Giáo án Ngữ văn 10 - Tiết 60: Tính chuẩn xác, hấp dẫn của văn bản thuyết minh

1) Bài tập 1.

- Từ ngữ đúng: bàng hoàng, chất phác, bàng quan, lãng mạn, hưu trí, uống rượu, trau chuốt, nồng nàn, đẹp đẽ, chặt chẽ.

2) Bài tập 2.

- Từ lớp thay cho từ hạng bởi vì từ hạng chỉ sử dụng khi thể hiện sự coi thường đối với người được nói đến trong văn bản.

+ Năm nay, tôi vừa 79 tuổi, đã là lớp người xưa này hiếm” => khẳng định tuổi thọ của con người là cái đáng quý, sống được 79 tuổi chứng tỏ là cái phúc của con người.

+ Năm nay, tôi vừa 79 tuổi, đã là hạng người xưa này hiếm” => tự hạ thấp bản thân, một cách so sánh khập khiễng.

- Từ sẽ thay cho từ phải nhằm nói đến tính khách quan của quy luật cuộc sống con người. Từ phải có chút gì đó ép buộc, gò bó, mất đi tính tự nhiên của quy luật cuộc sống khi tuổi về già.

doc63 trang | Chia sẻ: halinh | Lượt xem: 3100 | Lượt tải: 5download
Bạn đang xem trước 20 trang mẫu tài liệu Giáo án Ngữ văn 10 - Tiết 60: Tính chuẩn xác, hấp dẫn của văn bản thuyết minh, để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
ng trong ba hồi trống.
+ Mọi chuyện sáng tỏ, hết nghi ngờ, nhận lỗi, thụp lạy Vân Trường.
*Tiểu kết: Hình tượng Trương Phi tuyệt đẹp: dũng cảm, cương trực, trong sáng vô ngần,….
2) Hình tượng nhân vật Quan Công (Vân Trường hay Quan Vũ).
- Hành động:
+ Một lòng tìm về đoàn tụ anh em.
+ Mừng rỡ sai Tôn Càn vào thành báo tin.
+ Gặp Trương Phi: giao long đao cho Châu Thương cầm.
+ Tránh né và không phản kích.
+ Chấp nhận lời thử thách, nhanh chóng chém tướng Tào là Sái Dương để minh oan cho bản thân.
- Thái độ, ngôn ngữ:
+ Ngạc nhiên trước hành động của Trương Phi.
+ Nhún nhường, thanh minh: “Hiền đệ; ta thế nào là bội nghĩa?; đừng nói vậy oan uổng quá!;...”
*Tiểu kết: Quan Công là người rất mực trung nghĩa. Tấm lòng luôn son sắt thủy chung nhưng cũng rất bản lĩnh và kiêu hùng.
3)YÙ nghĩa (âm vang) hồi trống Cổ Thành.
- Hồi trống biểu dương sức mạnh chiến thắng, hồi trống thu quân, hồi trống ăn mừng, hồi trống đoàn tụ. 
- Hồi trống Cổ Thành: Hồi trống giải nghi với Trương Phi, minh oan cho Quan Công; biểu dương tinh thần khí phách, hồi trống hội ngộ giữa các anh hùng.
- Hồi trống tạo ra không khí hào hùng, hoành tráng và mạnh mẽ cho “màn kịch” Cổ Thành.
5
Hoaùt ủoọng 3: Hửụựng daón hoùc sinh toồng keỏt.
Gv: Yeõu caàu hoùc sinh dửùa vaứo ghi nhụự SGK toồng keỏt.
Hs: ẹoùc ghi nhụự SGK, nhaộc laùi khaựi quaựt giaự trũ noọi dung vaứ ngheọ thuaọt cuỷa ủoaùn trớch.
III/Tổng kết
1) Nội dung 
- Biểu dương lòng trung nghĩa, khí phách anh hùng của Trương Phi và Quan Công.
2) Nghệ thuật
- Xây dựng tính cách nhân vật độc đáo, đặc sắc.
- Xung đột kịch rõ nét.
- Cuỷng coỏ, daởn doứ ( 1 phuựt): Naộm ủửụùc hỡnh tửụùng nhaõn vaọt Trửụng Phi, aõm vang cuỷa hoài troỏng Coồ Thaứnh- linh hoàn cuỷa Tam quoỏc.
