Giáo án Ngữ văn 9 - Tiết 165+166: Tổng kết phần tập làm văn - Năm học 2015-2016

 theo các câu hỏi trong SGK
HS hoạt động cá nhân trong 1p
HS thảo luận 
Đại diện nhóm báo cáo kết quả
Nhóm khác chia sẻ
Người điều hành kết luận
Giáo viên định hướng
- HS lấy các tác phẩm văn học đã học để chứng minh.
GV chứng minh và phân tích để học sinh thấy được sự kết hợp của các phương thức biểu đạt trong một văn bản.
H: Kiểu văn bản và hình thức thể hiện, thể loại tác phẩm văn học có gì giống và khác nhau?
- HS hoạt động cá nhân trả lời.
- HS khác chia sẻ
- GV nhận xét-> kết luận.
H*: Sự khác nhau của kiểu văn bản tự sự và thể loại văn bản tự sự? Tính nghệ thuật trong thể loại tự sự thể hiện ở chỗ nào?
- HS hoạt động cá nhân trả lời.
- HS khác nhận xét.
- GV nhận xét-> kết luận.
H: Kiểu văn bản biểu cảm và thể loại văn bản trữ tình giống và khác nhau ở những điểm nào?
- HS hoạt động cá nhân trả lời.
- HS khác nhận xét.
- GV nhận xét-> kết luận.
H: Tác phẩm nghị luận cần có các yếu tố thuyết minh, miêu tả, tự sự không ? Vì sao?
- HS hoạt động cá nhân trả lời.
- HS khác nhận xét.
- GV nhận xét-> kết luận.
Học sinh khuyết tật: Đọc và lược ghi một số ý chính 
GV theo dõi uốn nắn 
38p
A. Ôn tập lý thuyết:
I. Các kiểu văn bản đã học trong chương trình Ngữ văn THCS.
*. Nh÷ng kiÓu v¨n b¶n
- V¨n b¶n tù sù
- V¨n b¶n miªu t¶
- V¨n b¶n biÓu c¶m
- V¨n b¶n nghÞ luËn
- V¨n b¶n thuyÕt minh
- V¨n b¶n hµnh chÝnh c«ng vô
- Phân biệt các kiểu văn bản
+ Tự sự: kể lại sự việc.
+ Miêu tả: tái hiện các tính chất, thuộc tính của sự việc hiện tượng.
+ Biểu cảm: bày tỏ tình cảm, cảm xúc.
+ Thuyết minh: trình bày thuộc tính, cấu tạo, nguyên lí của sự vật hiện tượng.
+ Nghị luận: trình bày tư tưởng quan điểm đối với hiện tượng đời sống, tác phẩm văn hịch.
+ Văn bản điều hành: trình bày theo mẫu, có tính pháp lí.
- Các kiểu văn bản không thể thay thế cho nhau vì mỗi loại văn bản có mục đích biểu đạt, có những yêu cầu về nội dung, hình thức khác nhau, phương pháp khác nhau, ngôn ngữ khác nhau. 
- Sự kết hợp giữa các phương thưc biểu đạt: Thường kết hợp với nhau trong một văn bản.
- Kiểu văn bản thường theo khuôn mẫu nhất định, nó được sử dụng ở nhiều tình huống khác nhau 
 - Thể loại văn bản là khái niệm để phân biệt với các thể loại văn bản khác, thường sử dụng nhiều phương thức biểu đạt.
- Kiểu văn bản tự sự và thể loại tự sự
+ Kiểu văn bản tự sự không chỉ dùng cho văn bản nghệ thuật mà dùng cho rất nhiều tình huống và các loại văn bản khác.
+ Thể loại văn bản tự sự là thể loại để phân biệt với các thể loại văn bản khác.
- Kiểu văn biểu cảm: bày tỏ cảm xúc, văn bản trữ tình cũng bày tỏ cảm xúc
+ Văn bản trữ tình bộc lộ cảm xúc, tình cảm một cách nghệ thuật.
- Tác phẩm nghị luận cần có các yếu tố ở mức vừa đủ.
4. Củng cố(3p)
- GV hệ thống lại nội dung bài học.
5. Hướng dẫn học bài (2p)
- Ôn tập nội dung bài học.
