Giáo án Ngữ văn 7 (Chuẩn kiến thức kỹ năng)

cần diễn đạt cái khái quát.
III. CHUẨN BỊ.
	- GV: SGK, bài soạn, sách GV.
	- HS:SGK, bài soạn
IV. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP.
1. Ổn định lớp. 
	- Ổn định trật tự
	- Kiểm tra sĩ số
2. Kiểm tra bài cũ. 
? Vẽ sơ đồ cấu tạo từ Tiếng việt. Lấy ví dụ minh họa ?
3. Dạy bài mới: 
Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới.
-Mục tiêu:Tạo tâm thế và định hướng chú ý cho Hs
-Phương pháp: thuyết trình
-Thời gian: 2 phút
 Trong hệ thống từ tiếng Việt, từ ghép có một vị trí khá quan trọng với số lượng lớn, diễn tả được đặc điểm tâm lí, miêu tả được đặc điểm của các sự vật, sự việc một cách sâu sắc. Vậy từ ghép có đặc điểm như thế nào hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu. 
Ho¹t ®éng cña Gv vµ Hs
Néi dung chÝnh
Hoạt động 2:Tìm hiểu các loại từ ghép.
-Mục tiêu:HS nắm được cấu tạo của hai loại từ ghép: chính phụ và đẳng lập
-Phương pháp: Vấn đáp, giải thích, minh hoạ, phân tích,nêu và giải quyết vấn đề.
-Thời gian: 10 phút
HS đọc VD1 ( SGK 13)
Xác định tiếng chính và tiếng phụ trong hai từ ghép “ bà ngoại” và “ thơm phức”
- Bà ngoại: + Bà: tiếng chính
 + Ngoại: tiếng phụ
- Thơm phức: + Thơm: tiếng chính
 + Phức: tiếng phụ
- Nhận xét gì về trật tự các tiếng trong hai từ trên?
-> Những từ ghép trên gọi là ghép chính phụ
- Em hiểu thế nào là từ ghép chính phụ?
HS trả lời
HS đọc ví dụ 2
- Các tiếng trong hai từ “ quần áo”, “ trầm bổng” có phân ra tiếng chính và tiếng phụ không?
- Không
- Các tiếng có quan hệ với nhau như thế nào về mặt ngữ pháp?
- Bình đẳng
-> từ ghép đẳng lập
- Từ ghép chính phụ và từ ghép đẳng lập có gi khác nhau?
- Chính phụ: có tiếng phụ, tiếng chính
- Đẳng lập; Không
- Qua hai bài tập trên, em thấy từ ghép được chia làm mấy loại? Đặc điểm của từng loại?
* HS đọc ghi nhớ
GV khái quát lại
- Hãy tìm một từ ghép chính phụ và một từ ghép đẳng lập rồi đặt câu?
- Đầu năm học, mẹ mua cho em chiếc xe đạp.
- Sách vở của em luôn sạch sẽ. 
Hoạt động 3:Tìm hiểu nghĩa của từ ghép.
-Mục tiêu:Phân tích và hiểu được nghĩa của hai loại từ ghép trên.
-Phương pháp: Vấn đáp, giải thích, minh hoạ,phân tích,nêu và giải quyết vấn đề.
-Thời gian: 10 phút
HS đọc VD SGK14
- So sánh nghĩa của từ “ bà ngoại” với nghĩa của “ bà”.? Nghĩa của từ “ thơm phức” với từ “ thơm”?
- Nghĩa của từ “ bà ngoại “ hẹp hơn so với nghĩa của từ “ bà”
- Nghĩa của từ “ thơm phức” hẹp hơn nghĩa của “ thơm”
- Tương tự hãy so sánh nghĩa của từ “ quần áo” với nghĩa của tiếng “ quần, áo”? Nghĩa của “ trầm bồng” với nghĩa “ trầm’ và “ bồng”?
- Nghĩa của “ quần áo” rộng hơn , khái quát hơn nghĩa của “ quần, áo”
- Nghĩa của từ “ trầm bổng” rộng hơn nghĩa của từ “ trầm “ và “ bồng”
Nghĩa của từ ghép đẳng lập và chính phụ có đặc điểm gì?
