Giáo án Ngữ văn 9 - Ôn tập phần văn - Năm học 2015-2016

Ngày soạn: 5/3/2016
Ngày giảng: 9a:
 9b:
 Tiết 
ÔN TẬP PHẦN VĂN.
I. Mục tiêu
1. Kiến thức .
- Khái niệm văn bản thuyết minh và văn bản tự sự .
- Sự kết hợp của các phương thức biểu đạt trong văn bản thuyết minh , văn bản tự sự .
- Hệ thống văn bản thuộc kiểu văn bản thuyết minh và tự sự .
2. Kĩ năng .
- Tạo lập văn bản thuyết minh và văn bản tự sự .
- Vận dụng kiến thức đã học để đọc – Hiểu văn bản thuyết minh và văn bản tự sự .
II. Các kĩ năng sống cơ bản được giáo dục trong bài.
III. Chuẩn bị
1. Giáo viên: Bảng phụ.
2. Học sinh: Lập bảng thống kê
IV. Phương pháp, kĩ thuật
- Vấn đáp, thảo luận nhóm, thực hành
V. Các bước lên lớp
1. ổn định tổ chức.( 1p)
2. Kiểm tra: 
3. Tiến trình tổ chức các hoạt động
Hoạt động 1 : Khởi động 1p
Để củng cố, khắc sâu, hệ thống hóa kiến thức về văn học trung đại và truyện hiện đại đã học trong học kì I 
 Hoạt động của GV và HS
Tg
 Nội dung 
Hoạt động 2: Hướng dẫn học sinh ôn tập.
* Mục tiêu: HS hệ thống hóa kiến thức đã học về văn học trung đại và truyện hiện đại đã học từ đầu năm để khắc sâu kiến thức về giá trị nội dung, nghệ thuật của văn bản.
- GV kẻ bảng hệ thống lên trên bảng.
- GV lần lượt đặt câu hỏi, yêu cầu học sin kể tên các tác phẩm văn học trung đại và truyện hiện đại đã học từ đầu năm đến nay.
- GV yêu cầu học sinh hoàn thiện nội dung theo bảng mẫu
- HS trả lời cá nhân 
- GV nhận xét-> kết luận 
18p
I. Hệ thống kiến thức văn học trung đại và truyện hiện đại đã học.
TT
Thể loại
Tªn t¸c phÈm
Tác giả
Năm ST
Nội dung chính
Nghệ thuật
1
TRUYỆN TRUNG ĐAI.
Chuyện người con gái Nam Xương
NguyễnDữ
Thế kỉ XVI.
- Cuộc đời và cái chết đáng thương của Vũ Nương.
- Niềm thương cảm đối với số phận oan nghiệt của người phụ nữ Việt Nam dưới chế độ phong kiến, đồng thời phản ánh vẻ đẹp của họ
 - Dựng truyện, miêu tả nhân vật, kết hợp tự sự với trữ tình 
2
Hoàng Lê nhất thống chí
Ngô gia văn phái 
Thế kỉ XVIII đầu XIX
- Hình ảnh người anh hùng Quang Trung Nguyễn Huệ.
- Sự thảm hại của quân tướng nhà Tha nh và số phận bi đát của vua tôi Lê Chiêu Thống. 
Miêu tả sinh động, cụ thể, hình ảnh đối lập... 
3
Truyện Kiều
Nguyễn Du
TK XIX
Truyện Kiều là kiệt tác văn học, kết tinh giá trị hiện thực, giá trị nhân đạo.
Thành tựu tiêu biểu của văn học dân tộc.
4
Truyện Lục Vân Tiên
Nguyễn Đình Chiểu.
TK XIX
Khát vọng hành đạo giúp đời của tác giả và khắc họa những phẩm chất đẹp đẽ của con người. 
Ngôn ngữ bình dị, mộc mạc
5
Truyện hiện đại
Làng
Kim Lân
1948
Tình yêu làng và lòng yêu nước, tinh thần kháng chiến của ông Hai.
Xây dựng tình huống truyện, nghệ thuật miêu tả tâm lý và ngôn ngữ nhân vật.
6
Lặng lẽ Sa Pa
Nguyễn Thành Long
1970
Khắc họa hình ảnh anh thanh niên, khẳng định vẻ đẹp của người lao động và ý ghĩa của những công việc thầm lặng. 
Xây dựng tình huống truyện hợp lý, kể tự nhiên... 
7
Chiếc lược ngà
Nguyễn Quang Sáng
1966
Thể hiện tình cha con sâu nặng và cao đẹp trong cảnh ngộ éo le của chiến tranh.
