Giáo án Ngữ văn 11: Thao tác lập luận bình luận

GIÁO ÁN GIẢNG DẠY
THAO TÁC LẬP LUẬN BÌNH LUẬN
Tiết: 
Ngày soạn: 24/2/2015
Ngày dạy: /2/2015
Giáo viên lên lớp: Đinh Thái Phương Thảo
A:Mục tiêu cần đạt:
1: Kiến thức: 
	-Hiểu được mục đích, yêu cầu của thao tác lập luận bình luận
	-Biết cách sử dụng thao tác bình luận
2:Kĩ năng:
	-Nhận diện đối tượng, nội dung và cách bình luận trong một văn bản nghị luận
	-Vận dụng thao tác bình luận để viết đoạn văn nghị luận xã hội hoặc nghị luận văn học
3: Thái độ:
	-Biết nhận thức và phát huy được việc đánh giá, bình luận những vấn đề nhức nhối trong xã hội
B: Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:
1.Giáo viên:
-SGK, SGV, bài thiết kế dạy học, chuẩn kiến thức-kĩ năng
-Đồ dùng dạy học
2.Học sinh:
-SGK, SBT, bài soạn, dụng cụ học tập.
C: Phương pháp dạy học:
	-GV vừa sử dụng câu hỏi nêu vấn đề và gợi mở hướng học sinh trả lời các câu hỏi kết hợp với bình giảng, trao đổi, thao luận nhóm.
D: Tiến trình dạy học:
1.Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số:
2.Kiểm tra bài cũ: Em hãy nêu lên đánh giá của mình về lối sống trong bao qua hình tượng Bê-li-cốp?
3.Triển khai bài mới: 
Đứng trước một hiện tượng, mỗi người có một cách nhìn nhận,đánh giá khác nhau. Chính từ đó có tác động rất lớn đến người khác. Vậy hôm nay chúng ta sẽ đi vào tìm hiểu kiểu bào nhìn nhận đánh giá một vấn đề. Đó chính là “thao tác lập luận bình luận”
Hoạt động của GV và HS
Nội dung
*Hoạt động 1: Mục đích, yêu cầu của thao tác lập luận bình luận
-TT1: GV cho HS xem đoạn clip và một số hình ảnh “Nữ sinh đánh nhau”
?GV: Em hãy trình bày ý kiến của mình về hiện tượng trên?
-HS trả lời, giáo viên nhận xét, chốt ý đúng.
?GV: Vậy các hoạt động mà em vừa mới làm là hoạt động gì? (Bình luận). Từ đó em hãy nhắc lại thế nào là bình luận?
-HS trả lời, GV nhận xét, chốt ý
-TT2: Những ý kiến mà em trình bày nhằm mục đích gì?
-SH trả lời
-GV diễn giải:Như vậy bình luận là một hoạt động ma con người vẫn thường xuyên tiến hành, trở thành một nhu cầu thiết yếu trong cuộc sống nhằm đưa ra ý kiến của mình. Chắc chắn các em đã có rất nhiều lần bình luận và cũng không ít lần bình luận thành công.
-TT3:?Vì sao những hoạt động mà các em trình bày trên lại không thể gọi là chứng minh hay giải thích. Từ đó em hãy so sánh mục đích của thao tác giải thích, thao tác chứng minh, thao tác bình luận?
-HS tra lời, GV nhận xét, chốt ý
-TT4: Muốn cho ý kiến bình luận của mình có sức thuyết phục cao, cần đảm bảo những yêu cầu gì?
HS trả lời, GV nhận xét, chốt ý
-GV thuyết giảng: Người bình luận phải nắm vững kĩ năng bình luận (cách tổ chức luận cứ, luận điểm...), có lập trường tư tưởng vững vàng, có kiến thức hiểu biết về cuộc sống, nắm chắc vấn đề bình luận...nhằm đạt mục đích bình luận.
*Hoạt động 2: Cách bình luận
-TT5: GV chia lớp thành 4 nhóm, sau đó gọi một HS đọc to, rõ văn bản “Xin lập khoa luật” trong SGK. Sau đó lần lượt phát vấn:
?Ngữ liệu trên trình bày về vấn đề gì? Cách trình bày như thế nào?
HS trả lời, GV nhận xét, chốt ý
?Tác giả đã dùng những lí lẽ nào để nhận xét, đánh giá vấn đề? Đánh giá theo hướng nào?
HS trả lời, GV nhận xét, chốt ý
Giáo viên bổ sung: 
-Ngoài hướng đưa ra cách đánh giá phải- trái, đúng- sai, hay- dở của riêng mình sau khi đã phân tích các quan điểm, ý kiến khác nhau về đề tài cần bình luận còn có thêm các hướng:
+Đứng hẳn về một phía, dùng lí lẽ và dẫn chứng nhiệt tình ủng hộ phía đúng và phê phán phía sai
+Kết hợp những phần đúng của mỗi phía và loại bỏ phân còn hạn chế để đi đến một sự đánh giá thực sụ hợp lí, công bằng.
-Như vậy, tùy vào từng hiện tượng (vấn đề) mà ta chọn một hướng đánh giá phù hợp. Cho dù chọn hướng nào đi nữa cũng phải đề xuất và chứng tỏ được ý kiến nhận định, đánh giá của mình là xác đáng.
?Không chỉ nhận xét, đánh giá mà người bình luận còn bàn bạc. Người bình luận đã ban bạc những gì?
