Giáo án Ngữ văn Lớp 8 - Tuần 16 - Năm học 2015-2016
B. Chuẩn bị.
1. Giáo viên: đọc thêm tài liệu tham khảo liên quan đến bài học
2. Học sinh: tập lập dàn ý theo các đề bài trong SGK, sưu tầm một số bài mẫu
C. Các hoạt động dạy- học:
1. ổn định trật tự ( 1 phỳt ):
2. KTBC ( 5 phỳt ) : ? Bài thơ ''Đập đá ở Côn Lôn'' viết theo thể thơ nào? Trình bày những hiểu biết của em về thể thơ đó.
3. Bài mới : Hoạt động 1: Giới thiệu bài:
- Thời gian: 1 phút
Hoạt động 2: Hướng dẫn HS tìm hiểu nội dung bài học
- Thời gian: 15 phút
lỗi chính tả, ngữ pháp. - Mức không đạt: HS chưa viết được đoạn văn trọn vẹn, không đảm bảo 1/3 yêu cầu hoặc không viết đoạn văn. Đề III – LỚP 8C: Câu 1: a. Mức tối đa – 1 điểm: trình bày đầy đủ khái niệm tình thái từ, tìm được 4 ví dụ về tình thái từ.. Mức không đạt: Trả lời sai hoặc không có câu trả lời. b. Mức tối đa - 1 điểm: - Tình thái từ: chăng -> dùng để cấu tạo câu nghi vấn. Mức không đạt: Trả lời sai hoặc không có câu trả lời. Câu 2: - Mức tối đa: Học sinh tìm được chính xác 5 thành ngữ so sánh có vận dụng biện pháp nói quá, giải thích ngắn gọn, chính xác nghĩa của một thành ngữ. - Mức chưa đạt: Học sinh tìm được ít hơn 5 thành ngữ theo yêu cầu. - Mức không đạt: Trả lời sai hoặc không có câu trả lời. Câu 3: - Mức tối đa: Đặt được các câu ghép đúng ngữ pháp, thỏa mãn yêu cầu đã cho ( mỗi câu đúng được 1 điểm): - Mức không đạt: Trả lời sai hoặc không có câu trả lời. Câu 4: Yêu cầu: Đoạn văn trình bày rõ đề tài ( gia đình ), vận dụng tốt kiến thức về từ tượng hình, từ tượng thanh. Đoạn văn có bố cục hoàn chỉnh, có câu chủ đề. Diễn đạt, lập ý rõ rang, mạch lạc, diễn đạt trôi chảy, giàu cảm xúc. - Mức tối đa ( 4 điểm): HS đảm bảo đầy đủ các yêu cầu về nội dung, hình thức, bài viết có sáng tạo. - Mức chưa tối đa ( 1-3 điểm): HS viết được đoạn văn trọn vẹn song chỉ đảm bảo 2/3 yêu cầu, còn mắc một số lỗi chính tả, ngữ pháp. - Mức không đạt: HS chưa viết được đoạn văn trọn vẹn, không đảm bảo 1/3 yêu cầu hoặc không viết đoạn văn. 4.Cñng cè. -GV thu bài nhËn xÐt giê kiÓm tra 5. Híng dÉn vÒ nhµ. - Xem l¹i c¸c kiÕn thøc ®· häc, «n tËp toàn bộ kiến thức phần Tiếng Việt. - Ôn lại phương pháp làm bài văn thuyết minh. - Chuẩn bị bài thuyết minh về một tác phẩm văn học, làm trước các bài tập trong sách giáo khoa Kí duyệt ngày tháng 12 năm 2015 T.T NguyÔn ThÞ Thóy Tuần: 16 Tiết: 62 Ngày soạn: 02/12/2015 Ngày dạy : 09/12/2015 thuyÕt minh vÒ mét thÓ lo¹i v¨n häc A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: Gióp hs n¾m ®îc sù ®a d¹ng cña ®èi tượng ®ược giới thiÖu