Giáo án Ngữ văn 10 - Lương Văn Phương - Tiết 69,70: Chuyện chức phán sự đến Tản Viên

Giáo sinh: Lương Văn Phương Ngày soạn: 22/02/ 2014
Lớp dạy: 10A4	Ngày dạy: 27/02/ 2014
Tiết: 69-70 	 
CHUYỆN CHỨC PHÁN SỰ ĐỀN TẢN VIÊN
Nguyễn Dữ 
 A. Mục tiêu bài học:
Giúp học sinh: 
-Thấy dược tính cách dũng cảm, kiên cường của nhân vật Ngô Tử Văn- đại diện cho chính nghĩa chống lại những thế lực gian tà 
-Bồi dưỡng thêm lòng yêu chính nghĩa và niềm tự hào về người trí thức nước Việt
-Thấy được nghệ thật kể chuyện sinh động, hấp dẫn, giàu kịch tính của tác giả Truyền kì mạn lục
B. Phương tiện thực hiện 
	GV: SGK, giáo án, tư liệu có liên quan.
	HS: SGK, vở ghi, bài soạn.
C. Cách thức tiến hành
Giáo viên tổ chức giờ dạy học kết hợp với các phương pháp nêu vấn đề, gợi tìm, vấn đáp.
D. Tiến trình dạy học:
- Ổn định tổ chức
- Giới thiệu bài mới
Hoạt động của GV và HS
Nội dung cần đạt
-Dựa vào phần tiểu dẫn, hãy nêu những nét chính về tác giả Nguyễn Dữ?
- Tác phẩm thuộc thể loại nào?
- Truyền kì là thể loại ntn?
- Nêu nội dung chính của tác phẩm Truyền Kì Mạn Lục?
→Bằng ngòi bút nhân đạo, tác giả khẳng định quan niệm sống “Lánh đục về trong” của bản thân và lớp trí thức đương thời vậy tác phẩm mang những giá trị gì?
- Dựa vào phần tiểu dẫn nêu xuất xứ của TP “CCPSĐTV”
- Nêu bố cục của VB?
- Qua phần vừa đọc, em có nhận xét gì về cách giới thiệu nhân vật của tác giả?
- Cách giới thiệu NV có gì đặc biệt? (Ngắn gọn)
- NTV có hành động ntn trước sự tác oai tác quái của tà ác?
- Đền thờ được xây dựng dể làm gì? Đền là nơi là nơi thờ cúng linh thiêng, uy nghiêm.Vậy tại sao NTV lại đốt đền? (điều mà từ trước đến giờ không ai dám) 
- Trước khi thực hiện hành động đốt đền Tử Văn đã làm gì?
- Vậy hành động tắm rửa sạch sẽ, khấn trời của NTV trước khi đốt đền nhằm mục đích gì?
- Vậy hành động đốt đền của NTV mang ý nghĩa gì?
- Sau khi đốt đền những sự việc nào diễn ra tiếp theo đối với NTV?
- Với hàng loạt sự kiện diễn ra, những Tử Văn vẫn giữ được tính cách cương trực, khảng khái và cứng cỏi qua đó thể hiện Tử văn là con người như thế nào?
- Sau khi tìm hiểu xong nhân vật NTV, em thấy bản thân mình là con người ntn? (dũng cảm, cương trực, vì chính nghĩa).
- Chi tiết Diêm Vương xử có ý nghĩa như thế nào?
- Giải thích chức phán sự là chức gì?
- NTV nhận chức phán sự khẳng định NTV là con người ntn?
- Việc NTV nhận chức phán sự có ý nghĩa ntn?
- Văn bản có những ý nghĩa phê phán nào?
- Qua văn bản hãy nêu những ngụ ý nhắn nhủ của của tác giả?
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
- Nguyễn Dữ (?....?) sống vào khoảng thế kỉ XVI, ở xã Đỗ Tùng, huyện Trường Tân (Thanh Miện, Hải Dương).
- Xuất thân trong 1 gia đình khoa bảng (cha đỗ tiến sĩ đời Lê Thánh Tông).
- Thi đỗ và ra làm quan nhưng không lâu sau ông cáo quan về ở ẩn. 
2. Tác phẩm “Truyền kì mạn lục”
a. Thể loại:
Truyền kì là một thể loại văn xuôi tự sự thời trung đại, phản ánh hiện thực qua những yếu tố kì lạ, truyền kì hoang đường.
b. Nội dung: Là tác phẩm của Nguyễn Dữ, viết bằng chữ Hán, gồm 20 truyện. Ra đời vào nửa cuối thế kỉ XVI.
