o viÕt, kt ®éng n·o c«ng khai V. Tiến trình dạy học : 1. Khám phá Kiểm tra chuẩn bị của học sinh. ` 2. Kết nối - Gi¸o viªn chia líp thµnh 6 nhãm nhá - Mçi nhãm ®îc chuÈn bÞ c¸c dông cô cÇn thiÕt ®Ó tiÕn hµnh thÝ nghiÖm Ho¹t ®éng gi¸o viªn – häc sinh Néi dung - GV yªu cÇu: hoµn thµnh néi dung phiÕu häc tËp “Ph©n biÖt h« hÊp hiÕu khÝ vµ h« hÊp kÞ khÝ” - HS ho¹t ®éng nhãm: + C¸ nh©n nghiªn cøu th«ng tin SGK trang 90 + Th¶o luËn nhãm thèng nhÊt ý kiÕn + Hoµn thµnh c¸c néi dung cña phiÕu häc tËp - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy ® líp nhËn xÐt bæ sung - GV nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vµ bæ sung kiÕn thøc - GV yªu cÇu: lÊy vÝ dô vÒ vi sinh vËt cho tõng lo¹i h« hÊp mµ em biÕt - HS cã thÓ nªu vÝ dô: + H« hÊp hiÕu khÝ: NÊm, vi khuÈn AxªtÝc + H« hÊp kÞ khÝ: Vi khuÈn ph¶n Nitr¸t hãa * Liªn hÖ: T¹i sao níc s«ng T« LÞch cã mµu ®en vµ cã mïi h«i thèi? - HS vËn dông kiÕn thøc cña bµi ®Ó gi¶i thÝch: R¸c th¶i xuèng s«ng ®äng l¹i, vi khuÈn ph©n hñy, kÕt hîp víi nguyªn tè kh¸c t¹o FeS, H2S, mét sè kim lo¹i kh«ng tan kÕt l¾ng xuèng bïn. - GV treo tranh s¬ ®å: len men ªtilich vµ Lactic - HS quan s¸t s¬ ®å trªn b¶ng kÕt hîp víi th«ng tin SGK trang 90 - GV ®Æt vÊn ®Ò: Em hiÓu biÕt g× vÒ lªn men? LÊy vÝ dô thùc tÕ Yªu cÇu tr¶ lêi + ChÊt cho ®iÖn tö + ChÊt nhËn ®iÖn tö + S¶n phÈm t¹o thµnh + VÝ dô: Lµm dÊm, s÷a chua, rîu nÕp - GV hái: Ph©n biÖt ph©n gi¶i trong vµ ngoµi ë tÕ bµo vi sinh vËt - HS nghiªn cøu SGK trang 92 - Th¶o luËn nhãm - Cã thÓ tr¶ lêi b»ng s¬ ®å viÕt lªn b¶ng - GV nhËn xÐt ®¸nh gi¸ - Líp nhËn xÐt bæ sung * Liªn hÖ: Qu¸ tr×nh ph©n gi¶i protein ®îc øng dông nh thÕ nµo trong s¶n xuÊt? - GV yªu cÇu: Hoµn thµnh bµi tËp môc V SGK trang 92 - HS vËn dông kiÕn thøc thùc tÕ vÒ viÖc lµm t¬ng vµ lµm níc m¾m tõ protein thùc vËt vµ ®éng vËt - C¸c nhãm th¶o luËn thèng nhÊt ý kiÕn ® nªu ®îc: + Níc thÞt vµ níc ®êng cã thµnh phÇn kh¸c nhau (protein, saccarit) + S¶n phÈm: níc m¾m, t¬ng + Lµm t¬ng nhê nÊm, lµm níc m¾m nhê vi khuÈn kÞ khÝ ë ruét c¸. §¹m trong t¬ng tõ thùc vËt vµ ®¹m trong níc m¾m tõ ®éng vËt - HS tham kh¶o tµi liÖu quy tr×nh s¶n xuÊt níc m¾m vµ t¬ng - P«lisaccarit ®îc ph©n gi¶i nh thÕ nµo? - HS nghiªn cøu SGK trang 93 trao ®æi nhanh vµ tr¶ lêi c©u hái - Con ngêi ®· øng dông qu¸ tr×nh ph©n gi¶i nµy trong s¶n xuÊt nh thÕ nµo? - Yªu cÇu nªu ®îc: + Ph©n gi¶i ngoµi + Ph©n gi¶i trong + øng dông lµm rîu, giÊm - 1 vµi HS tr¶ lêi líp bæ sung - GV ®¸nh