trong v¨n thuyÕt minh, viÖc vËn dông kÕt qu¶ quan s¸t, t×m hiÓu vÒ mét sè t¸c phÈm cïng thÓ lo¹i ®Ó lµm bµi thuyÕt minh vÌ mét thÓ lo¹ v¨n häc. 2. KÜ n¨ng:RÌn cho HS kÜ n¨ng quan s¸t ®Æc ®iÓm h×nh thøc cña mét thÓ lo¹i v¨n häc, t×m ý, lËp dµn ya cho mét bµi v¨n thuyÕt minh vÒ mét thÓ lo¹i v¨n häc, hiÓu vµ c¶m thô ®îc gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña thÓ lo¹i v¨n häc ®ã, t¹o lËp ®îc mét v¨n b¶n thuyÕt minh vÒ mét thÓ lo¹i v¨n häc cã ®é dµi 300 ch÷. 3. Th¸i ®é: Gi¸o dôc ý thøc chñ ®éng, ham t×m tßi, häc hái, t×nh yªu víi v¨n häc, nghÖ thuËt. 4. Phát triển năng lực: Ở bài học này, ngoài những năng lực chung, giáo viên cần hình thành cho HS những năng lực như: năng lực giải quyết vấn đề, năng lực giao tiếp Tiếng Việt, năng lực hợp tác. B. ChuÈn bÞ. 1. Giáo viên: ®äc thªm tµi liÖu tham kh¶o liªn quan ®Õn bµi häc 2. Học sinh: tËp lËp dµn ý theo c¸c ®Ò bµi trong SGK, sưu tầm một số bài mẫu C. C¸c ho¹t ®éng d¹y- häc: 1. æn ®Þnh trËt tù ( 1 phút ): 2. KTBC ( 5 phút ) : ? Bµi th¬ ''§Ëp ®¸ ë C«n L«n'' viÕt theo thÓ th¬ nµo? Tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ thÓ th¬ ®ã. 3. Bµi míi : Hoạt động 1: Giới thiệu bài: - Thời gian: 1 phút Hoạt động 2: Hướng dẫn HS tìm hiểu nội dung bài học - Thời gian: 15 phút Ho¹t ®éng cña gv- hs KiÕn thøc cÇn ®¹t - Yªu cÇu häc sinh ®äc kÜ hai bµi th¬: " Vµo nhµ ngôc...'' " §Ëp ®¸ ë C«nL«n'' ? Nªu xuÊt xø cña thÓ th¬ thÊt ng«n b¸t có vµ gi¶i thÝch ? Sè dßng? sè ch÷? Cã thÓ thªm bít ®îc kh«ng * Bµi th¬ cã 8 dßng, mçi dßng 7 ch÷ ? Ghi b¶ng kÝ hiÖu B-T theo tõ tiÕng trong hai bµi th¬ ®ã - Häc sinh ghi kÝ hiÖu cho hai bµi th¬ - Gi¸o viªn treo b¶ng phô sau khi häc sinh ghi kÝ hiÖu yªu cÇu häc sinh ®èi chiÕu - Thanh b»ng: thanh huyÒn, kh«ng - Thanh tr¾c: s¾c hái ng· nÆng ? NhËn xÐt vÒ quan hÖ b»ng tr¾c trong c¸c dßng víi nhau. ? NhËn xÐt vÒ phÐp ®èi ( ý ®èi ý, thanh ®èi thanh, ®èi tõ lo¹i) ? NhËn xÐt vÒ niªm( dÝnh) ? LuËt * LuËt b»ng, tr¾c: c¨n cø vµo ch÷ thø hai trong c©u ®Çu cña bµi b»ng, tr¾c; nhÞ, tø, lôc ph©n minh, nhÊt tam ngò bÊt luËn * §èi: c©u 3-4; 5-6 (ch÷ 2, 4, 6) ®èi ý, thanh, tõ lo¹i Niªm (dÝnh), (kho¸ l¹i), c©u 1-8, 2-3, 4-5, 6-7 ? H·y cho biÕt bµi th¬ cã nh÷ng tiÕng nµo hiÖp vÇn víi nhau, n»m ë vÞ trÝ nµo trong c©u vµ ®ã lµ vÇn b»ng hay tr¾c * HiÖp vÇn ë cuèi c©u 2, 4, 6, 8 - vÇn ch©n, vÇn b»ng (còng cã thÓ lµ vÇn tr¾c) ? H·y cho biÕt c©u th¬ trong bµi ng¾t nhÞp nh thÕ nµo. ? Bè côc cña th¬ TN * NhÞp thêng lµ 4/3 * Bè côc: ®Ò, thùc, luËn, kÕt ? Tõ t×m hiÓu trªn, em thÊy më bµi cã thÓ tr×nh bµy nh thÕ nµo . - Gîi