* HS đọc ghi nhớ
GV khái quát
HS lấy ví dụ và phân tích
GV nhận xét
Hoạt động 4:Luyện tập
-Mục tiêu:HS vận dụng kiến thức vào bài tập thực hành.
-Phương pháp: Vấn đáp, giải thích, thảo luận.
-Thời gian: 20 phút
-HS đọc, xác định yêu cầu
 -Làm việc theo nhóm: 3 phút
Nhóm thuộc tổ 1+2: tìm từ ghép chính phụ
Nhóm thuộc tổ 3: tìm từ ghép đẳng lập
- Đại diện báo cáo -> HS nhận xét. GV kết luận
-HS đọc, xác định yêu cầu, làm bài
-Gọi HS lên bảng điền
-HS nhận xét
-GV nhận xét , bổ sung
HS đọc bài, nêu yêu cầu
HS độc lập suy nghĩ, gọi HS lên bảng -> HS nhận xét
GV kết luận
-GV nêu yêu cầu
Có thể nói: Một chiếc xe cộ chạy qua ngã tư
Em bé đòi mẹ mua năm chiếc bánh kẹo được không?
Hãy chữa lại bằng hai cách
- HS thảo luận nhóm 4 trong 3 phút
- Báo cáo
- GV kết luận
I. Các loại từ ghép
 1. Ví dụ:
 2. Nhận xét
- Từ ghép chính phụ: có tiếng chính và tiếng phụ
Tiếng chính đứng trước và tiếng phụ đứng sau
từ ghép đẳng lập
- Các từ ghép không phân ra tiếng chính, tiếng phụ (bình đẳng về mặt ngữ pháp)
3. Ghi nhớ ( SGK)
II. Nghĩa của từ ghép
1. Ví dụ:
2. Nhận xét
- Nghĩa từ ghép chính phụ hẹp hơn nghĩa tiếng chính.
- Nghĩa của từ ghép đẳng lập tổng hợp hơn nghĩa các tiếng tạo ra nó
3. Ghi nhớ( SGK)
III. Luyện tập
1. Bài tập 1: Phân loại từ ghép
Từ ghép CP
Từ ghép ĐL
Nhà máy, nhà ăn, xanh ngắt, lâu đời, cười nụ…
Chài lưới, cây cỏ, ẩm ướt, 
đầu đuôi……
2. Bài tập 2: Điền thêm tiếng để tạo thành từ ghép chính phụ
- Bút chì - ăn mày
- mưa phùn - trắng phau
- làm vườn - nhát gan
3. Bài tập 3: Điền thêm tiếng để tạo từ ghép đẳng lập
- Núi sông, núi đồi
- Ham muốn, ham mê
- Mặt mũi, mặt mày
- Tươi tốt, tươi vui
- Xinh đẹp, xinh tươi
- Học hành, học hỏi
4. Bài tập 4: Bổ sung cho HS khá, giỏi
Không vì xe cộ và bánh kẹo là từ ghép đẳng lập -> nghĩa chủ quan, khái quát nên không thể đi kèm số từ và danh từ chỉ đơn vị được
- Chữa:
+ Xe cộ tấp nập qua lại
+ Một chiếc xe vừa chạy qua ngã tư
+ Em bé đòi mẹ mua bánh kẹo
+ Em bé đòi mẹ mua 5 chiếc bánh/kẹo
4. Củng cố:(2 phút)
? Có mấy loại từ ghép? Đặc điểm cấu tạo và ngữ nghĩa của chúng?
5. Hướng dẫn học bài:
- Học ghi nhớ
- Làm BT 4,5,6,7
- Chuẩn bị bài “ Liên kết trong văn bản”, trả lời câu hỏi SGK, xem kĩ các bài tập
 Liªn hÖ ®t : 0168.921.86.68
(có đủ giáo án ngữ văn 6,7,8,9 theo chuẩn kiến thức kỹ năng tích hợp đầy đủ 
 và có làm các tiết trình chiếu thao giảng giáo viên dạy mẫu, thi giáo viên dạy giỏi.sáng kiến kinh nghiệm và các bài giảng sinh động dễ sử dụng học sinh dễ hiểu 
 ( trên máy chiếu Powerpoint)
Tuần 1 
Tiết 4: Liªn kÕt trong v¨n b¶n 
I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT.