- Chuẩn bị: Ôn tập tiếp phần II & III.
Ngày soạn: 20/4/2016 
Ngày giảng: 9A: /4/2016 
 9B: /4/2016 
Ngữ văn. Tiết 166. Bài 32
Tổng kết phần tập làm văn
I. Mục tiêu:
* Mức độ cần đạt:
Như tiết 165
* Trọng tâm kiến thức, kĩ năng:
1. Kiến thức:
- Đặc trưng của từng kiểu văn bản và phương thức biểu đạt đã được học
- Sự khác nhau giữa kiểu loại văn bản và thể loại văn học.
2. Kĩ năng:
- Tổng hợp, hệ thống hoá kiến thức về kiểu văn bản đã học.
- Đọc - hiểu các kiểu văn bản theo đặc trưng của kiểu văn bản ấy.
- Nâng cao năng lực đọc và viết các kiểu văn bản thông dụng.
- Kết hợp hài hoà, hợp lí các kiểu văn bản trong thực tế làm bài. 
Học sinh khuyết tật: Rèn kĩ năng đọc viết
II. Các kĩ năng sống cơ bản được giáo dục trong bài:
III. Chuẩn bị:
1. Giáo viên: 
2. Học sinh: 
IV. Phương pháp/ Kĩ thuật dạy học
Vấn đáp, tổng hợp/ kĩ thuật dạy học: Trình bày
V. Các bước lên lớp:
1. Ổn định tổ chức(1p) 
2. Kiểm tra đầu giờ
3. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học: 
Hoạt động 1: Khởi động(1p)
Trong chương trình Ngữ văn THCS các em đã được học 6 kiểu văn bản. Để củng cố và khắc sâu kiến thức. Cô cùng các em tìm hiểu bài học
 Hoạt động của GV và HS
TG
 Nội dung
Hoạt động 2: Hướng dẫn ôn tập
Mục tiêu: HS nắm được phần tập làm văn trong chương trình và các kiểu văn bản trọng tâm trong chương trình THCS
H: Phần văn và TLV có mối quan hệ với nhau như thế nào?
- HS hoạt động cá nhân trả lời.
- HS khác chia sẻ
- GV nhận xét-> kết luận.
H: Hãy nêu VD cho thấy mối quan hệ đó trong chương trình đã học?
-Ví dụ: Văn bản : “ý nghĩa văn chương” của tác giả Hoài Thanh giúp cho việc viết TLV nghị luận rất có hiệu quả. 
H: Phần tiếng Việt có quan hệ như thế nào với phần và TLV?
- HS hoạt động cá nhân trả lời.
- HS khác chia sẻ
- GV nhận xét-> kết luận.
Chú ý: Đây là yêu cầu tích hợp ngang trong môn Ngữ văn.
Ví dụ: Các kiến thức về câu, về từ loại, về thành phần câu, các kiến thức về từ, khả năng của từ Tiếng việt ... giúp cho biểu đạt và biểu cảm văn bản, giúp cho việc sử dụng khi viết TLV.
H: Các phương thức biểu đạt: Miêu tả, tự sự, nghị luận ,thuyết minh có ý nghĩ như thế nào với việc rèn luyện kĩ năng làm văn?
HS trả lời, GV khái quát
H: văn bản thuyết minh là gì?(Đích biểu đạt)
- HS hoạt động cá nhân trả lời.
- HS khác nhận xét.
- GV nhận xét-> kết luận.
H: Muốn làm được văn bản thuyết minh, trước hết cần phải chuẩn bị những gì?
- HS hoạt động cá nhân trả lời.
- HS khác chia sẻ
- GV nhận xét-> kết luận.
H: Hãy cho biết các phương pháp thường dùng trong văn bản thuyết minh?
- HS hoạt động cá nhân trả lời.
- HS khác nhận xét.
- GV nhận xét-> kết luận.
H: Ngôn ngữ của văn bản thuyết minh có đặc điểm gì?
- HS hoạt động cá nhân trả lời.
- HS khác nhận xét.
- GV nhận xét-> kết luận.
H: Văn bản tự sự là gì?(Đích biểu đạt)
- HS hoạt động cá nhân trả lời.
- HS khác nhận xét.
- GV nhận xét-> kết luận.
H: Nêu các yếu tố tạo thành văn bản tự sự?