ý: thÓ th¬ nµy cã tõ thêi nµo? ( Cã tõ thêi §êng- §êngThi) C¸c nhµ th¬ ¸p dông th¬ §êng luËt b¾t chíc th¬ thêi §êng- Th¬ §êng luËt cã hai lo¹i chÝnh: ThÊt ng«n b¸t có , tø tuyÖt * TNBC: Lµ mét thÓ th¬ th«ng dông trong c¸c thÓ th¬ §êng luËt ®îc c¸c nhµ th¬ ViÖt nam a chuéng, ¸p dông s¸ng t¸c. ? NhiÖm vô cña phÇn th©n bµi - Yªu cÇu häc sinh tr×nh bµy tõng ®Æc ®iÓm dùa vµo kÕt qu¶ ph©n tÝch ë trªn ? ThÓ th¬ nµy cã u ®iÓm g×( nh¹c ®iÖu luËt b»ng tr¾c c©n ®èi nhÞp nhµng) ? ThÓ th¬ nµy cã nhîc ®iÓm g× HS dùa vµo hiÓu biÕt cña m×nh, nªu ý kiÕn GV cñng cè, bæ sung ? PhÇn kÕt bµi cã nhiÖm vô g× HS trình bày, Gv nhấn mạnh ý. Hoạt động 3: Luyện tập - Thời gian: 15 phút ? VËy muèn thuyÕt minh ®Æc ®iÓm cña thÓ lo¹i v¨n häc th× ph¶i lµm g× - HS kh¸i qu¸t, ®äc ghi nhí. - Yªu cÇu häc sinh lËp dµn bµi bµi tËp 1 ? TruyÖn cã nh÷ng yÕu tè nµo ? Cèt truyÖn cña truyÖn ng¾n diÔn ra trong mét kh«ng gian nh thÕ nµo ? Bè côc, lêi v¨n chi tiÕt ra sao I. Tõ quan s¸t ®Õn m« t¶, thuyÕt minh ®Æc ®iÓm mét thÓ lo¹i v¨n häc 1. T×m hiÓu ®Ò bµi - Gi¶i thÝch : ThÊt ng«n b¸t có ( 8 c©u 7 ch÷), cã tõ thêi nhµ §êng §êng luËt - Bµi th¬ cã 8 dßng ( b¸t có) mçi dßng 7 ch÷ (thÊt ng«n) sè dßng sè ch÷ b¾t buéc kh«ng thÓ thªm bít tuú ý + " Vµo nhµ ngôc Q§CT" (T B B T, T B B T T B B T T B T T B B B T T T B T T T B B T B B T B B T T T B B T T T B T T B B T T B B B T T B B + Bµi ®Ëp ®¸ ë C«n L«n B B T T T B B B T B B T T B T T T B B T T B B T T T B B T B B T B B T B T B B T T B T T T B B T T B B B T T B B - Bµi 1 hiÖp vÇn ë cuèi c©u 2,4,6,8 Tï- thï; ch©u- ®©u vÇn b»ng - Bµi 2 hiÖp vÇn ë cuèi c©u 2,4,6,8 non-hßn son- con vÇn b»ng - NhÞp 4/3 - Bè côc: ®Ò, thùc, luËn, kÕt 2. LËp dµn bµi: a. Më bµi - Nªu ®Þnh nghÜa chung vÒ thÓ th¬ TNBC §êng luËt: Lµ mét thÓ th¬ th«ng dông trong c¸c thÓ th¬ §êng luËt ®îc c¸c nhµ th¬ ViÖt nam a chuéng. C¸c nhµ th¬ cæ ®iÓn ViÖt nam ai còng lµm thÓ th¬ nµy b»ng ch÷ H¸n vµ ch÷ N«m. b. Th©n bµi - Nªu c¸c ®Æc ®iÓm cña thÓ th¬ vÒ: + Bè côc + Sè c©u, sè ch÷ trong mçi bµi + Qui luËt b»ng, tr¾c cña thÓ th¬ + §èi, niªm + vÇn + Ng¾t nhÞp - NhËn xÐt u, nhîc ®iÓm vµ vÞ trÝ cña thÓ th¬ trong th¬ ViÖt nam + ¦u ®iÓm: ®Ñp vÒ sù tÒ chØnh hµi hoµ c©n ®èi cæ ®iÓn, nh¹c ®iÖu trÇm bæng, ®¨ng ®èi, nhÞp nhµng. + Nhîc ®iÓm: gß bã v× cã nhiÒu rµng buéc, kh«ng ®îc phãng kho¸ng nh th¬ tù do. c. KÕt bµi: - Tr×nh bµy c¶m nhËn cña em vÒ vÎ ®Ñp cña thÓ th¬ nµy vµ nªu vÞ trÝ cña thÓ th¬ trong th¬ ViÖt nam : thÓ th¬ quan träng, nhiÒu bµi th¬ hay ®îc lµm theo thÓ th¬ nµy vµ ngµy nay vÉn ®îc a chuéng. 