HS trả lời,GV nhận xét, chốt ý
-TT4: ?GV: Như vậy tiến trình bình luận gồm có mấy bước. Đó là những bước nào?
HS trả lời, GV nhận xét, chốt 
-TT5: Giáo viên diễn giảng:
Chúng ta đang sống trong một thời đại văn mình, dân chủ,mọi người đều có quyền và trách nhiệm tham gia giải quyết các vấn đề trong xã hội; các quan điểm, ý kiến có tinh thần xây dựng đều được trân trong và khuyến khích. Con người trong một thời đại như thế phải dám và phải có khả năng tham gia bình luận để trở thành người có ích cho cuộc sống.
-TT6: GV mời HS đọc phần ghi nhớ trong SGK
*Hoạt động 3: Luyện tập
Bài tập 2:
Đoạn văn trang 73-74 có sử dụng thao tác bình luận không? Căn cứ vào đâu để biết kết luận có hoặc không?
I.Mục đích, yêu cầu cảu thao tác lập luận bình luận:
1.Khái niệm:
Bình luận là bàn bạc, đánh giá về sự đúng- sai, thật- giả, hay-dở,lợi-hại của các hiện tượng đời sống.
2.Mục đích:
Bình luận là nhằm để xuất và thuyết phục người đọc (người nghe) tán đồng với nhận xét, đánh giá, bàn luận của mình (về một hiện tượng, vấn đề trong đời sống hoặc trong văn học)
Thao tác
Mục đích
Giải thích
Giúp người đọc (người nghe) hiểu rõ vấn đề.
Chứng minh
Giúp người đọc (người nghe) tin vào vấn đề
Bình luận
Thuyết phục
3.Yêu cầu:
Nắm vững kĩ năng bình luận
II.Cách bình luận:
1.Tìm hiểu ngữ liệu
a.Nêu vấn đề:
+Vai trò của pháp luật và việc giáo dục luật pháp trong xã hội
+Trình bày rõ ràng, trung thực
b.Đánh giá:
-Vai trò của pháp luật:
+Bảo vệ quyền lợi con người
+Bảo vệ công lí
+Bảo vệ lẽ phải, tạo nên sự bình yên cho xã hội
+Trấn áp những kẻ vi phạm pháp luật và coi thường pháp luật
->Đem lại cuộc sống công bằng cho người dân
-Việc giáo dục pháp luật trong xã hội hiện nay:
+Nhà nước, các cấp chính quyền, các tổ chức đều đã có ý thức giáo dục đến từng người dân. Cụ thể đã có từng bộ luật hướng dẫn quyền và trách nhiệm cho từng đối tượng như luật hôn nhân gia đình, luật giáo dục, luật giao thông, luật bình đẳng giới...
+Tuy nhiên pháp luật chưa thực sự đi vào mỗi người dân, vẫn còn rất nhiều người mù mờ vì luật, chính vì vậy họ coi thường bất chấp luật pháp, thậm chí có người cố tình vi phạm pháp luật.
+Bên cạnh đó,luật pháp còn nhiều hạn chế,nhiều khe hở nên những kẻ có chức quyền lợi dụng quyền lực của mình để phạm pháp...
->Đưa ra cách đánh giá phải- trái, đúng- sai, hay- dở của riêng mình sau khi đã phân tích các quan điểm, ý kiến khác nhau về đề tài cần bình luận.
c. Bàn bạc (Giải pháp):
-Tất cả mọi người đều được công bằng trước pháp luật
-Mỗi bản thân chúng ta phải tự tìm hiểu pháp luật, sống và làm việc theo hiến pháp, pháp luật.
3. Kết luận:
a. Nêu hiện tượng (vấn đề) cần bình luận
-Cần trình bày rõ ràng,trung thực
b.Đánh giá hiên tượng (vấ đề) cần bình luận
-Đứng hẳn về một phía, dùng lý lẽ, dẫn chứng ủng hộ phía đúng và phê phán phía sai
-Kết hợp phần đúng mỗi phía và loại bỏ phần hạn chế
-Đưa ra cách đánh giá phải-trái, đúng-sai, hay-dở của riêng mình.
->Đề xuất và chứng tỏ được ý kiến nhận định, đánh giá của mình là xác đáng.
c. Bàn về hiện tượng (vấn đề) cần bình luận
-Thái độ, hành động, cách giải quyết
-Liên hệ với thời đại, hoàn cảnh sống, lứa tuổi
-Có những lời bàn sâu rộng về chủ đề cần bình luận
III. Luyện tập
Bài tập 2:
Đoạn văn sử dụng thao tác lập luận bình luận, bởi vì:
-Đánh giá:Mức độ thảm khóc của những tai nan giao thông và nguyên nhân dẫn đến nhứng tai nạn thảm khốc đó.
-Bàn bạc:
+Bàn luận sâu rộng về mối liên quan giữa những tai nạn giao thông với sự tồn tại của lực lượng lao động trong xã hội, với lòng hiếu khách của dân tộc trong thời hội nhập...
+Bàn đến biện pháp khắc phục tình hình để cho “lưỡi hái tử thần không còn nghênh ngang trên đường phố”
IV. Củng cố, dặn dò:
1.Củng cố:
-Mục đích, yêu cầu của thao tác lập luận
-Cách bình luận
 2.Dặn dò:
-Làm bài tập 1 SGK
-Học bài cũ
-Chuẩn bị bài mới : Người cầm quyền khôi phục uy quyền