gi¸ vµ gióp HS hoµn thiÖn kiÕn thøc - GV giíi thiÖu cho HS biÕt quy tr×nh lµm rîu, lµm chua thùc phÈm vµ mét sè bÝ quyÕt trong d©n gian ®Ó cã ®îc s¶n phÈm ngon - GV hái thªm: V× sao rîu trng cÊt b»ng ph¬ng ph¸p thñ c«ng ë mét sè vïng dÔ lµm ngêi uèng ®au ®Çu? - HS vËn dông kiÕn thøc cña bµi vµ kÕt hîp kiÕn thøc hãa häc ®Ó tr¶ lêi: + Rîu bÞ «xi hãa mét phÇn thµnh an®ªhÝt + An®ªhÝt g©y ®©u ®Çu + s¶n xuÊt rîu thñ c«ng kh«ng khö hÕt an®ªhÝt - GV bæ sung: NÊu rîu thñ c«ng b»ng nåi ®ång x¶y ra ph¶n øng C2H5OH+O2 CH3CHO+H2O - GV hái: + C¸c chÊt xenluz¬ ®îc ph©n gi¶i nh thÕ nµo? cho vÝ dô chô thÓ. Liªn hÖ - Con ngêi ®· lîi dông qu¸ tr×nh ph©n gi¶i nµy ®Ó øng dông vµo s¶n xuÊt nh thÕ nµo? - HS vËn dông kiÕn thøc thùc tÕ ®Ó tr¶ lêi L¸ c©y Mïn - HS vËn dông kiÕn thøc m«n kÜ thuËt n«ng nghiÖp tr¶ lêi c©u hái - GV më réng: Nhê qu¸ tr×nh ph©n gi¶i cña vi sinh vËt mµ x¸c ®éng vËt vµ thùc vËt chuyÓn thµnh chÊt dinh dìng cho c©y trång. §ã lµ c¬ së khoa häc cña viÖc chÕ biÕn r¸c th¶i thµnh ph©n bãn - GV hái: + Qu¸ tr×nh ph©n gi¶i cña vi sinh vËt g©y nªn nh÷ng t¸c h¹i g×? - HS liªn hÖ tíi t¸c h¹i cña c¸c qu¸ tr×nh ph©n gi¶i trong cuéc sèng nh: + Lªn men thèi lµm háng thùc phÈm + G©y mèc, háng ®å gç ¸o quÇn - Gvyeâu caàu HS ñoïc qui trình laøm söõa chua nhö SGK. HS ñoïc saùch vaø tieán haønh thí nghieäm. -Vì sao phaûi naáu soâi söõa? Boå sung söõa chua Vinamilk ñeå laøm gì? à ñeå thanh truøng. à boå sung VK Lactic. - Yeâu caàu HS traû lôøi caâu leänh SGK trang 97. -HS N/C SGK cuøng keát quûa thí nghieäm traû lôøi - Qui trình muoái chua rau quûa nhö theá naøo? - Vì sao phaûi phôi heùo rau quûa? - HS ñoïc SGK vaø tieán haønh thí nghieäm. -Rau quûa ñeå muoái chua phaûi ñaûm baûo ñieàu kieän gì? - Laøm giaûm löôïng nöôùc trong rau quûa. -Vì sao rau quûa khi muoái neáu ñeå laâu ngaøy seõ heát ngon à hö? - Phaûi coù haøm löôïng ñöôøng phuø hôïp. -Traû lôøi caâu leänh SGK. *Naám men: L à CO2 + H2O à pH trung tínhà VK thoái phaùt trieånà hö. I. H« hÊp - Lªn men 1. H« hÊp §¸p ¸n phiÕu häc tËp H« hÊp hiÕu khÝ H« hÊp kÞ khÝ Kh¸i niÖm - Lµ qu¸ tr×nh «xi hãa c¸c ph©n tö h÷u c¬ - Qu¸ tr×nh ph©n gi¶i cacbon hi®r« ®Ó thu n¨ng lîng cho tÕ bµo ChÊt nhËn ®iÖn tö cuèi cïng - ¤xi ph©n tö + ë sinh vËt nh©n thùc chuçi truyÒn ®iÖn tö ë mµng trong ti thÓ + ë sinh vËt nh©n s¬: diÔn ra ngay trªn mµng sinh chÊt - Ph©n tö v« c¬ chø kh«ng ph¶i lµ «xi ph©n tö - NO3, SO4 S¶n phÈm t¹o thµnh - CO2, H2O2 n¨ng lîng - N¨ng lîng 