- Baứi taọp veà nhaứ: Soaùn baứi ủoùc theõm” Taứo Thaựo uoỏng rửụùu luaọn anh huứng” .
IV.RUÙT KINH NGHIEÄM.
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Ngày soạn: 20/2/2013
Tiết : 75
Bài dạy:Đọc thờm	 	 TÀO THÁO UỐNG RƯỢU LUẬN ANH HÙNG 
	 (Trớch Tam quốc diễn nghĩa)
	La Quỏn Trung
I. MỤC TIấU
	Sau bài học này, học sinh cần:
- Kiến thức: Hiểu được tớnh cỏch của Tào Thỏo và Lưu Bị; thấy rừ nghệ thuật kể chuyện giàu kịch tớnh thụng qua cử chỉ, thỏi độ, ngụn ngữ của từng nhõn vật và chi tiết chọn lọc.
- Kĩ năng: Đọc – hiểu văn bản theo đặc trưng thể loại.
- Thỏi độ: Cú thỏi độ khụn khộo khi đối xử với kẻ thự.
II. CHUẨN BỊ
- Thầy: Đọc tài liệu tham khảo, SGK, SGV, bài tập cho học sinh.
 - Trũ: Đọc SGK, học bài cũ, soạn bài mới.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
- Ổn định tổ chức (1 phỳt): Kiểm tra sĩ số học sinh.
- Kiểm tra bài cũ (4 phỳt): Phõn tớch hỡnh tượng nhõn vật Trương Phi. í nghĩa õm vang hồi trống Cổ Thành?
TIẾN TRèNH TIẾT DẠY
Tl
Hoaùt ủoọng cuỷa thaày
Hoaùt ủoọng cuỷa troứ
Muùc tieõu caàn ủaùt
20
Hoaùt ủoọng 1: Hửụựng daón hoùc sinh ủoùc- hieồu taõm traùng vaứ tớnh caựch cuỷa Lửu Bũ khi nửụng nhụứ Taứo Thaựo.
Gv: Gụùi daón: Bũ Laừ Boỏ lửứa ủaựnh chieỏm Tửứ Chaõu, ba anh em Lửu- Quan- Trửụng ủaứnh ủeỏn Hửựa ẹoõ nửụng nhụứ Taứo Thaựo, chụứ thụứi cụ ủeồ ra ủi mửu ủoà nghieọp lụựn.
Gv: Goùi hoùc sinh ủoùc vaờn baỷn.
Caõu hoỷi 1: Phaõn tớch taõm traùng vaứ tớnh caựch cuỷa Lửu Bũ khi phaỷi nửụng nhụứ Taứo 
Thaựo?
Gv: Chổ ra nhửừng vieọc Lửu Bũ ủaừ laứm trong thụứi gian nửụng nhụứ Taứo Thaựo?
Gv: Vỡ sao Lửu bũ laùi sụù ủeỏn noói ủaựnh rụi caỷ thỡa, ủuừa?
Hs: Hoùc sinh ủoùc- hieồu tớnh caựch Lửu Bũ.
Hs: Vỡ oõng ủang coỏ giaỏu mỡnh, ủang coỏ toỷ ra mỡnh laứ ngửụứi taàm thửụứng, baỏt taứi ủang aờn nhụứ ụỷ ủaọu_ may thay trụứi cửựu Lửu Bũ ủeồ oõng laỏy laùi bỡnh túnh vaứ Taứo heỏt nghi ngụứ.
1) Taõm traùng vaứ tớnh caựch cuỷa Lửu Bũ khi nửụng nhụứ Taứo Thaựo.
- Lưu Bị quyết bền chí mưu nghiệp lớn giúp nhà Hán dựng lại cơ đồ nhưng thất bại phải ở nhờ Tào Tháo ở Hứa Đô. Sợ Tào nghi ngờ, tìm cách cản trở hoặc hãm hại, Lưu phải bày kế che mắt, làm vườn chăm chỉ và giấu cả hai em (Hai em đõu biết ý anh!). Bởi vậy khi Tào đột ngột gọi đến, Lưu giật mình, lo lắng nghĩ rằng Tào đã nghi ngờ mình. Đến nơi, câu hỏi nắn gân của Tào lại càng khiến Lưu sợ tái mặt. Mãi đến khi Tào nói mục đích của việc gặp gỡ Lưu mới tạm yên lòng. 
