Giáo án Ngữ văn 9 - Tiết 133: Ôn tập về thơ - Năm học 2015-2016

Ngày soạn: 07/03/2016
Ngày giảng: 9A: /03/2016
 9B: /03/2016
Ngữ văn: Bài 25. Tiết 133
ÔN TẬP VỀ THƠ
I. Mục tiêu
* Mức độ cần đạt
- Hệ thống hóa kiến thức cơ bản về các tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam trong chương trinh Ngữ văn 9.
- Nắm được tên tác giả, tác phẩm
* Trọng tâm kiến thức kĩ năng:
1. Kiến thức
Hệ thống những kiến thức về các tác phẩm thơ đã học.
2. Kỹ năng:
Tổng hợp, hệ thống hoá kiến thức về các tác phẩm
HS khuyết tật: Rèn kĩ năng đọc viết
II. Chuẩn bị.
1. Giáo viên
2. Học sinh
III. Các phương pháp và kỹ thuật dạy học được sử dụng
Trao đổi, đàm thoại, phân tích, thảo luận nhóm, đặt câu hỏi
IV. Các bước lên lớp
1. Ổn định tổ chức (1p) sĩ số:
Kiểm tra đầu giờ
GV kiểm tra việc chuẩn bị bài của học sinh
3. Tiến trình tổ chức các hoạt động
Hoạt động 1: Khởi động (1p)
Chúng ta được học rất nhiều tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam. Hôm nay chúng ta sẽ ôn tập về các tác phẩm thơ đó
Hoạt động của thầy- trò.
Hoạt động 2: Hướng dân ôn tập lí thuyết 
Mục tiêu: Hướng dẫn học sinh ôn tập toàn bộ phần thơ ( Từ bài 10 học kì I cho đền nay )
HS: HĐCN: Mỗi học sinh lên điền vào một tác phẩm cho hết 11 tác phẩm
HS chia sẻ
GV: Nhận xét - Lập bảng theo mẫu.
TG
38p
Nội dung chính.
I. Lí thuyết :
1. Lập bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam đã học trong sách Ngữ văn 9 (cả hai tập) theo mẫu.
Tên bài, tác giả
Năm sáng tác, thể thơ
Tóm tắt nội dung
Đặc sắc nghệ thuật
Đồng chí
Chính Hữu
1948
Tự do
Tình đồng chí của những người lính dựa trên cơ sở cùng chung cảnh ngộ và lý tưởng chiến đấu, được thể hiện thật tự nhiên, bình dị mà sâu sắc trong mọi hoàn cảnh, nó góp phần quan trọng tạo nên sức mạnh và vẻ đẹp tinh thần của người lính cách mạng.
Chi tiết, hình ảnh ngôn ngữ giản dị, chân thực, cô đọng giàu sức biểu cảm.
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
1969
Tự do
Qua hình ảnh độc đáo – những chiếc xe không kính, khắc hoạ nổi bật hình ảnh những người lính lái xe trên tuyến đường Trường Sơn trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ với tư thế hiên ngang, tinh thần dũng cảm và ý chí chiến đấu giải phóng miền Nam.
Chất liệu hiện thực sinh động, hình ảnh độc đáo giọng diệu khỏ khoắn giàu tính khẩu ngữ.
Đoàn thuyền đánh cá
Huy Cận
1969
bảy chữ
Những bức tranh đẹp, rộng lớn, tráng lệ về thiên nhiên, vũ trụ và người lao động trên biển theo hành trình chuyến ra khơi đánh cá của đoàn thuyền. Qua đó thể hiện cảm xúc về thiên nhiên và lao động, niềm vui trong cuộc sống mới.
Nhiều hình ảnh đẹp, rộng lớn, được sáng tạo bằng liên tưởng và tưởng tượng, âm hưởng khỏe khoắn lạc quan
Bếp lửa
Bằng Việt
1963-kết hợp 7 chữ và 8 chữ
Những kỷ niệm đầy xúc động về bà và tình bà cháu, thể hiện lòng kính yêu trân trọng và biết ơn của cháu đối với bà và cũng là đối với gia đình, quê hương đất nước.
Kết hợp giữa biểu cảm với miêu tả và bình luận, sáng tạo hình ảnh bếp lửa gắn liền với hình ảnh người bà.