- Hiểu rõ liên kết là một trong những đặc tính quan trọng nhất của văn bản.
- Biết vận dụng những hiểu biết về liên kết vào việc đọc- hiểu và tạo lập văn bản.
II. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG.
1. Kiến thức: 
- Khái niệm liên kết trong văn bản.
- Yêu cầu về liên kết trong văn bản.
2. Kĩ năng.
- Nhận diện và phân tích tính liên kết của các văn bản
* KÜ n¨ng sèng: - Tù nhËn thøc ®­îc vai trß cña liªn kÕt trong v¨n b¶n.
3. Th¸i ®é
- Viết các đoạn văn, bài văn có tính liên kết.
III. CHUẨN BỊ.
	- GV: SGK, bài soạn, sách GV
	- HS:SGK, bài soạn.
IV. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP.
1. Ổn định lớp. 
	- Ổn định trật tự
	- Kiểm tra sĩ số
2. Kiểm tra bài cũ. 
Văn bản là gì, văn bản có những tính chất nào?
3. Dạy bài mới: 
Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới .	
Trong quá trình tạo lập văn bản nhiều khi ta dùng từ, đặt câu, dựng đoạn một cách hợp lí, đúng ngữ pháp; nhưng khi đọc văn bản thì thấy rời rạc không có sự thống nhất, vì sao xảy 
ra điều đó hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu.
Ho¹t ®éng cña Gv vµ Hs
Néi dung chÝnh
Hoạt động 2:Tính liên kết và phương tiện liên kết trong văn bản.
-Mục tiêu:Giúp HS thấy được muốn đạt được mục đích giao tiếp thì văn bản phải có tính liên kết
-Phương pháp: Vấn đáp, giải thích, minh hoạ, phân tích, nêu và giải quyết vấn đề.
GV giải thích khái niệm liên kết
Liên: liền
kết: nối, buộc 
=> liến kết -> là nối liền nhau, gắn bó với nhau
Gọi HS đọc BT( SGK tr17)
- Nếu bố của En-ri-cô chỉ viết mấy câu như vậy thì En-ri-cô có hiểu điều bố muốn nói không? (Không)
- Vì sao En-ri-cô chưa hiểu, em chọn lí do đúng trong các lí do dưới đây?
a. Vì câu văn viết chưa đúng ngữ pháp
b. Vì câu văn nội dung không được rõ ràng
c. Vì giữa các câu chưa có sự liên kết ( lí do b)
- Muốn cho đoạn văn có thể hiểu được thì nó phải có tính chất gì?
Đọc ý 1 phần ghi nhớ 
GV : Liên kết là một trong những tính chất quan trọng nhất của văn bản giúp ta dễ hiểu, giúp cho văn bản rõ nghĩa. Vậy phương tiện liên kết trong văn bản là gì? Chúng ta cùng tìm hiểu phần 2?
- Đọc bài tập 2b SGK tr18
(HS thảo luận nhóm 4 trong 3 phút. Đại diện trình bày)
- Đoạn văn khó hiểu vì thiếu các từ ngữ liên kết
- Muốn đoạn văn dễ hiểu -> điền các từ ngữ liên kết các câu, các ý với nhau
* GV: Đoạn văn trên lủng củng, khó hiểu vì thiếu từ ngữ liên kết, đó chính là thiếu sự liên kết về hình thức
-HS đọc văn bản: Vì sao hoa cúc có nhiều cánh
Chỉ ra các phương tiện liên kết trong văn bản
(Vì, từ đó, ngày nay)
- Ngoài sự liên kết về hình thức, văn bản muốn dễ hiểu cần có điều kiện gì nữa?