- Câu hỏi của Tào về anh hùng thiên hạ, Lưu một mực tỏ ra không biết, lại đưa ra hết người này đến người khác để Tào nhận xét, đáng giá. Lưu cố giấu tư tưởng, tình cảm thật của mình. Nhưng đến khi Tào chỉ vào Lưu và vào y nói: Anh hùng thiên hạ bây giờ chỉ có sứ quân và Tháo mà thôi! Thì Huyền Đức sợ đến mức rụng rời chân tay, luống cuống đánh rơi cả chiếc thìa, đũa đang cầm trên tay. Vì sao Lưu sợ đến thế?
+ Vì ông đang cố giấu mình, đang cố tỏ ra mình là người tầm thường, bất tài, đang ăn nhờ ở đậu nơi Tào. Nếu Tào biết được mục đích thật sự của Lưu, biết được chí khí thật sự của Lưu, lại công nhận Lưu là một anh hùng hàng thiên hạ, thì với bản chất tàn ác, nham hiểm và đa nghi vốn có, liệu Tào còn để Lưu sống sót. Đó là phút giây sợ hãi thực sự. May thay, trời cứu Lưu một bàn thua trông thấy và cũng nhờ tính khôn khéo, tinh tế của Lưu: Sấm sét nổ vang, Lưu từ từ vừa nhặt chiếc thìa lên vừa nói: Gớm thật, tiếng sấm dữ quá!
+ Câu nói và hành động thật khớp, thật phù hợp. Tào Tháo hết nghi ngờ, nói đùa: “Trượng phu cũng sợ sấm à? Lưu đã diễn màn kịch thành công trước kẻ thù suốt đời của mình.
Tóm lại: Tính cách của Lưu Bị là trầm tĩnh, khôn ngoan, khéo che đậy tâm trạng, tình cảm thật của mình trước kẻ thù, kiên trì nhẫn nại thực hiện chí lớn phò vua giúp nước. Đó là tính cách của một anh hùng lí tưởng của nhân dân Trung Hoa cổ đại, một vị vua tương lai.
15
Hoaùt ủoọng 2: Hửụựng daón hoùc sinh ủoùc- hieồu tớnh caựch Taứo Thaựo.
Caõu hoỷi 2: Qua caựch ủoỏi xửỷ cuỷa Taứo Thaựo vụựi Lửu Bũ vaứ caựch ủaựnh giaự nhửừng nhaõn vaọt anh huứng maứ Lửu Bũ ủeà xuaỏt, em hieồu gỡ veà tớnh caựch cuỷa nhaõn vaọt naứy?
Gv: Vieọc Taứo Thaựo chụi ngửỷa vaựn baứi vụựi Lửu Bũ coự duùng yự gỡ?
Caõu hoỷi 3: Phaõn tớch nhửừng ủieồm khaực nhau veà tớnh caựch giửừa Taứo Thaựo vaứ Lửu Bũ?
 Hs: Hoùc sinh thaỷo luaọn vaứ phaựt bieồu.
-ẹoự laứ moọt gian huứng, moọt nhaứ chớnh trũ loói laùc taứi ba, thoõng minh cụ trớ nhửng ủoàng thụứi cuừng laứ moọt teõn truứm quaõn phieọt, ủa nghi, nham hieồm, taứn baùo vụựi trieỏt lyự voõ cuứng ớch kổ” thaứ ta phuù ngửụứi chửự khoõng ủeồ ngửụứi phuù ta”.
- Qua caõu chuyeọn luaọn anh huứng thieõn haù ta thaỏy Taứo Thaựo quaỷ laứ ngửụứi coự caựi nhỡn saộc saỷo veà thụứi theỏ vaứ con ngửụứi nhửng chuỷ yeỏu chổ chuự yự ủeỏn taứi naờng caự nhaõn phaỷi hụn ủụứi, tung hoaứnh thieõn haù cho thoỷa nguyeọn baọc ủaùi trửụùng phu.
2) Tớnh caựch cuỷa nhaõn vaọt Taứo Thaựo.
-Laứ tớnh caựch cuỷa moọt gian huứng.
-Tửù tin ủeỏn mửực tửù cao tửù ủaùi, coi thửụứng Lửu Bũ, vaứ ủaộc chớ cho mỡnh laứ nhaỏt thieõn haù.
- Ngoaứi ra, Taứo Thaựo coứn laứ ngửụứi thoõng minh saộc saỷo, taứi trớ hụn ngửụứi nhửng vaón bũ Lửu Bũ qua maởt moọt caựch khoõn ngoan, nheù nhaứng.
