Giáo án Ngữ văn 11 - Hạnh phúc một tang gia - Vũ Trọng Phụng

HẠNH PHÚC MỘT TANG GIA
 (Trích số đỏ) Vũ Trọng Phụng
I. Tìm hiểu chung: tiết 1
1. Tác giả:
- Vũ Trọng Phụng (1912 – 1939) quê ở làng Hảo, huyện Mĩ Hào, tỉnh Hưng Yên:
- Sinh ra và lớn lên trong 1 gia đình nghèo ở Hà Nội
- Viết văn sớm, nổi tiếng ở 2 thể loại: phóng sự và tiểu thuyết.
- Bút pháp đả kích, châm biếm sắc sảo.
2. Tác phẩm:
- Tiểu thuyết: số đỏ, Giông tố
- Phóng sự: Cạm bẫy người, Kĩ nghệ lấy Tây, Cơm thầy cơm cô
3. Đoạn trích:
- Chương XV của tác phẩm
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
1. Ý nghĩa nha đề:
 Hạnh phúc của một tang gia
Vui mừng , sung sướng >< đau buồn , thương tiếc
 Mâu thuẫn , nghịch lí
2. Niềm vui của mọi người dự đám tang:
a. Niềm vui của các thành viên trong gia đình:
Ø Niềm vui chung:
Mọi thành viên trong gia đình đều được chia một phần gia tài
Ø Niềm vui riêng:
Cụ cố Hồng (con trai trưởng)
 - “Cụ cố Hồng nhắm nghiền mắt lại để mơ màng đến cái lúc cụ mặc đồ xô gai, lụ khụ chống gậy , vừa khóc mếu , để thể thiên hạ phải chỉ trỏ: Úi kìa, con giai nhớn đã già đến thế kia kìa”
 - Vì vui mừng quá hóa ra lẩm cẩm và nói những câu vô nghĩa “biết rồi , khổ lắm , nói mãi!”
 èVui sướng vì được thiên hạ khen ngợi một gia đình có phúc
 ðBất hiếu , háo danh , ngu dốt
Ông Văn Minh (cháu đích tôn):
Mời luật sư đến chứng kiến cái chết của ông nội “Thế là từ nay mà đi , cái chúc thư kia sẽ đi vào thời kì thực hành chứ không còn là lí thuyết viển vông nữa”
Ông không biết phải xử lí với Xuân ra sao : với 2 cái tội nhỏ (quyến rủ em gái của ông & tố cáo sự hoang dâm của cô em gái khác) và một cái ơn lớn (gây ra được cái chết cho ông nội)
è Niềm vui của ông Văn Minh là được chia gia tài : ông chỉ phân vân về cách trả ơn cho Xuân.
ð Bất nhân , hám của.
Bà Văn Minh (cháu dâu trưởng)
“sốt cả ruột vì mãi không được mặc đồ xô gai tân thời”
è Vui mừng vì được mặc bộ xô gai tân thời của tiệm may Âu hóa.
=> Hám lợi , thích chưng diện.
Cậu Tú Tân (cháu):
“Cứ điên người lên vì cậu đã sẵn sang mấy ảnh mà mãi cậu không được dung đến”
è Vui sướng vì được dịp chụp ảnh thỏa thú vui của mình
ð Vô lương tâm , đáng lên án
Cô tuyết (cháu gái)
 -“Hôm nay Tuyết mặc bộ trang phục ngây thơ – cái áo dài voan mỏng , trong có coóc-sê trông như hở cả nách và nửa vú”
 - Tuyết buồn lãng mạn vì chưa thấy Xuân (người tình) đến dự đám tang. 
 è Vui sướng vì được mặc đồ “ngây thơ” để biện minh rằng mình chưa hư hỏng.
 ð Lẳng lơ , hư hỏng
Phán mọc sừng (cháu rể):
“Ông phán ,mọc sừng đã đươc cụ cố Hồng nói nhỏ vào tai rằng sẽ chia cho con gái và rể thêm một số tiền là vài nghìn đồng”
Bị cắm sừng -> chấp nhận , hài lòng. Thuê người tố cáo cái nhục đó.
è Vì được trả nhiều tiền nên vui
ð Kẻ trục lợi , vô liêm sỉ
b. Niềm vui của quan khách:
Cảnh sát Min Đơ & Min Toa: đang mất việc -> có việc làm , được trả tiền.
Sư Tăng Phú vui vì đánh đổ được hội phật giáo.
Bạn cụ cố Hồng: được dịp khoe những tấm huy chương , được trình diễn những bộ ria mép.
Xuân tóc đỏ : Danh giá , uy tín được nâng lên 
Đám trai thanh , gái lịch : được dịp cưới tình , bình phẩm , chê bai , hẹn hò với nhau.
ð Sơ kết : niềm vui của mọi người rất đa dạng nhưng cùng chung một bản chất: Vô lương tâm, vô đạo đức , vô văn hóa.
3.Cảnh đưa tang
a. Hình thức tổ chức :
Tổ chức theo lối Tây: có vòng hoa , kèn Tây.
Theo lối Tàu “ “con lợn quay” , “đi lọng” , “kiệu bát cống”
Theo lối Ta : có khoảng ba trăm câu đối.
è Một đám tang to tát
b. Thành phần tham dự:
Có mặt các vị tai to mặt lớn, ngực đầy huân chương
Có nhà sư , cảnh sát
Có rất đông nam thanh , gái lịch.
Có một đại gia đình gồm ba thế hệ.
è Một đám tang danh giá.
c. Một đám tang hợp thời trang:
Có những bộ đồ tang mẫu mới (Xô gai tân thời của hiệu may Âu hóa)
d. Một đám tang rộn rã , tưng bừng:
“Đi đến đâu làm huyên náo đến đó”.
è Một đám tang to tát có tất cả mọi hình thức nhưng thiếu sự đau buồn và lòng thương tiếc 
Sơ kết: với nghệ thuật trào phúng bậc thầy Vũ Trọng Phụng đã khái quát lên một xã hội vô đạo đức , không có tình người.
III. Tổng kết : ghi nhớ SGK