- HS hoạt động cá nhân trả lời.
- HS khác nhận xét.
- GV nhận xét-> kết luận.
H: Vì sao văn bản tự sự thường kết hợp các yếu tố miêu tả, nghị luận, biểu cảm? Hãy cho biết tác dụng của các yếu tố đó với văn bản tự sự?
H: Ngôn ngữ của văn bản tự sự có đặc điểm gì?
H: Văn bản nghị luận có đích biểu đạt là gì?
- HS hoạt động cá nhân trả lời.
- HS khác nhận xét.
- GV nhận xét-> kết luận.
H: Các yếu tố tạo thành văn bản nghị luận?
- HS hoạt động cá nhân trả lời.
- HS khác nhận xét.
- GV nhận xét-> kết luận.
H: Nêu các yêu cầu đối với luận điểm, luận cứ và cách lập luận?
- HS hoạt động cá nhân trả lời.
- HS khác nhận xét.
- GV nhận xét-> kết luận.
H*: Nêu dàn bài chung của bài nghị luận về sự việc, hiện tượng đời sông ? Bài nghị luận về tác phẩm truyện hoặc đoạn trích?
GV yêu cầu HS nêu đầy đủ dàn bài đại cương
HS nêu
GV khái quát và khắc sâu
Học sinh khuyết tật: Đọc chép chính tả một số nội dung ghi trên bảng
GV theo dõi, uốn nắn
Hoạt động 2: Hướng dẫn luyện tập
Mục tiêu: HS biết vận dụng các kĩ năng đã học để viết đoạn văn ngắn.
GV nêu yêu cầu
HS viết đoạn văn
HS đọc 
HS nhận xét
GV nhân xét, khái quát
29p
9p
II. phần TLV trong chương trình Ngữ văn THCS:
- Phần văn và TLV có mối quan hệ rất chặt chẽ luôn bổ sung cho nhau: Giúp việc học văn đạt hiệu quả. Văn bản là ngữ liệu để minh hoạ cho các kiểu văn bản, làm rõ phương pháp kết cấu, cách thức diễn đạt.
® Giúp cho học sinh học tập được cách viết TLV.
- Phần Tiếng Việt có quan hệ rất chặt chẽ với phần tập làm văn, bổ sung kiến thức và kĩ năng giữa các phần.
III.Các kiểu văn bản trọng tâm:
1. Văn bản thuyết minh:
- Đích biểu đạt: Văn bản thuyết minh trình bày cấu tạo , thuộc tính, nguyên nhân.của sự vật, hiện tương nhằm giúp người đọc có tri thức khách quan về đối tượng 
-Yêu cầu chuẩn bị để làm được văn bản thuyết minh:
+ Xác định đối tượng cần thuyết minh
+ Sưu tầm tư liệu về đối tượng
- Các phương pháp thường dùng trong VB thuyết minh: Nêu định nghĩa, liệt kê, nêu ví dụ, so sánh
- Ngôn ngữ trong VB thuyết minh: cụ thể chính xác, sinh động
2. Văn bản tự sự:
- Đích biểu đạt: Biểu hiện con người, quy luật đời sống, bày tỏ quan điểm, thái độ
- Các yếu tố tạo thành văn bản tự sự: 
+ Cốt truyện
+ Nhân vật
+ Lời kể và ngôi kể
- Thường kết hợp với các yếu tố miêu tả, nghị luận, biểu cảm.
®Tác dụng: Sinh động, chặt chẽ, có sức truyền cảm.
- Ngôn ngữ trong văn bản tự sự 
3. Văn bản nghị luận:
- Đích biểu đạt: Làm cho người đọc hiểu, tin theo cái đúng, cái tốt, từ bỏ cái sai, cái xấu.
- Các yếu tố tạo thành văn bản nghị luận:
+ Lụân điểm
+ Luận cứ
+ Cách thức lập luận
- Yêu cầu đối với luận điểm, luận cứ và lập luận:
+ Luận điểm:Sáng tỏ, đúng đắn, phù hợp với đích lập luận.
+ Luận cứ: Tiêu biểu, đủ về số lượng, chính xác, toàn diện.
