Giáo án Ngữ văn 6 - Tiết 15: Chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự

CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰ
Tuần 4	Ngày soạn: 1/9/2014
Tiết 15	Ngày dạy: 
A. MỤC TIÊU :
 1.Kiến thức:
	- Yêu cầu về sự thống nhất chủ đề, sự việc trong bài văn tự sự.
	- Những biểu hiện của mối quan hệ giữa chủ đề, sự việc trong bài văn tự sự.
	- Bố cục của bài văn tự sự.
 2. Kĩ năng
	 Tìm chủ đề, lập dàn bài và viết được phần mở bài văn tự sự.
 3. Thái độ
	 Hiểu mối quan hệ giữa sự việc và chủ đề.
B. CHUẨN BỊ
 Gv: sgk, giáo án, tài liệu tham khảo
 Hs: sgk, vở ghi, vở bài tập. 
C. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP
 1. Ổn định lớp:
 2. Kiểm tra kiến thức cũ: 
	- Thế nào là nhân vật trong tự sự ?
	- Em hãy kể các sự việc chính trong truyện Sự tích Hồ Gươm.
 3. Giảng kiến thức mới:
Hoạt động của gv
Hoạt động của hs
Nội dung
Hoạt động 1: Tìm hiểu chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự
Gv gọi hs đọc bài văn Tuệ Tĩnh
? Truyện kể về ai?
? Chủ đề của bài văn là gì?
? Việc ưu tiên chữa trị trước cho chú bé con nhà nông dân bị gãy đùi nói lên phẩm chất gì của thầy thuốc?
? Chủ đề bài văn được chủ yếu ở những lời nào?
? Theo em nội dung truyện nói về điều gì?
? Truyện chia làm 3 phần: mở bài, thân bài, kết bài. Trong phần mở bài nói về điều gì?
? Phần thân bài kể về diễn biến sự việc và trong sự việc này có những sự kiện nào đáng lưu ý? Vì sao?
? Trong phần kết bài nói về điều gì?
? Chủ đề là gì, dàn bài gồm mấy phần?
Gv gọi hs đọc ghi nhớ
Hs đọc bài văn 
- Thầy thuốc Tuệ Tĩnh
- Tuệ Tĩnh chứng tỏ tấm lòng của ông
- Hết lòng thương yêu chú giúp người bệnh
- Tấm lòng của người thầy thuốc
Hs thảo luận
- Giới thiệu thầy thuốc Tuệ Tĩnh
- Diễn biến sự việc
- Tiếp tục chữa bệnh
Hs đọc ghi nhớ
I. Tìm hiểu chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự
 1. Đọc bài văn
 2. Tìm hiểu bài văn
 - Thầy thuốc Tuệ Tĩnh.
 - Chủ đề: Y đức của thầy thuốc Tuệ Tĩnh.
 - Hết lòng cứu giúp người bệnh của ông
 - Hết lòng thương yêu cứu giúp người bệnh
 - Người ta cứu giúp nhau lúc hoạn nạn, sao lại nói chuyện ơn huệ.
 - ND: Tấm lòng của người thầy thuốc
* Dàn bài:
- Mở bài: giới thiệu về Tuệ Tĩnh – nhà danh y lỗi lạc đời Trần.
- Thân bài: diễn biến sự việc
 + Một nhà quý tộc nhờ chữa bệnh" ông chuẩn bị đi
 + Sự kiện: con một người nông dân bị ngã gãy đùi
 + Tuệ Tĩnh quyết định chữa cho con người nông dân trước.
- Kết bài: ông lại tiếp tục đi chữa bệnh.
* Ghi nhớ: SGK/45
Hoạt động 2: Luyện tập
BT1: 
a) Chủ đề của truyện nhằm biểu dương và chế giễu điều gì?
b) Hãy chỉ ra ba phần: mở bài, thân bài và kết bài
c) Sự việc trong thân bài thú vị ở chỗ nào?
BT2: Cách mở bài giới thiệu câu chuyện sắp xảy ra chưa và đã kết thúc câu chuyện của hai bài như thế nào?
Hs làm bài tập
- Ba phần: MB là câu 1, roi”, KB câu cuối, TB còn lại
Hs tự làm
Hs suy nghĩ trả lời
II. Luyện tập
Bài tập 1:
a. Chủ đề biểu dương lòng trung nghĩa, ngay thẳng và trí thông minh của người nông dân, chế giễu thói cậy quyền thế thỏa mãn lòng tham của viên quan. Chủ đề tập trung ở việc người nông dân xin thưởng 50 roi và đề nghị chia phần thưởng.
b. Ba phần: MB là câu 1, KB câu cuối, TB còn lại
c. Câu chuyện thú vị ở chỗ: lời cầu xin phần thưởng lạ lùng, kết thúc bất ngờ"sự thông minh hóm hỉnh của người nông dân.
Bài tập 2: 
- Truyện Sơn Tinh, Thủy Tinh
 + MB: nêu tình huống
 + KB: nêu sự việc tiếp diễn
- Truyện Sự tích Hồ Gươm
 + MB: nêu tình huống dẫn giải dài
 + KB: nêu sự việc kết thúc
 4. Củng cố bài giảng
	Chủ đề là gì? Dàn bài có mấy phần?
 5. Hướng dẫn học tập ở nhà
	- Xác định chủ đề và dàn ý của một truyện dân gian đã học.
	- Nắm được bài văn tự sự cần có chủ đề thống nhất và bố cục rõ ràng.
 - Làm bài tập về nhà
 - Soạn bài: Tìm hiểu đề và cách làm bài văn tự sự
D. RÚT KINH NGHIỆM
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………