Khúc hát ru ...
Nguyễn Khoa Điềm
1971
Thể thơ 8 chữ
Thể hiện tình yêu thương con của người mẹ dân tộc Tà Ôi gắn liền với lòng yêu nước, tinh thần chiến đấu và khát vọng về tương lai.
Khai thác điệu ru ngọt ngào trìu mến.
ánh trăng
Nguyễn Duy
1978
Năm chữ
Từ hình ảnh ánh trăng trong thành phố, gợi lại những năm tháng đã qua của cuộc đời người lính gắn bó với thiên nhiên, đất nước bình dị, nhắc nhở thái độ sống tình nghĩa thủy chung
Hình ảnh bình dị mà giàu ý nghĩa biểu tượng, giọng điệu chân thành, nhỏ nhẹ mà thấm sâu.
Con cò
Chế Lan Viên
1962
Tự do
Từ hình tượng con cò trong những lời hát ru, ngợi ca tình mẹ và ý nghĩa của lời ru đối với đời sống của mỗi người.
Vận dụng sáng tạo hình ảnh và giọng điệu lời ru của ca dao.
Mùa xuân nho nhỏ
Thanh Hải
1980
5 chữ
Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên và đất nước, thể hiện ước nguyện chân thành góp mùa xuân nhỏ của đời mình vào cuộc đời chung
Thể thơ 5 chữ có nhạc điệu trong sáng, tha thiết, gần với dân ca, hình ảnh đẹp giản dị, những so sánh, ẩn dụ sáng tạo
Viếng lăng Bác
Viễn Phương
1976
8 chữ
Lòng thành kính và niềm xúc động sâu sắc của nhà thơ đối với Bác tron trong một lần từ miền Nam ra viếng lăng Bác
Giọng điệu trang trọng và tha thiết, nhiều hình ảnh ẩn dụ và gợi cảm, ngôn ngữ bình dị, cô đúc.
Sang thu
Hữu Thỉnh
sau 1975 5 chữ
Biến chuyển của thiên nhiên lúc giao mùa từ hạ sang thu qua cảm nhận tinh tế của nhà thơ
Hình ảnh thiên nhiên được gợi tả bằng nhiều cảm giác tinh nhạy, ngôn ngữ chính xác, gợi cảm
Nói với con
Y Phương
Sau 1975
Tự do
Bằng lời trò chuyện với con bài thơ thể hiện sự gắn bó, niềm tự hào về quâ hương và đạo lý sống của dân tộc
Cách nói giàu hình ảnh, vừa cụ thể, gợi cảm vừa gợi ý nghĩa sâu xa
HS khuyết tật: Kể tên và chép các văn bản thơ
GV uốn nắn
H*: Em hãy kể tên các tác phẩm thơ theo từng giai đoạn?
HS trả lời
HS chia sẻ
Gv uốn nắn
H: Các tác phẩm thơ đã thể hiện như thế nào về cuộc sống của đất nước và tư tưởng của con người?
- HS ho¹t ®éng nhãm 2(3p) lµm bµi tËp
- HS hoạt động cá nhân trong 1p
- §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy.
- Nhãm kh¸c chia sẻ
- Người điều hành kết luận
- GV nhËn xÐt-> uèn n¾n.
2. Các tác phẩm thơ theo từng giai đoạn:
a. Giai đoạn kháng chiến chống Pháp (1945-1954): Đồng Chí.
b. Giai đoạn (1954-1964): Đoàn thuyền đánh cá, Bếp lửa,Con cò.
c. Giai đoạn (1964-1975): Bài thơ về tiểu đội xe không kính, Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ.
d. Giai đoạn (1975-nay): Ánh trăng, Mùa xuân nho nhỏ, Viếng lăng Bác, Nói với con, Sang thu.
4. Củng cố:(3p)
§äc thuéc lßng mét bµi th¬ em thÝch.
Gv: Kh¸i qu¸t l¹i bµi kh¾c s©u kiÕn thøc träng t©m cña bµi.
5. Hướng dẫn học và chuẩn bị bài (2p)
Về nhà học lại các tác phẩm thơ.
Chuẩn bị tiết 2 của bài.