3) Những điểm khác nhau về tính cách giữa Tào Tháo và Lưu Bị trong đoạn trích
Tào Tháo (gian hùng)
Lưu Bị (anh hùng)
- Đang có quyền thế, có đất, có quân, đang thắng, lợi dụng vua Hán để khống chế chư hầu.
- Tự tin, đầy bản lĩnh, thông minh sắc sảo, hiểu mình, hiểu người.
- Chủ quan, đắc chí, coi thường người khác.
- Bị Lưu Bị lừa, qua mặt một cách khôn ngoan, nhẹ nhàng.
- Đang thua, mất đất, mất quân, phải sống nhờ kẻ thù vô cùng nham hiểm (Huyền Đức từng nhận mật chiếu của vua Hán quyết diệt Tháo để lập lại cơ đồ nhà Hán).
- Lo lắng, sợ hãi, cố che giấu ý nghĩ, tình cảm thật của mình trước Tào. 
- Khôn ngoan, linh hoạt che giấu được hành động sơ suất của mình.
5
Hoaùt ủoọng 3: Hửụựng daón hoùc sinh tỡm hieồu ngheọ thuaọt keồ chuyeọn.
Caõu hoỷi 4: Vỡ sao caựch keồ chuyeọn trong ủoaùn vaờn laùi haỏp daón ngửụứi ủoùc?
Hs:Thaỷo luaọn vaứ traỷ lụứi.
3) Ngheọ thuaọt keồ chuyeọn haỏp daón. 
- Như một trò chơi trí tuệ mà ẩn chứa đầy hiểm nguy không lường hết được. Một kẻ cố tìm, quyết tìm và không tìm được, một người cố trốn và trốn thoát.
- Tạo hoàn cảnh, tình huống rất khéo, rất tự nhiên: mơ chín, uống rượu, bàn luận về các anh hùng thiên hạ…
- Cuộc đối thoại giữa Tào và Lưu lên đến đỉnh điểm tạo sức hấp dẫn sâu sắc nhất.
- Cuỷng coỏ, daởn doứ( 1 phuựt): Naộm ủửụùc hai tớnh caựch traựi ngửụùc cuỷa hai nhaõn vaọt Lửu Bũ vaứ Taứo Thaựo.
- Baứi taọp veà nhaứ:ẹoùc trửụực vaờn baỷn Tỡnh caỷch leỷ loi cuỷa ngửụứi chinh phuù.
IV. RUÙT KINH NGHIEÄM .
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
Ngày soạn: 20/2/2013
Tiết : 76
Bài dạy:Đọc văn	 TèNH CẢNH LẺ LOI CỦA NGƯỜI CHINH PHỤ 
	 (Trớch Chinh phụ ngõm)
	Nguyờn tỏc: Đặng Trần Cụn
	Diễn Nụm: Đoàn Thị Điểm (?)
I. MỤC TIấU
	Sau bài học này, học sinh cần:
- Kiến thức: Nắm được vài nột về tỏc giả và dịch giả; bước đầu cảm nhận được tõm trạng cụ đơn, sầu muộn của người chinh phụ.
- Kĩ năng: Đọc – hiểu văn bản theo đặc trưng thể loại.
- Thỏi độ: Cú tỡnh cảm chia sẻ, cảm thụng với bi kịch của người phụ nữ trong xó hội xưa.
II. CHUẨN BỊ
- Thầy: Đọc tài liệu tham khảo, SGK, SGV, bài tập cho học sinh.
 - Trũ: Đọc SGK, học bài cũ, soạn bài mới.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
- Ổn định tổ chức (1 phỳt): Kiểm tra sĩ số học sinh.
- Kiểm tra bài cũ (4 phỳt): So sỏnh sự khỏc nhau trong tớnh cỏch giữa Lưu Bị và Tào Thỏo?
TIẾN TRèNH TIẾT DẠY
Tl
Hoaùt ủoọng cuỷa thaày
Hoaùt ủoọng cuỷa troứ
Muùc tieõu caàn ủaùt
15
Hoaùt ủoọng 1: Hửụựng daón hoùc sinh ủoùc - hieồu khaựi quaựt.
Gv: Goùi hs ủoùc tieồu daón saựch giaựo khoa; toựm taột nhửừng neựt chớnh veà taực giaỷ vaứ taực phaồm.