(Có sự liên kết về nội dung)
Nghĩa là các ý, các câu, các đoạn phải thống nhất nội dung, cùng hướng về nội dung nào đó.
- Từ hai bài tập trên em hãy cho biết văn bản có tính liên kết phải có điều kiện gì? Sử dụng phương tiện gì?
HS đọc ghi nhớ
GV khái quát nội dung ghi nhớ
Hoạt động 3:Luyện tập
-Mục tiêu:HS vận dụng kiến thức vào bài tập thực hành.
-Phương pháp: Vấn đáp, giải thích, thảo luận.
-HS đọc BT 1: làm bài, trình bày, nhận xét
-GV sửa chữa , bổ sung.
-HS đọc BT 2: nêu yêu cầu bài tập, thảo luận theo nhóm 4 trong 3 phút.
-Báo cáo
-HS nhận xét -> GV kết luận.
- Đọc BT 3 SGK19 nêu yêu cầu BT, làm bài, nhận xét
 - GV sửa chữa
- GV nêu yêu cầu bài tập bổ sung
- HS làm bài
- Gọi 2-3 em HS khá , giỏi đọc bài. Chỉ rõ phương tiện liên kết.
HS nhận xét
GV nhận xét.
Phương tiện liên kết: thu(1), thu (2), trăng thu (4), mùa thu (5), sắc thu(6), trời thu (7)-> hướng về một nội dung
HS đọc phần đọc thêm SGK.
I. Liên kết và phương tiện liện kết trong văn bản
 1. Tính liên kết của văn bản
 a. Bài tập
 b. Nhận xét
- Đoạn văn khó hiểu, lộn xộn, không rõ ràng vì không có tính liên kết.
- Muốn văn bản rõ nghĩa , dề hiểu -> có tính liên kết
 2. Phương tiện liên kết trong văn bản
 a. Bài tập
 b. Nhận xét:
- Liên kết hình thức: dùng phương tiện ngôn ngữ, từ, cụm từ, câu để nối các ý, câu, đoạn văn
- Liên kết về nội dung : cùng hướng về một nội dung nào đó
 => Ghi nhớ SGK (tr18)
II. Luyện tập
1. Bài tập 1: Sắp xếp các câu văn sau theo thứ tự: 1,4,2,5,3
 2. Bài tập 2:
Đoạn văn đã có sự liên kết về hình thức song chưa có sự liên kết về nội dung nên chưa thể coi là một văn bản có liện kết chặt chẽ
3. Bài tập 3:
Để đoạn văn có liên kết chặt chẽ điền lần lượt theo thứ tự: bà, bà,cháu, bà, bà, cháu, thế là.
 4. Bài tập 4( bổ sung) Viết một đoạn văn ngắn 5-7 câu trong đó có sử dụng sự liên kết, chỉ ra các phương tiện liên kết đó
Đoạn văn:
Thu đã về. Thu xôn xao lòng người. Lá reo xào xạc. Gió thu nhè nhẹ thổi, lá vàng nhẹ bay. Nắng vàng tươi rực rỡ. Trăng thu mơ màng. Mùa thu là mùa của cốm, của hồng. Trái cây ngọt lịm ăn với cốm vòng dẻo thơm. Sắc thu , hương vị mùa thu làm say mê hồn người. Nhất là khi ta ngắm trời thu trong xanh bao la
 Hoạt động4:Củng cố bài học. 3 phút
HS khái quát và khắc sâu kién thức vừa học.
4. Củng cố:
Liên kết văn bản là gì? Liên kết trong văn bản gồm những loại nào?
5. Hướng dẫn học bài:
- Học ghi nhớ
- Làm BT 4,5
- Soạn: “ Cuộc chia tay của những con búp bê” trả lời câu hỏi SGK. Tóm tắt nội dung .
liªn hÖ ®t 0168.921.86.68
TuÇn 2 
Tiết 5: Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª
 Kh¸nh Hoµi
MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT.
Hiểu được tình cảm éo le và tình cảm, và tâm trạng của các vật trong truyện.
Nhận ra được cách kể chuyện của tác giả trong văn bản
II. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG.
1. Kiến thức: 
- Tình cảm anh em ruột thịt thắm thiết, sâu nặng và nỗi đau khổ của những đứa trẻ không may rơi vào hoàn cảnh bố mẹ li dị.
- Đặc sắc nghệ thuật của văn bản, lồng ghép vấn đề môi trường.	
2. Kĩ năng.
- Đọc – hiểu văn bản truyện, đọc diễn cảm lời đối thoại phù hợp vớ tâm trạng nhân vật.
* KÜ n¨ng sèng: - Tù nhËn thøc vµ x¸c ®Þnh ®­îc gi¸ trÞ cña lßng nh©n ¸i, t×nh th­¬ng vµ tr¸ch nhiÖm c¸ nh©n víi h¹nh phóc gia ®×nh.
- Giao tiÕp, ph¶n håi / l¾ng nghe tÝch cùc, tr×nh bµy suy nghÜ / ý t­ëng, c¶m nhËn cña b¶n th©n vÒ c¸c øng xö thÓ hiÖn t×nh c¶m cña c¸c nh©n vËt, gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n.
3. Th¸i ®é
- Kể và tóm tắt truyện.
III. CHUẨN BỊ.
	- GV: SGK, bài soạn, sách GV, tranh SGK
	- HS:SGK, bài soạn
IV. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP.
1. Ổn định lớp. 
	- Ổn định trật tự
	- Kiểm tra sĩ số
2. Kiểm tra bài cũ. 
	? Sau khi học xong văn bản “ Cổng trường mở ra” em có cảm nhận gì về hình ảnh người mẹ?
- Là người hiền dịu, yêu thương con, luôn hết lòng quan tâm, chăm sóc thậm chí sẵn sàng hi sinh tất cả ( kể cả tính mạng của mình ) cho con.
 ? Thái độ của cha trong bức thư( văn bản “ Mẹ tôi” ) như thế nào?
- Thái độ kiên quyết, nghiêm khắc, chân tình, nhẹ nhàng.
3. Dạy bài mới: 
Ho¹t ®éng cña Gv vµ Hs
Néi dung chÝnh
Hoạt động 1: Khởi động
Cuộc đời con người có nhiều nỗi bất hạnh song với tuổi thơ bất hạnh nhất là sự tan vỡ gia đình. Trong hoàn cảnh ấy những đứa trẻ sẽ ra sao, tâm tư, tình cảm của chúng như thế nào? Chúng ta cùng tìm hiểu qua văn bản” Cuộc chia tay của những con búp bê”
Hoạt động 2: Đọc tìm hiểu chung.
-GV hướng dẫn đọc: Giọng đọc thay đổi linh hoạt phù hợp tâm tư , tình cảm của nhân vật: đau đớn, xót xa, hồn nhiên, nhường nhịn.
- GV đọc mẫu. HS đọc
- HS nhận xét, GV nhận xét
- Hãykể tóm tắt nội dung văn bản?
(Truyện kể về cuộc chia tay của anh em Thành - Thuỷ do gia đình tan vỡ, bố mẹ li hôn. Trước khi chia tay hai anh em chia đồ chơi. Thành đã muốn nhường hết cho em nhưng nghe mẹ thúc giục, Thành vội lấy hai con búp bê đặt hai bên, thấy thế Thuỷ giận dữ không muốn chia sẻ hai con búp bê. Sau đó hai anh em dắt nhau đến trường để Thuỷ chia tay cô giáo và các bạn. Cuộc chia tay thật xúc động, Thuỷ và Thành trở về nhà thì xe đã đến, mẹ cùng mấy người hàng xóm khuân đồ lên xe Thuỷ để lại con vệ sĩ cho anh. Đến khi xe gần chạy, Thuỷ lại chạy lại để nốt con em nhỏ cạnh con vệ sĩ rồi em nức nở chạy lên xe) 
- Nêu những hiểu biết của em về truyện?
- Em hiểu “ ráo hoảnh” là gì?
HS đọc từ khó SGK
Văn bản thuộc thể loại nào?
Văn bản chia làm mấy đoạn?
P1. Từ đầu ... giấc mơ thôi”: Thành nghĩ về những điều đã qua.
P2. Tiếp ... như vậy: việc chia đồ chơi
P3. Tiếp ... tôi đi: cảnh chia tay của 2 anh em với cô giáo
P4. Còn lại: cảnh 2 anh em chia tay
Truyện viết về ai? Về việc gì? Ai là nhân vật chính trong truyện?
(Truyện viết về hai anh em Thành - Thuỷ, cuộc chia tay cảm động của họ
Nhân vật chính: Thành - Thuỷ)
- Truyện được kể theo ngôi thứ mấy?
 Nhan đề truyện gợi lên điều gì?
( Truyện kể theo ngôi thứ nhất)
Tác dụng: giúp tác giả thể hiện được một cách sâu sắc suy nghĩ, tình cảm và tâm trạng của nhân vật, tăng thêm tính chân thực của truyện -> sức thuyết phục cao.
Tên truyện: Những con búp bê vốn là đồ chơi của tuổi thơ gợi nên sự ngộ nghĩnh, vô tư, ngây thơ, vô tội -> thế mà đành chia tay -> tên truyện gợi tình huống buộc người đọc theo dõi, góp phần thể hiện ý định của tác giả.
I. Đọc, tìm hiểu chung
1. Đọc-kể tóm tắt .
 2. Chú thích
- Truyện ngắn “ Cuộc chia tay của những con búp bê” – Khánh Hoài được giải nhì trong cuộc thi viết về quyền trẻ em 1992
- Từ khó (SGK tr26)
3.Thể loại: Văn bản nhật dụng theo kiểu Tù sù.
4. Bố cục: 4đoạn
II- Tìm hiểu văn bản
 1- Nhan đề của truyện
- Tên truyện gợi tình huống buộc người đọc phải theo dõi, chú ý và góp phần thể hiện ý định của tác giả.
4. Củng cố: Văn bản “ Cuộc chia tay của những con búp bê”
5. Hướng dẫn học bài:
- Nắm vững nội dung đã học. 
- Soạn: “ Bố cục văn bản” trả lời câu hỏi SGK, xem trước bài tập
 --------------------------------------------------------------- Giáo án ngữ văn 6,7,8,9 soạn theo sách chuẩn kiến thức kỹ năng 
Có đầy đủ các kỹ năng theo chuẩn kiến thức 
Liên hệ đt 0168.921.8668
 --------------------------------------------------------------- Giáo án ngữ văn 6,7,8,9 soạn theo sách chuẩn kiến thức kỹ năng 
Có đầy đủ các kỹ năng theo chuẩn kiến thức 
Liên hệ đt 0168.921.8668
Ngµy so¹n : 
Ngµy gi¶ng : 
 TiÕt 73 - V¨n b¶n
Tôc ng÷ vÒ thiªn nhªn 
Vµ lao ®éng s¶n xuÊt
I - MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
- Nắm được khái niệm tục ngữ.
- Thấy được giá trị nội dung, đặc điểm hình thức tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất.
- Biết tích lũy thêm kiến thức về thiên nhiên và lao động sản xuất qua các câu tục ngữ.
II - TRỌNG TÂM KIẾN THỨC
1. Kiến thức
- Khái niệm tục ngữ.
- Nội dugn tư tưởng, ý nghĩa triết lý và hình thức nghệ thuật của những câu tục ngữ trong bài học.
2. Kĩ năng
- Đọc - hiểu, phân tích các lớp nghĩa của tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất.
- Vận dụng được ở mức độ nhất định một số câu tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất vào đời sống.
* KÜ n¨ng sèng: - Tù nhËn thøc ®­îc nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm vÒ thiªn nhiªn, lao ®éng s¶n xuÊt, con ng­êi, x· héi.
- Ra quyÕt ®Þnh: vËn dông c¸c bµi häc kinh nghiÖm ®óng lóc, ®óng chç.
3. Th¸i ®é : HS thªm yªu thiªn nhiªn vµ lao ®éng.
III. ChuÈn bÞ
- GV : SGK, SGV, bµi so¹n, b¶ng phô vµ tµi liÖu tham kh¶o
- HS : So¹n bµi vµ n/c bµi.
IV. Ph­¬ng ph¸p
- Ph©n tÝch t×nh huèng trong c¸c c©u tôc ng÷ ®Ó rót ra nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm vÒ thiªn nhiªn, lao ®éng s¶n xuÊt, con ng­êi, x· héi.
- §éng n·o: suy nghÜ rót ra nh÷ng bµi häc thiÕt thùc vÒ kinh nghiÖm thiªn nhiªn, lao ®éng s¶n xuÊt, con ng­êi, x· héi.
V. TiÕn tr×nh giê d¹y
1- æn ®Þnh tæ chøc (1’)
2- KiÓm tra bµi cò(3’): KiÓm tra vë bµi tËp cña häc sinh
3- Bµi míi
* Giíi thiÖu bµi: Tôc ng÷ lµ mét thÓ lo¹i cña v¨n häc d©n gian. Nã ®­îc vÝ lµ kho b¸u cña linh nghiÖm vµ trÝ tuÖ d©n gian. Lµ “tói kh«n d©n gian v« tËn”. Tôc ng÷ mang tÝnh trÝ tuÖ, triÕt lý nh­ng b¾t rÔ tõ cuéc sèng sinh ®éng, phong phó nªn kh« khan mµ nh­ “c©y ®êi xanh t­¬i”.VËy nh÷ng kinh nghiÖm mµ tôc ng÷ ®óc rót ®­îc ®ã lµ kinh nghiÖm g×? Cã ý nghÜa g×?...
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß
Néi dung kiÕn thøc
* Ho¹t ®éng 1:(3’)
?) Em hiÓu nh­ thÕ nµo vÒ tôc ng÷? 
– 2 HS
?) C¸ch hiÓu ý nghÜa cña tôc ng÷?
- 2 c¸ch NghÜa ®en
 NghÜa bãng
I. Kh¸i niÖm tôc ng÷
1. H×nh thøc: Lµ nh÷ng c©u nãi ng¾n gän, cã kÕt cÊu bÒn v÷ng, cã h×nh ¶nh, nhÞp ®iÖu
2. Néi dung: Nh÷ng kinh nghiÖm vÒ tù nhiªn, lao ®éng s¶n xuÊt con ng­êi, x· héi (nghÜa ®en, nghÜa bãng) 
* Ho¹t ®éng 2:(5’)
- Gäi 2 HS ®äc -> GV ®äc l¹i toµn bµi
- GV cïng HS t×m hiÓu nh÷ng tõ khã
?) Nh÷ng c©u nµo nãi vÒ thiªn nhiªn? Nh÷ng c©u nµo diÔn t¶ lao ®éng s¶n xuÊt?
+ Thiªn nhiªn: C©u 1 -> C©u 4
+ Lao ®éng s¶n xuÊt: C©u 5 -> C©u 8
?) T¹i sao nh÷ng c©u tôc ng÷ trªn l¹i gép trong mét VB.
- C¸c hiÖn t­îng tù nhiªn (m­a, n¾ng, b·o, lôt) cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn s¶n xuÊt (trång trät, ch¨n nu«i)
II. §äc - HiÓu v¨n b¶n.
1. §äc, t×m hiÓu chó thÝch
2. KÕt cÊu, bè côc
* Ho¹t ®éng 3 :(18’)
?) §äc l¹i c©u 1 vµ ph©n tÝch néi dung, nghÖ thuËt cña c©u tôc ng÷
- PhÐp ®èi: §ªm – ngµy
 Th¸ng 5 – Th¸ng 10
 N»m – c­êi
 S¸ng – tèi
- Nãi qu¸ Ch­a n»m ®· s¸ng
 Ch­a c­êi ®· tèi
=> NhÊn m¹nh ®Æc ®iÓm cña ®ªm th¸ng 5 vµ ngµy th¸ng 10
* GV: Tr­íc ®©y nh©n d©n ta ch­a cã m¸y mãc ®o thêi tiÕt nh­ng b»ng kinh nghiÖm, trùc gi¸c vµ vèn sèng hä ®· nãi mét c¸ch hån nhiªn, hãm hØnh nh÷ng nhËn xÐt ®óng vÒ ®é dµi cña ®ªm th¸ng 5 vµ ngµy th¸ng 10 (®ªm mïa hÌ, ngµy mïa ®«ng)
?) C©u tôc ng÷ muèn khuyªn ®iÒu g×?