+ Cách lập luận: Chặt chẽ, dứt khoát, không được mâu thuẫn 
B. Luyện tập
1. Bài tập 1:
 Viết đoạn văn ngắn để giới thiệu về một phong tục đẹp ngày tết của địa phương em. 
4. Củng cố (3p)
- GV khái quát lại nội dung kiến thức để khắc sâu cho học sinh nắm được những kiến thức cơ bản trong chương trình ngữ văn THCS
5. Hướng dẫn học tập(2p)
- Nắm chắc nội dung kiến thức cơ bản về hệ thống kiến thức phần tập làm văn
- Tiếp tục ôn tập chuẩn bị cho kiểm tra học kì II.
Ngày soạn: 2/5/2010
Ngày giảng: 3/5/2010
Ngữ văn: Tiết 163 + 164 - Bài 32:
TỔNG KẾT TẬP LÀM VĂN
I. Mục tiêu cần đạt.
- HS hệ thống, củng cố, ôn tập để nắm vững các kiểu văn bản đã học từ lớp 6 đến lớp 9 phân biệt các kiểu văn bản và nhận biết sự cần thiết phải phối hợp chúng trong thực tế làm bài.
- HS có kĩ năng phân biệt kiểu văn bản và thể loại văn học. Biết đọc các kiểu văn bản theo đặc trưng, nâng cao năng lực tích hợp dọc và viết các văn bản thông dụng.
- HS có ý thức học tập tốt.
II. Đồ dùng dạy học:
1.Giáo viên: Bảng phụ.
2. Học sinh: 
III.Tổ chức giờ học
 1.Ổn định tổ chức.(1phút)
 2. Kiểm tra. 
 3.Tổ chức các hoạt động dạy học.( 87phút)
Hoạt động của thầy và trò
TG
Nội dung
 Khởi động: Giới thiệu bài.
Để củng cố, khắc sâu, hệ thống hoá kiến thức đã học về các kiểu văn bản đã học trong chương trình Ngữ văn THCS
Hoạt động 1: Hướng dẫn học sinh tổng kết về các kiểu văn bản đã học trong chương trình Ngữ văn THCS.
* Mục tiêu: HS biết thống kê 6 kiểu văn bản đã học. Thấy được sự khác nhau của các kiểu văn bản.
H. Em hãy nhắc lại những kiểu văn bản đã học?
- HS hoạt động cá nhân trả lời.
- HS khác nhận xét.
- GV nhận xét-> kết luận.
H. Hãy cho biết sự khác nhau của những kiểu văn bản trên ? 
- HS hoạt động cá nhân trả lời.
- HS khác nhận xét.
- GV nhận xét-> kết luận.
H. Các kiểu văn bản trên có thể thay thế cho nhau được không? Vì sao ? 
- HS hoạt động cá nhân trả lời.
- HS khác nhận xét.
- GV nhận xét-> kết luận.
H. Em hãy nói rõ hơn về mục đích khác nhau của các văn bản trên?
+ Để nắm được diễn biến các sự việc sự kiện (tự sự).
+ Để cảm nhận được các sự việc, hiện tượng (miêu tả)
+ Để hiểu được thái độ, tình cảm của người viết đối với sự vật, hiện tượng (biểu cảm)
+ Để nhận thức được đối tượng (thuyết minh)
+ Để thuyết phục người đọc tin theo một vấn đề nào đó (nghị luận)
+ Để tạo lập quan hệ xã hội trong khuôn khổ pháp luật (hành chính công vụ)
GV. Cho học sinh nhắc lại những yếu tố cấu thành văn bản khác nhau:
+ Tự sự: Nguyên nhân, diễn biến, kết quả của sự việc, sự kiện.
+ Miêu tả: Hình tượng về một sự vật, hình tượng được người viết tái hiện, tái tạo.
+ Biểu cảm: Các cảm xúc cụ thể của người viết đối với các sự vật, hiện tượng.
+ Thuyết minh: Cung cấp các tri thức khách quan (Cấu tạo, hình dáng, kích thước, khối lượng, màu sắc, thuộc tính, đặc điểm, số liệu ...)
+ Nghị luận: Hệ thống luận điểm, luận cứ, lập luận.
+ Hành chính công vụ: Trình bày theo mẫu.
H. Các phương thức biểu đạt trên có thể được phối hợp với nhau trong một văn bản cụ thể hay không ? 
- HS hoạt động cá nhân trả lời.