Gv: Theồ ngaõm khuực coự nguoàn goỏc tửứ Trung Quoỏc coồ trung ủaùi, theồ trửụứng ủoaỷn cuự.
Gv: Yeõu caàu hs neõu vũ trớ vaứ chia boỏ cuùc ủoaùn trớch.
Hs: ẹoùc saựch giaựo khoa, toựm taột vaứi neựt chớnh veà taực giaỷ vaứ dũch giaỷ.
Hs: Xaực ủũnh vũ trớ vaứ chia boỏ cuùc.
I/ ẹoùc - hieồu khaựi quaựt
1) Taực giaỷ vaứ dũch giaỷ
- ẹaởng Traàn Coõn soỏng vaứo khoaỷng nửỷa ủaàu theỏ kổ XVIII, laứ ngửụứi vaờn chửụng loói laùc.
- OÂng saựng taực baống chửừ Haựn vaứ taực phaồm chớnh laứ Chinh phuù ngaõm.
- ẹoaứn Thũ ẹieồm ( 1705- 1748), hieọu Hoàng Haứ nửừ sú, laứ ngửụứi noồi tieỏng thoõng minh tửứ nhoỷ.
- Naờm 37 tuoồi baứ laọp gia ủỡnh, choàng baứ laứ Nguyeón Kieàu, vửứa cửụựi xong, oõng phaỷi ủi sửự sang Trung Quoỏc, coự theồ baứ dũch taực phaồm trong thụứi gian naứy.
2) Taực phaồm
- Nguyeõn taực : Vieỏt baống chửừ Haựn, theồ loaùi ngaõm khuực. Goàm 478 caõu theo loỏi trửụứng ủoaỷn cuự.
- Baỷn dieón Noõm : Theồ song thaỏt luùc baựt.
- Giá trị tác phẩm:
+ Nội dung: thể hiện nội tâm của người chinh phụ khi chinh phu phải ra trận vắng nhà; nỗi mong đợi, khát khao hạnh phúc lứa đôi của người phụ nữ.
+ Nghệ thuật: bút pháp tự sự - trữ tình và miêu tả nội tâm sâu sắc. 
3) Vũ trớ vaứ boỏ cuùc ủoaùn trớch.
- Vũ trớ: Trớch tửứ caõu 193 ủeỏn caõu 216: Dieón bieỏn taõm traùng cuỷa chinh phuù khi chinh phu xa nhaứ.
- Boỏ cuùc: 2 phaàn.
+ 16 caõu ủaàu: nỗi coõ ủụn cuỷa chinh phuù trong caỷnh moọt mỡnh moọt boựng, beõn ủeứn beõn hieõn.
 + 8 caõu cuoỏi: Nieàm nhụự thửụng choàng ụỷ phửụng xa khieỏn loứng naứng caứng theõm aỷm ủaùm.
25
Hoaùt ủoọng 2: Hửụựng daón hoùc sinh ủoùc- hieồu chi tieỏt.
Gv: Goùi hs ủoùc vaờn baỷn.
Gv: Nhaọn xeựt nhửừng ủoọng taực cuỷa chinh phuù coự gỡ ủaởc bieọt? Tỡm ủieọp ngửừ baộc caàu vaứ phaõn tớch taực duùng cuỷa noự?
Gv: Nhửừng caõu hoỷi tu tửứ coự duùng yự gỡ? Hỡnh aỷnh hoa ủeứn, gụùi cho em lieõn tửụỷng ủeỏn hỡnh aỷnh bieồu tửụùng quen thuoọc naứo trong ca dao trửừ tỡnh Vieọt Nam?
Gv: Toựm laùi, taõm traùng cuỷa chinh phuù trong ủoaùn thụ laứ gỡ? Vaứ ủửụùc dieón taỷ nhử theỏ naứo?
Hs: ẹoùc vaờn baỷn.
Hs: ẹoùc theo hửụựng daón.
Hs: ẹoùc dieón caỷm 8 caõu ủaàu. Laàn lửụùt traỷ lụứi:
- Ngửụứi chinh phuù moọt mỡnh ụỷ nhaứ, leỷ loi ngoaứi hieõn, ủi ủi laùi laùi, quanh quaồn, heỏt buoõng reứm laùi cuoỏn reứm…
- ẹieọp ngửừ baộc caàu: ẹeứn bieỏt chaờng- ủeứn coự bieỏt…
- Caõu hoỷi tu tửứ laứm lụứi than thụỷ, noói khaộc khoaỷi ủụùi chụứ trong naứng day dửựt khoõng yeõn.