3. Ghi nhí: (3') ( SGK - tr154 ) II. LuyÖn tËp (10') Bµi tËp 1: a. Më bµi: ®Þnh nghÜa truyÖn ng¾n b. Th©n bµi: §Æc ®iÓm cña truyÖn ng¾n. - Tù sù: yÕu tè chÝnh quyÕt ®Þnh cho sù tån t¹i cña truyÖn ng¾n gåm sù viÖc chÝnh, nh©n vËt chÝnh, sù viÖc vµ nh©n vËt phô - KÕt hîp miªu t¶ vµ biÓu c¶m - Cèt truyÖn ng¾n - Chi tiÕt: bÊt ngê, ®éc ®¸o kh«ng kÓ trän vÑn 1 qu¸ tr×nh diÔn biÕn cña cuéc ®êi ngêi mµ chän nh÷ng kho¶nh kh¾c cña cuéc sèng thÓ hiÖn - Bè côc chÆt chÏ, hîp lÝ - Lêi v¨n trong s¸ng c. KÕt bµi - Vai trß truyÖn ng¾n. 4. Cñng cè: Hoạt động 4: Hệ thống, khắc sâu kiến thức - Thời gian: 5 phút - Häc sinh ®äc bµi tham kh¶o. 5. Híng dÉn vÒ nhµ( 3 phút ): - Häc ghi nhí, nắm chắc đặc điểm của kiểu bài thuyết minh về một thể loại văn học. - Hoµn thiÖn bµi tËp: thuyÕt minh ®Æc ®iÓm cña thÓ th¬ thất ngôn bát cú đường luật. - ¤n tËp phÇn tËp lµm v¨n ( tù sù kÕt hîp miªu t¶ vµ biÓu c¶m ; v¨n thuyÕt minh (1 ®å dïng, ...). - Soạn bài “ Muốn làm thằng Cuôi” theo hướng dẫn SGK, sưu tầm them thong tin về tác giả Tản Đà và một số bài thơ khác của ông. Kí duyệt ngày tháng 12 năm 2015 T.T NguyÔn ThÞ Thóy Tuần: 16 Tiết: 63 Ngày soạn: 03/12/2015 Ngày dạy :1012/2015 «n tËp tiÕng viÖt A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: Hs hiÓu ®îc hệ thống các kiến thức về từ vựng và ngữ pháp đã học ở học kì I. 2.KÜ n¨ng: HS biÕt vận dụng thuần thục kiến thức Tiếng Việt đã học ở học kì I để hiểu nội dung, ý nghĩa văn bản hoặc tạo lập văn bản. 3. Th¸i ®é: Gi¸o dôc ý thức chăm chỉ, tự giác, tích cực trong học tập. 4. Phát triển năng lực: Ngoài những năng lực chung, cần chú trọng phát triển cho học sinh những năng lực chủ yếu sau: năng lực giải quyết vấn đề, năng lực giao tiếp tiếng Việt, năng lực hợp tác B. ChuÈn bÞ. 1. Giáo viên: chuẩn bị đề cương hướng dẫn ôn tập, một số bài tập 2. Học sinh: ôn tập kién thức, tr¶ lêi c¸c c©u hái SGK c. C¸c ho¹t ®éng d¹y- häc: 1. æn ®Þnh trËt tù( 1 phút ) 2. KTBC( 5 phút ): ? Đọc thuộc lòng bài thơ “ Muốn làm thằng cuội”? Trình bày cảm nhận của em về cái ngông của Tản Đà? 3. Bµi míi: Hoạt động 1: Giới thiệu bài: - Thời gian: 1 phút Hoạt động 2: Hướng dẫn HS tìm hiểu nội dung bài học - Thời gian: 15 phút Ho¹t ®éng cña gv- hs KiÕn thøc cÇn ®¹t ? ThÕ nµo lµ trêng tõ vùng? Cho vÝ dô. HS tr×nh bµy kh¸i niÖm, nªu VD minh ho¹. GV nhÊn m¹nh, cñng cè. ? Tõ tîng h×nh, tõ tîng thanh lµ g×? Cho VD. ? T¸c dông cña tõ tîng h×nh, tîng thanh. HS nªu, nhËn xÐt GV bæ sung ? ThÕ nµo lµ tõ ng÷ ®Þa ph¬ng? Cho VD. ? ThÕ nµo lµ biÖt ng÷ x· héi ? Cho vÝ dô ? Nãi qu¸ lµ g× ? Cho vÝ dô. HS nªu, líp bæ sung GV uèn