Miêu tả tâm lý và tính cách nhân vật.
Hoạt động 3 : Hướng dẫn học sinh luyện tập .
* Mục tiêu: HS biết viết đoạn văn nêu cảm nghĩ về nhân vật.
- GV hướng dẫn học sinh viết đoạn văn.
- HS viết đoạn văn-> trình bày.
- HS khác nhận xét.
- GV nhận xét-> sửa chữa.
20P
II. Luyện tập.
 Viết đoạn văn ngắn nêu cảm nghĩ của em về tình người trong chiến tranh qua truyện ngắn: Chiếc lược ngà của Nguyễn Quang Sáng.
- Chiến tranh đem lại những nỗi éo le, sự xa cách, tác động đến cả những tình cảm và quan hệ gần gũi, thân thiết của con người như tình cảm gia đình trong đó có tình cha con
- Nhưng chiến tranh, dù đem lại nhiều đau thương vẫn không thể tiêu diệt được tình người, tình gia đình. Trong hoàn cảnh chiến tranh những tình cảm ấy càng sâu nặng, tha thiết, cháy bỏng và càng thêm cao đẹp.
 4. Củng cố (3p)
H: Em thích nhất văn bản nào trong các văn bản đã học ? Vì sao ?
GV hệ thống lại kiến thức của bài.
5. Hướng dẫn học bài (2p)
- Học bài nắm được những nội dung đã ôn tập về truyện trung đại và truyện hiện đại
- Chuẩn bị bài: Ôn tập phần văn( tiếp theo)
+ Thống kê các văn bản thơ hiện đại và văn nghị luận đã học theo mẫu.
+ Học thuộc lòng các văn bản thơ đã học.
Ngày soạn: 16/12/2014
Ngày giảng: 9a:
 9b:
Tiết 7
ÔN TẬP PHẦN VĂN.
I. Mục tiêu
1. Kiến thức .
- Khái niệm văn bản thuyết minh và văn bản tự sự .
- Sự kết hợp của các phương thức biểu đạt trong văn bản thuyết minh , văn bản tự sự .
- Hệ thống văn bản thuộc kiểu văn bản thuyết minh và tự sự .
2. Kĩ năng .
- Tạo lập văn bản thuyết minh và văn bản tự sự .
- Vận dụng kiến thức đã học để đọc – Hiểu văn bản thuyết minh và văn bản tự sự 
II. Các kĩ năng sống cơ bản được giáo dục trong bài.
III. Chuẩn bị
1. Giáo viên: Bảng phụ.
2. Học sinh: Lập bảng thống kê
IV. Phương pháp, kĩ thuật
- Vấn đáp, thảo luận nhóm, thực hành
V. Các bước lên lớp
1. ổn định tổ chức.( 1p)
2. Kiểm tra: 
3. Tiến trình tổ chức các hoạt động
 Hoạt động của thầy và trò
Tg
 Nội dung chính
Hoạt động 1 : Khởi động(1p)
Để củng cố, khắc sâu, hệ thống hóa kiến thức về những tác phẩm thơ hiện đại và văn bản nhật dụng đã học trong học kì I 
Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới.
* Mục tiêu: HS hệ thống hóa kiến thức đã học về các tác phẩm thơ hiện đại và văn bản nhật dụng đã học từ đầu năm để khắc sâu kiến thức về giá trị nội dung, nghệ thuật của văn bản.
- GV kẻ bảng hệ thống lên trên bảng.
- GV lần lượt đặt câu hỏi, yêu cầu học sinh kể tên các tác phẩm thơ hiện đại và văn bản nhật dụng đã học từ đầu năm đến nay.
- GV nhận xét-> kết luận bằng bảng phụ.
1p
18p
I. Hệ thống văn bản thơ hiện đại và văn bản nhật dung.
TT
Thể loại
Tên tác phẩm
Tác giả
Năm sáng tác
Nội dung chính
Nghệ thuật
11
Thơ hiện đại
Đồng chí
Chính Hữu
1948
Tình đồng chí của những người lính...
Hình ảnh ngôn ngữ giản dị, chân thực, giàu sức biểu cảm.
12
13
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Đoàn thuyền đánh cá
Phạm Tiến Duật.
Huy Cận
1969
1958
Hình ảnh độc đáo -> Khắc hoạ nổi bật hình ảnh ngững người lính lái xe ở Trường Sơn thời chống Mĩ, với tư thế hiên ngang, tinh thần lạc quan, dũng cảm, bất chấp khó khăn nguy hiểm và ý chí chiến đấu giải phóng miền nam.