- HS khác nhận xét.
- GV nhận xét-> kết luận.
H.Em hãy cho biết kiểu văn bản và hình thức thể hiện, thể loại tác phẩm văn học có gì giống và khác nhau ? 
- HS hoạt động nhóm 2(3p)
- Đại diện nhóm báo cáo kết quả.
- Nhóm khác nhận xét, bổ sung
- GV nhận xét-> kết luận.
1p
41p
I. C¸c kiÓu v¨n b¶n ®· häc trong ch­¬ng tr×nh Ng÷ v¨n THCS
1. LÝ thuyÕt
*. Nh÷ng kiÓu v¨n b¶n
- V¨n b¶n tù sù
- V¨n b¶n miªu t¶
- V¨n b¶n biÓu c¶m
- V¨n b¶n nghÞ luËn
- V¨n b¶n thuyÕt minh
- V¨n b¶n hµnh chÝnh c«ng vô
*. C¸c v¨n b¶n trªn kh¸c nhau vÒ ph­¬ng thøc biÓu ®¹t vµ h×nh thøc thÓ hiÖn.
*. C¸c kiÓu v¨n b¶n trªn kh«ng thÓ thay thÕ cho nhau ®­îc v×:
- Ph­¬ng thøc biÓu ®¹t kh¸c nhau
- H×nh thøc thÓ hiÖn kh¸c nhau.
- Môc ®Ých kh¸c nhau
- C¸c yÕu tè cÊu thµnh v¨n b¶n kh¸c nhau
*. C¸c ph­¬ng thøc biÓu ®¹t trªn cã thÓ phèi hîp víi nhau trong mét v¨n b¶n cô thÓ v×:
- Trong v¨n b¶n tù sù cã thÓ sö dông ph­¬ng thøc miªu t¶, thuyÕt minh, nghÞ luËn,... vµ ng­îc l¹i.
- Ngoµi chøc n¨ng th«ng tin, c¸c v¨n b¶n cßn cã chøc n¨ng t¹o lËp vµ duy tr× quan hÖ x· héi; do ®ã kh«ng thÓ cã mét v¨n b¶n nµo ®ã l¹i ‘thuÇn chñng” mét c¸ch cùc ®oan ®­îc.
2. Bµi tËp: So s¸nh kiÓu v¨n b¶n, h×nh thøc thÓ hiÖn, thÓ lo¹i t¸c phÈm.
- Gièng nhau: C¸c kiÓu v¨n b¶n vµ c¸c thÓ lo¹i v¨n häc cã thÓ dïng chung mét ph­¬ng thøc biÓu ®¹t nµo ®ã.
VD: KiÓu tù sù cã mÆt trong thÓ lo¹i tù sù
 KiÓu biÓu c¶m cã mÆt trong thÓ lo¹i tr÷ t×nh.
- Kh¸c nhau:
+ KiÓu v¨n b¶n lµ c¬ së cña c¸c thÓ lo¹i v¨n häc.
+ ThÓ lo¹i v¨n häc lµ “m«i tr­êng” xuÊt hiÖn c¸c kiÓu v¨n b¶n.
H: C¸c t¸c phÈm th¬, truyÖn , cã khi nµo sö dông yÕu tè nghÞ luËn kh«ng ? LÊy VD minh ho¹ ?
- HS ho¹t ®éng c¸ nh©n tr¶ lêi 
– HS kh¸c nhËn xÐt
- GV nhËn xÐt-> KÕt luËn 
( TruyÖn KiÒu- NguyÔn Du (KiÒu b¸o ©n b¸o o¸n )
Cè H­¬ng “ Lç TÊn”Trªn tr¸i ®Êt lµm g× cã ®­êng , ng­êi ta ®i m·i th× thµnh ®­êng th«i )
H: T¸c phÈm nghÞ luËn cã cÇn yÕu tè thuyÕt minh , miªu t¶, tù sù kh«ng v× sao ?
- HS ho¹t ®éng c¸ nh©n tr¶ lêi 
– HS kh¸c nhËn xÐt
- GV nhËn xÐt-> KÕt luËn 
TiÕt 2.