- Hỡnh aỷnh hoa ủeứn laứm ta lieõn tửụỷng ủeỏn caõu ca dao: ẹeứn nhụự thửụng ai, Maứ ủeứn khoõng taột.
II/ ẹoùc- hieồu chi tieỏt
1) Taõm traùng cuỷa ngửụứi chinh phuù.
a) Tâm trạng buồn, cô đơn, lẻ loi, khát khao hạnh phúc lứa đôi (8 câu đầu).
- Một mình ở nhà, lẻ loi ngoài hiên, đi đi lại lại.
- Quanh quẩn, quẩn quanh.
- Buông rèm., cuốn rèm bao nhiêu lần,…
=> Những động tác, hành động lặp đi lặp lại không mục đích, vô nghĩa của người chinh phụ cho ta thấy tâm trạng cô đơn, lẻ loi của nàng. Nỗi lòng nàng không biết san sẻ cho ai!
- Điệp ngữ bắc cầu: đèn biết chăng - đèn có biết,… đã và sẽ là một biện pháp nghệ thuật phổ biến trong đoạn trích và trong toàn khúc ngâm: Diễn tả tâm trạng buồn lê thê trong thời gian và không gian dường như không bao giờ dứt.
+Đèn biết chăng - đèn có biết, còn là sự kết hợp với việc sử dụng câu hỏi tu từ như lời than thở, nỗi khắc khoải đợi chờ và hi vọng trong nàng day dứt không yên. Từ lời kể chuyển thành lời độc thoại nội tâm da diết, tự dằn vặt, rất thương cảm, ngậm ngùi.
- Hình ảnh “ngọn đèn, hoa đèn” cùng với hình ảnh cái bóng trên tường của chính mình gợi cho người đọc nhớ đên hình ảnh ngọn đèn không tắt trong bài ca dao: Đèn thương nhớ ai mà đèn không tắt?...
=> Không gian quanh người chinh phụ mênh mông, khiến sự cô đơn càng đáng sợ.
 - Cuỷng coỏ, daởn doứ(1 phuựt) : Nắm được tõm trạng của người chinh phụ trong tỏm cõu đầu.
 - Baứi taọp veà nhaứ: Hoùc thuoọc loứng vaờn baỷn; chuẩn bị đoạn tiếp theo.
IV. RUÙT KINH NGHIEÄM.
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Ngày soạn: 21/2/2013
Tiết : 77
Bài dạy:Đọc văn	 TèNH CẢNH LẺ LOI CỦA NGƯỜI CHINH PHỤ (tiếp theo)
	 (Trớch Chinh phụ ngõm)
	Nguyờn tỏc: Đặng Trần Cụn
	Diễn Nụm: Đoàn Thị Điểm (?)
I. MỤC TIấU
	Sau bài học này, học sinh cần:
- Kiến thức: Tiếp tục thấy được tõm trạng cụ đơn, sầu muộn của người chinh phụ trong tỡnh cảnh lẻ loi khi chồng đi chinh chiến; thấy được tiếng núi tố cỏo chiến tranh phong kiến và đề cao hạnh phỳc lứa đụi. Thấy được sự tài hoa, tinh tế trong nghệ thuật miờu tả nội tõm nhõn vật.
- Kĩ năng: Đọc – hiểu văn bản theo đặc trưng thể loại.
- Thỏi độ: Cú tỡnh cảm chia sẻ, cảm thụng với bi kịch của người phụ nữ trong xó hội xưa.
II. CHUẨN BỊ
- Thầy: Đọc tài liệu tham khảo, SGK, SGV, bài tập cho học sinh.
 - Trũ: Đọc SGK, học bài cũ, soạn bài mới.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
- Ổn định tổ chức (1 phỳt): Kiểm tra sĩ số học sinh.
- Kiểm tra bài cũ (4 phỳt): Đọc thuộc lũng 8 cõu đầu đoạn trớch Tỡnh cảnh lẻ loi của người chinh phụ? Phõn tớch tõm trạng của người chinh phụ?
TIẾN TRèNH TIẾT DẠY
Tl
Hoaùt ủoọng cuỷa thaày
Hoaùt ủoọng cuỷa troứ
Muùc tieõu caàn ủaùt
30
Hoaùt ủoọng 2: Hửụựng daón hoùc sinh ủoùc- hieồu chi tieỏt.