2. Lªn men - Lªn men lµ qu¸ tr×nh chuyÓn hãa kÞ khÝ diÔn ra trong tÕ bµo chÊt - ChÊt cho ®iÖn tö vµ chÊp nhËn ®iÖn tö lµ c¸c ph©n tö h÷u c¬ - S¶n phÈm t¹o thµnh: rîu, dÊm II.T×m hiÓu qu¸ tr×nh ph©n gi¶i 1. Ph©n gi¶i protein vµ øng dông Protªaza vi sinh vËt * Ph©n gi¶i ngoµi Protein axit amin - Vi sinh vËt hÊp thô axit amin vµ ph©n gi¶i tiÕp t¹o ra n¨ng lîng - Khi m«i trêng thiÕu C vµ thõa nit¬ vi sinh vËt khö amin, sö dông axit h÷u c¬ lµm nguån cacbon * Ph©n gi¶i trong Protªaza - Protein mÊt häat tÝnh, h háng Protein axit amin - ý nghÜa: Võa thu ®îc c¸c axit amin ®Ó tæng hîp l¹i protein, võa b¶o vÖ tÕ bµo khái bÞ h h¹i * øng dông: - Lµm níc m¾m, c¸c lo¹i níc chÊm 2. Ph©n gi¶i p«lisaccarit vµ øng dông * Ph©n gi¶i ngoµi P«lisaccarit (tinh bét) ® ®êng ®¬n * Ph©n gi¶i trong Vi sinh vËt hÊp thô ®êng ®¬n ® Ph©n gi¶i b»ng h« hÊp hiÕu khÝ, kÞ khÝ, lªn men * øng dông - Lªn men ªtilic: Tinh bét Gluc«z¬ Etanol + CO2 - Lªn men lactic (chuyÓn hãa kÞ khÝ ®êng) Gluc«z¬ Axit lactic Gluc«z¬ Axit lactic + CO2 + etanol + axit axªtÝc 3. Ph©n gi¶i xenluz¬ Xenluz¬ chÊt mïn + lµm giµu dinh dìng cho ®Êt + Tr¸nh « nhiÔm m«i trêng * øng dông + Chñ ®éng cÊy vi sinh vËt ®Ó ph©n gi¶i nhanh x¸c thùc vËt + TËn dông b· th¶i thùc vËt ®Ó trång nÊm ¨n + Sö dông níc th¶i tõ xÝ nghiÖp chÕ biÕn khoai, s¾n ®Ó nu«i cÊy mét sè nÊm men ®Ó thu nhËn sinh khèi lµm thøc ¨n gia sóc III. Lªn men etilic - lactic a.Laøm söõa chua * Qui trình: -Duøng hoäp söõa pha moät coác söõa to:1söõa+3 nöôùc soâi (naáu soâi dd ñeå thanh truøng) -Chôø nhieät ñoä khoaûng 400C cho vaøo moät thìa nhoû söõa chua Vinamilk khuaáy ñeàu. -Roùt söõa vaøo coác nhoû, roài ñaët vaøo nôi aám 400C trong 3-5 giôø à söõa chuaà baûo quaûn tuû laïnh. - Glucozo----VKLactic-----à ( X) CH3CHOCOOH + NL. b. Muoái chua rau quaû - Rau quûa röûa saïch, phôi heùoà cho vaøo vaïi nöôùc muoái naáu soâi ñeå nguoäi, noàng ñoä 5-6 %, nöôùc ngaäp rau quûa, ñaäy kín, 3-4 ngaøy aên ñöôïc. V .Thu hoaïch GV toång keát vaø nhaän xeùt: Ñaùnh giaù quùa trình chuaån bò vaø quùa trình tieán haønh thí nghieäm cuûa HS. Höôùng daãn HS vieát baûng thu hoaïch keát quûa, traû lôøi caâu hoûi trong saùch vaøo vôû. HS doïn, röûa saïch duïng cuï thí nghieäm. 1.Thu hoạch: ( làm tại lớp, một tổ một bài ) Hãy điền hợp chất đc hình thành thay chữ X trong sơ đồ sau: Nấm men Đường CO2 + X + NL Hoàn thành bảng sau: THÍ NGHIỆM NGUYÊN LIỆU HIỆN
File đính kèm:
- Bai_33_On_tap_phan_Sinh_hoc_vi_sinh_vat.doc