n¾n, nhÊn m¹nh ? Nãi gi¶m, nãi tr¸nh lµ g×? Cho vÝ dô. HS nªu, líp bæ sung GV uèn n¾n, nhÊn m¹nh ? Trî tõ lµ g×? Cho vÝ dô. VD: ®õng nãi ngêi kh¸c, chÝnh anh còng lêi lµm bµi tËp HS nªu, líp bæ sung GV uèn n¾n, nhÊn m¹nh ? Th¸n tõ lµ g× ? Cho vÝ dô. VD: D¹, em ®ang häc bµi. - Chó ý: th¸n tõ th«ng thêng ®øng ®Çu c©u, cã khi t¸ch thµnh mét c©u ®Æc biÖt. ? T×nh th¸i tõ lµ g× ? Cho vÝ dô. VD: Anh ®äc xong cuèn s¸ch råi µ? ? Cã thÓ sö dông t×nh th¸i tõ tuú tiÖn ®îc kh«ng ? C©u ghÐp lµ g×? Cho vÝ dô. HS nªu, líp bæ sung GV uèn n¾n, nhÊn m¹nh ? Cho biÕt quan hÖ vÒ ý nghÜa trong nh÷ng c©u ghÐp. HS nªu VD minh ho¹. GV nhÊn m¹nh, cñng cè. Hoạt động 3: Luyện tập - Thời gian: 17 phút ? §iÒn nh÷ng tõ ng÷ thÝch hîp vµo « trèng theo s¬ ®å SGK ? Gi¶i thÝch nh÷ng tõ ng÷ nghÜa hÑp trong s¬ ®å trªn * Lu ý: Khi gi¶i thÝch nghÜa cña nh÷ng tõ ng÷ hÑp h¬n so víi 1 tõ ng÷ kh¸c, ta thÊy ph¶i x¸c ®Þnh ®îc tõ ng÷ cã nghÜa réng h¬n ? Trong nh÷ng c©u gi¶i thÝch Êy cã tõ ng÷ nµo chung. HS trả lơi, Gv nhấn mạnh, chốt ý, bổ sung thêm ? T×m trong ca dao ViÖt nam 2 vÝ dô vÒ biÖn ph¸p tu tõ nãi qu¸ hoÆc nãi gi¶m, nãi tr¸nh. HS thảo luận nhóm, liệt kê các bài ca dao tìm được, GV tổng hợp các ý kiến,uốn nắn, bổ sung. ? ViÕt hai c©u cã sö dông tõ tîng thanh, tîng h×nh. ? §äc ®o¹n trÝch vµ x¸c ®Þnh c©u ghÐp trong ®o¹n trÝch. ? NÕu t¸ch thµnh c©u ®¬n ®îc kh«ng ? NÕu t¸ch cã lµm thay ®æi ý diÔn ®¹t kh«ng. ? X¸c ®Þnh c©u ghÐp vµ c¸ch nèi c¸c c©u ghÐp. HS xác định, Gv nhấn mạnh, củng cố A. LÝ thuyÕt I. Tõ vùng 1. Trêng tõ vùng - trêng tõ vùng lµ tËp hîp c¸c tõ cã Ýt nhÊt mét nÐt chung vÒ nghÜa VD: Ph¬ng tiÖn giao th«ng: tµu, xe, thuyÒn, m¸y bay ... - Vò khÝ: sóng, g¬m, lùu ®¹n ... 2. Tõ tîng h×nh, tõ tîng thanh - Tõ tîng h×nh: tõ gîi t¶ h×nh ¶nh, d¸ng vÎ, ho¹t ®éng tr¹ng th¸i cña sù vËt VD: lom khom, ngÊt ngëng - Tõ tîng thanh lµ tõ m« pháng ©m thanh. - T¸c dông: cã gi¸ trÞ gîi t¶ vµ biÓu c¶m cao thêng ®îc dïng trong v¨n miªu t¶ vµ tù sù 3. Tõ ng÷ ®Þa ph¬ng vµ biÖt ng÷ x· héi - Tõ ng÷ ®Þa ph¬ng lµ tõ ng÷ chØ sö dông ë mét hoÆc mét sè ®Þa ph¬ng nhÊt ®Þnh VD: B¾c bé: ng«, qu¶ døa, vµo ... Nam bé: b¾p, tr¸i th¬m, v« ... - BiÖt ng÷ x· héi lµ nh÷ng tõ ng÷ chØ ®îc dïng trong mét tÇng líp x· héi nhÊt ®Þnh. VD: tÇng líp häc sinh, sinh viªn: ngçng (2), gËy (1) - tÇng líp vua chóa ngµy xa: trÉm, khanh... 