-Phê phán hiện thực XH phong kiến đầy rẫy những bất công.
- Nói về số phận bi thảm của những con người nhỏ bé trong XH.
- Những bi kịch về tình yêu mà người phụ nữ phải gánh chịu.
- Thể hiện tinh thần dân tộc niềm tự hào về nhân tài về văn hoá và đạo đức của người Việt.
→ “Truyền Kì Mạn Lục” là một “Thiên cổ tuỳ bút” vừa mang giá trị hiện thực và nhân đạo sâu sắc.
c. Văn bản 
- Xuất xứ: “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên”
Là một trong 20 truyện của “Truyền Kì Mạn Lục”
-Bố cục:
+ P1... Không cần gì cả 
+ P2... K/bệnh mà mất 
+ P3... Nhà quan phán sự
II. Hướng dẫn khám phá văn bản
1. Nhân vật Ngô Tử Văn
a. Con người
- Tên: Soạn
- Quê Yên: Dũng, đất Lạng Giang.
- Tính tình: khảng khái, nóng nảy, cương trực thấy sự tà gian thì không chịu được.
→ Cách giới thiệu nhân vật trực tiếp, không giấu diếm- thể hiện được một cách rõ nét về tính cách nhân vật.
b. Hành động: 
- Đốt đền.
+ Nguyên nhân Tức giận trước sự tác oai tác 
 quái của hồn ma tên tướng giặc
 Trừ hại cho nhân dân, mang lại 
 cuộc sống yên bình.
+ Trước khi đốt đền: Tắm rửa sạch sẽ, khấn trời 
Lấy lòng trong sạch, muốn bảo vệ sự bình yên cho người dân
Lấy lòng trong sạch, sự chân thành, mong muốn được trời chia sẻ
Chứng minh hành động chính nghĩa của mình
 → Ý nghĩa: Thể hiện tính cương trực, dũng 
 cảm vì dân trừ bạo.
 Thể hiện tinh thần dân tộc, quyết 
 tâm trừ hại cho dân, bảo vệ thổ 
 thần nước Việt.
+ Sau khi đốt đền
Bị ốm, gặp hồn ma tên tướng giặc→TV vẫn mặc kệ vẫn ngồi ngất ngưởng tự nhiên.
GặpThổ Thần nước Việt để cùng nhau bày cách đối phó với hồn ma tướng giặc→Nghe theo sự sắp đặt của Thổ Thần
Đến âm phủ, gặp quỷ dữ, cảnh hãi hùng ghê sợ→ Tử Văn vẫn cứng cỏi, không chiu nhún nhường.
Bị quát mắng, vu vạ→ Tử Văn vẫn tự tin, dũng cảm tố cáo tội ác tướng giặc.
- Tiểu Kết : Ngô tử Văn là người giàu bản lĩnh, dũng cảm, bình tĩnh sáng suốt, quyết tâm đấu tranh chống lại cái ác đến cùng.
2. Chi tiết Diêm Vương xử kiện
- Thể hiện niềm tin của con người thời trung đại là sự phán xét, thưởng phạt công minh.
- Thể hiện khát vọng công lí chưa được thực hiện trên cuộc sống trần thế
- Nhằm đẩy xung đột kịch tính của truyện lên đến cao trào
- khuyên răn, giáo dục con người phải sống đúng đắn hợp lẽ phải, tránh làm điều ác
3. Ngô Tử Văn nhận chức phán sự đền Tản Viên
- NTV nhận chức phán sự vì: Là người dũng cảm ngay thẳng làm việc chính nghĩa bảo vệ lẽ phải, công bằng.
- Ý nghĩa: Đây là sự thưởng công xứng đáng, nhằm để noi gương răn đe người đời sau.
4. Ý nghĩa tư tưởng
a. Ý nghĩa phê phán
- Hồn ma tướng giặc xảo quyệt, kẻ giả mạo thổ thần nước Việt để cướp đền
- Hiện thực bất công từ cõi trần đến cõi âm
b. Ngụ ý nhắn nhủ
- Khẳng định chính nhất định thắng tà
- Con người nên sống và hành động đúng với lẽ phải
- Hãy dũng cảm đấu tranh đến cùng với tội ác.