Giáo án Ngữ văn 9 - Tiết 5: Luyện tập sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh - Năm học 2014-2015

Ngày soạn: 17/8/2014
Ngày giảng: 9A
 9B
 Ngữ Văn: Tiết 5 - Bài 1
Luyện tập sử dụng một số biện pháp nghệ thuật
trong văn bản thuyết minh
	I. Mục tiêu.
	* Mức độ cần đạt.
	- Nắm được cách sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh.
	* Trọng tâm kiến thức kĩ năng.
	1. Kiến thức.
	- Cách làm bài thuyết minh về một đồ dùng ( cái quạt, cái bút, cái kéo... )
	- Tác dụng của một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh.
	2. Kĩ năng.
	- Xác định yêu cầu của đề bài văn thuyết minh về một đồ dùng cụ thể.
	- Bước đầu lập dàn ý chi tiết và viết phần mở bài cho bài văn thuyết minh ( Có sử dụng một số biện pháp nghệ thuật ) về một đồ dùng 
	II. Các kĩ năng sống cơ bản được giáo dục trong bài .
	III. Chuẩn bị
	1. Giáo viên: 
	2. Học sinh: 
	IV. Phương pháp, kĩ thuật:
	- Vấn đáp, thực hành, thảo luận nhóm
	V. Cỏc bước lên lớps
	1. Ổn định tổ chức. (1p)
	2. Kiểm tra đầu giờ (1p)
 	- GV kiểm tra việc chuẩn bị bài ở nhà của học sinh .
 3. Bài mới
 Hoạt động của GV và HS
Tg
 Nội dung
Hoạt động 1 : Khởi động
 Sử dụng một số biện pháp nghệ thuật vào bài văn thuyết minh đòi hỏi người làm phải có kiến thức, lại phải có sáng kiến tìm cách thuyết minh cho sinh động, dí dỏm. Để rèn luyện kĩ năng ấy chúng ta cùng vào bài học .
Hoạt động 2: Hướng dẫn học sinh luyện tập. 
*Mục tiêu: 
HS biết vận dụng kiến thức lí thuyết về sử dụng biện pháp nghệ thuật để viết dàn ý một đề bài văn thuyết minh, rèn kĩ năng viết hoàn chỉnh phần mở bài.
H: Hãy xác định yêu cầu của đề bài ?
(Đề bài thuyết minh về một đồ dùng cụ thể)
* Mục tiêu: HS nắm vững yêu cầu về nội dung và hình thức của đề bài
H: Nội dung của đề văn thuyết minh trên cần đảm bảo những yêu cầu nào ?
- HS hoạt động cá nhân trả lời
- HS khác nhận xét
- GV nhận xét-> kết luận
H: Em vận dụng những biện pháp nghệ thuật nào để cho bài viết sinh động hấp dẫn ?
- HS hoạt động cá nhân trả lời
- HS khác nhận xét
- GV nhận xét-> kết luận
* Mục tiêu: HS biết cách thực hành trước tổ và trình bày dàn ý chi tiết trước lớp. Biết cách viết một đoạn phần mở bài để trình bày.
- GV chia lớp làm 3 tổ, mỗi tổ thảo luận, thống nhất 1 đề bài(3p) 
Tổ 1: Thuyết minh về cái bút
Tổ 2: Thuyết minh về cái kéo
Tổ 3: Thuyết minh về cái nón
- Mỗi tổ cử một tổ trưởng điều khiển hoạt động tổ, thư kí ghi chép
- Các thành viên trong tổ thống nhất ý kiến, trình bày nội dung bài thực hành (10p)
- GV yêu cầu đại diện 3 tổ lên trình bày dàn ý chi tiết, dự kiến cách sử dụng biện pháp nghệ thuật trong bài văn thuyết minh và đọc phần mở bài .
- Tổ chức cả lớp thảo luận nhận xét, bổ sung, sửa chữa dàn ý đã trình bày .
GV có thể đưa ra dàn ý khái quát về một đồ dùng 
Ví dụ : Thuyết minh về chiếc nón 
- GV cho hs tham khảo một đoạn văn mở bài, giúp hs thấy được việc sử dụng nghệ thuật vào văn thuyết minh như thế nào và nó có tác dụng gì.
 Chiếc nón trắng Việt Nam không phải chỉ dùng để che mưa, che nắng, mà dường như nó còn là một phần không thể thiếu được trong đời sống tinh thần của người dân Việt Nam, nó đã góp phần làm nên vẻ đẹp duyên dáng cho người phụ nữ Việt Nam. Chiếc nón trắng từng đi vào ca dao ; “Qua đình ngả nón trông đình / đình bao nhiêu ngói thương mình bấy nhiêu! Vì sao chiếc nón trắng lại được người Việt Nam nói chung, phụ nữ Việt Nam nói riêng yêu quí và trân trọng như vậy ? Xin mời các bạn hãy cùng tôi đi tìm hiểu lịch sử, cấu tạo và công dụng của chiếc nón trắng nhé !
1p
1p
5p
31p
I. Đề bài : Thuyết minh một trong các đồ dùng: Cái quạt, cái bút, cái kéo, chiếc nón
II. Yêu cầu.
- Về nội dung : Văn bản thuyết minh phải nêu được công dụng , cấu tạo , chủng loại, lịch sử của các đồ dùng .
- Về hình thức : Phải bết vận dụng một số biện pháp nghệ thuật như kể chuyện, hỏi đáp theo lối nhân hóa để giúp cho văn bản thuyết minh sinh động hấp dẫn .
III. Luyện tập
1. Luyện tập trước tổ.
a. Mở bài : Giới thiệu chung về chiếc nón .
b. Thân bài :
 - Lịch sử chiếc nón 
 - Cấu tạo của chiếc nón 
 - Quy trình làm ra chiếc nón 
 - Giá trị kinh tế, văn hoá, nghệ thuật của chiếc nón 
c. Kết bài : Cảm nghĩ chung về chiếc nón trong đời sống hiện tại.
2. Luyện tập trước lớp.
	4. Củng cố (3p)	
 H: Qua tiết luyện tập rèn cho em kĩ năng gì ?
	( Rèn kĩ năng xây dựng đề, lập dàn ý, biết cách sử dụng nghệ thuật vào bài văn thuyết minh, biết xây dựng phần mở bài hoàn chỉnh, mạnh dạn trình bày trước lớp. )
 	5. Hướng dẫn học bài (2p)
 - Tập viết bài thuyết minh hoàn chỉnh ở nhà có sử dụng một số biện pháp nghệ thuật 
	- Chuẩn bị bài: Sử dụng yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh.
	+ Tìm hiểu yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh.