Giáo án Ngữ văn 6 trọn bộ

m ®Çu thu chím l¹nh, yªu mïi hoa s÷a ngµo ng¹t sau ®ªm m­a..” TÊt c¶ nh÷ng c¸i ®ã gÇn gòi víi ta ®Õn møc cã khi ta quªn ®i hoÆc kh«ng nhËn ra chóng ®Ó råi bçng mét lóc nµo ®ã chît nhËn ra nã rÊt th©n thiÕt, d­êng nh­ ®· g¾n bã m¸u thÞt víi cuéc ®êi m×nh. Nh÷ng c©u v¨n ®Çy ¾p h×nh ¶nh vµ ®»m th¾m yªu th­¬ng thÓ hiÖn mét t×nh yªu tæ quèc v« bê.
§¹i d­¬ng mªnh m«ng b¾t nguån tõ nh÷ng dßng suèi nhá. T×nh yªu lín b¾t nguån tõ nh÷ng t×nh c¶m b×nh dÞ hµng ngµy. Ch©n lý Êy ®­îc nhµ v¨n kh¸i qu¸t trong c©u v¨n cuèi ®o¹n : “ Lßng yªu nhµ, yªu lµng xãm, yªu miÒn quª trë nªn lßng yªu Tæ quèc”. ThËt b×nh dÞ mµ còng thËt thiªng liªng.
? Song lßng yªu n­íc ®­îc thö th¸ch vµ thÓ hiÖn m¹nh mÏ trong hoµn c¶nh nµo? ( GV ®äc diÔn c¶m ®o¹n “ cã thÓ nµo”)
HS : T×nh yªu quª h­¬ng ®Êt n­íc sÏ béc lé ®Çy ®ñ søc m¹nh lín lao cña nã trong nh÷ng hoµn c¶nh thö th¸ch cam go, nhÊt lµ trong chiÕn tranh gi÷ n­íc.
à B×nh : §èi víi ng­êi X« ViÕt, nh÷ng ngµy th¸ng 6- 1942, khi mµ cuéc chiÕn tranh b¶o vÖ ®Êt n­íc diÔn ra ¸c liÖt h¬n, vËn mÖnh Tæ quèc ®ang ngµn c©n treo sîi tãc, cuéc sèng cña mçi ng­êi d©n g¾n liÒn víi vËn mÖnh ®Êt n­íc. Vµ Tæ quèc lµ trªn hÕt. “ MÊt n­íc Nga th× ta cßn sèng ®Ó lµm g× n÷a”. C©u nãi gi¶n dÞ Êy cã ý nghÜa g×? . Cã nghÜa: mÊt n­íc Nga lµ mÊt tÊt c¶, mÊt nh÷ng h×nh ¶nh th©n thuéc cña quª h­¬ng, mÊt nh÷ng g× mµ con ng­êi ®·, ®ang vµ m·i g¾n bã. Mét c©u nãi mµ cã søc lay ®éng ®Õn hµng triÖu tr¸i tim yªu n­íc cña ng­êi d©n X« ViÕt lóc bÊy giê, giôc gi· hä x«ng lªn, quyÕt chÆn ®øng kÎ thï x©m l­îc.
? H·y liªn hÖ ®Õn 2 cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p vµ MÜ cña d©n téc VN ®Ó thÊy ®­îc lßng yªu n­íc cña nh©n d©n ta.
HS : 
? Theo em, biÓu hiÖn lßng yªu n­íc cña häc sinh ®ang ngåi trªn ghÕ nhµ tr­êng lµ g×?
HS :Nç lùc häc tËp, lao ®éng s¸ng t¹o ®Ó x©y dùng Tæ quèc giµu m¹nh, lËp nh÷ng thµnh tÝch vÎ vang cho ®Êt n­íc.
* GV: Điểm nhấn của bài văn là đoạn kết: “ Dòng suối đổ vào sông, sông đổ vào dải trường giang Vôn- ga, con sông Vôn- ga đi ra bể”. Đó là sự vận hành của quy luật tự nhiên. Nhưng cũng là quy luật của con người. Ở đây không chỉ là vấn đề biến đổi về lượng. Lượng đổi, chất đổi giống như bão không phải tự nhiên mà có.
? Tãm l¹i, qua bµi v¨n nµy em hiÓu g× vÒ lßng yªu n­íc?
HS : Yªu n­íc lµ yªu nh÷ng vËt tÇm th­êng nhÊt; lßng yªu nhµ, yªu lµng xãm, yªu quª h­¬ng trë nªn lßng yªu Tæ quèc. Lßng yªu n­íc ®­îc thö th¸ch vµ thÓ hiÖn m¹nh mÏ trong hoµn c¶nh ®Êt n­íc cã ngo¹i x©m. 
? V× sao bµi v¨n chÝnh luËn l¹i cã søc lay ®éng lín tíi t©m hån ng­êi ®äc ®Õn vËy?
HS : V× ®­îc viÕt b»ng c¶m xóc, lµ tiÕng nãi cña tr¸i tim, tõ tr¸i tim.
*GV: Về nghệ thuật của bài, ta thấy nổi lên cách lập luận rất chặt chẽ theo một trình tự lô gích của tư duy: Lòng yêu nước luôn tiềm tàng ở mỗi con người. Khi chiến tranh xâm lược xảy ra, lòng yêu nước ấy được đánh thức, và sức mạnh ghê gớm của nó sẽ được chứng minh. Cùng với cách lập luận ấy là 1 lối diễn đạt thật trữ tình, sâu lắng, tài hoa. Lối diễn đạt này nói rất đúng và rất hay vẻ đẹp phong phú của tâm hồn Nga. Cách viết của Ê-ren- bua giống như người khai thác nguyên liệu tâm hồn ở những tầng sâu và phát hiện ra ở đó một thứ tiềm lực tinh thần để chính người Nga biến nó thành vũ khí, để chiến thắng mọi thứ bom đạn của quân thù cho dù chúng có ghê gớm đến đâu.
 I . Giíi thiÖu t¸c gi¶ t¸c phÈm
 - T¸c gi¶ : I-li-a E-ren-bua (1891- 1962) – Liªn X«.
- Hoµn c¶nh ra ®êi cña t¸c phÈm: chiÕn tranh vÖ quèc vÜ ®¹i chèng ph¸t xÝt §øc (1941 – 1945 ).
II . T×m hiÓu v¨n b¶n :
1) §äc, t×m hiÓu chung:
§¹i ý : Bµi v¨n lý gi¶i ngän nguån cña lßng yªu n­íc. Lßng yªu n­íc b¾t nguån tõ t×nh yªu nh÷ng g× th©n thuéc, gÇn gòi. Lßng yªu n­íc ®­îc thÓ hiÖn vµ thö th¸ch trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng ngo¹i x©m.
2) Ph©n tÝch :
a. Ngän nguån cña lßng yªu n­íc:
Yªu nh÷ng vËt tÇm th­êng nhÊt tøc lµ yªu nh÷ng g× b×nh th­êng, gi¶n dÞ, gÇn gòi víi ta hµng ngµy.
Yªu nh÷ng vÎ ®Ñp riªng biÖt quen thuéc cña quª h­¬ng vµ tù hµo vÒ nã.
* Qua nh÷ng c©u v¨n giµu h×nh ¶nh , nh÷ng so s¸nh, liÖn t­ëng ®éc ®¸o, qua giäng v¨n truyÒn c¶m ®»m th¾m yªu th­¬ng; t¸c gi¶ ®· thÓ hiÖn t×nh yªu Tæ quèc v« bê vµ niÒm tù hµo m·nh liÖt vÒ ®Êt n­íc t­¬i ®Ñp, anh hïng cña m×nh. Vµ t×nh yªu Êy ®­îc ch¾p c¸nh, n©ng lªn tõ nh÷ng t×nh c¶m b×nh th­êng, tõ nh÷ng nçi nhí cô thÓ.
b. Lßng yªu n­íc ®­îc thö th¸ch vµ thÓ hiÖn m¹nh mÏ trong cuéc chiÕn ®Êu b¶o vÖ Tæ quèc :
Lßng yªu n­íc béc lé søc m¹nh lín lao, m·nh liÖt cña nã trong löa ®¹n cam go.
Trong hoµn c¶nh Êy, cuéc sèng vµ sè phËn mçi ng­êi d©n g¾n liÒn lµm mét víi vËn mÖnh ®Êt n­íc.
* Tæng kÕt :
Néi dung:
NghÖ thuËt : 
- Lêi v¨n giµu h×nh ¶nh
 - Lêi v¨n thÊm ®­îm c¶m xóc, suy t­ ch©n thµnh cña t¸c gi¶ vÒ lßng yªu n­íc.
Ghi nhí SGK * 109
 C. HOẠT ĐỘNG THỰC HÀNH:
 1/ Nêu đại ý của bài văn?
 a. Lí giải ngọn nguồn của lòng yêu nước và những biểu hiện của tình cảm ấy
 b.Ca ngợi lòng yêu nước của nhân dân Liên Xô trong cuộc chiến tranh vệ quốc
 c. Thể hiện tình cảm của tác giả đối với đất nước.
 2/ Lòng yêu nước có những biểu hiện gì ?
 a. Yêu thiên nhiên b. Yêu gia đình
 c. Yêu làng xóm, miền quê d. Chiến đấu bảo vệ tổ quốc
 e. Tất cả những ý trên
 3/ Câu “ Mất nước Nga thì ta còn sống làm gì nữa” , thể hiện điều gì ?
 a. Sự lo lắng cho nước Nga 
 b.Lòng yêu nước thiết tha, sâu nặng
 c. Sẵn sàng hi sinh cho nước Nga
 d. Tình cảm gắn bó máu thịt với nước Nga
 D. HOẠT ĐỘNG ỨNG DỤNG:
 Vì sao tác giả viết : “ Chiến tranh khiến cho mỗi công dân Xô viết nhận ra vẻ thanh tú của chốn quê hương” ?
 - Chiến tranh khiến cho mỗi công dân Xô viết ( và không chỉ công dân Xô viết ! ) nhận ra vẻ đẹp thanh tú của chốn quê hương.
 Vì khi đó quê hương bị đe dọa, bị xâm lược, bị tàn phá, bị chiếm đóng. Tình yêu quê hương, yêu đất nước được khơi bùng trong lòng mỗi người dân yêu quê, yêu nước.
 E. HOẠT ĐỘNG BỔ SUNG:
 GV kh¸i qu¸t l¹i bµi
 - ChuÈn bÞ bµi c©u trÇn thuËt ®¬n cã tõ lµ.
 - Viết về vẻ đẹp tiêu biểu của quê hương em trong một bài văn khoảng 300 – 400 chữ
 Ngµy so¹n : Ngµy gi¶ng : 
 CHỦ ĐỀ 19: CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN
 TiÕt 2: TiÕng viÖt
 c©u trÇn thuËt ®¬n cã tõ “ lµ ”
I. Môc tiªu cÇn ®¹t:
Gióp häc sinh : 
- N»m ®­îc kiÓu c©u trÇn thuËt ®¬n cã tõ “ lµ ”
- BiÕt ®Æt c©u, sö dông c©u trÇn thuËt ®¬n cã tõ “ lµ ”
II. NHỮNG NĂNG LỰC VÀ PHẨM CHẤT
 1. Năng lực: 
 - NL chung: Năng lực giao tiếp, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực hợp tác, năng lực sử dụng ngôn ngữ, năng lực sử dụng công nghệ thông tin
 - NL chuyên biệt: Năng lực giao tiếp tiếng việt: Nghe, nói, đọc, viết; năng lực thưởng thức văn học/ cảm thụ thẩm mỹ
 2. Phẩm chất: Yêu thiên nhiên, yêu gia đình, yêu quê hương đất nước; tự tin, tự lập, tự chủ, có tinh thần vượt khó; có trách nhiệm với bản thân, với cộng đồng, đất nước, nhân loại và môi trường
iii. PHƯƠNG TIỆN
- Gi¸o viªn: §äc SGK, SGV, S¸ch tham kh¶o, soan bµi, b¶ng phô
- Häc sinh: §äc tr­íc bµi.
IV. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC:
 A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
1. æn ®Þnh tæ chøc : Cả giờ
2. KiÓm tra bµi cò : 
 ? Nªu ®Æc ®iÓm vµ cÊu t¹o cña c©u trÇn thuËt ®¬n. Cho VÝ dô
3. Bµi míi : 
 B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI:
Ho¹t ®éng cña GV – HS
Néi dung cÇn ®¹t
Ho¹t ®éng 1: H­íng dÉn t×m hiÓu ®Æc ®iÓm cña c©u trÇn thuËt
H: ®äc vÝ dô
? X¸c ®Þnh chñ ng÷ vµ vÞ ng÷ cña c¸c c©u?
HS ®äc vµ x¸c ®Þnh CN –VN
? VÞ ng÷ cña bèn c©u Êy do nh÷ng tõ hoặc côm tõ nµo t¹o thµnh?
 Ph©n tÝch cÊu t¹o cña VN :
lµ + côm danh tõ
lµ + côm danh tõ
lµ + côm danh tõ
lµ + tÝnh tõ
? Tõ lµ ®øng ë vÞ trÝ nµo trong vÞ ng÷?
? Thö chän vµ ®iÒn nh÷ng tõ hoÆc côm danh tõ phñ ®Þnh sau ®©y vµo tr­íc vÞ ng÷ cña bèn c©u trªn? (kh«ng, ko ph¶i, ch­a, ch­a ph¶i..)
Ko ph¶i lµ ng­êi huyÖn §«ng TriÒu.
Ko ph¶i lµ lo¹i truyÖn d©n gian kÓ vÒ
 Ko ph¶i lµ mét ngµy trong trÎo.
 kh«ng ph¶i lµ d¹i.
? NhËn xÐt vÒ cÊu tróc phñ ®Þnh? 
Ko ph¶i( Ch­a ph¶i)+lµ+ dt (côm dt)
? Tõ bµi tËp trªn em rót ra ®Æc ®iªm g× cña c©u trÇn thuËt ®¬n cã tõ “ lµ ”
Ho¹t ®éng 2: H­íng dÉn t×m hiÓu c¸c kiÓu c©u trÇn thuËt ®¬n cã tõ lµ.
? VÞ ng÷ tr¶ lêi cho c©u hái lµ ng­êi ë ®©u?
 - Giíi thiÖu quª qu¸n.
? VÞ ng÷ tr¶ lêi cho c©u hái lµ lo¹i truyÖn g×?
 - Tr×nh bµy c¸ch hiÓu.
? VÞ ng÷ tr¶ lêi cho c©u hái lµ ngµy nh­ thÕ nµo?
 - ý nghÜa miªu t¶ ®Æc ®iÓm.
? VÞ ng÷ tr¶ lêi cho c©u hái g×?(lµm sao?)
 - ý nghÜa ®¸nh gi¸.
? Nh­ vËy cã mÊy kiÓu c©u trÇn thuËt ®¬n cã tõ lµ?
I . §Æc ®iÓm cña c©u trÇn thuËt ®¬n cã tõ “ lµ ”:
1. VÝ dô
Bµ ®ì TrÇn / lµ ng­êi
 CN VN
 TruyÒn thuyÕt / lµ lo¹i truyÖn 
 CN VN
Ngµy thø n¨m trªn ®¶o C« T« / lµ 
 CN 
mét
 VN
DÕ mÌn trªu chÞ Cèc / lµ d¹i.
 CN VN
 2. NhËn xÐt
- Khi VN biÓu thÞ ý phñ ®Þnh, nã kÕt hîp víi c¸c côm tõ phñ ®Þnh “ kh«ng ph¶i”, “ch­a ph¶i”
* Ghi nhí : SGK * 115
II. C¸c kiÓu c©u trÇn thuËt ®¬n cã tõ “ lµ ” :
 a. C©u giíi thiÖu: Bµ ®ì TrÇn lµ ng­êi ë ®©u.
b. C©u ®Þnh nghÜa: TruyÖn dg lµ lo¹i truyÖn g×.
c. C©u miªu t¶: Ngµy thø 5 trªn biÓn lµ mét ngµy nh­ thÕ nµo?
d. C©u ®¸nh gi¸: DÕ MÌn trªu chÞ Cèc lµ lµm sao?
* Ghi nhí : SGK * 115
 C. HOẠT ĐỘNG THỰC HÀNH:
GV gîi ý : nÕu VN do tõ “ lµ” kÕt hîp víi côm tõ t¹o thµnh th× ®ã lµ c©u trÇn thuËt ®¬n cã tõ “ lµ”.
C«ng thøc : Lµ + .
Trong bµi tËp 1 : c©u a, c, d, e lµ c©u trÇn thuËt ®¬n cã tõ “lµ”
 X¸c ®Þnh kiÓu c©u trÇn thuËt ®¬n cã tõ “lµ”
 Häc sinh viÕt ®o¹n v¨n
Bµi 1 ( SGK * 115)
 a. Ho¸n dô/ lµ gäi tªncho sù diÔn ®¹t.
 c. Tre/ lµ c¸nh tay cña ng­êi n«ng d©n
 Tre/ cßn lµ nguån vui duy nhÊt cña tuæi th¬
 Nh¹c cña tróc, nh¹c cña tre/ lµ khóc nh¹c cña ®ång quª.
 d. Bå c¸c/ lµ b¸c chim Ri
 e. Khãc lµ nhôc
 Rªn/ hÌn
 Van /yÕu ®uèi
 D¹i khê/ lµ nh÷ng lò ng­êi c©m
 Bµi 2 ( SGK * 116)
 a. lµ c©u ®Þnh nghÜa.
 b. c1, c2, c3 lµ c©u miªu t¶.
 d. C©u giíi thiÖu
 g. C©u ®¸nh gi¸.
 D. HOẠT ĐỘNG ỨNG DỤNG:
 Hãy viết một đoạn văn ngắn từ 5- 7 câu giới thiệu một câu chuyện cổ tích mà em yêu thích, trong đó có sử dụng hai câu trần thuật đơn có từ là ?
 - GV gợi ý : Viết đủ câu, nội dung phong phú, diễn đạt rõ ràng
 Sử dụng hai câu trần thuật đơn có từ là
 E. HOẠT ĐỘNG BỔ SUNG :
 GV kh¸i qu¸t l¹i bµi
 - Häc thuéc kiÕn thøc.
 - ChuÈn bÞ bµi Lao xao.
 - Đặt 4 câu trần thuật đơn có từ là, trong đó có một câu định nghĩa, một câu miêu tả, một câu giới thiệu và một câu đánh giá.
 Ngµy so¹n : Ngµy gi¶ng:
 CHỦ ĐỀ 21: THẾ GIỚI CỦA CÁC LOÀI CHIM
TiÕt 1 LAO XAO
 - Duy Kh¸n -
I. Môc tiªu cÇn ®¹t:
 Gióp häc sinh :
 - HiÓu b»ng sù quan s¸t tinh t­êng, vèn hiÓu biÕt phong phó vµ t×nh c¶m yªu mÕn thiªn nhiªn t¸c gi¶ ®· vÏ nªn nh÷ng bøc tranh cô thÓ, sinh ®éng, nhiÒu mµu s¾c vµ thÕ giíi c¸c loµi chim ë ®ång quª.
 - Lµm cho HS nhËn râ vÎ ®Ñp vµ sù phong phó cña thiªn nhiªn lµng quª qua h×nh ¶nh c¸c loµi chim. Tõ ®ã thÊy ®­îc t©m hån nh¹y c¶m, sù hiÓu biÕt vÒ t×nh yªu thiªn nhiªn, hiÓu ®­îc nghÖ thuËt quan s¸t, miªu t¶ chÝnh x¸c, sinh ®éng, hÊp dÉn vÒ c¸c loµi chim cña t¸c gi¶.
 - RÌn kü n¨ng ®äc, t×m bè côc thÝch hîp vÒ ®Ò tµi v¨n.
II. NHỮNG NĂNG LỰC VÀ PHẨM CHẤT
 1. Năng lực: 
 - NL chung: Năng lực giao tiếp, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực hợp tác, năng lực sử dụng ngôn ngữ, năng lực sử dụng công nghệ thông tin
 - NL chuyên biệt: Năng lực giao tiếp tiếng việt: Nghe, nói, đọc, viết; năng lực thưởng thức văn học/ cảm thụ thẩm mỹ
 2. Phẩm chất: Yêu thiên nhiên, yêu gia đình, yêu quê hương đất nước; tự tin, tự lập, tự chủ, có tinh thần vượt khó; có trách nhiệm với bản thân, với cộng đồng, đất nước, nhân loại và môi trường
iii. PHƯƠNG TIỆN
- Gi¸o viªn: So¹n gi¸o ¸n, chuÈn bÞ b¶ng phô, 
- Häc sinh: So¹n bµi.
 IV. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC:
 A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG:
1. æn ®Þnh tæ chøc: Cả giờ
2. KiÓm tra bµi cò :
 ? Qua bµi v¨n “Lßng yªu n­íc” em hiÓu ®­îc ch©n lý g×? Bµi v¨n thÓ hiÖn ®iÒu g×?
3. Bµi míi : 
 “ Bå c¸c lµ b¸c chim ri
 Chim ri lµ d× s¸o sËu
 S¸o sËu lµ cËu s¸o ®en
 S¸o ®en lµ em tu hó.
 Tu hó lµ chó bå c¸c.”
 Bµi ®ång dao vÒ quan hÖ hä hµng c¸c loµi chim ®­îc trÝch trong bµi “ Lao xao” cña nhµ v¨n Duy Kh¸n. B»ng sù quan s¸t tinh tÕ, vèn kinh nghiÖm sèng phong phó vµ t×nh c¶m yªu mÕn lµng quª nhµ v¨n Duy Kh¸n ®· miªu t¶ nh÷ng ®Æc ®iÓm vµ tËp tÝnh lÝ thó cña 1 sè loµi chim ë n«ng th«n. Bµi häc h«m nay chóng ta sÏ t×m hiÓu vÒ nh÷ng loµi chim Êy.
 B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI:
Ho¹t ®éng cña GV- HS
Néi dung vÇn ®¹t
Ho¹t ®éng 2: H­íng dÉn t×m hiÓu chung
H: §äc chó thÝch *
? Giíi thiÖu s¬ l­îc vÒ t¸c gi¶?
 - Tªn ®Çy ®ñ NguyÔn Duy Kh¸n, sinh 1934, mÊt 1995. Nguyªn qu¸n : Nam S¬n, QuÕ Vâ, B¾c Ninh, tró qu¸n : thµnh phè H¶i Phßng, héi viªn héi nhµ v¨n ViÖt Nam.
 - Sinh tr­ëng trong gia ®×nh n«ng d©n nghÌo. Häc dë dang trong vïng t¹m chiÕm, trèn ra vïng tù do nhËp ngò. Tr­íc ë bé binh, sau vÒ qu©n chñng phßng kh«ng kh«ng qu©n. Tõng lµm GV v¨n ho¸ trong qu©n ®éi råi chuyÓn lµm phãng viªn ph¸t thanh qu©n ®éi
? Em h·y tr×nh bµy xuÊt xø ®o¹n trÝch?
 - Th«ng qua håi t­ëng vµ kû niÖm tuæi th¬ t¸c gi¶ dùng l¹i nh÷ng nÐt chÊm ph¸ vÒ cuéc sèng ë lµng quª thuë tr­íc trong nh÷ng bøc tranh thiªn nhiªn, sinh ho¹t ®å vËt, h×nh ¶nh con ng­êi. Cuéc sèng tuy nghÌo khæ, vÊt v¶ nh­ng giµu søc sèng, bÒn bØ vµ chøa ®ùng b¶n s¾c v¨n ho¸ ®éc ®¸o cña lµng quª.
? Duy Kh¸n ®· cã nh÷ng t¸c phÈm nµo xuÊt b¶n ?
 - TrËn míi : ( 1972 – Th¬ )
 - Tuæi th¬ im lÆng ( 1986 – TruyÖn )
 - T©m sù ng­êi ®i ( 1987 – Th¬ )
Ho¹t ®éng 3: H­íng dÉn ®äc – t×m hiÓu v¨n b¶n
GV h­íng dÉn giäng ®äc : c¸ch kÓ chuyÖn tù nhiªn, lêi v¨n gÇn víi lêi nãi th­êng mang tÝnh khÈu ng÷, c©u v¨n th­êng ng¾n. Khi ®äc cÇn thÓ hiÖn ®­îc nh÷ng ®Æc ®iÓm Êy cña lêi v¨n.
? Dùa vµo chó thÝch h·y gi¶i thÝch c¸c tõ khã?
? V¨n b¶n Lao Xao gåm m¸y phÇn?
- Tõ ®Çu  r©m ran.
- Cßn l¹i .
? PhÇn hai ®­îc s¾p xÕp theo tr×nh tù nµo?
- S¾p xÕp theo tr×nh tù nhãm loµi.
? C¸ch ph©n chia chim hiÒn, chim ¸c theo quan niÖm cña d©n gian cã g× ®Æc s¾c? Cã g× ch­a x¸c ®¸ng?
- §Æc s¾c: Sù ph©n chia dùa trªn c¶m thô cã g¾n víi mµu s¾c t×nh c¶m ®¹o ®øc cña d©n gian.
- Ch­a x¸c ®¸ng: Ýt dùa trªn khoa häc vÒ sù sinh tån, b¶n n¨ng trong hµnh ®éng cña thÕ giíi thiªn nhiªn.
? Trong v¨n b¶n nµy t¸c gi¶ ®· sö dông hai ph­¬ng thøc tù sù vµ miªu t¶? Khi nµo t¸c gi¶ dïng nhiÒu miªu t¶? ( h×nh d¸ng, mµu s¾c, hµnh ®éng cña ong b­ím chim).
? Khi nµo dïng nhiÒu kÓ chuyÖn?
- KÓ l¹i lai lÞch, ®Æc tÝnh cña chóng.
Ho¹t ®éng 3: H­íng dÉn t×m hiÓu v¨n b¶n
H: ®äc ®o¹n 1
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch miªu t¶ cña t¸c gi¶ qua v¨n b¶n ?
 - Đi tõ kh¸i qu¸t ®Õn cô thÓ, chia c¸c nhãm chim. Sau ®ã míi chän läc vµ cô thÓ 1 vµi loµi chim tiªu biÓu.
* GV: Cách dẫn dắt lời kể tự nhiên: từ thiên nhiên đến con người, từ chuyện trẻ em sang chuyện các loài chim. Mặc dù mục đích chính là miêu tả thiên nhiên, tả các loài chim nhưng bài văn hẳn sẽ mất đi rất nhiều cảm giác kì thú nếu như không được miêu tả qua con mắt, trí tưởng tượng của 1 cậu bé. Một thiên nhiên trong sáng, đầy màu sắc và ăm ắp những kỷ niệm, những lời văn tươi rói như chưa ráo mực khiến cho bài văn có 1 sức sống mạnh mẽ và vô cùng tươi tắn. 
? Tr­íc khi miªu t¶ c¸c loµi chim nhµ v¨n ®· t¶ c¶nh nµo ë lµng quª. Ên t­îng cña em vÒ c¶nh vËt ë ®©y nh­ thÕ nµo ?
 - Nhµ v¨n ®· miªu t¶ c¶nh buæi sím chím hÌ ë lµng quª. Ên t­îng cña em vÒ lµng quª thËt ®Ñp : C©y cèi um tïm.
? §iÒu g× lµm nªn sù sèng lao xao trong v­ên quª vµo thêi ®iÓm chím hÌ?
* GV: Mùa hè là ngày hội của hoa thơm, bướm lượn. Hoa thì đủ các loài hoa. Mỗi thứ hoa mỗi sắc, mỗi hương. Những loài hoa hào phóng ấy đem đến cho làng quê một không gian đặc quánh mùi thơm
? lao xao ong b­ím ®­îc miªu t¶ nh­ thÕ nµo?
- ong vµng, vß vÏ, ®¸nh lén nhau ®Ó hót mËt.
- B­ím hiÒn lµnh tõng ®µn rñ nhau lÆng lÏ bay ®i.
? §äc ®o¹n v¨n miªu t¶ kh«ng gian lµng quª lóc chím hÌ. NhËn xÐt vÒ kh«ng gian Êy?
HS ®äc NhËn xÐt : kh«ng gian t­¬i s¸ng nhén nhÞp, lao xao ®Çy mµu s¨c, h­¬ng vÞ ©m thanh.
 Gi¶ng: Bµi v¨n më ®Çu víi khung c¶nh lµng quª lóc chím vµo hÌ cã mµu s¾c h­¬ng th¬m cña c¸c loµi hoa quen thuéc cïng vÎ rén rÞp, x«n xao cña b­ím ong. Tõ khung c¶nh Êy, bçng vang lªn tiÕng kªu cña con bå c¸c bay ngang qua s©n nhµ vµ tiÕng kªu ®­a ta vµo thÕ giíi loµi chim (GV ®äc phÇn sau).
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ sè tiÕng, sè c©u trong ®o¹n v¨n sau : “ Sím. Chóng t«i tô héi ë gãc s©n. Toµn chuyÖn trÎ em. R©m ran”.
 - C©u v¨n ng¾n thËm chÝ rÊt ng¾n chØ cã 1 tõ ®Ó giíi thiÖu c¸c loµi chim sÏ ®­îc miªu t¶ qua c¸i nh×n vµ c¶m nhËn trÎ th¬ vui vÎ, hån nhiªn , ng©y th¬.
? C¸c loµi chim ®ùoc miªu t¶ rÊt sinh ®éng vµ hÊp dÉn lµ do t¸c gi¶ quan s¸t tinh tÕ vµ biÕt chän ra ë mçi loµi mét sè nÐt ®Æc s¾c næi bËt. H·y chØ ra nh÷ng nÐt ®ã ë mçi loµi chim?
- Về các loài chim, tác giả sử dụng cách kể như không phải bằng văn mà là lời nói thường, cũng không phải do ai gợi ra mà bắt đầu từ tiếng kêu của loài bồ các để dẫn dắt lời kể; tiếp sau đó vận dụng cấu trúc của bài đồng dao dân gian để phát triển mạch kể.
? Trong tÊt c¶ c¸c loµi chim mang vui ®Õn t¸c gi¶ tËp trung miªu t¶ lo¹i nµo?
? Chóng ®­îc kÓ trªn ph­¬ng diÖn nµo?
- H×nh d¸ng, mµu s¾c hay ho¹t ®éng?
? T¹i sao t¸c gi¶ l¹i gäi chóng lµ chim mang vui ®Õn cho trêi ®Êt?
? Trong c¸c lo¹i chim xÊu, chim ¸c t¸c gi¶ tËp trung kÓ vÒ lo¹i nµo?
? Chóng ®­îc kÓ vµ t¶ trªn nh÷ng ph­¬ng diÖn nµo?
H×nh d¸ng, lai lÞch, ho¹t ®éng.
? DiÒu H©u cã nh÷ng ®Æc ®iÓm xÊu nµo?
? §iÓm xÊu nhÊt cña qu¹ vµ c¾t lµ g×?
? NÕu ®¸nh gi¸ chóng b»ng c¸ch nh×n cña d©n gian em sÏ ®Æt tªn cho chim ¸c nh­ thÕ nµo?
Qu¹: Chim ¨n trém.
DiÒu h©u chim ¨n c­íp.
C¾t: chim ®ao phñ.
? T¹i sao t¸c gi¶ l¹i gäi chóng lµ chim ¸c , chim xÊu?
? T¸c gi¶ gäi chim chÌo bÎo lµ chim g×?
? T¹i sao t¸c gi¶ l¹i gäi lo¹i chim nµy lµ chim trÞ ¸c?
H: Gi¸m ®¸nh l¹i lo¹i chim ¸c, chim xÊu.
? Lo¹i chim nµy ®­îc t¸c gi¶ miªu t¶ nh­ thÕ nµo? vÒ h×nh d¸ng, hµnh ®éng?
? §ang kÓ chuyÖn chÌo bÎo diÖt ¸c t¸c gi¶ viÕt “ ChÌo bÎo ¬i, chÌo bÎo!” ®iÒu ®ã cã ý nghÜa g×?
- T¸c gi¶ muèn thÓ hiÖn thiÖn c¶m cña m×nhvíi loµi chim nµy. ca ngîi hµnh ®éng dòng c¶m cña chÌo bÎo.