Ho¹t ®éng 2: H­íng dÉn häc sinh tæng kÕt vÒ PhÇn TËp lµm v¨n trong ch­¬ng tr×nh Ng÷ v¨n THCS.
* Môc tiªu: HS cñng cè, kh¾c s©u, hÖ thèng kiÕn thøc ®· häc vÒ c¸c ph­¬ng thøc biÓu ®¹t cña 6 kiÓu v¨n b¶n. ThÊy ®­îc mèi quan hÖ gi÷a phÇn v¨n vµ TLV. Mèi quan hÖ gi÷a phÇn TiÕng ViÖt víi phÇn V¨n vµ TLV.
* §å dïng d¹y häc: B¶ng phô
* C¸ch tiÕn hµnh:
H. C¸c ph­¬ng thøc biÓu ®¹t : miªu t¶, tù sù, nghÞ luËn, biÓu c¶m, thuyÕt minh cã ý nghÜa nh­ thÕ nµo ®èi víi viÖc rÌn luyÖn kÜ n¨ng lµm v¨n ?
GV. HD häc sinh lËp b¶ng ®Ó thÊy ®­îc kh¶ n¨ng kÕt hîp gi÷a c¸c ph­¬ng thøc.
HS tr×nh bµy.
GV nhËn xÐt-> kÕt luËn b»ng b¶ng phô.
25p
- T¸c phÈm nghÞ luËn rÊt cÇn yÕu tè thuyÕt minh , miªu t¶, tù sù ®Ó bµi viÕt sinh ®éng hÊp dÉn 
II. PhÇn TËp lµm v¨n trong ch­¬ng tr×nh Ng÷ v¨n THCS.
1. LÝ thuyÕt: 
*. C¸c ph­¬ng thøc biÓu ®¹t
Tù sù
Miªu t¶
BiÓu c¶m
NghÞ luËn
ThuyÕt minh
-Sö dông 4 ph­¬ng thøc.
- Ngoµi ra, tù sù cßn cã thÓ kÕt hîp víi miªu t¶ néi t©m, ®èi tho¹i vµ ®éc tho¹i néi t©m (cã vai trß quan träng cña ng­êi kÓ vµ ng«i kÓ)
Cã sö dông c¸c ph­¬ng thøc tù sù, biÓu c¶m, thuyÕt minh.
Cã sö dông c¸c ph­¬ng thøc tù sù, miªu t¶, nghÞ luËn
Cã sö dông c¸c ph­¬ng thøc miªu t¶, biÓu c¶m, thuyÕt minh.
Cã sö dông c¸c ph­¬ng thøc miªu t¶, nghÞ luËn.
 *. So s¸nh: ThuyÕt minh, gi¶i thÝch, miªu t¶ 
ThuyÕt minh
Gi¶i thÝch
Miªu t¶
- Ph­¬ng thøc chñ yÕu: Cung cÊp ®Çy ®ñ tri thøc vÒ ®èi t­îng.
- C¸ch viÕt: Trung thµnh víi ®Æc ®iÓm cña ®èi t­îng mét c¸ch kh¸i qu¸t, khoa häc.
- Ph­¬ng thøc chñ yÕu: X©y dùng mét hÖ thèng luËn ®iÓm, luËn cø vµ lËp luËn.
- C¸c viÕt: Dïng vèn sèng trùc tiÕp (do tuæi ®êi vµ hoµn c¶nh sèng quyÕt ®Þnh) vµ vèn sèng gi¸n tiÕp (häc tËp qua s¸ch vë vµ thu l­îm qua c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng) ®Ó gi¶i thÝch mét vÊn ®Ò nµo ®ã theo mét quan ®iÓm, lËp tr­êng nhÊt ®Þnh.
- Ph­¬ng thøc chñ yÕu: T¸i t¹o hiÖn thùc b»ng c¶m xóc chñ quan.
- C¸ch viÕt: X©y dùng h×nh t­îng vÒ mét ®èi t­îng nµo ®ã th«ng qua quan s¸t, liªn t­ëng, so s¸nh vµ c¶m xóc chñ quan cña ng­êi viÕt.