Gv: ẹeồ dieón taỷ taõm traùng buoàn raàu, thửụng nhụự vaứ coõ ủoọc cuỷa chinh phuù, taực giaỷ tieỏp tuùc vaọn duùng bieọn phaựp ngheọ thuaọt naứo vaứ ủaừ sửỷ duùng vaứ ủửa theõm bieọn phaựp naứo?
Gv: Nhửừng haứnh ủoọng gửụùng ủoỏt hửụng; gửụùng soi gửụng; gửụùng gaỷy ủaứn…noựi leõn ủieàu gỡ?
Gv: ễÛ 8 caõu cuoỏi ủoaùn, taõm traùng chinh phuù chuyeồn bieỏn ra sao? Nhửừng hỡnh aỷnh thieõn nhieõn taỷ khoõng gian ụỷ ủaõy coự gỡ ủaựng chuự yự?
 Caõu thụ Caỷnh buoàn ngửụứi thieỏt tha loứng, gụùi cho em nhụự ủeỏn caõu thụ naứo trong Truyeọn Kieàu cuỷa Nguyeón Du? 
Gv: Neõu yự nghúa tử tửụỷng cuỷa ủoaùn trớch?
Gv: Khaựi quaựt ủeồ keỏt thuực baứi hoùc: Taõm traùng cuỷa chinh phuù trong ủoaùn trớch ủửụùc dieón bieỏn nhử sau: Coõ ủụn -> buoàn raàu -> ủau xoựt -> nhụự thửụng - khao khaựt -> coõ ủụn -> buoàn raàu.
Hs: ẹoùc dieón caỷm 8 caõu tieỏp.
Hs: Thaỷo luaọn vaứ phaựt bieồu.
- Duứng caỷnh vaọt tửù nhieõn, thieõn nhieõn ủeồ dieón taỷ taõm traùng, duứng caựi khaựch quan ủeồ taỷ caựi chuỷ quan (taỷ caỷnh nguù tỡnh) vaón laứ bieọn phaựp quen thuoọc trong vaờn hoùc trung ủaùi tieỏp noỏi caực ủoọng taực laởp ủi laởp laùi
 + Tieỏng gaứ gaựy baựo hieọu canh naờm: Ngửụứi vụù treỷ xa choàng ủaừ thao thửực suoỏt ủeõm.
 + Boựng caõy heỏt daứi laùi ngaộn: Thụứi gian ủang troõi chaỷy.
- Bieọn phaựp so saựnh, laởp tửứ.
- Haứng loaùt tửứ Gửụùng ủi lieàn nhau gaộn vụựi caực ủoà vaọt hửụng, gửụng, ủaứn – nhửừng thuự vui tao nhaừ cuỷa ngửụứi phuù nửừ treỷ baõy giụứ tieỏn haứnh moọt caựch gửụùng gaùo, mieón cửụừng.
Hs: ẹoùc dieón caỷm 8 caõu coứn laùi.
Hs: Phaõn tớch, lieõn heọ, ủoùc caõu thụ cuỷa Nguyeón Du.
 Theo loõgic taõm traùng, ngửụứi chinh phuù ủaừ gửỷi taỏt caỷ noói loứng cuỷa mỡnh ủeỏn nụi choàng ủang chinh chieỏn.
II/ ẹoùc- hieồu chi tieỏt
1) Taõm traùng cuỷa ngửụứi chinh phuù.
a) Tâm trạng buồn, cô đơn, lẻ loi, khát khao hạnh phúc lứa đôi (8 câu đầu).
b) Bút pháp tả cảnh ngụ tình (8 câu tiếp theo).
- Dùng cảnh vật thiên nhiên, để miêu tả tâm trạng con người, dùng khách quan để tả chủ quan: 
+ Tiếng gà “eo óc” báo hiệu canh năm, chứng tỏ người vợ trẻ xa chồng, đã thao thức suốt cả đêm.
+ Bóng cây hoè ngoài sân, trong vườn ngắn rồi dài, dài rồi lại ngắn: bước đi chậm chạp của thời gian, một khắc, một giờ dài như một năm.
+ Cụ thể hoá mối sầu như niên: đằng đẵng, dằng dặc.
+ Hành động: gảy, soi, đốt,... gắn liền với các đồ vật như đàn, hương, gương - những thú vui tao nhã, những thói quen trang điểm của người chinh phụ giờ đây thành miễn cưỡng, gượng gạo, chán chường.