4. Mét sè biÖn ph¸p tu tõ tõ vùng - Nãi qu¸ lµ biÖn ph¸p tu tõ phãng ®¹i møc ®é, qui m«, tÝnh chÊt cña sù vËt hiÖn tîng ®îc miªu t¶ ®Ó nhÊn m¹nh g©y Ên tîng t¨ng søc biÓu c¶m VD: TiÕng ®ån cha mÑ anh hiÒn C¾n c¬m kh«ng vì, c¾n tiÒn vì tan - Nãi gi¶m, nãi tr¸nh lµ mét biÖn ph¸p tu tõ dïng c¸ch diÔn ®¹t tÕ nhÞ, uyÓn chuyÓn tr¸nh g©y c¶m gi¸c qu¸ ®au buån, ghª sî, nÆng nÒ, tr¸nh th« tôc, thiÕu lÞch sù. VD: ChÞ Êy kh«ng cßn trÎ l¾m II. Ng÷ ph¸p 1. Mét sè tõ lo¹i * Trî tõ: lµ nh÷ng tõ chuyªn ®i kÌm 1 tõ ng÷ kh¸c trong c©u dïng ®Ó nhÊn m¹nh hoÆc biÓu thÞ th¸i ®é ®¸nh gi¸ sù vËt, sù viÖc ®îc nãi ®Õn trong c©u VD: ngay, chÝnh, cã, nh÷ng, ®Ých, mçi, ®Ých thÞ ... * Th¸n tõ: lµ nh÷ng tõ dïng lµm dÊu hiÖu béc lé c¶m xóc, t×nh c¶m, th¸i ®é cña ngêi nãi hoÆc dïng ®Ó hái gäi ®¸p. VD: A, ¸i, «i, trêi «i, than «i, hìi, nµy, v©ng, d¹, õ. * T×nh th¸i tõ: lµ nh÷ng tõ ®îc thªm vµo c©u ®Ó cÊu t¹o c©u nghi vÊn, c©u cÇu khiÕn, c©u c¶m th¸n ®Ó biÓu thÞ c¸c s¾c th¸i t×nh c¶m cña ngêi nãi. VD; µ, , h¶, ch¨ng, ®i, vµo, víi, thay, ¹, c¬, nhÐ, nhØ, mµ. - Kh«ng sö dông ®îc tuú tiÖn v×: + Ph¶i chó ý ®Õn quan hÖ tuæi t¸c, thø bËc x· héi vµ t×nh c¶m ®èi víi ngêi nghe, ®äc. 2. C¸c lo¹i c©u ghÐp - C©u ghÐp lµ c©u do 2 hoÆc nhiÒu côm C-V kh«ng bao chøa nhau t¹o thµnh. VD: V× trêi ma nªn ®êng ít. - Quan hÖ nh©n qu¶ thêng dïng cÆp QHT: v×-nªn, do-nªn, t¹i -nªn... - Quan hÖ gi¶ thiÕt-kÕt qu¶: nÕu-th×, gi¸-th×, hÔ-th× - Quan hÖ t¬ng ph¶n: Tuy-nhng, dÉu-nhng, dï-vÉn, mÆc dï vÉn - Quan hÖ môc ®Ých: ®Ó, cho - Quan hÖ bæ sung, ®ång thêi: vµ - Quan hÖ nèi tiÕp: råi - Quan hÖ lùa chän: hay II. Thùc hµnh 1. Tõ vùng TruyÖn d©n gian TruyÒn thuyÕt-cæ tÝch-ngô ng«n-cêi - TruyÒn thuyÕt: truyÖn d©n gian vÒ c¸c nh©n vËt vµ sù kiÖn lÞch sö xa xa, cã nhiÒu yÕu tè thÇn k×. - TruyÖn cæ tÝch: TruyÖn DG kÓ vÒ cuéc ®êi, sè phËn cña mét sè nh©n vËt quen thuéc ( ngêi må c«i, ngêi mang lèt xÊu xÝ, ngêi con, ngêi dòng sÜ...) cã nhiÒu chi tiÕt k× ¶o. - TruyÖn ngô ng«n: TruyÖn d©n gian mîn truyÖn vÒ loµi vËt, ®å vËt hoÆc chÝnh con ngêi ®Ó nãi bãng giã truyÖn con ngêi. - TruyÖn cêi: TruyÖn DG dïng h×nh thøc g©y cêi ®Ó mua vui hoÆc phª ph¸n ®¶ kÝch. - Tõ ng÷ chung: TruyÖn DG-tõ ng÷ cã nghÜa réng h¬n (cÊp ®é kh¸i qu¸t cao h¬n) - Lç mòi 18 g¸nh b«ng Chång yªu chång b¶o t¬ hång trêi cho - íc g× s«ng hÑp mét gang B¾c cÇu d¶i yÕm cho chµng sang ch¬i - HS viÕt ®o¹n v¨n - Cã thÓ dïng 1 sè tõ bÖ vÖ, chãt vãt, lªnh khªnh, ngo»n nghÌo, thít tha, Ý íi, oang oang, lo¶ng xo¶ng, lâm bâm, tÝ t¸ch, rãc r¸ch. 2. Ng÷ ph¸p - C©u: Ph¸p ch¹y, NhËt hµng, vua B¶o §¹i tho¸i vÞ Cã thÓ t¸ch thµnh 3 c©u ®¬n - NÕu t¸ch cã thÓ lµm thay ®æi ý diÔn ®¹t v× c©u ghÐp Ph¸p ch¹y, NhËt hµng ... nªu 3 sù kiÖn nèi tiÕp nhau nh thÕ sÏ lµm næi bËt søc m¹nh mÏ cña cuéc CM th¸ng 8 - C©u 1: nèi b»ng quan hÖ tõ: còng nh - C©u 3: nèi b»ng bëi v×. 