Giáo án Ngữ văn 7 - Tiết 16: Những câu hát châm biếm - Năm học 2015-2016 - Nguyễn Diễm An

Tuần:	4
Tiết: 16
Soạn: 07.09.15	 
 NHỮNG CÂU HÁT CHÂM BIẾM
I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: 
1. Kiến thức: 
- Ứng xức của tác giả dân gian trước những thói hư, tật xấu, những hủ tục lạc hậu. 
- Một số biện pháp nghệ thuật tiêu biểu thường thấy trong các bài ca dao châm biếm. 
2. Kỹ năng: 
- Đọc – hiểu những câu hát châm biếm. 
- Phân tích được giá trị nội dung nghệ thuật của những câu hát châm biếm trong bài học.
 3. Thái độ: 
- Thái độ phê phán những hũ tục mê tín dị đoan, loại bỏ cái xấu.
II. CHUẨN BỊ:	
- GV: Đọc văn bản, nghiên cứu SGK, soạn giáo án, bảng phụ.
 	- HS: Đọc văn bản và trả lời câu hỏi SGK.
III. TIẾN TRÌNH CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC :
NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY
HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ
* Hoạt động 1: Khởi động (5 phút)
1. Ổn định lớp:
2. Kiểm tra bài cũ:
3. Bài mới: 
- Giới thiệu bài
- Kiểm tra sĩ số.
- Đọc thuộc lòng những câu hát về “Tình yêu quê hương đất nước con người”, nêu nội dung từng câu hát.
- GV giới thiệu bài: Bên cạnh 2 chủ đề đã học còn 1 chủ đề nữa mà ai cũng thích, đó là những câu hát châm biếm, trong tiết học này chúng ta cùng tìm hiểu 1 số câu hát thuộc chủ đề trên.
- Ghi tựa bài lên bảng.
- Lớp trưởng báo cáo sĩ số.
- Cá nhân: trả lời
- Nghe.
- Ghi tựa bài vào tập. 
* Hoạt động 2: Đọc và tìm hiểu văn bảnƒ(25phút)
I/ PHÂN TÍCH:
 Bài 1:
“Cái cò
trống canh”.
 Bằng cách nói ngược câu hát nhằm châm biếm, phê phán hạng người lười lao động trong xã hội.
 Bài 2:
“Số cô
..thì trai”.
 Cách nói nước đôi, phóng đại câu hát nhằm phê phán người hành nghề xem bói, và người mê tín mù quáng.
- GV hướng dẫn HS đọc, giải thích từ khó.
 + GV đọc mẫu.
 + Gọi HS đọc tiếp + Nhận xét giọng đọc của HS.
- GV cho HS đọc bài 1. 
H: Trong những câu hát than thân, người nông dân thường mượn hình ảnh con cò để diễn tả điều gì? 
H: Hình ảnh con cò trong câu hát này thì sao?
H: Theo em bài hát là lời của ai?
H: Người cháu giới thiệu cô Yếm Đào với chú của mình với những cái hay nào? 
H: Người cháu giới thiệu chú mình với cô Yếm Đào rất nhiều cái thích, như vậy theo em người cháu khen hay chê chú của mình?
 * GV giảng: Khen mà chê là hình thức nói ngược thường dùng trong ca dao. 
H: Qua lời giới thiệu của người cháu, em có nhận xét gì về người chú? 
H: Bằng cách nói ngược em hãy cho biết ý nghĩa châm biếm ở câu hát này là gì? 
 + Chốt ý à ghi bảng.
 + Giảng à Chuyển ý. 
- Cho HS đọc bài 2
H: Theo em câu hát trên như lời của ai?
H: Thầy bói xem quẻ nói gì? Em có nhận xét gì về những lời nói ấy? 
H: Câu hát nhằm phê phán hạng người nào trong xã hội?
 + Nhận xét à bổ sung.
 + Ghi bảng à giảng
- Nghe hướng dẫn đọc.
- Đọc.
- Cá nhân: Cuộc đời và thân phận của mình.
- Cá nhân: Bắt vần và giới thiệu nhân vật.
- Cá nhân: Lời người cháu.
- Cá nhân: Hay tửu, hay tăm, hay uống chè, hay ngủ trưa, thích mưa, thích đêm dài.
- Cá nhân trả lời: Người cháu chê chú của mình.
- Nghe giảng.
- Cá nhân: Nghiện ngập, thích hưởng thụ, lười biếng.
- Cá nhân: Cười cợt, phê phán những kẻ sống chỉ biết hưởng thụ.
- Ghi vào tập.
- Đọc.
- Cá nhân: Như lời của người xem bói.
- Cá nhân: Số cô chẳng giàu thì nghèo  thì trai. Đó là cách nói nước đôi hiểu thế nào cũng được. 
- Cá nhân trả lời (cột nội dung).
- Ghi vào tập và nghe giảng. 
* Hoạt động 3: Tổng kết và luyện tập (10 phút)
III/ TỔNG KẾT:
 Những câu hát thể hiện khá đặc sắc nghệ thuật trào lộng dân gian Việt Nam qua cách nói ẩn dụ, tượng trưng nói ngược, phóng đại à phơi bày các sự việc mâu thuẫn và thói hư tật xấu của con người.
H: Em có nhận xét gì về cách nói châm biếm ở 4 câu hát trên?
 + Nhận xét à bổ sung à chốt ý à ghi bảng.
+Giảng kết thúc bài học.
- Cá nhân: dựa vào ghi nhớ.
- Nghe và ghi vào tập.
* Hoạt động 4: Củng cố và dặn dò. (5phút)
1. Củng cố: 
2. Dặn dò: 
- Cho HS làm bài tập.
- GV nhận xét à bổ sung.
- GV gọi HS đọc ghi nhớ và đọc lại 4 câu hát.
- Học bài.
- Chuẩn bị : “Sông núi nước Nam, Phò giá về kinh”. 
- Cá nhân làm bài.
- Đọc.
- Nghe dặn dò.