H. PhÇn v¨n vµ tËp lµm v¨n cã mèi quan hÖ víi nhau nh­ thÕ nµo ? 
- HS ho¹t ®éng c¸ nh©n tr¶ lêi 
– HS kh¸c nhËn xÐt
- GV nhËn xÐt-> KÕt luËn 
H. PhÇn TiÕng ViÖt cã quan hÖ nh­ thÕ nµo ®èi víi phÇn V¨n vµ TLV?
- T×m, chØ ra chÝnh x¸c c¸c thñ ph¸p nghÖ thuËt.
- §äc, nãi, kÓ chuÈn x¸c ...
- Dïng tõ, ®Æt c©u, dùng ®o¹n tèt.
Ho¹t ®éng 3: H­íng dÉn häc sinh tæng kÕt vÒ C¸c kiÓu v¨n b¶n träng t©m
* Môc tiªu: HS cñng cè, kh¾c s©u, hÖ thèng kiÕn thøc ®· häc vÒ 3 kiÓu v¨n b¶n träng t©m: Tù sù, ThuyÕt minh, nghÞ luËn.
* §å dïng d¹y häc: B¶ng phô.
* C¸ch tiÕn hµnh:
H. Nªu môc ®Ých, yªu cÇu, ph­¬ng ph¸p, ng«n ng÷ cña v¨n b¶n thuyÕt minh?
- HS ho¹t ®éng c¸ nh©n tr¶ lêi 
– HS kh¸c nhËn xÐt
- GV nhËn xÐt-> KÕt luËn 
 GV. Cho häc sinh lÊy vÝ dô
H. Nªu c¸c d¹ng cña kiÓu v¨n b¶n thuyÕt minh ?
- TM vÒ mét thø ®å dïng
- TM vÒ mét thÓ lo¹i v¨n häc
- TM vÒ mét ph­¬ng ph¸p c¸ch lµm.
- TM vÒ mét danh lam th¾ng c¶nh.
H. Em h·y ®­a ra dµn ý chung cña v¨n b¶n thuyÕt minh ?
- MB: Giíi thiÖu ®èi t­îng cÇn thuyÕt minh
- TB: ThuyÕt minh chi tiÕt
- KB: Vai trß cña ®èi t­îng TM trong ®êi sèng vµ t­¬ng lai.
H. Khi thuyÕt minh ta cã thÓ sö dông kÕt hîp víi nh÷ng yÕu tè nµo ?
- Sö dông mét sè nghÖ thuËt
- Sö dông yÕu tè miªu t¶.
H. V¨n b¶n tù sù cã môc ®Ých g× ?
- HS ho¹t ®éng c¸ nh©n tr¶ lêi 
– HS kh¸c nhËn xÐt
- GV nhËn xÐt-> KÕt luËn 
H. Nªu c¸c yÕu tè t¹o thµnh ?
- HS ho¹t ®éng c¸ nh©n tr¶ lêi 
– HS kh¸c nhËn xÐt
- GV nhËn xÐt-> KÕt luËn 
H. Em h·y cho biÕt môc ®Ých, c¸c yÕu tè cÊu thµnh vµ c¸c yªu cÇu ®èi víi v¨n b¶n nghÞ luËn ?
- HS ho¹t ®éng c¸ nh©n tr¶ lêi 
– HS kh¸c nhËn xÐt
- GV nhËn xÐt-> KÕt luËn 
GV. yªu cÇu häc sinh lµm vµ tr×nh bµy, nhËn xÐt
GV ®­a ra mét bµi thuyÕt minh ng¾n gän cho häc sinh tham kh¶o:
 Muèn gi÷ nh÷ng quyÓn s¸ch quý ®­îc bÒn l©u, xin b¹n lµm theo c¸ch sau ®©y:
- §õng dïng ngãn tay thÊm n­íc bät khi lËt gië trang s¸ch.
- Khi c¸c trang s¸ch bÞ dÝnh bÈn, b¹n nªn lÊy xµ phßng x¸t nhÑ lªn råi nhá vµi giät n­íc mµ lau cho s¹ch; sau ®ã ®em ph¬i kh« tr­íc khi cÊt vµo tñ.
- Tñ vµ ng¨n ®ùng s¸ch lóc nµo còng ph¶i gi÷ cho kh« vµ s¹ch. Nªn gãi mét côc v«i sèng ®Ó ë mét gãc hay d­íi ®¸y tñ.