4. Cñng cè: Hoạt động 4: Hệ thống, khắc sâu kiến thức - Thời gian: 3 phút - GV chèt l¹i néi dung «n tËp: yêu cầu học sinh lập bảng thông kê những kiến thức đã học. 5. Híng dÉn vÒ nhµ( 3 phút ): - Hoµn thiÖn c¸c bµi tËp - TiÕp tôc «n tËp chuÈn bÞ kiÓm tra häc k×. - Hoµn thµnh ®Ò c¬ng «n tËp nh ®· híng dÉn. - Lµm ®Çy ®ñ c¸c bµi tËp ®îc giao. Kí duyệt ngày tháng 12 năm 2015 T.T NguyÔn ThÞ Thóy Tuần: 16 Tiết: 64 Ngày soạn: 03/12/2015 Ngày dạy :10/12/2015 Hướng dẫn đọc thêm hai ch÷ níc nhµ (trÝch) ( TrÇn TuÊn Kh¶i ) A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: Hs hiÓu ®îc sự đổi thay trong đời sống xã hội và sự tiếc nuối của nhà thơ với những giá trị văn hoá cổ truyền của dân tộc đang dần bị mai một, lối viết bình dị mà gợi cảm của nhà thơ trong bài thơ. 2.KÜ n¨ng: HS biÕt nhận biết được tác phẩm thơ lãng mạn, ®ọc diễn cảm tác phẩm, phân tích được các chi tiết nghệ thuật tiêu biểu trong tác phẩm. 3. Th¸i ®é: Gi¸o dôc lßng yªu nước, yêu vốn truyền thống văn hoá của dân tộc. 4. Phát triển năng lực: Ngoài những năng lực chung, cần chú trọng phát triển cho học sinh những năng lực chủ yếu sau: năng lực giải quyết vấn đề, năng lực giao tiếp tiếng Việt, năng lực hợp tác, năng lực thưởng thức văn học. B. ChuÈn bÞ. 1. Giáo viên: chuÈn bÞ mét sè t liÖu về Trần Tuấn Khải. 2. Học sinh: tr¶ lêi c¸c c©u hái SGK. c. C¸c ho¹t ®éng d¹y- häc: 1. æn ®Þnh trËt tù( 1 phút ) : 2. KTBC ( 5 phút ): ? T©m tr¹ng cña t¸c gi¶ T¶n §µ trong bµi “ Muèn lµm th»ng Cuéi”. 3. Bµi míi:Hoạt động 1: Giới thiệu bài: - Thời gian: 1 phút Ho¹t ®éng cña gv- hs KiÕn thøc cÇn ®¹t Hoạt động 2: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu chung về tác giả, tác phẩm - Thời gian: 3 phút. ? Giíi thiÖu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶, ®Ò tµi s¸ng t¸c, khai th¸c ®Ò tµi lÞch sö. ? XuÊt xø cña v¨n b¶n. (chó ý ®Ò tµi lÞch sö s¸ng t¸c cña bµi th¬) Bµi th¬ dµi 101 c©u, ®o¹n trÝch 36 c©u. Hoạt động 3: Hướng dẫn HS tìm hiểu chi tiết văn bản - Thời gian: 25phút - Yªu cÇu ®äc: l©m li, thèng thiÕt. - Gi¸o viªn híng dÉn c¸ch ®äc, häc sinh ®äc diÔn c¶m. ? Gi¶i thÝch mét sè tõ ng÷ kh¸c: §o¸i Ch©u, Hång l¹c, sa c¬, qu¸ch, tæ t«ng. - Häc sinh gi¶i thÝch, GV bæ sung, nhÊn m¹nh. ? §o¹n th¬ cã thÓ chia lµm 3 phÇn. Nªu ý chÝnh tõng phÇn. HS x¸c ®Þnh bè côc, néi dung c¸c phÇn, GV bæ sung, chèt. ? C¶nh tîng ra ®i ®îc miªu t¶ qua nh÷ng c©u th¬ nµo ? c¶nh tîng ®ã ®îc miªu t¶ ra sao ? Gîi cho em c¶m gi¸c g×. - Gi¸o viªn b×nh: N¬i tËn cïng cña ®Êt níc, 1 cuéc ra ®i kh«ng ngµy trë l¹i - ®Þa ®iÓm cuèi cïng ®Ó råi vÜnh viÔn rêi xa Tæ Quèc, Quª h¬ng t©m tr¹ng Êy ®îc phñ lªn mét c¶nh vËt tang tãc, thª l¬ng c¶nh vËt cïng giôc c¬n sÇu lßng ngêi. ? Cã ph¶i ë ®©y chØ hoµn toµn c¶nh thËt hay phãng ®¹i. ? NÕu kh«ng gian lµ m©y sÇu, giã th¶m th× hoµn c¶nh t©m tr¹ng cña ngêi cha ®îc biÓu hiÖn qua nh÷ng h×nh ¶nh nµo. * Hoµn c¶nh vµ t©m tr¹ng cña ngêi cha thËt Ðo le vµ ®au ®ín, yªu níc nhng bÊt lùc kh«ng lµm ®îc g×. ? C¸c h×nh ¶nh ''H¹t m¸u thÊm quanh hån níc - chót th©n tµn lÇn bíc dÆm kh¬i'' thÓ hiÖn mét t©m tr¹ng nh thÕ nµo ? §ã lµ nghÖ thuËt g×. ? Nh÷ng côm tõ íc lÖ quen thuéc cña th¬ ca trung ®¹i ®îc sö dông trong ®o¹n 1 nµy cã t¸c dông g×. * H×nh ¶nh Èn dô + tõ ng÷ íc lÖ. ? Qua nh÷ng ®iÒu ph©n tÝch trªn em thÊy ngêi cha lµ ngêi nh thÕ nµo. * lµ ngêi yªu níc thiÕt tha, s©u ®Ëm, ®au ®ín khi níc mÊt nhµ tan. - Yªu cÇu häc sinh ®äc diÔn c¶m. ? Theo dâi trong ®o¹n th¬ cho biÕt trong lêi khuyªn ngêi cha nh¾c ®Õn nh÷ng lich sö g× cña d©n téc. ? T¹i sao khi khuyªn con trë vÒ t×m c¸ch cøu níc, cøu nhµ ngêi cha l¹i nh¾c ®Õn lÞch sö anh hïng cña d©n téc ? §iÒu ®ã cho thÊy t×nh c¶m s©u ®Ëm nµo trong tÊm lßng ngêi cha. ? Trong nh÷ng c©u th¬ tiÕp theo t¸c gi¶ miªu t¶ th¶m ho¹ mÊt níc nh thÕ nµo. liªn hÖ B×nh Ng« §¹i c¸o: Níng d©n ®en trªn ngän löa hung tµn Vïi con ®á xuèng díi hÇm tai v¹ ... Tµn h¹i c¶ gièng c«n trïng c©y cá Nheo nhãc thay kÎ go¸ bôa khèn cïng c¶nh mÊt níc nhµ tan thÕ kØ XX ? Qua ho¹ mÊt níc gieo ®au th¬ng cho d©n téc vµ nçi ®au cho lßng ngêi yªu níc. Nh÷ng lêi th¬ nµo diÔn t¶ nçi ®au nµy. ? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt diÔn t¶ c¸c h×nh ¶nh nµy? NhËn xÐt g× vÒ giäng th¬. * Tù sù, biÓu c¶m. * Dïng h×nh ¶nh so s¸nh, nh©n ho¸, giäng th¬ l©m li thèng thiÕt ®Çy bi phÉn + nh÷ng c©u c¶m th¸n Tù hµo, ®au xãt tríc c¶nh mÊt níc. ? Qua nh÷ng lêi nãi ®ã ®· béc lé c¶m xóc s©u s¾c nµo trong lßng ngêi cha. ? T©m tr¹ng ®ã cßn lµ t©m tr¹ng cña ai trong hoµn c¶nh nµo. t¸c gi¶ nhËp vai ngêi trong cuéc ? Ngêi cha nãi nhiÒu ®Õn m×nh qua nh÷ng c©u th©n tµn, tuæi giµ søc yÕu, sa c¬, ®µnh chÞu bã tay ®Ó lµm g×. ? T¹i sao ngêi cha l¹i nãi thÕ. ? Ngêi cha dÆn con nh÷ng lêi cuèi cïng nh thÕ nµo ? Qua ®ã em thÊy «ng lµ ngêi nh thÕ nµo. ? §äc bµi th¬ ''Hai ch÷ níc nhµ'' em hiÓu g× vÒ nçi lßng cña ngêi cha trong hoµn c¶nh níc mÊt nhµ tan. ? T¸c gi¶ mîn c©u chuyÖn lÞch sö nµy ®Ó lµm g×. ? Bµi th¬ sö dông nh÷ng nghÖ thuËt g×. Hoạt động 5: Luyện tập - Thời gian: 5 phút ? T¹i sao t¸c gi¶ l¹i ®Æt nhan ®Ò th¬ lµ ''Hai ch÷ níc nhµ''? I. T×m hiÓu chun
File đính kèm:
- tuan 16.doc