- Sö dông thêi gian cho hîp lÝ víi c«ng viÖc vµ gi÷ g×n søc kháe
* §äc c©u 2
?) Em hiÓu “mau sao th× n¾ng” nghÜa lµ g×?
- §ªm nhiÒu sao th× h«m sau n¾ng
?) C©u tôc ng÷ sö dông nghÖ thuËt g×? T¸c dông?
- VÇn l­ng : n¾ng – v¾ng
- §èi gi÷a hai vÕ
=> NhÊn m¹nh sù kh¸c biÖt vÒ sao -> sù kh¸c biÖt vÒ n¾ng, m­a
?) Kinh nghiÖm ®­îc ®óc kÕt tõ hiÖn t­îng nµy lµ g×? Nh¾c nhë con ng­êi ®iÒu g×?
- Tr«ng sao ®o¸n thêi tiÕt m­a n¾ng -> n¾m ®­îc thêi tiÕt ®Ó chñ ®éng s¾p xÕp c«ng viÖc
* GV: Do tôc ng÷ dùa trªn kinh nghiÖm nªn kh«ng ph¶i lóc nµo còng ®óng v× cã h«m Ýt sao nh­ng trêi kh«ng m­a. §Êy lµ kinh nghiÖm dù b¸o thêi tiÕt mïa hÌ cßn mïa ®«ng “nhiÒu sao th× m­a, th­a sao th× n¾ng”
?) C©u 3 cã ý nghÜa g×? Em hiÓu “R¸ng mì gµ” nh­ thÕ nµo?
- R¸ng mì gµ: R¸ng vµng phÝa ch©n trêi: S¾p cã b·o
?) Em hiÓu nh­ thÕ nµo vÒ b·o?
- Giã, m­a to, ngËp lôt
- Nhµ cöa, c©y cèi ®æ
=> Khuyªn d©n chñ ®éng gi÷ g×n nhµ cöa, hoa mµu
* GV: X­a kia nhµ ë cña ng­êi n«ng d©n chñ yÕu b»ng tranh, r¹...ngµy nay ë vïng s©u, vïng xa ph­¬ng tiÖn th«ng tin cßn h¹n chÕ -> C©u tôc ng÷ cßn cã t¸c dông
* §äc c©u 4
?) Kinh nghiÖm nµo ®­îc rót ra tõ hiÖn t­îng “kiÕn bß th¸ng 7”
- ThÊy kiÕn ra nhiÒu vµo th¸ng 7(©m lÞch) th× sÏ cã lôt
?) Qua c©u tôc ng÷ gióp em hiÓu g× vÒ t©m tr¹ng cña ng­êi n«ng d©n?
- Lo l¾ng nhiÒu bÒ, ®Æc biÖt lµ thêi tiÕt
?) Bµi häc rót ra lµ g×?
- §Ò phßng lò lôt sau th¸ng 7 ©m lÞch
* GV: N¹n lò lôt th­êng xuyªn x¶y ra ë n­íc ta v× vËy nh©n d©n ph¶i cã ý thøc dù ®o¸n lò lôt tõ nhiÒu hiÖn t­îng tù nhiªn nh­:
“ Giã bÊc hiu hiu, sÕu kªu th× rÐt
“Th¸ng 7 heo may, chuån chuån bay th× b·o”
*GV chuyÓn ý: 4 c©u tiÕp theo nªu lªn nh÷ng nhËn xÐt kinh nghiÖm vÒ ®Êt ®ai, ngµnh nghÒ trång trät kÜ thuËt lµm ruéng cña bµ con n«ng d©n