- GV. YC häc sinh tr×nh bµy dµn ý chung cña bµi v¨n nghÞ luËn.
- Häc sinh tr×nh bµy.
- GV nhËn xÐt-> söa ch÷a
*. NghÞ luËn vÒ t­ t­ëng ®¹o lÝ
- MB: Giíi thiÖu vÒ t­ t­ëng, ®¹o lÝ cÇn bµn luËn.
- TB. Gi¶i thÝch, chøng minh néi dung vÊn ®Ò t­ t­ëng, ®¹o lÝ
 NhËn ®Þnh, ®¸nh gi¸ vÊn ®Ò t­ t­ëng ®¹o lÝ trong bèi c¶nh cña cuéc sèng riªng, chung.
- KB: KÕt luËn, tæng kÕt, nªu nhËn thøc míi, tá ý khuyªn b¶o hoÆc tá ý hµnh ®éng.
*. NghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (®o¹n trÝch)
- MB: Giíi thiÖu t¸c phÈm, nªu ý kiÕn ®¸nh gi¸ s¬ bé cña m×nh
- TB: Nªu c¸c luËn ®iÓm chÝnh vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt cña t¸c phÈm cã ph©n tÝch, chøng minh b»ng c¸c luËn cø tiªu biÓu vµ x¸c thùc.
- KB. Nªu nhËn ®Þnh, ®¸nh gi¸ chung cña m×nh vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch.
*. NghÞ luËn vÒ mét bµi th¬, ®o¹n th¬
- MB: Giíi thiÖu bµi th¬, ®o¹n th¬, b­íc ®Çu nªu nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ cña m×nh.
- TB: LÇn l­ît tr×nh bµy nh÷ng suy nghÜ, ®¸nh gi¸ vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt cña bµi th¬, ®o¹n th¬.
- KB: Kh¸i qu¸t gi¸ trÞ, ý nghÜa cña bµi th¬, ®o¹n th¬.
20p
2. Bµi tËp:
Bµi tËp 1: Mèi quan hÖ gi÷a phÇn v¨n vµ TLV
- M« pháng
- Häc ph­¬ng ph¸p kÕt cÊu
- Häc diÔn ®¹t
- Gîi ý s¸ng t¹o
-TLV: §äc nhiÒu ®Ó häc c¸ch viÕt tèt, kh«ng ®äc, Ýt ®äc th× viÕt kh«ng tèt, kh«ng hay.
Bµi tËp 2: Mèi quan hÖ gi÷a phÇn TiÕng ViÖt víi phÇn V¨n vµ TLV
- Nh÷ng kiÕn thøc vµ kü n¨ng vÒ kiÓu v¨n b¶n cña phÇn tËp lµm v¨n ®· soi s¸ng rÊt nhiÒu cho viÖc ®äc hiÓu v¨n b¶n 
- Nh÷ng kiÕn thøc vµ kü n¨ng vÒ c¸c t¸c phÈm cña phÇn ®äc hiÓu v¨n b¶n vµ phÇn tiÕng ViÖt t­¬ng øng gióp HS häc tèt h¬n khi lµm bµi v¨n 
III. C¸c kiÓu v¨n b¶n träng t©m
1. LÝ thuyÕt
a. V¨n b¶n thuyÕt minh
- Môc ®Ých: Gióp ng­êi ®äc nhËn thøc vÒ ®«Ý t­îng nh­ nã vèn cã trong thùc tÕ vµ cã th¸i ®é ®óng ®¾n ®èi víi chóng
VD: C©y dõa: L¸, th©n, qu¶ ... nh­ thÕ nµo?
- Yªu cÇu: Ng­êi viÕt, ng­êi nãi khi thuyÕt minh cÇn ph¶i nghiªn cøu, t×m hiÓu sù vËt, hiÖn t­îng cÇn thuyÕt minh, nhÊt lµ ph¶i n¾m ch¾c b¶n chÊt, ®Æc tr­ng, mèi t­¬ng quan cña nã, ®Ó cã thÓ tr×nh bµy mét c¸ch s¸ng tá, ®Çy thuyÕt phôc, tr¸nh lam man, v« nghÜa.
- Ph­¬ng ph¸p th­êng dïng: Phèi hîp nhiÒu ph­¬ng ph¸p nh­ nªu ®Þn