GV: T¸c gi¶ miªu t¶ ngo¹i h×nh ra mÆt  phèi hîp xen kÏ gi÷a c¸c loµi cã mèi quan hÖ víi nhau (kÓ c¸c sù tÝch, mÉu chuyÖn vÒ chim b×m bÞp, con s¸o nhµ b¸c Vui, kÓ c¶nh giao chiÕn gi÷a mét sè loµi; NhËn xÐt vÒ hä nhµ sao: hiÒn lµnh, mang vui ®Õn cho trêi ®Êt, chÌo bÎo trÞ kÎ ¸c, “ng­êi cã téi khi trë thµnh ng­êi tèt th× tèt l¾m!”
 * Qua bµi v¨n, kh«ng chØ thÊy t¸c gi¶ cã vèn hiÓu biÕt phong phó, tØ mØ vÒ c¸c loµi chim ë lµng quª mµ chóng ta cßn c¶m nhËn ®­îc t×nh c¶m yªu mÕn, g¾n bã víi thiªn nhiªn lµng quª cña t¸c gi¶. §Æc biÖt lµ nhµ v¨n vÉn gi÷ nguyªn vÑn c¸i nh×n vµ nh÷ng c¶m xóc hån nhiªn cña tuæi th¬ khi kÓ vµ t¶ vÒ thiªn nhiªn lµng quª
? Bµi v¨n mang mµu s¾c th«n d· rÊt ®Ëm do c¸i chÊt v¨n ho¸ d©n gian. Nã ®­îc thÓ hiÖn trong viÖc nhµ v¨n sö dông nhuÇn nhÞ ®ång dao, cæ tÝch, thµnh ng÷, trong khi kÓ vµ t¶, vµ trong c¶ c¸ch nh×n, c¸ch c¶m nhËn vÒ c¸c loµi chim. H·y chøng minh?
HS: T×m c¸c bµi ®ång dao: “Bå c¸c lµ b¸c”, thµnh ng÷ “d©y m¬ rÓ m¸”, “kÎ c¾p gÆp bµ giµ”, “lia lia l¸u l¸u nh­ qu¹ vµo chuång vµo chuång lîn”, cæ tÝch : Sù tÝch chïm b×m bÞp.
* GV : Trong nh÷ng quan niÖm d©n gian cña ngêi x­a, bªn c¹nh nÐt hån nhiªn, chÊt ph¸c kh«ng ph¶i kh«ng cã nh÷ng h¹n chÕ cña c¸ch nh×n mang tÝnh ®Þnh kiÕn, thiÕu c¨n cø khoa häc (VD: tõ chuyÖn chim b×m bÞp mµ cho r»ng chØ khi con chim nµy kªu th× c¸c loµi chim ¸c, chim d÷ míi ra mÆt, hay tõ c©u “kÎ c¾p gÆp bµ giµ” vµ c¸ch gäi chÌo bÎo lµ kÎ c¾p råi nhËn xÐt r»ng : “ng­êi cã téi”
? Qua v¨n b¶n “Lao xao”, con hiÓu g× thªm vÒ thÕ giíi tù nhiªn?
? Em hiÓu g× vÒ t×nh c¶m cña t¸c gi¶?
? Em häc tËp ®­îc g× tõ nghÖ thuËt miªu t¶ vµ kÓ chuyÖn cña t¸c gi¶?
H: §äc ghi nhí
 I. Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm.
1. T¸c gi¶
- T¸c gi¶ Duy Kh¸n (1934-1995).
 2. T¸c phÈm:
- Bµi “Lao xao” trÝch tõ “Tuæi th¬ im lÆng”.
- §­îc phong tÆng gi¶i th­ëng Héi nhµ v¨n 1987.
II. §äc – t×m hiÓu bè côc:
1.§äc- 
2.Bè côc:
 2 phÇn :
- PhÇn 1: Lao xao ong b­ím trong v­ên.
- PhÇn 2: Lao xao thÕ giíi loµi chim.
III. Ph©n tÝch:
1. Lao xao ong b­ím trong v­ên
- Hoa ng¸t h­¬ng th¬m
- Ong b­ím lao xao
- T¸c gi¶ miªu t¶ ho¹t ®éng cña ong b­ím.
 T¹o nªn bøc tranh nhén nhÞp, sèng ®éng ®Çy mµu s¾c, h­¬ng vÞ vµ ©m thanh.
2. Lao xao thÕ giíi loµi chim
a. Chim mang vui ®Õn cho ®Êt trêi
- Chim s¸o: ®Ëu c¶ trªn l­ng tr©u mµ hãt, tä toÑ häc nãi, bay ®i ¨n chiÒu l¹i vÒ víi chñ.
- Chim Tu Hó b¸o mïa t