Hình ảnh đẹp, tráng lệ, sự hài hoà giữa thiên nhiên và con người lao động , bộc lộ niềm vui, niềm tự hào trước đất nước và cuộc sống.
Hình ảnh chân thực, sinh động, ngôn ngữ và giọng điệu giàu tính khẩu ngữ, tự nhiên, khoẻ khoắn.
Hình ảnh liên tưởng, tưởng tượng phong phú, độc đáo; có âm hưởng khoẻ khoắn, hào hùng, lạc quan.
14
Bếp lửa
Bằng Việt
1963
Kỉ niệm đầy xúc động về người bà và tình bà cháu
Kết hợp biểu cảm với miêu tả, tự sự và bình luận
15
Ánh tr¨ng
NguyÔn Duy
1978
Nhắc nhở về những năm tháng gian lao đã qua của cuộc đời người lính gắn bó với thiên nhiên, đất nước...
Giọng điệu tâm tình tự nhiên, hình ảnh giàu tính biểu cảm.
16
17
18
Văn bản nhật dung
- Phong cách Hồ Chí Minh.
- Đấu tranh cho một thế giới hoà bình.
- Tuyên bố thế giới về sự sống còn, quyền được bảo vệ và phát triển của trẻ em.
- Lê Anh Trà.
- Mác- Két.
- Trích tuyên bố của Hội nghị cấp cao thế giới.
1990
1986
1990
- Vẻ đẹp phong cách HCM là sự kết hợp giữa văn hóa dân tộc và tinh hoa văn hóa nhân loại.
- Nguy cơ chiến tranh hạt nhân đang đe dọa loài người -> cần ngăn chặn, xóa bỏ nguy cơ chiến tranh 
- Bảo vệ quyền lợi, chăm lo đến sự phát triển của trẻ là một vấn đề quan trọng, cấp bách có ý nghĩa toàn cầu.
- Chứng cứ chọn lọc, lập luận chặt chẽ.
- Lập luận chặt chẽ, chứng cứ phong phú, xác thực, lòng nhiệt tình của tác giả.
- Lập luận chặt chẽ, chứng cứ phong phú, xác thực.
Hoạt động 3 : Hướng dẫn học sinh làm bài tập .
* Mục tiêu: HS biết cách phân tích nhân vật.
- GV hướng dẫn học sinh viết đoạn văn.
- HS viết đoạn văn-> trình bày.
- HS khác nhận xét.
- GV nhận xét-> sửa chữa
20P
II. Luyện tập.
 Viết đoạn văn phân tích nhân vật ông Sáu
 Khi nhìn thấy con anh gọi “ Thu ! con
Anh vừa bước vừa khom người đưa tay đón chờ con”
- Anh Sáu vui và tin đứa con sẽ đến với mình.
“ Anh đững sững lại đó, nỗi đau đớn khiến mặt anh sầm lại trông thật đáng thương và hai tay buông thõng như bị gãy”
- Buồn bã, thất vọng ...
“ Anh quay lại nhìn con vừa khe khẽ lắc đầu vừa cười.
Anh vung tay đánh vào mông nó và hét lên “Sao mày cứng đầu quá vậy, hả”.”
- Buồn nhưng sẵn lòng tha thứ cho con.
- Thể hiện tình yêu thương của người cha dành cho con trở nên bất lực.
- Nỗi buồn do tình yêu thương của người cha chưa được đền đáp.
“ Ôm con vào lòng, khóc -> ân hận vì đã đánh con. Hứa làm tặng con một chiếc lược.”
“Ông rất vui sướng. Dồn hết tâm trí và sức lực để làm cái lược”
->Bằng nghệ thuật miêu tả nội tâm, biểu cảm, bình luận. Cho thấy «ng S¸u lµ ng­êi cha chÞu nhiÒu thiÖt thßi nh­ng v« cïng ®é l­îng vµ tËn tuþ v× t×nh yªu th­¬ng con, 1 ng­êi cha ®Ó bÐ Thu suèt ®êi yªu quÝ vµ tù hµo.
4. Củng cố (3p)
H: Kể tên các văn bản thơ hiện đại đã học?
GV hệ thống lại kiến thức của bài.
5. Hướng dẫn học bài (2p)
- Học bài nắm được những nội dung đã ôn tập về thơ hiện đại và văn bản nhật dụng.
- Chuẩn bị bài: Ôn tập toàn bộ nội dung kiến thức đã học chuẩn bị thi học kì I