Giáo án Ngữ văn 7 - Tiết 103: Tìm hiểu chung về phép lập luận giải thích

TUẦN26	Ngày soạn:3/3/2010
TIẾT 103	Ngày dạy:5/3/2010
TÌM HIỂU CHUNG 
VỀ PHÉP LẬP LUẬN GIẢI THÍCH
A.MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:
 Hiểu mục đích, tính chất và các yếu tố của phép lập luận giải thích.
B.TRỌNG TÂM ,KIẾN THỨC, KĨ NĂNG:
 1.Kiến thức:
 Đặc điểm của một bài văn nghị luận giải thích và yêu cầu cơ bản của phép lập luận giải thích.
2.Kĩ năng
 - Nhận diện và phân tích một văn bản nghị luận giả thích để hiểu đặc điểm của kiểu văn bản này.
 - Biết so sánh để phân biệt lập luận giải thích với lập luận chứng minh.
C.PHƯƠNG PHÁP:	
D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 
1. Ổn định lớp :
2. Bài cũ : Học sinh nhắc lại kiến thức về văn nghị luận chứng minh .
3. Bài mới :
Giáo viên dựa vào những điều cần lưu ý ở Sách giáo viên giới thiệu cho học sinh về giải thích và giải thích trong văn nghị luận . ( SGV / 96 , 97 )
? Trong đời sống hàng ngày , giải thích là làm cho hiểu rõ một đìeu gì đó . Còn trong văn nghị luận giải thích là thế nào ?
Giáo viên :
Giải thích trong văn nghị luận là dùng lí lẽ và dẫn chứng để giảng giải , phân tích một khái niệm hay một nhận định nào đó về tư tưởng , về đạo lí , phẩm chất , quan hệ . . . nhằm làm cho người đọc hiểu rõ nội dung ý nghĩa của khái niệm , nhận định ấy . Từ đó , nó nâng cao nhận thức , trí tuệ và bồi dưỡng tư tưởng , tình cảm cho con người .
 Học sinh đọc văn bản : Lòng khiêm tốn .
? Bài văn giải thích về vấn đề gì và giải thích như thế nào ?
( Bài văn giải thích vấn đề lòng khiêm tốn , giải thích bằng cách so sánh với các sự việc , hiện tượng trong đời sống hàng ngày ) .
? Bài văn giải thích vấn đề “ Lòng khiêm tốn” bằng cách nào ?
( Nêu định nghĩa , kể ra các biểu hiện của lòng khiêm tốn , chỉ ra các mặt lợi , hại của lòng khiêm tốn . . . )
? Liệt kê các biểu hiện đối lập với khiêm tốn có phải là cách giải thích không ? Vì sao ?
? Việc chỉ ra cái lợi , cái hại của lòng khiêm tốn có phải là giải thích không ? Vì sao ?
?Qua việc tìm hiểu trên,em hiểu thế nào là lập luận giải thích ? Ghi nhớ / SGK
 Học sinh đọc và nêu yêu cầu bài tập phần luyện tập .
I/ Mục đích và phương pháp giải thích ?
1.Ví dụ 
2. Ghi nhớ : 
II. Hướng dẫn tự học
 - Nắm được đặc điểm kiểu bài nghị luận giải thích.
 - Sưu tầm văn bản giải thích để làm tư liệu học tập.
II/ Luyện tập : 
Bài tập / SGK .
Nhận diện vấn đề giải thích và phương pháp giải thích :
Hướng dẫn : _ Đọc kĩ bài văn giải thích trong SGK .
 _ Chỉ ra vấn đề được giải thích và phương pháp giải thích .
Bài : Lòng nhân đạo .
 Giải thích rõ về lòng nhân đạo và lòng thương người . Tác giả đã giải thích bằng các cách : Kể ra biểu hiện cụ thể của lòng nhân đạo , so sánh đối chiếu giữa lòng thương người và lòng nhân đạo , chỉ ra cái lợi của lòng nhân đạo trong việc tạo ra lòng kính yêu và mến phục của quần chúng đối với mình .