(+) Đốt hương để tìm sự thanh thản mà hồn lại mê man, bấn loạn;
(+) Soi gương mà không cầm được nước mắt;
(+) Dây đàn, phím đàn nhắc lại cảnh chia li và nỗi chia lìa ám ảnh day dứt….
- Hình ảnh ẩn dụ tượng trưng mang tính ước lệ của thi pháp trữ tình trung đại bóng bảy, sang trọng và cổ kính nhưng người đọc vẫn cảm nhận được tâm trạng thật của người phụ nữ đang bồn chồn, cô đơn, lẻ loi, nhớ thương dằn vặt khi chồng đi chinh chiến phương xa.
c) Nỗi nhớ chồng đi chinh chiến sa trường (8 câu cuối).
- Gió đông: gió xuân tươi mát làm dịu đi cảnh vật và lòng người - người chinh phu vẫn xa xôi.
- Non Yên: địa danh người chồng chinh chiến.
=> Không gian xa cách muôn trùng giữa người chinh phu và người chinh phụ.
- Tâm trạng người chinh phụ được miêu tả trực tiếp:
+ Nỗi nhớ triền miên trong thời gian ''đằng đẵng'' được cụ thể hoá bằng độ dài không gian ''đường lên...''
+ Đất trời dường như bao la đến vô hạn: ''xa thẳm" không có đích, ''đau đáu'' trăn trở không sao gỡ ra được.
=> Tâm trạng của người chinh phụ được miêu tả ngày càng sầu thảm, làm cho khung cảnh thêm hoang vắng, quạnh hiu. Hình ảnh người chinh phụ chìm sâu trong cô đơn, vò võ, lẻ loi chiếc bóng thao thức suốt năm canh: nhớ nhung, sầu muộn, lo lắng, day dứt và niềm khao khát âm thầm, mãnh liệt được hưởng hạnh phúc ái ân đôi lứa, đoàn tụ gia đình của người chinh phụ. 
2) YÙ nghúa tử tửụỷng cuỷa ủoaùn trớch.
- ẹoàng caỷm vụựi khao khaựt haùnh phuực lửựa ủoõi cuỷa ngửụứi phuù nửừ – giaự trũ nhaõn ủaùo cuỷa khuực ngaõm.
- Giaựn tieỏp leõn aựn chieỏn tranh phong kieỏn phi nghúa chia reừ tỡnh caỷm gia ủỡnh, gaõy neõn bao taỏn bi kũch tinh thaàn cho con ngửụứi.
10
Hoaùt ủoọng 3: Hửụựng daón hoùc sinh toồng keỏt.
Gv: Yeõu caàu hs dửùa vaứo phaàn ghi nhụự SGK toồng keỏt.
Hoùc sinh toồng keỏt.
III-Tổng kết
1) Nội dung
- Bằng sự đồng cảm và chia sẻ nỗi niềm khát khao hạnh phúc lứa đôi của người phụ nữ, tác giả khẳng định giá trị nhân văn, nhân đạo sâu sắc của khúc ngâm. 
- Đồng thời gián tiếp phê phán chiến tranh phong kiến chia rẽ tình cảm gia đình, gây nên bao tấn bi kịch tinh thần cho con người.
2) Nghệ thuật 
- Miêu tả diễn biến tâm trạng đặc sắc.
- Tiếng nói độc thoại dẫn vào lòng người vì giá trị nhân văn cao cả.
- Xây dựng hình tượng nhân vật, cử chỉ hành động, qua các điệp ngữ điệp từ, ẩn dụ tượng trưng và câu hỏi tu từ.
 - Cuỷng coỏ, daởn doứ(1 phuựt) : Naộm ủửụùc giaự trũ tử tửụỷng cuừng nhử ngheọ thuaọt theồ hieọn ủaởc saộc cuỷa khuực ngaõm.
 - Baứi taọp veà nhaứ: Hoùc thuoọc loứng vaờn baỷn; soaùn baứi mụựi: Toựm taột vaờn baỷn thuyeỏt minh.
IV. RUÙT KINH NGHIEÄM.
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Ngày soạn: 26/2/2013
Tiết : 78
Bài dạy: Làm văn	 	TểM TẮT VĂN BẢN THUYẾT MINH
I. MỤC TIấU
	Sau bài học này, học sinh cần:

File đính kèm:

  • doctiết 60, 65...2.doc